9 Şubat 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

Gündelik Gazete BAŞMUHARRIRI et Emin YALMAN ğ hedefi; Haberde, fi her şeyde temiz, dü- neta imi olmak, kariin hü olmıya çalışmaktır. UNUN ea ei LELERI Yy... li kahya müstemleke iyor Alman, iri 2 dünyayı memmbilar ve iy, Memnunlar diye ikiye ayırıyor. sonru müstemlekeleri payla» aperyalist. devletleri menmun. katıy, rı esi yor, İtalya da Ha - i al istilâ ettikten sonra mem- Alp, Tubuna girmiş bulunuyor, o ma büyük bir sanayi mem - ulug KUĞU Ve hariçte müstemlekesi hey, dığı için kendisini gayri ta an sayıyor ve bu husus. nin edilmedikçe memnun olma» İşte yn olmadığını ilân ediyor, iradan Almanyanm müstem- VASI çıkıyor, İçin ea o müstemleke Yor nay diyor ki » İk, © Zen ham maddeye muhtacım, Madde membaları diğer memle- ndan yağma edlimiştir. olduğum ham maddeyi 2 İyem. İlt, Almanya günden güne artan) he WE boşaltarak boş sahalara | a Halbuki dünyan yeni Her , Söhtaç olan bütün sahaları 3, “evletlerin istilime altmdadır. d İyük sanayii istihsal etüğ! ün Ei Sarfedecek bir pazara muh ile, Halbuki bu pazarlar diğer dev- Bu yapandan tutulmuş bulunuyor, Çün arm üçü de varit değildir. m Çil Almanyanm muhtaç olduğu madde miistemlekelerden Ziyade ns Kanndadan. - ve diğer 7 Pi maire gibi. Mağ, Evim harptem'evvel sahip ol» i lemlekelere ancak 25 hin N vahy eleştirmişti, Halbuki © va- * Pariste, bu miktardan faz- vardı , sanayiinin istihsalâtına, £a- , z müstemleke halkı büyük mİ olamaz, Bu Hibarln da YA İçİn zengin bir pazar sayı - re olmakla beraber | Alınanva k& meselesinde tatmin edil ünya sulh için bir tehlike ol- $ urtulamaz , A İngiltere ve Fransa Ahnan| la, Üstemleke vermeğe yanaşır » dg; Müstemlekcelerde çıkan ham i, , vselesinde bir anlaşma yap- Paz oluyorlar, Bu anlasma Al e YAYI tatmin etmiye kâfi değil - On 4 İçin dünya yeni hir mesele karşıya bulunuyor , di Trablus smanlı devrinin Hari- ciye Nazırlarından B. Asım Turgut ta birkaç gün evvel ebediyete kavuştu, Ga- zetelerin o kaydettikleri gibi merhum iyi ahlâklı ve mert tabiatli bir insandı. 1911 Teş- rinievvelinden 1912 Temmu- zuna kadar Hariciye Nazırlr- ğında bulunduğu müddetçe, Ecnebi Matbuat Bürosu Mü- dürü sıfatile kendisile hemen hergün temas etmiş bulundu- gum için bu şahsi meziyetle- rini iş başında takdir etmiş- tim. Asım Turgut Hariciye Nezareti. ne tarihimizin içli dışit öyle bir buh ranlı sırasında gelmişti ki uhde - sine düşen Vazifeleri nasıl başar. dığı hakkında doğru bir o hilküm vermek, © karışık devrenin girift mes'uliyetlerini ayırarak onun his sesine düşenleri tayin etmek çok güçtür, ve belki daha sırası gelme- miştir. Zaten, bir gün gelip Ote böyle yakindan ve inceden İnceye tetkik e bir tarihimizin yazı. ğına dair şimdiye kadar hiçbir ciddi, Ümit verici alâmet te zuhur etmedi. Boyuna yazılan tarihi ro- manlarm veyahut roman kılıklı ta rihlerin müstakbel müverrihlerimi. ze faydalarmdan ziyade zararları dokunsa gerektir. en bugün merhum hakkında