5 Mart 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

A 5.3 v7 Hükümet ik gen taarruzda muvaffak oldu Kontrol meselesine Gelince Bu İş Gevşek Bir Vaziyette Lond fı da vukubulan muharebe yepyi âte değer bir mahiyet almıştır. Ci ta, 4 (TAN) — İspanyada Madrit etra- eni ve çok dik- 'ümhuriyet kuv. Vetlerinden 30,000 mevcutlu 3 kol Toledo ile Te. #vera arasındadır. Bu kuvvetler B&'atini kesmek ve imha etmek maksadile taar- Tuza geçmiş bulunmaktadır. Bu kuvvetler Tagus nehrini) Koçmiş ve Toledo ile Telaverayı birleştiren yola varmışlardır. Bu İki şehir de büyük bir iymeti ha. İzdir. İkisi de asilerin en mühim Askeri mevkilerindendir. Rika Madrit üze. düşürecek ndeki bu hareketi hiç de go edilmediği için asiler üzerin. ©na bir tesir bırakmıştır. muharebe »da son derece kanlı be vuku bulduğunu ve topçu ve tayyare kuvvet | irak ettiği bildiriliyor. © Kanlı İki te — Wöreketi simdi Talevera — Mad &, O Toledo yolunu tehdit etmekte. a 2VaS Ajansı muhabiri, Toledonun *t haberini vermektedir, Pakut Madrit Baş kumandanı Ge- ital bu haberi teyit edemive. De #öylemiştir, Asilerin o Toledo m et aldıkları bildiril- Yor, En s'melde | nyanm Şimelinde Avidoda, a- hi * Böze hükümet kuvvetlerinin he onları gevşemiştir, Fakat htkü- et tebliğleri eümhuriyet kuvvetle. > İaarruzlarma devam ettiklerini bigi, tamamen ihata ettiklerini irmektedir. ap, Kontrol meselesi Panyayı kontrol plânmı hazırla- ak İçin çalışıldığı halde gelecek Cu Ttesi günü (yarm) kontrolü tatbi. bulunmadığı anlaşikyor. m tntbiikatma sit -tafsilât bir 1 Bilere asilerin hattı Asiler farafından galarından feci bir kolleksiyon edride atılan bomba ve gülle par- Büyük bir radyo İstasyonuna Kavuşuyoruz Ankara, 4 (TAN Muhabirin. den) — Ankara civarmda Etimes'ut | ta inşa edilecek olan radyo istasyo- nuna muhtelif firmalar tarafından verilen fiyatlar yüksek (görüldüğü için ihalesi yapılamamıştı. Bunun üzerine davet edilen muhte- Nif fabrikalar davete icabet etmişler. dir. İhalenin Markoni ile yapılması kararlaşmıştır.. Yapılacak istasyonlar biri 120 ki- diğeri 20 kilovatlık kı- t- — Manab va hiğ- çük imes'ut İstasyonunun İnşaw 12 ay sonra bitirilecektir. Bu mütz iyon ile Türkiye Cümhuriye- , yalnız iç memlekete değil, bütün dünyaya dinletebilecektir. Almanya ve Lokarno Londra, $ (TAN) — Gazeteler, M. Edenin beyanatmdan gonra Alman- yanın yeni bir Lokarno paktıma ya- naşıp yanaşmıyacağını münakaşa €- diyorlar. Gazeteler ekseriyetle Ak munyanın Londra sefiri Fon Ribben. tropun bu hususta M. Hitlerle görü- şöceği mütaleasındadır. YUNAN KRALI GİRİDE GİDİYOR Atina, 4 (A-A) — Kral İkinci Jorj la Başvekil Metaksaz Cumartesi gü. italya İ nüfusunu çogaltıyor Roma, 4 (TAN) — Yüksek Faşist | Divanı İtalyan nüfusunu artırmıya karar vermiştir, Divan, Düçenin be- yanatını dinledikten sonra kalabalık nüfuslu silelerin, iş verme hususun. büyük ailele- slu | | | | de tercih edilmeleri