24 Temmuz 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

i if, BAŞMU İHARRIRI Ahmet Emin YALMAN EEİŞİLEİŞE yl İİ, ; i ; i / 24 j 'e kadar tatbik haizdir, bunu zaman Mr a gıda maddele. rini, Yeri » memleket mahsul. Arma lk arasında sarfiyatı- h için herhalde birçok Yeri a tiYaç vardır. Damada Ytulümüze hariçte pazar! pa ep vel, dahilde istihlâk im. €tmeliyiz, Bunun için bu Yy halka ucuz fiyata - Hasta Alla, v. Pe 5 Hi; eta İlam . nızı Gizlemeyiniz , €vİnizde bir ti- Minielrisirkeliğire » sehre ve diğer AE suikast yapmaktır. ü zda ie riayet edinir. vi ie görürseniz beledi. tit, İz. Hattâ mahal. *., beli vakar çıktığını duyarsa. şehrin gır Haber veriniz. © Balçın ŞPAtİ uumına bütün halk isinde seferber vaziyette z e, . r Temizlik m mücade esnasında be- Diri pi Mecbur olduğu mese E © ekmek fırmları mese. Yıkayıp temizliyebiliriz, gibi yemiyo öpen, geçen gün bir ina ilede göstermiye ye ekseri fırınlarda dağ “51, hazırlanışı, satılışı, araya SE gaprlshhi şartlar Uyak, der. Birçok fırınlar. halin, © Karışır, hamur elle ek. Mek Şetirilir. Fırmdan çıkan zerine elle veya pis bir ir. Ekmekler fırm- hip, akin bastığı yerlere a. le mi vt ekmek firmerm pls Le kadar riye verilir, eği PİN şartlar içinde elimize biz olduğu gibi yiyo. Betize krobunay Ani temas vasıtası Sa ina Böre, bu hal biz 4 # Z iş kir ana belediyeyi fırmları Ye tâbi tutmıya, ferm dei Teminatı |' Ye Nazırı Avam Ka, "Arzı Mevud,, a dinler memleketi de diyebili z. Birçok dinlerin, mezheplerin tarihleri Filistindeki mabetlerde kazılıdır. Burhan Belge bugün de din gayretkeşliklerini anlatıyor. Din Ticareti Mezhep ve İman Sımsarlığı FİLİSTİN NOTLARI : ge hak mıdır, değil mi? Hangi din hak dindir? Kim dindardır, kimle- re dinin lüzumu yoktur? İn- sanlık ve onun büyük filozof- ları, daha on binlerce yıl, bu leri in incek Fakat Filistinde bu #ualler üze- rinde uzun boylu düşlinmiye, bü- yük mütefekkir ve filozof olmıya Jüzüm yoktur. Çünkü Filistinde din lerin kendileri gitmiş, fossilleri kai mıştır. Peygamberler susmuş, din çarşılarını; simsarları o konuş. miya başlamıştır. Tanrılar kaçmış putları birikmiştir. Beytillâhimde İsa doğmuş der. ler, Halilürrahmanda İbrahim Pey gamber yatar, İsâ Yahudidir, Ibra. him, yani Abraham, keza Yahudi dir. Fakat bu iki mukaddes yerin biri hıristiyanlara, biri müslüman. lara aittir. Kudüste Kamame kilisesi, “Az. lama duvarı” ve “Haremi şerif” âdeta yanyanadır. Hepsinin kapısı Allahın Cennetine açılır. Fakat, Yahudi, Müslüman ve Hristiyan biribirini doğramek için, bu kapı. nm önünde fırsat bekler, K amame kilisesine, hiçbir hristi yan mezhep fazla kandil asa maz. Hiçbirisi, kendine bir kapı aça mâz, Katolik, Maruni, Kıpti, Orto doks, Ermeni ve daha nekadar hı. ristiyan mezhep varsa, bu kilişe. nin içine, ihtiraslarmı ve egoizm. lerini de beraber getirmişlerdir. Kilisenin içinde öyle kavgalar et. mişlerdir ki, biribirlerine