in Yiypsi,beş senedneberi de- n Sip i öldü yamiş Dr Fivd» yeti dilzeltmek vesilesile yakın tari himizin baz iayfalarmı hatırlat. mak istiyorum. Tevatliren şayi, yani âdeta doğ. ruluğu sabit bir rivayete göre A- sim Turgut Balkan harbinin arife. i denilebilecek bir sırada, Harici , Meb'usan Mec. “Balkanlardan demiştir, © taraftan bir tehlike gelemi- yeceğini söylemiştir. lisi kürsüsünde kleşen bu rivay, pu değildir, şöyledir: Trablusgarp harbinin uzayıp git mesi üzerine 1012 başlangıcından beri Balkanlarda aleyhimizde ha. zırlıklar yapıldığına, ittifaklar ak. tedildiğine dalr türlü türlü haber- ler dolaşıyordu. Zeten harbin böy. ikeli bir » 0 şekilde doğ- Meselenin hakikati kümet te nihayet İtalya ile meyal ki 4 ki 1914 harbi b'r em- St harbi idi, porya bir devlet miistemle -| dı İngiltere, Franss yayı kendi aralarında a 85 bir halde Almanyanm kar- hah rdukça nasyonalist Alman» € duramaz. Bu sebeple dünya il? #mperyallst harbe sürtikle - b, vanm Kendra sefiri Fon “topun İngiltereye miistemle- Selesi hakkında verdiği süyle- yi İni, meseleyi ortaya 3tmıs- > * ve Fransa Almayayı - etmek yoluna girmezlerse Al 18 Yapabilir? İşte burası bi - b) di i Maliye memuru ya nakledildi İN guz detterdarlığına bağlı ma- hiya “lerinden 67 memurun ARs-| ela, Sükllleri takarrir etmiş ve işti, DİR kısmına tebliğat ya - w İlk arsız taşiril eden 67 me İleri 4 Vak ikinci bir kısmın ne - leg» de hazırlık yapılmaktadır. mal ler arasnda Beyazıttar Fenerden Slireyye. Feriköyden . İhsan, “an Sitke bulunmaktadır. sulh yapmıya teşobüs etmiş bulu. nuyordu. Şürayı Devlet Reisi Salt Halim Paşa İtalya murahhaslarıyla gizlice müzakereye girişmek üzere T Temmuzda İsviçreye hareket et» mişti, M eb'usan Meclisinin 2 — 715 Temmuz 1912 1328 col. sesinde Sadaret ve Hariciye büt- çelerinin müzakeresi münasebetile Sadrazsm ile Hariciye Nazırı ka. binenin harici siyasetine dair iza. bat vermişlerdi, YAKIN TARİHTEN BiR YAPRAK: harbin- den Balkan harbine doğru Eski Sadrazam eeeeeemasasaesese 000 LP ASA | Kâmil Paşa 1912 Şubatında Mısırdan Beşinci Mehme- de gönderdiği bir arizede şöyle demişti: "İttihat ve Terakki inhilâl etmezse Memaliki Osmaniyenin inhi- lâline sebep olacaktır. amana DO 8 mirmenemiksenezeesi Balkan harbi arifesinde Harisiye Nazırı bulunan ve geçen halta iginde vefot eden Asım Turgut YALAN: Rauf A. Hotinli ———— Sait Paşa Tarablusgarp harbi hakkında hariçten gayriresmi ih -. tarlar yapıldığını, hilâfet hukuku baki kalmak, tazminat verilmek ve kapitülâsyonların feshine dair mü zakereye ogirişlmek (esaslarına müstenit bir sulh telkin edildiğini anlattıktan sonra hilâfet hukuku nun İtalya tarafından tasdike muh taç olmadığını, Bosna — Hersek hakkında yapıldığı gibi mülk s: lamıyacağını ve kabinenin istedij gulhün saltanat hakkının tams- men ve fiilen kabulüne müstenit olması lâzım geleceğini söylemiş. ti. Bu, “mülk satılamıyacağı, sö- züyle Sait Paşa bir taşla iki kuş vurmak İstemişti: Evvelâ 1908 de Bosna — Herse- ğin Avusturyaya ilhakını kabul ve tasdik etmek o vesilesile o vaktin Sadrazamı ve kendisinin kirk yı irk rakibi Kâmil Paşaya tariz et. mişti. Sonra da; Sadrazam: bulunduğu Ittihat ve Terakki merkezi umumi sinin hoşuna gidecek bir iş yap- mıştı: zira Kâmil Paşa, beş ay ev- vel (Şubat 1912) Mısırdan padişa- ha gönderdiği bir arizada “Ittihat ve Terakki inbilâl etmezse Memali- ki Osmaniyenin inhilâline sebep o- lacaktır., demişti. Fazla olarak bir Nasrettin Hoca Müsabaka Mühletini Uzatıyoruz Nasrettin Hoca müsabakamızın halli için koyduğu - muz mühlet 20 şubatta bitecekti. Lâkin taşra karileri - mizden aldığımız mektuplarda mevsim dolayısile bazı yerlerde posta nakliyatı ağırlaştığından bu gibi yerler - deki kari, rin müsabakanın son numarasını hâvi gaze » teyi intişarından ancak on gün sonra alabileceği ve bun- ları halledip 20 şubata kadar idarehanemize göndermiye zaman kalmıyacağı anlaşıldığından uzaktaki zin bu müsabakaya iştiraklerini temin için mi karilerimi- ühleti 28 şubat akşamına kadar temdide karar verdik. || | Hal mektuplarına 30 müsabaka kuponunun ilâvesi müsabakanın ilk şartı olduğunu bir kere daha bu müna- sebetle hatırlatırız. İmamesi açılmış ve okunmuştur. kâç ay evvel İstanbula dönmüş Betmen. asiri rakibini kuşku andırıyordu! ariciye Nazırı Asım Be- H yin beyanatının başlıca parçaları de şunlardan ibaretir — Nezarte geldiğim vakit esba.. bını eökice bir mazide aramak lâ- zım gelen harp zuhur etmişti. On beş günde biteceği ozannolunan harp on aydır devam ediyor. Sulh olamayışı kabul edemiyeceğimiz şartlar dermeyan edilmesinden. dir. Harici münasebetlerimiz —İste- rim ki bu sözler memleketin en üc ra köşelerinden işitilsin— on AY evvelkine nisbetle kat kat iyidir. Ve temin ederim ki daha fazla Memnuniyeti mucip olacak suret- te inkişafa müstaittir, Elverir ki Osmanldar düşman karşısında bu r, Şehsi , Haricen asi vazıları bu kadar müsait iken düşmanm yıkamadığı şu mu - azzam, şi mukades Osmanlılığı kendi ellerile parçalamasmlar. EEE Efendiler! Bu devletin atisin- den imanım kadar eminim. Biraz da büyük devletler ve kom- şu hükümetler ile münasebet İ mizden bahsedeyim. Bu hususta kelimenin tazammun ettiği bütün ile nikbinim. arp esnasmda Balkan hü - le olan münasebetlerimiz imf devam ediyor. r, harici siyasetimiz hak- beyanatım, görüyorsunuz pek nikbinanedir...., Dikkat edilmiş olacağı üzere B. Asım, tercümelhali münasebetile “TAN, m söylediği gibi fazla nik- k göstermiştir; fakat İmanile Balkanlıları değil devletin atisini skeffül etmiştir. n gerek Sadrazamm gerek e o Nazırını bu sözle— * Paşa kabinesinin —tâbir caiz İse— #on nefesini teşkil et- mistir. Bir aydanberi Rumelide Ü- cü ordu zabitleri arasında be- lirmiye başlıyan kıyam (hareketi karşısında ik! gün sonra (Temmuz 4 — 17) kabine istifaya mecbur kalmıştır. Halbuki meclli 2 Temmuz celsesi, kabineye ittifaka yakın (yalnız dört muhalif!) bir imat reyile neticelenmişti! O zamanı İdrak etmiyen genç