6 Mart 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

LERE 3 RİN Gündelik Gazete BAŞMUHARRIRI TA İhmet Emin YALMAN “ağ hedefi: Haberde, fi e şeyde tömiz, d ? samimi olmak, kariin tesi olmıya çalışmaktır. e UNUN MESELELERİ Yaşama, hakkı Ye. AE, kapitülksy ılardan kurtulu- ir itiklâline kavuşuyor. bi, APİS onar. altmda o yaşamış May , eleketin çocukları sıfatile bu. Yaman bizden iyi kimse anlı. ty kn bir devletin kontrolli aitm- a, pi Hisyonlarm çemberi için. tu, Milletin yaşamak hakkı yok. İst : * size bir mecmuadan aldığım parçası: tiydü, İki &catlı tram-| atiyor sarhoş İngi- ve üst ka İçi neferi tran' Şimdi serin üvüyor ve unları bükük rm hasretiyle dönü» > ter içind l tanbulu lu fethe Seliyorlarmış Şehg tü fethe geliyorkarmıs. Nergiz çıkan bir edebiyat rinin 4 Ankara edip ve münevver. Stanbulu fethe hazırlandık. “ ig Bahiâlide san'at için san. Mi, PAN İstanbul münevverlerini lm, Süpüreç, klerini yazıyor. Big edir bu münevver ve edipler yoruz, Da j ii, it Ankarada da bir ininlâp e. La Yatı Yaratıld ığına şahit olmuyo- Yine etede © inkılâbı edip ve san'- My İZ İstanbulun san'at için san Biev Pan «dip ve san'atkârlarmı göl. “iler rak memlekette bir inkılâp tür, Tat yaratacak büyük dehaları ama ele aler, bekliyoruz. #0 Gö veteriş uçuşları me Tika ve İngilterede bir âdet in, **de hir defa donanma ( bü- ti, ee ile gelip büyük şehirler- in önünde demirler. Hükü. Azeteleri şöyle bir ilân verir: ti ; meketin müdafaası için ver. Vira Paranın nereye sarfedildiğini de vü İsterseniz donanmanızı riya») ma akm akn sahillere dökülür,| Ar ve motörlerle gemilere gi- Pa , döhanmayı ziyaret eder. iy * kümetin vatandaşı tatmin Bir APtığı bir gösteriştir. N piya, İzmirde gösteriş uçusları an sonra İstanbula gelecek v üç, Svarelerimiz de bu maksat. Wep, #Yorlar, Tayyare için verdiği. im nereye sarfedildiğini gör- e iyorsanız, Pazartesi günü İs.) e Eelecek olan #ayyarelerimi. tı Yi 1 racat Milli Taşıyacak AN) — ek mal Mailimiz amga ra, 5 e rail (Dil meselesine dair evvelki gün çıkan başmakalemiz üzerine Hahamhana lâik meclisi ve musevi cemaati başkanı Marsel) imzasile çek iyi ve açık yazilmiş, çokulkkare değir Li mekkip'al, dak, Bir vesika kıymetini kale olan bu mektubu, bu sütunlarda ayhan okuyacaksınız.! Bm. Dünkü makale. nizde, Türk kültürü- nün umumileşmesi meselesini öyle ince ve realist bir tahlile tâbi tuttunuz ki yazdıklarmıza eklenecek tek bir kelime, saç- tığınız aydınlığa ilâve edilecek en hafif bir ışık bile yoktur. Aklı selim namına teşekkür ederim, Maahaza, hastalık (böyle ustaca teşhis edildikten sonra, işaret ettiğiniz derde deva mek, eli kalem. tutan her İ yartraşın vazilesidir il meselesinin olsa olsa in- tibak davasının bir safha- sından ibaret olduğu udi meselesini yakın kanlılıkla tetkik edenlerce tesi im edilen bir hakikattir. As olan Türkçe konuşmak değil, Türk gibi düşünmek ve hissetmektir. E£ kârı umumiyenin bu vadidedeki hassasiyetinin derecesi ve akstilâ - melleri ne olursa olsun, halli lâzım gelen biricik davanm Türkiyedeki 80.000 Musevinin Türk kültürüne intibakının zamani, şekli, ve şart - ları hangileridir diye akla gelen | birkaç suale « mülsaadenizle kisaca alışacağım. Jptıbak mümkün müdür? imkündür, Buna engel ara- mak abestir. Türkiyeye hicret eden Yahudilerin diğer bir kısmı İngilterede ve Felemenkte