emniyet edemedikleri için, mabedin anah- tarm: bir müslümana teslim eyle. mişlerdir. Kamam kilisesi ile Beytillâhim -| daki harbin mukadderatmı tayin e. decek gibi görünüyor. Ademi Müdahale Komitesinin iflâ. 81, İspanyada diktatör memleketlerle | demokrat memleketleri karşı karşı ya getirebilir. Almanya daha şimdiden Cebelüt, tarığın etrafını tahkime başlamış bu. hı, Vila t veriyor: Bu sene | lumuyor. Dr ran harp tehlikesi de.) Fasta da Almanlar tarafımdan tah. RL eşeği kimat yapıldığı bildiriliyor. eni Mumu, siyasetini idare e-| Uzak Şurkta Japon ve Çin msker- Münir elbeği,, gözmdam çeken bu leri karşı karşıya vaziyet almış bulu. Pay, büyük ehemmiyeti| nuyor. Mep it Maamafih, Fransa ile İngiltere by görünü, PE Mikbinliği Ceyit| dünya siyasetinde anlaşmış bulun. Büy pol İm dukça bütün bu tehlikelerin önüne bulunuy yy, * MÂd devresine) geçebilirler. ten yyp > EAdrİt etrafmda| © Onun için Mir. Eden haksız değik ora- dir. b. ri Mİİ Yazan: Burhan Belge! ii / rrananasssni .-—.—— kinin kandiline el süremez. Böyle bır din ocağına yaklaşmıya görünüz. Etrafınızı rehberler; kart. postalcılar, dilenciler serar. Eski Gülata rıhtımma ayak basan yol- cu, hamallar tarafından parslan- mak tehlikesi geçirirdi. Galata rhı- timunm hamelları nizam altına x- lundı. Fakat Filistindeki mukaddes binalara sokulacak yolcu, bu teh- likeden henüz kurtulmamıştır. Bun ların içinde ve kapısında öylesine bir din ticareti yapılmaktadır ki, bunun işportâcılarından &kesenizi veya canımızı kurtarabilirsiniz a. ma, dine ve Allaha olar itikadını. zi, bu paraya uzanan kıvrık tırnak. In eller, mutlaka örseliyecekler ve pisleteceklerdir. sasen, bu Pilistin dediğimiz avuç içi kadar yerde, din- ler ve mezhebler, tam kadrolu 0- larak temsil olunurlar, Hepsinin mabedleri, âyinleri, papazları, hâ- hamları ve hocaları, kitapları ve mukaddes eşyaları orada mevcut- tur, Yıllar ve ihtiraslar bu mozayiği azami çeşitliliğe götlirürken baş- ka, o zeminin üzerine kinin harcı ile de perçinlenmiştir. Filistinde şehirler biribirine kils- kündür. Mahallelerin biribirine ar kası dönüktür. Ve evler, biribirine düşmanca ve iğrenerek bakar. Bir Yahudi, Müslümanm aldığı dük. kândan zeytin yağı tedarik etmez. Fırınm. kapısı önünde birleşen Müs Jüman ile Hristiyan, kasabın önün. de biribirlerinden ayrılırlar. Şu lokantada yalnız Yahudi yemeği yenir, Bu küçük dükkânda yalnız Müslüman karımı doyurabilir, Ve oruç denince, Müslüman, Yahudi ve Hristiyan, yine biribirlerinden ayrılırlar. Arkasmdan, kendi ara- larında, bir kere daha ayrslırlar. Allehim oruçlu Katolik oruçlu Ortodoks için kabul saatleri ayrı olduğu gibi, sünni Müs'üman ile Şe Müslüman için de farklıdır. Bütün bu insanlar, hep aynı Tan riya taptıkları helde, onun adma biribirinden nefret eder, Halbuki, çoğu ayni dili konuşur. Ve çoğu, ayni kandandır, Dinler ve m. ler, insanları Tanrmın önünde bir. leştirecekleri