okuyucularımıza bu garip neticeyi izah için haber verelim &i Sait Paşa kabinesi o senenin baş- langıcında Meb'usan Meclisini fes. hederek intihabat yapmış ve yeni meclisi 19 nisanda küşat etmiş bu- lunuyordu. - Bundan evvelki meclisin 1225 Şubat 1911 celsesinde bütçe mü- zakeresi münasebetile Maliye Na. giri B. Cavit, gelecek bütçenin ye- ni bir meclise arzedileceğini ima ©- derek: — İkinci defa intihap olunup ta buraya geldiğiniz zama Dediği vakit Lütfi Fik — Muhalifleri istisna ediniz, di. ye İttihat ve Terakkinin kendileri- ni intihap ettirmiyeceğini anlat. mak İstemiş ve Maliye Nazırı da — Muhalifler meclisin tuzu ve bi beridir, cevabımı vermişti, amma filhakika 1912 intihabatımdan Çi- kan meclisin tuzu ve biberi hayli eksikti Bununla beraber, hakikati , zehirinin de diği kadar azalmış olduğunu ilâve etmek lâzımdır. Zi- Ta eski mecliste muhalefetin İha- netten ayirdedilmesi çok güç bir hale gelmişti. Meşrutiyet devrinin 1910 — 1912 devresi siyasi tarihi mizin faydalı ibret dersi alınacak sayfalarını teşkil eder, mümkün ol 76 Milyonun Varisleri Yenicamide 1—13 numarada G. Emirhan İmzasile yazılıyor “— Hindistanda ölen Türk Er- menilerden Emir Hanyanın vasiyet. Bu vasiyetnameye göre, Emir Hanyan 76 milyon Türk lirası tutan serve - tini kardeş çocuklarına ( birakmış- tır. Ben de onlardan birisiyim. U- zum Benelerdenberi ispatı veraset fişin Şok uğraştım, kayıtlar buluna- madığı için müşkülât çektim. Madras mahkemesinde hakiki va- rislerle hiç alâkası olmıyan 40 kişi vardır. Bunlar gayrimeşru şekilde varislik iddiasmdadırlar. Bu İtibar- la, vasiyetname burada neşredilme- li ve bu muazzam servetin hak sa hiplerine tevziine çalışılmalıdır. Bu- nun için biz varisler, Hava Kuru- mu menafii namına şimdiden vekâ- let vermiye hazırız, Vasiyetname ilân suretile neşredilemez mi?,, Cevabımız şudur: Bu işle bizzat Hava Kurumu İs- olmaktadır. Emirhanyanın varisleri, geçen sene Hava Kurumuna müracaat etmişler tanbul şubesi o moşgul va Hindistandaki dava için veraset ilâmlarının tanzimini Mari adında bir kadın avukata bırakmışlardır. Metmazel Marinin vekâletini üzerine aldığı varisler arasında olup olmadı- gınızı bilmiyoruz, Ancak, Mari Kurum arasında bir mukavelename imzalanmış ve avukat Kaysoridi burada ve diğer bazı yerlerde aylar- ispatı ca meşgul olarak varislerin verasetleri yolunda çalışmıştır. A - vukatın bugün Hindistanda olduğu- nu zannediyoruz, Madras'ta hakiki varis olmadıkları halde ispatı vera » sete çalışanların buna muvaffak ola- mıyacakları muhakkaktır. Vasiyetna menin ilân suretile neşri hakkında şimdiden bir şey söylenemez. Bu hu- İsusta size en doğru haberi hakiki — İmam uzun sürme Bizde San'at Münekkidin isi nasıl san'at ars lece tenkidin hag- retini çeker, Münekkidin doğmadığı memlekette san'atın varlığından şüp. he edecek kadar bedbin olmağa Şunun için hak kazanırız ki münek - İ Kidin işi mevcut olan san'atı tenkittir, Böyle bir mütearifeyi tekrarladıktan sonra “bizde san'at tenkidi yoktur, hükmünü vermek san'at dünyamızm / Üstüne kalın ve kocaman bir kırmızı çizgi çekmek icap ediyor demektir. Kendi varlığımızı İnkâr etmekle müsavi olan bu küstah © hüküm ile Türk san'atmı giyotine göndermek kimin haddine düşmüş? , | Bizde bilhasan resim san'atınm tenkitsiz kalmasına sebep, henüz res- min mahiyeti hakkında en küçük hir | bilgimizin olmayışı, fikir âleminde münakasa ve cidalin heniz teessüs €- demeyisidir . . Bizde şimdiye kadar resimde Şiir ve edebiyat arayan bazı edebiyatçı « larrmızla, eli kalem tutan ressamla - rımızm kendi davaları için yazdıkları yazılardan baska resme ait neşriyat yapılmış değildir , Zaten cemiyette k vasıyan ressam, bir de bu ters gi ii minel. kidm baltasını görünce ürküyor, “lâ, civerdi denizin eflâtuni bulutlarım,, methetmiye hazirinmış — edeb'yatçı İ mitnekkitten sinmis bir halde resim. lerini korka korka teshir ediyor, Ve belki de çalışmak enerjisini bile kaybediyor. San'atta arryacağı şeyi İyi bilen elddi ve hakiki tenkitten si nirlenip “beğenmiyorsan sen de bu kadar yap, diyenler olurlarsa onlara © zaman da münekkidin : “Ben yumurtadan da anlarım am. ma yumurtlamasını bilmem,, demek hakkı olacaktır FİLE Vapurların Yaz Tarifeleri Hazırlanıyor Akay ve Şirketi Hayıye yaz hazır. lıkiarma şimdiden « başlamışlardır, Her iki idare bütün vapurlarını sıra İe havuziatarak tamir ettirmektedir. ler. Ayni zamanda bu yaz için iki idare ü rifelerini biribirine uygun o- 'arak basrhıyacaklardır. Bu suretle dar Adalara veya Adalardan hal diğer Bundan başka yaz gecelerine mahsus vapur selerler'yın çoğullulmavına dâ ehem- yet verilecektir. vapuru bazır bula varislerin avukatı verebilir... . İhmal Edilen Kontrol Fatihte, Çarşambada, Hukuk Fakültesi rettin, gönderdi İ yazıyor: '— Ben fakir bir Universiteliyim. Geçen gün, Eeyoğlu tarafıma geçtim. Kıta haritalarınn küçük mikyasta olanlarından ve ucuzlarından birer tane tedarik etmek istiyordum. Ara- . Hakikaten, hem renkli, hem de beş kuruşa satılan haritalardan buldum, Alacaktım, Fa- kat, küçük bir tetkikim satışı âkim bıraktı. Anlatayım: Bu haritalar, öyle sakdt ve yanlış mikyassız çizilen tul inin büsbütün çirkinleştirdiği bu kâğıtlara renk bulaşığından başka bir gey denemezdi. Sırf ticaret, ka- anç maksadile çabuk hâzirlanmış 0. ların her halde müşte- ide çoktur. Fakat bu nevi pas çavralar, mek in elleri» ne verilemez. Muallimlerimiz, şüphe yok ki, talebelerin bu sakat harita, lardan yanlış fikirler almasına mey- dan vermezler amma, ne de olsa, bu işin sıkı bir kontrol altına alınması lâzımdır. Ucuzluğundan ve beş kuruşa veril- mesinden başka hiç bir hususiyeti « mıyan bu renk boyamaları toplattı. rılmalı, sattırılmamalı, hele bu sekil. de piyasaya yanlış, nisbetsiz Türkiye haritaları çıkaranlar hakkında kane ni takibat yaptırılmalıdır. Yoksa kontrolsuz kalan kültür işinde dala bir çok vatan yavrusu aldanacak, dün yayı, kıtaları ve hattâ yurdunu yanlış tanımış olacaktır...