yerleşmiştir. Bunlar yerli ahali ile o derece kaynaşmışlardır ki bu- glin biribirinden tefrik edilmeleri- ne imkân yoktur. Hattâ Şark vilâyetlerimizde g- sırlardan beri bir Türk muhitinde yaşıyan ve simaları bile tamamen Türkleşmiş bir avuç Yahudi var dır. Bunlar intibak meselesini fiğ- len halletmişlerdir. Yahudi haddizatinde muhite in. tibak istidatlarına malik bir mah lâktur, İntibaka, manevi bir engel de yoktur. Yahudiler ötedenberi bu memlekette rahat yaşamışlardır. Yani kendilerinin rahat yaşama larma müsaade edildiği gibi ken - dileri de hiç bir zaman &#iyasi bir imtiyaz veya b iddiasında bu- lunmuş değildirler. Yahudi kütle- sile yurduh unsuru sslisi arasında tarihten bugüne devredilmiş hiçbir siyasi ve paslı mücadelenin acı ve ya kanlı hatırası yoktur. İntibak yolumuz açık, engelsiz, ve dümdüzdür, Intıbak matlup mudur? B' milletin başbuğları reji - min umdeleri meyanda “devlet antiseminizmi,, diye bır tali; için ti formül yur. prensip bulunmadığını ve Türk kültürünü benimseyenlerin Türk camiasına inekle vak'a» a Dil LAN Ve larımızdan işaret bekliyoruz —.aaaseeaeaamaeeeeseieeeee Müsevi Tarla Dân etmişlerdir. Dünya ef - kârı umumiyesini vakar, samimi - yet ve ciddiyetleriyle fethetmiş o- Jan devlet adamlarımızın bu yol- daki sözleri karşısında en sathi bir vehim mânasızdır. İntibak devletin döktrin ve siyasetine üy- gun olduğunu kabul etmek lü; dır , Yurdun menfaatine de mutlak sürette uygun olduğunu Ayrıca is bata bilmem İlizum var mıdır? Mili birliğe aykırı düşen esaslı bir ahenksizliğin ortadan kaldırılması keyfiyeti münakaşaya tahammül eder bir dava değildir. Asirlerdanberi memlekette yaşı- yan 40000 Türkün milli camlaya maledilmesi hem mantıki, hem ta- bildir Intıbak Yahudilerce matlup mudur? —————— — mumi ve şâmil olan bu has ret ve iştiyak bir menfa- at kasti atfedenler yok değildir. Yahudinin iman ve ülkü denilen nesneler için de yaşamağı ve ölme ği bilen bir mahlük olduğu tarihi karıştıranlarca meçhul olmasa ge- rektir. İçimizde yurda olan bağlilikla « rini münakaşa mevzuu yapmağı zillet telâkki edenler ve bu yoldaki iddisları derin bir kalb acısiyle karşılıyanlar tasavvur edildiğin - den daha çoktur. Manen sürgün- lük hissine kapılarak sessiz, sa. dasız ruhları sızlıyan bu yurttaş» Jar yarım vatandaşlıktan, misafir- likten, kanunu medeni Türktüğün- den, manevi yurttaşlığı ulaşmağı rejimin normal bir tecellisi olarak beklemekte haklıdırlar, Intıbak hareketinin sırası geldi m'? eldi de geçmek üzeredir. Muhtelif sebeplerden do G Cemcafi ZA Marsel . Bu sebeplerden biri mutlak- tir: bii iklerin kaynaşması, mek- tep, kışla ve spor meselesidir. Ya rn öbür gün bu memleketin ida resini eline alacak olan nesi) bu - gün Yahudi yurttaşından ayrı ye- tişiyor Ve terbiye görliyor. Yarın biribirine kardeş ve arkadaş mu - amelesi değil, ecnebi muamelesi yapmaları muhtemel ve tabildir. Gençlikler arasmda «s-sh) ve da- imi bir temes temin etmek müsta- cel bir vazifedir. İkinci söbep şudur: Ruh ve tas bist ikisi de boşluğa mütehammil değildir. Lüme © ahorreurduvide, Milli ülküden uzak tutulan Yahu- di Türkü, kendine sun'i idealler a- ramağa mahküm ediliyor. Mill birlik noktasından bu temayülün vahim neticeleri izahtap müstağ- nidir. Üçüncü sebep şudur: Bugün Mu sevi cemaati teşkilâtı ve ya teşki- lâtsızlığı başında