yerde, onları kendi din ticaretleri yüzünden dağıtmış lar ve ayırmışlardır. ilistindeki insanlık, en çir- F kin ve en talihsiz insanlık- tır. Yahudi, “Ağlama dıvarı, na kafasını dayıyarak yukarıda du- ran “Haremi şerit, yani Salomo- nun vaktile inşa ettirmiş olduğu Bit saha tekrar Yahudile. ila e ecelin diye dua eder. Müs, Tüman, bu sahadan kendinden beş- kası geçmesin diye eli sopalı bek- ler. Hristiyan gelince, o da bütün “Arzı mukaddes, in müslüman bir devlet elinden almarak Hristi- yan bir devletin eline geçmesine sevinir. Bu ne haldir? Ve bunun neresinde Tanrı #evgisi ve dindarlık dediğimiz derin gönül ürpermesi vardır? Hele, bir Kemalist için! Bizim Setimiz, Ortodoks hristiyanlık ile sünni müslümanlık arasındaki Jü- zumsuz bir kavga dursun diye, Aya sofyayı cami olmaktan çıkarmış ve “miize,, yapmıştır. Bütün Filis- tini, insanları da beraber olmak ü- zere, “mllze,, İlân etmekten başka çare yoktur, Çünkü orada sayısız Ayasofyalar mevcuttur, Ve din için kavga, iki komşu arasmdaki tavuk yahut otlıyan inek kavgası kadar ucuzlamış, sefilleşmiş ve münasn- dan uzağa düşmüştür. Salâheddin ile Arslan Yürekli Rişarın bir zamanki karşılaşmalar rında o kadar destani bir heybet vardı ki, asırlarca sonra bu mevzu, Lessing gibi bir adama Nathan gi- bi bir eser yazdırabilmiş ve insan- lik edebiyatına tolerans fikrinin en değerli anıtlarından birini kazan dırmıştır. #mahm bu dağ havasından, şim- I di eser bile bulamazsınız. Bü- tün akideler, bir çukura yuvarlar- mıştır, Bu çukurda teaffün etmiş- tir. Bu teaffün, orada yaşıyan İn- sanlarm bakışlarında muhabbet bırakmamış, ciğerlerindeki o çaliş- ma ve yaşama arzusunu kurutmuş, ve, Musânın adalet getirmek iste- diği, İsânın çarmıha gerildiği ve Muhammedin taze iman aşıladığı bir toprak Üzerinde, şimdi, çirkin dikenler gibi çirkin ihtiraslar ve kinler bitmiştir. ; Filistinde, Yahudi ile Müslü- man, Lübnanda Marunt ile Müslü- man, biribirine hayat hakkı tanı- mumaktadır. Bir az daha ötelere giderseniz, kipti ile Müslüman ya- hut Şii ile Sünniyi gırtlak gırtlağa bulursunuz. İşte dinlerin demiyece- im fakat dinlerin ticaretini elleri ne alan hahamların, papazlar ve vobazlarm marifeti bu olmustur. TER bu talihsiz eğer din kavgasını yapma- saydılar, daha doğrusu, eğer men- faat ayrılıklarından doğan kavga- larmı Tanrının huzuruna kadar ta» şımasaydılar, medeniyetin, refahın ve bahtiyarlığın hakiki sahipleri olacaklardı. Din işlerinde kaba sofu olanlara, itikad ve imanı tanasupla &arişti- ranlara tavsiye ederim, Filistini gezsinler. Karlsbadda nasil yağlar eriyorsa, Kudüste de sofuluktan ve İaassuptan eser kalmıyor. Ve Insan, lâikliğin hem hayat hem Tan rı sevgisi bakımından, yüksek mâ- nasmı snliyor. Filistin ve Lübnanda yaşıyan in , CEVAP VERELİM arar insanlar, 5 az ki BİZE SORUNUZ ) arar 1 — Bayan Nezahate: Anlaşılmıyacak ve taaccup ede- cek birşey yok. Tcaret kanununda sarahat var. Bu kanunun (7) wci maddesi bakın ne diyor: “Zatülzevç kadınları ieral tlearetten yevçleri menedebilir.,, Kocanız da bu madde, ye İstinat etmiştir. . 