re Ücret bağlan ailelere yardımlar temin edilmesine, evlenmek istiyenlere kredi açılması. na, nüfusu çoğaltmak için mili mü-| esseseler ve bir banka kurulmasma karar vermiş, kararının sonunda: Her şey madıkça, ilerlemek, yükselmek, iktr- İsadi genişlemek için imkân yoktur,, sözlerile bitirmişti Londra, 4 (A.A.) — Büyük Faşist meclisinin tebliği, büylik bir heyecan uyandırmıştır. Evening Nevs gazete- si, İtalyanm Avrupadaki vaziyetin şimdiki kararsızlığı karşısında icep eden ihtiyat tedbirlerini almakta ol- duğunu yazmaktadır. Morning Post, meclisin kararını İngilterenin teyak. Kuz ve intibah üzerine Italyada hâ-| sıl olmuş bir aksülâmel diye tarif ve tavsif etmektedir. vi e Kamudu, Tayat vi. İSVİÇREDE MASONLUK KALKIYOR MU? Bern, $ (A.A.) — Federal meclis azasından Bavman, Franmason te$- kilâtlarnın yasak edilmesine ve hu- ingilterede 148 yeni Zırhlı inşa € diliyor KARA ORDUSU BÜTÇESİ 440 MİLYON TÜRK LİRASI Londra, # (A.A.) — Deyli Telegraf gazetesi, deniz bütçesinde- ki rakamlar hakkında tefsiratta bulunarak, halen 148 harp gemi- sinin İngiliz tezgâhlarında inşa ed Bütçe ile derpiş edilen 7 devriye denizaltı gemisi, 1100 tonluk olacak ve bunlarla birlikte İngilterenin hiz- melte 70 denizelti gemisi bulunacak. tar, KARA BÜTÇESİ Londra, (A.A.) — 1937 senesi har iye bütçesi tahminleri, 63,120,000 giliz lirasma (440 milyon Türkli- rası) baliğ olmaktadır. Şu halde 936 Bütçesine nazaran munzam Krediler | de dahil olduğu halde 7.329.000 İngiliz lirası miktarında bir fazlalık vardır, Bu tahminlerdeki mesarif fazlalığı, askeri hazırlıklar programınm ge -| nişletilip, tâcil edilmesi neticesinde meydana gelmiştir, Hindistan hariç olmak üzere, ordn mensuplarınm yekinu 168 bin Kişi. ye baliğ olmaktadır. 686 senesinde 156 bin kişi idi. İŞÇİ PARTİSİ MUHALEFETTEN VAZGEÇTİ Londra, 4 (A.A.) — İşçi partisinin parlâmento grubu silâhlanma mese - lesinde hükümete muhalefetten vaz- eçmiye karar vermiştir. Mısırlılar Kapitülasyon- dan kurtuluyor Kahire, #MÂ.A.) — #Mühammed Mahmut paşanın liberal fırkası, ka- pitülâsyonların ilgesi ile yakmda Montröde meşgul olacak olan konfe- rans dolayısile aşağıdaki 4 noktayı tesbit etmiştir: 1 — Ecnebilerin iktasadi yazlarının derhal Ilgası, 2? — Çok mahdut bir intikal dev resi kabulü, 3 — Bu devrenin hltamında bir güna müzakerede bulunulmaksı- zm mutlak adli hâkimiyetin tesisi, 4 — Umumi vaziyetin yeniden tetkiki ve konferanstan sonraki direktiflerin tesbiti, İTALYANIN HAVA TESLİHATI Roma, 4 (A.A) — Hali hazırda 20,000 amele, yeni tayyare meydan- imti. ilmekte olduğunu bildiriyor: KÜÇÜK HARİCİ HABERLER K üçük itilâf kongresi, Lüblânada mart 4 nunda toplanacaktır. , P atraş isminde bir Yu. nan vapuru Şimal de- nizinde karaya oturmüş için dekiler kurtarılmıştır. » M isir krah ve validesi kış eğlenceleri için Sen Moriçe gitmiştir. : U pazar gününden iti- ren Bulgaristanda be. lediyo seçimleri başlayacak - tır. * ozan üniversitesi OM. Mussoliniye fahri 80s- yoloji profesörlüğü unvanını vermiştir. » tina üniversitesinin 10C üncü yılı şenliklerine 18 nisanda başlanacaktır. Yugoslavyada Komün'zm Mücadelesi Belgrat, 4 (A.A) — Dahiliye Na- zirı M. Korchetz, Yugoslavya siyasi zabıtasınm komünist unsurların tah. rikâtma karşı daha büyük bir faali- yet gösterebilmesi için asrileştirilece Zini beyan etmiştir. BOZ GÖMLEKLİ MUTAASSIP KİMDİR? Vaşington, 4 (A.A) — Nevyork | belediye reisi Laguardianm dün söy- lediği nutku Alman elçiliği hariciye nezareti nezdinde şiddetle protesto et mistir. Laguardia, bu nutkunda “Şim di dünya sulhünü tehdit eden boz göm lekli müetaassp,, dan bahsetmiştir ELEK Terbiyeli Olmak Bir Zevktir Vallahi bazan öyle sahnelere sahit oluyorum ki; kahrımdan başparma- Zuma ısırıyor, urnaklarımı yiyorum. Yine bugün esnafın, alelümum sa. tıcılarm ve tezgâhdarlarn terbiyesi derdim debreşti. Avrupanın hemen bütün büyük şehirlerini gördüm, En büyük mağa- zalarına girdim, çıktım her milletten satıcılar ve tezgühdarlarla temas et. tim. Bunların içinde öylelerine rast- geldim ki terbiye ve nezaketi önünde hiç lüzumu olmıyan şeyleri satn al. mıya mecbur kaldım. Bir şey almak | niyetinde olmadığımı söylediğim hal- de: — Zararı yok!, Müsaade edin de size hizmet edeyim, diye o elindeki malların en güzellerini döküp yayan, on kuruş değerinde birşey için yarım saat sizinle meşgul olan, mahalle ka- dar hüylik mağazanın tavanarası ka- tmdan kapısma kadar peşinizde ge- len ve size muttasıl teşekkür edip gülen satıcıları gördükten sonra bü- rada meselâ: — Sizde Amerikan... Sözlinü bitirmeden ve Amerikan bezi mi, Amerikan fıstığı mı, Ameri- ka çubuğu mn, İstediğinizi bekleme. den acele aeele: — Kalmadı! diyen; Ve istediğiniz malın bir diğer ka- itesini istediğiniz zaman başımı ka. İmren doğru çevirip, yüzünüze bakma» dan: — Olan bu! diye kestirin atan; Ve biraz nehalı gördüğünüz fiyat üzerinde münskasaya girince size eümrüğün. mağaza kirasmm, elek. tvfk masrafnm. mweamele vergisinin, takasm daha bilmem nelerin hesabi- nı vanarık ders vermiye yeltenen; Ve nhayet bir malı: — Reğenmedim! diye reddettiğiniz. zaman hiddetle kaldırıp: — Dahs iyisini getir de alayım! diye çıkışan esnaf ve tezgihdarlar az değildir. Bu tersliğin. bu dürüştlüğün sebe- bi nedir? Doğrusu orasını bilmiyo. rum, Bu adamlar belki barsakların. dan, belki dizlerinden veya midele. rinden mustariptirler, Belki de lodos havanın sinirler ü- zerine yaptığı fena tesirin zebunu, durlar, yahut ev uşağı İle araları &- çılmış, kavgalıdır da ondan böyle â- İbusturlar, Ola ki şahsi işleri yolunda gitmediğinden dolayı meyusturlar, Veyahut sadece müşteriye nasıl mü- amele edilir onu bilmezler. Doğrusu bu göze batan ve sinire dokunan ta. İ vırların sebebini bilmiyorum. Bildi- gim bir şey varsa o da şudur: Terbi- yeli olmak bir zevktir. Bu zevki es nafa tattırmak için