bilhassa intibak hareketini neticelendirmek proğ- ramiyle ve bu hususta mes'ul baş- buğlarımızın mukadder teşebbüs - lerini kolaylaştırmıya hazm bir kaç münevver vardır. Bunlar üç senedenberi metodik bir surette efkârı umumiyeyi ha zırlamakla mesguldürler, Bugün bu har Li muş olmanın temin ederim ki; dur! Intıbakın hangileridir? şunu tasrih edelim A E ki, şart derken tabii şart- ları kastediyorum. Yoksa bir pa- sarlığın kayıtlarını değil. Bu ci- vaziyet yy fahakkukunın — şerflin Kültür Davası Musevi cemaati Başkanı divor ki: Avrupanın hasta adamını, hasta Avrupanın yegâne sağlam adamına çeviren Başbuğ- heti böylece tesbit ettikten sonra birer birer sayalım: 1 — İlk şart işin zor taraflarmdan tecahl etmemelidir. Yahudi Türk: | lerinin çoğu Galata ve Beyoğlunda oturur, O muhitteki hava malüm - dur. Oralarda öyle öztürklere rast- larsımız ki Türkçe hitabınıza Fran sızca cevap vermeyi hüner sayar. lar. Bundan maada Türk Musevileri meyanında ve onlarla dostluk ve sıhriyet bağlariyle bağlı ecnebi ta- bilyetinde Yahudiler vardır ki on- lara yerli kültürü kabul ettirmiye kalkışmak, yerine masruf bir gay- ret telâkki edilemez. 2 — İkinci şart bu işi devlet işi telâkki etmektir. Yeni rejimin te. &süzsündenberi bu msmlekete ne olmuşsa - sanayiinden, kıyafetine, alfabesinden, şimendiferine kadar- bütün büyük ve küçük inkılâplar, hep devlet otoritesinin ciddi ve sistematik müdahalesiyle olmuş » tur, İntibak meseleshinde devlet a- gık açık alâkasmı ilân etmez ve bu alâkasını füliyat ve İcraatiyle texit etmezse muvaffakıye mukadderdir. yı iştiğ neğ va eden “gorxakların amanlarda zayıf - zaafın tabil ona çe. rek - böyle nazik bir e esaslı bir Leşel ünü beklemek, hayale kapılmak ktir , telâkn 43 olmadığı bu bir kütlenin liği y adide şuurlu kihgeni 3 — Üçüneli şart, Yahudi Türk lerinin İntibakımı diğer azlıkların intibakma talik etmemektir. Siya- 8et realiteler rine İşler, hayal- ler üzerine değil... Her bir akallı - yetin hususiyetlerinden etmek doğru bir hareket olamaz. nokta hem mühim. hem nazik- 4 — Devlet midahelesinin sek lini tarvik suretinde tasavvur et mek yanlıştır. Devlattan baklediklerimiz. de şun- lardır: A ) devlet, intibak etmiş fertlere hakiki Türk muamelesini yapma lıdır. Tâ ki müteredditler anlasın ki necat yolu, doğru yol, Türklü- ge giden yoldur . b) cemaat denilen ve köhne nizamnamelere, çürümüş ana'ne - | lere istinat eden hukuki ucubele- rin bugün tâbi tutuldukları idarel maslahat rejimine nihayet çekile- rek, lâik, climhuriyelimizin pren- siplerine uygun yeni bir statli ha- zırlanmalıdır. Bu statü cemaatlerin faaliyetin! din ve hayra hasrederek bu faaliyetlerini objektif bir lâ kaydile tanzim ve teshil ve bu çerçeve dairesinde (münasip bir kontrole tâbi tutmalıdır. €) mektepler meselesi makul ve cezri bir süreti halle bağlanmalı dir Bu hususta devlet eemasi idare edenlerin hüsnüniyetine gü- venebilir, buna eminim. d) devlet gençlik teskilâtmm kapılarını Yahudi çocuklarına a gik bulundurmalıdır. Üsüncelerimizin o bir kül teşkil o eden ana hatları bunlardan ibarettir. Ancak bu &i- tecahül | Günün Fıkrası: ——— Milli Marş Bizim Milli Marştan bahsedecek değilim. Güftesi biraz ağır, bir imlu- lâp Marşı değil amma, bizim müstev- lere karşı duyduğumuz isyanı te. rennüm ettiği için bizimdir ve iyidir. General Frankonun Okabul