4 Şubat 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

SON HABER Âsi kuvv9tler Malagaya - taarruza hazırlanıyorlar Bir Italyan gönüllü kıt'ası Kadis'de karaya çıktı Londra, Yâre Roy: Teler, eol Kat Sok yüksekte oldukları için kol le » 3 (TAN) — Bugün İspanyadan gelen haberlere göre, üç tay- al Oak adını taşıyan İngilizzırhlısına üç bomba atmıştır. Tayya aylıkla teşhis edilememişlerdir. Fa - Tabalar İngiliz zırhlısına isabetetmemiştir. Anlaşıldığına göre, tay Ş T İspanya hükümetine aittir. ve İngiliz zırhlısını âsiler elindeki h_anveı—ya zırhlisı sanarak bombaları atmıştır. İngiltere mümessilleri Ürla €hnin tekerrür etmemesi için icap eden teşebbüslerde bulunmakta- K, x——__— Siyaset âlemi Mllırdı Kapitülâsyonlar #pitülâsyonların ilgasını te - Mmin için Montröde bir konfe- * toplamıya çalışan Mısir hükü- » Mısırda kapitülâsyon sahibi 0- bu'ud“htlere yeni bir nota varm.i'ş küm"'-_'yor. Bu notaya göre Mısır hü- İer :t'ı bugün yabancı konsolosa_neî _vaî'“mdan görülmekte olan cinai ğ urır_ı_ mMuhtelit mahkemeler tara- lit m"" Tüyetini istemekte ve muhte- Kü :h'fenjelerin 12 sene devam ede- &ü İr ihtikal devrinden sonra ka! - Masını münasip — görmektedir. 'Sir hükümeti muhtelit mahkeme - 7 tarafından tatbik edilecek yeni edeni ve cezai kanunlar çıkaracak Ve Muhtelit mahkemelere müracaat *decek olan dava sahiplerinin bu ka- hunlar dairesinde muhakeme olun - Malarını sağlamlıyacaktır. Bu yeni Fan yanlar tam M&nü c'anıı Olacaktır. Diğer taraftan bü ı: iki sene .zar'fındı yerli mahkeme- Bdğd. eskisi gibi faaliyetine devam y cek Ve yeni kanunlar, yavaş ya - b“*ym' Mahkemeler tarafından da enimsenecektir. On İki sene sonra cı':"' adli inkılâbını başarmış ola- e Ve muhtelit mahkemeler de bu Müddetin sonunda, kendiliğinden kal acaktır. Notanın meali hakkında verilen mn!c"“atîan anlaşıldığına göre, bu li inkılâp devresinde Mısırda ya- ahcı sayılacak olanlar meselesi alâ- "ad" devletler arasında mühim mü- yıhmıara kapı açacaktır. Çünkü Ancılar, kapitülâsyonlu — yabancı K l“pîtülâsyonsuz yabancı diye iki ö'up. ayrılacaklar. Büyük Harpten Nce meselâ Almanya, Avusturya, I Scaristan devletleri Mısırda kapitğ- Yonlu idiler. Büyük harp neticesin * bunlardan mahrum edilmişlerdir. akat Mısırın Montrö konferansına bunlar da, ağlebi ihtimal, müşahit * fatile davet edileceklerdir. Tabit bü “h devletler, Mısırda - tebaalarının, Siğer devlet tebaalarından farklı mu b ©le görmelerini istemiyecekler, ve Uhun için uğraşacaklardır. Sonra büyük harpten önce Mısırda #Pitülâsyonsuz olan devletler var - " Osmanlı devleti Mısırda hâkimi- tini ismen muhafaza edegelmekte oluğu için kapitülâsyonlu bir devlet ildi. Fakat bugünkü Türkiye Cüm Üriyeti, eski Osmanlı devleti-değil - '. Türkiye Cümhuriyeti en tam mâ &sile medeni ve asri bir devlettir. MM'S""'! geçireceği intikal devrinde ıirdaki Türk tebaasının vaziyeti b Olacak? Bundan başka büyük harpten ön- * hattâ yakın zamana kadar Mısır * kapitülâsyonlu olan, fakat kapitü- Yonlardan kendi isteği ile vaz ge- devletler vardır. Bunların teba - | he olacak? Ve ne çeşit yabancı YIIa“k? ı,,:"'s'f hükümeti; Mısırın istiklâlini tln“P hamlesi ve hızile başarmak - “rc.;ı adım adım atarak yürümeyi m“h ettiği için, içinden zor çıkılır hüy::_""le karşılaşacak gibi görü - H İle ki *rhalde mesele dikkat ve alâka takibi lâyıktır. Londranın resmi mahafiline geldi- ği anlaşılan bir habere göre, İtalyan- lardan müteşekkil bir gönüllü kıtası daha (Kadis) e çıkmıştır. Yalnız, sa- yıları ve müsellâh olup olmadıkları henüz anlaşılmamış bulunuyor. ASI KUVVETLER TAARRUZA HAZIRLANIYORLAR Asi küvvetlerin karadan, denizden ve havadan, Malagaya yeniden taar- ruz için hazırlandıkları anlaşılıyor. Taarruzun başlamış olduğuna dair de haberler var, Asilerin deniz kuv - vetleri Alceziras'ta toplanmıştır. İki Alman zırhlısının da buraya geldikle ri bildirilmr-« edir, Bunlar, Graf Fon Sper ile Koçindir. Madritten binlerce nüfus ayrıldığı halde şehir hâlâ nüfus kesafetini