2 — Izmirde, Bayan Mevhibeye: Nişanlmız sizi sevmiyorsa ısrar ef- mekte mina yok. Zorla evlenmiye onu icbar edemezsiniz ki. Dediğiniz gibi, her nekadar, nişanlanmak, ev- lenme vaadi ise de, nişanı bozmak ta dalma kabildir. Hediyelerden bahse. diyorsunuz. Bu hususta size izahat vereyim: Türk Kanunu Medenisinin (86) mer maddesi mucibince oişanlı. lardan her biri diğerine verdiği hedi- yeyi geri istiyebilir, Hediyeler aynen mevcut değilse o bigayrihakkın mal edinmiye dair olan alhıkâma tevfikan İ tazmin olunur, Fakat,dikkat edin, mühim bir nokta var: “Nişanlan. maktan mütevellit davalar, nişanın İ bozulduğu tarihten itibaren bir sene sonra sakıt olur.,, . 3 — Bay Ozdemire: Uzun mektubunuzu aldım. Yazmız beni çok alâkadar etti. Bizde niçin “Jüri,, yok sualine cevap vermek çok | uzun. Fransada jüri vardır. Orada, jüri taraftarları olduğu gibi, aley. hinde bulunanlar da mevcuttur, . 4 — “Isimsiz, Imzalı mektuba: Sizi aldatıp ta iğfal eden adam muhakkak ki vicdansızca ve daha İleri gideyim namussuzca hareket et- miş, Maatteessüf, dünyaya gelen ço. cuğunuzun babası bu adam olduğunu ispat etmek çok güç. Elinizdene mektup ne de başka bir delil olma. dığmı yazıyorsunuz. Adamın da, şim di nerede bulunduğunu bilmediğinizi ilâve ediyorsunuz. Polis tahkikatı ile bu şahsı bulmak kabil olabilir ozan- nmdayım. Fakat dava edecek olur. sanız, yine tekrar ediyorum, arzu et. İ tiğiniz gayeye bilmem vâsıl olabilir misiniz. sonların. din ayrılıkları yüzünden çektikleri iztirapları gördükçe ve şikâyetlerini dinledikçe, bana öy- le geldi ki, cenubun şimale ve şar- kın garba göndereceği hiçbir şey kalmamıştır. Şimdi, aksine, şimalin cenuba Ve garbin şarka yeni bir hayat düsturu göndermeleri lâzım dır, Bu da, lâikliktir. a Tü ki o gönülleri boğan taaffün dağılsm ve hayat namma esen ta- . 5 — Bay Enver Tekine; Galaia rılıtımında babasmm kati. Bini öldüren çocuğun hareketi ceza, landırılacak mr diye soruyorsunuz, Tabii o cezalandırılacaktır. Kimse, başka birine ceza veremez. Mahke, melerin vazifesi haklı ve haksızı gös- termek ve suçluyu suçuna uygün bir tarzda cezalandırmaktır. Babasının katilini öldüren bu genç muhakkak ki fena hareket etmiştir. Türk hâki. ze rüzgârlar, İnsanların gönüllerin. | mi kanun dairesinde icap eden mua, de, hayat için de Tanrı için de ye- ni ve hem temiz hem geniş saha- lar hazırlasın. meleyi yapacaktır. İsmail Kemal Elbir (Istanbul Barosunda Avukat) ALMAN KARİKATÜRÜ : Radyo Spikerinin sesi: — Sayın dinleyiciler, Hintli Profesör “Okama,, bu konleransıyte, size kılıç yutmanm kolaylıklarım ve bir kılıcın nasıl yutulabileceğini öğretti. Yutulan kılıcın, mideyi ve ağzı kesmeden nasil çıkarıldığını da gelecek bafta bu saatte vereceği konferansta öğreneceksiniz.