tedbirler almak memleketin ticari hayatıma müsbet tesir yapacak bir harekettir. Londranm en büyük mağazası o. İlan Selfriç isminde muazzam tica- retgühta gezerken yüzünr bakmıya kıyamıyacak kadar güzel kızlar: Alman mahafili, bu sözü bütün AL| .. Size hizmet edebilir miyim?. ları inşa etmek yahut eski meydan- man devletine karşı bir hakaret İ€ -| diye sorarlar. arı asri bir şekle sokmak ile meş- bay ? SYİİ ilerlemiş ise de işin vaktinde asl silâh endüstrisine dair reyiam- basamlamıyacağı muhakkak görül. ö V nü Girit adasma hareket edecekler larm, bu sene yapılacağmı bildirmek ve başlıca şehirleri ziyaret ederek Mekteği r, Tali komite İspanyaya Av 2UPA Amdan gidecek vapurları kon. 4 Meselesini tesbit etmiştir. İng. den İspanyaya gidecek vapurla. a kontrol edilmelerine sit olan &a- “nim ancak 19 Martta Kralm taavi. 16 Ürtiranı bekleniyor. ilerin nezdindeki Almon elçisi anca, 4 (A.A) — Yeni Ak Man sefiri General Von Foupel, iti. Mütnamesini General Frankoya tak- in etmiştir. . Esirlerin mübadelesi e Bayonne, 4 (A.A.) — Bask hü- geti matbunt bürosunun bir teb- Sine göre, esirlerin mübadelesi için te, Kocularla bir anlaşma yapılmış. İki tarafın elindeki nüfus ve toprak ve TİS, 4 (A.A) — Havas ajansının YİİĞİ maltimata göre, bugün Fran- par elinde bulunan arazi, İs- yanım yüzde altmıs beşidir. Bu Ky klarm nüfusu 13 milyondur. iki lerin elinde bulunan top- ti met, Ta kların ise 9 milyondur Yunan - Bulgar Dostluk Paktı mı? Bükreş, 4 (TAN) — Burada siya, tan ilde Bulgaristanla Yunanis- Arasında, Yugoslav — Bulgar iz 'tma benzer bir ebedi dostluk pak sayissi dolasmaktadır, bir hafta kadar kalacaklardır. tedir. gul bulunmaktadır. lâkki etmektedir. | İspanyada cümhur'yetçilerin faali-. spanyaya akın eden yaban- İ ci gönüllülerin arkası kesi. leli, cümhuriyet kuvvetleri müte- lük göstermeğe başladılar. Bir ke- re asilerin en belli başlı hedefle. rinden biri olan Valansiya - Mad- rit yolu, son derece şiddetli taar- ruzlara uğradığı halde asiler tara. fından kesilemedi. En son haber lere göre, hükümet kuvvetleri yo- la hökim olduktan başka asilerin kuvvetlerini bu yolun üzerinden püskürtmek imkânlarını da bul- maktadırlar. Halbuki asiler, bu yo. lu kesmekten çok büyük neticeler bekliyor, bu sayede Valansiya ile Madridi birbirinden ayırarak ikisi- ni de ele geçirecek ve İspanya cüm huriyetini boğacaklardı. Asiler, ni- hayet martın dördünde bu işi bi- tirmeyi ve Madridi düşürmeyi u. muyorlardı. Gerçi, asiler daha sonra bunun kolaylıkla mümkün olamıyacağını anlayarak ancak martın 14 ünde BUGÜN Madride girebileceklerini söylemiş- lerse de martın 4 ünde hükümet kuvvetlerinin hemen her cephede asileri Sıkıştırdıkları ve asilerin Malaga tarafından da ilerliyemes - dikleri göze çarpmakta, üstelik hükümet kuvvetlerinin Toledo gi- bi mühim sevkulceyşi merkezleri tehdit ettiği de görülmektedir. Bununla beraber bütün bunlar kat'i mahiyette