ettiği Krallık marşından o bahsediyorum. General Franko İtalyan sefirini ka. bul etmiş ve şerefine Krailık Harşını çalmış.. Sefirin nutkuna verdiği cw vapta da, yalnız İspanyanın milli ha. lâst İçin değil, Hiristiyanlık medeni- yetinin halası için çarpıştığını anlat- . İspanyanm milli halası diyince, 2. kıllara şu geliyor, İspanya Cümhu. riyeti, ecnebi bir devletin taarrımu. na uğramış, İspanyol milleti tek bir vücut halinde bu müstevlileri topra. ğımdan kovmak için çarpışıyor. Ga- yeleri milli varlığı kurtarmaktır. Bir de harp meydanlarına bakıyorsunuz, İspanya hükümeti bir tarafta, yine İspanyol milletine mensup bir kısım generaller, malikâneleri devlet tara. fından halka taksim edilen derebey.. leri, İspanyol milletini sülük gibi e- men biylk şövalyeler. Yaslı neferler, İtalyan, Alman, Portekiz, muhtelif millet askerleri bir cenhede, İsnan- yol hükümetine saldrrvorlar. Bu ne biçim milli? Biz milli tâhirini, düş. man iin olursa olsun, tonrağvmı mali menfaat emelivle çiğniven her orduya, her miistevlive eanrmrla, hasrmızla karsı koymak dive biliriz... Pehili kavınlarımızı. halisi, dig. mania elele verliimiz dakikadan itibaren milli yoktur. . General Frankonun Mars yalnız mili de değildir. hiristiyanlık mede. »iyetini kurtarmak icin açılan efha, İdm marsıdır.. Şu hiristiyantık me- | deniveti dediği şeyi biz çok iyi biliriz, İ Daha Ortacağda, yükselen Arap me- deniyetini dağıtmak. Endülüs hazi. nelerini, Şarktaki altın membaları. nı, kıymetli servetleri kendi ülkeleri- ne nakletmek için act'kları Ehli Sa. lip, bir din kavgası değildi, Din bay. rağı altında zengin Aran, Müslüman, Sarklı, Çinli, Asyah millet servetle- rinin yağması idi. Tâ buzüne kadar, Çin mabetlerinin yanımda kurulan ki, iseler Asyanın her köşesine yayv'an | misyoner mektepleri, incil prona. gandecıları, bu bagi ordusunun — İlk pişdarlarıdır. Evvelâ bunlar, arka sından müstemleke istismarcıları ge. lir. Daha dün İstanbula, Anadolunun Röbeğine kadar yayılan müstevlilerin | önlinde bu rahipler ellerinde haçlarile | Yürüyerek yurdumuzun içine girdi İler. Bu hiristiyan medeniyetini ve İ bunu neşir için çarpışan orduları biz İçok iyi biliriz. General Frankonun | Milli Mazşımı, ayni gayelerle harp ©. | denler dinliyebilirler, biz, bütün zil. İ mis ülkelere istik'â1 her millete hür. İ riyet, ebedi sulh getiren bir marş dinlemek isteriz, bezlim için oilli marş bu demektir, l : Ölme, eşeğim, ölme... Yaz gelir ca. yırlar çimenler yeşillenir, otlar sr. ma püsküller gibi serpilir, sen de ot- lanır, büyür, semizlersin... İspanyayı eşek yerine koymuyo. rum. Hâşâ!,. Fakat Nasrettin Hoca bu hayat tarihçesini okusaydı. eşeği. ne yaptığı nasihati hatırlıyacaktı, ADSIZ YAZICI kirleri hakikate çevirmiye azmet» miş olan bizler, milli disipline uy mağa da azmetmişizdir. Avrupanın hasta adamı hasta Avrupanm yegâne sağlam Oadamına çeviren başbuğlarımızın her şeye bir sıra ayırdıkları ve sırası ge- lince her şeyi başardıklarını biliyoruz. Onların sarih işaret ve ir; belirmeyince kımıldamak bizce mânasızdır. Biz, bugün, efkârı u- mumiveve meseleyi gerk lu ve samimi bir surette arr © tlivilklerimizin dikketi 4 elbet - mekle yurda karşı bir vazife ifa ettiğimize ve manevi bir mes'uli yetten kurtulduğumuza kanlir. Söz artık devletindir. Hahamhane Ilik meclisi ve başkanı Marsel nor.