değildir. Bu hâdi. seler daha fazla cümhuriyetçileri kumanda birliğinden, disiplinden, ve asri vasıtaları iyi kullanan bir ordu mahiyeti almağa başlamak » tan istifade etmeğe başladıklarını, bir ideal için muharebe etmekten ve İspanyanın hüriyet ve istiklâli- ni korumak endişesinden aldık- ları hızı kaybetmediklerini, bilâkis bu hızın gittikçe arttığını apaçık gösteriyor. Bugün İspanya cümhuriyetçile: hasımlarını Surrada ve Haramada durdurmak ve savletlerini kırmak. la mühim bir muvaffakiyet ka zanmışlar ve Madridi kurtarmış - lardır. İşin ilerisini yeni hâdiseler gös- terecek, Italyan doğumları alyanın Büyük Faşit Kon. I seyi, dün bu sütunda mev- zuubahis ettiğimiz kararlardan son ra, İtalyan doğumlarını teşvik ede- rek milletin nüfusunu artırmağa yardım edecek tedbirleri kararlaş- tırmıştır. Büyük ve kalabalık aile. lere yardım etmek, &ilelerin geçi- mini kolaylaştırmak, büyük aile sahiplerinin ailelerine ücret bağ- lamak, en küçük allenin dört ço- cuklu olmasına ehemmiyet ver - mek, bu tedbirler arasındadır. İtalya, Habeşistanı da ilhak et- mekle son derece genişlemiş oldu- ğu için müstemlekelerinin her ta- rafına İtalyanları göndermek bunların oralarda yerleşmeli temin etmek istemekte ve bu mak. sat için İtalyan doğumlarını teş - vik etmekedir. Faşist konseyinin bu meseleye #hemmiyet vermesinin en belli baş» lı sebeplerinden biri budur. Fakat Italya bir taraftan impa- ratorluğunu doldurmak için çalış. tığı halde, diğer taraftan Avrupa” da da zayıf düşmemek ve bunun i- çin de doğumlarını hızlandırmak istemektedir. Fransada pora ve geçim meselesi: M. Blumun geçenlerde Fransız meclisinde dar bir ekseriyetle hü- kümetini kurtarmasından sonra Fransadan harice altın akışı az gök durgunlaşmış ve eşya fiyatla. rının yükselişi de duraklaşmış, bu suretle Fransada vaziyet az çok ko laylaşmıştı. Fakat esaslı ve devam- salâh, Fransız sermayesinin ha- len memlekete dönüşü ile müm- kün olacaktır, Halbuki bu serma. ye Fransaya girmekten korktuğu- nu göstermeğe devam ediyor. M. Blumdan beklenen iş, bu serma - yeye itimat vermesidir. M. Blum ileride mutedil hareket etmeyi ta- ahhüt etmiş, fakat alacağı tedbir. leri söylememiştir. Hali hazırda beklenen bu ted - birlerdir. Ömer Rıza DOĞRUL Geçenlerde buranm büyücek — bir İmağazasmda dolasıyordum, Satıcrlar muhabbet için toplanmıslar, bana ve İ benim gibi dolaşan müşterilere | yol vermivorlardı. Bu farkın sebebi nedir? B. FELEK Afganistanda Türk Zabitleri Ankara, (TAN) — Iraktan sonra Afganistan hükümeti ds bizden, or « dusunun talim ve terbiyesi için zabit istemiştir. Genel Kurmay Başkanlığı tarafından 11 Kurmay sabitimiz ya. kında Afganr gidecekler, orada iki sene kalacaklardır. Ankaradan küçük haberler Ankara, 4 (TAN) — Üzüm kon gresi için hazırlıklar bitirilmiştir. # İhracat mallarımızın yaban memleketlerde kolayca (tanmmas için milli damga taşımaları takarril etmistir .