mu hafaza ediyor. Cephedeki nisbi sükü- net İaşe işlerinin salâhma yardım etmiştir, OVİEDA BOMBARDIMAN ALTINDA Hükümet bataryaları Oviedayı bom bardıman ediyor. Üç #si tayyaresi Malaesaanra amala mahallasini ham £ bardıman etmiştir. Hükümet tayyare leri bunların birini düşürmüştür. Hükümet bir tayyare filosunun Ma laga açıklarından bir âsi kruvazörü- nü bombardıman ettiğini haber veri yor. Paristen verilen malümata göre, bir Fransız tahsildarı İspanya hu - dutlarında tevkif olunmuştur. Tahsil dar hudutta gezdiği ve resimler al - dığı için casuslukla itham edilmek tedir. Fransız komünist liderlerinden Thorez Valensiyada komünistler ta- rafından”' tertip olunan bir mitingde bir nutuk söylemiş ve “size hücum edenler, milliyetperver değil, millet h_a.inidirler,, de p ş, daha sonra ken- disini karşılıyanların Marseyyezi te- rennüm etmeleri yüzünden teşekkür lerini bildirmiştir. Paris, 3 (A.A.) — Oeuvre gazetesin de Madam Tabouis General Franko nun İfnide büyük bir tayyare limanı vücuda getirmiş olduğunu haber ver mektedir. 4 Nev-York, 3 (A.A.) — Daily Nevs gazetesinin bildirdiğine göre Valensi ya hükümeti taraftarları İspanyaya 1.660.000 dolar kıymetinde esliha gön dermek tasavvurundadırlar. Valensiva hükümetinin bir mümes sili yarım Berengaria vapüriyle bura ya gelerek 10,000 tüfek ile yüz mil - yon fişek teslim alacaktır. ingiltere niyobet kanunu Londra, 3 (ALA.) — Niyabet ka - nunu, Avam kamarasında ikinci okun masmı müteakip 1 reye karşı 305 rey le kabul edilmiştir. Simon, bu kanun hakkında yapılan müzakereler esna- sında bu kanunun istikbalde bir hü- kümdarın herhangi mahiyette bir ehliyetsizliği yüzünden ortaya çıka - cak bütün meselelerin halline medar olacağını söylemiştir . Taç Giyme Merasimi Londra, 3 (TAN) — Kralm bu - gün neşrolunan bir emirnamesiyle 12 Mayıs gününün tetviç merasimi dola- Ömer Rıza DOĞRUL yısiyle tatil günü sayılması kararlaş- tırılmıştır n KÜÇÜK HARICİ - HABERLER ofya Zzabıtası, Şumnu . da büyük bir çingene hirsiz. çetesi - yakalamıştır. Çetenin şimdiye kadar 200 soygunculuk yaptığı anlaşıl - mıştır. ... ortland limanında bir deniz tayyaresi ateş al mış, yanmıştır. Mürettebat kurtulmuştur. ” rnavutluk parlâmen . tosunun yeni seçi - minde 58 eski meb'us vazife. lerinde ipka edilmiştir, * * Y ugoslavyada Vakarel köy civarında Balkan yarımadasının'en büyük rad. yo merkezi kurulmaktadır. . DA _Vİyanıda şimdiye kadar spor kazası yüzünden 104 kayakçı ölmüştür. e . n gündenberi Korfu - da bulunan İngiliz fi- losu dün Maltaya hareket et. miştir. Dünya iktısadi vaziyeti buhrandan evvelki sevi- Su Mahsulleri Kanunu Projesi tinin hazırladığı rilmiştir. Ankara, 3 (TAN Muhabirin- den) — İlkkânun zarfında Anka ——0 KA SAA mallserasorelarr ila alâkadarlar ve diğer vekâletler mümaessillerinin kongresinde ser dediden mütalealara ve ortaya konulan dileklere İktısat Vekâle su mahsulleri kanunu' projesi Başvekâlete ve- 1929 — 100 Memleketler 1932 1955 — 193€ | Almanya 53.3 94 105 Amerika 53.8 756 36.9 Lehistan 53.9 664 TI1A Kanada 581 Ssız ST.5 Felemenk 62.3 — 66,3 68.7 Çekoslavakya - — 635 69.) 77.6 Avusturya 643 Tal 85.2 Italya 66.9. 918 — — Fiâ&nsa 688 b74 701 Belçika 6911 — 80.6 78.3 Macaristan 76.9 769 1274 Ingiltere 83.5 105.7 1141 Danimarka MO91. daş 1247 Norveç 92.7 1051 — 113.9 Japonya 97.8 1418 1469 Yunanistan 100.9 140.7 131 S. Rusya 183.4 293.4 362.3 ğ yeye varmak üzeredir Dünya iktisadi buhranı 1932 senesinde en düşkün noktayı geçir miştir. Bugün cihan vaziyeti buhrandan evvelki hale varmak üze- #FELEK Biraz da Yârenlik! Adaaam! Ölümlü Gdünyada gam, kasavet hep bize mi düştü. Bunun sonu hep göçüp gitmek değil mi? Öyle ise i ününü gün etm en müsbet felsefe değil midir .. Ne- dir 0? Öyle her birimizin suratı ıslan- mış itfaiye çizmeleri gibi iki karış u- zamış; somurtmuş duruyoruz. Vaz geçin bu huydan, biraz gülünüz, eğ- Şimdi bana dönüp te : — Neye gülelim? Nasıl gülelim? gibi nam sualler de sormayın! Başka leketlerde nasıldır. bilmem am- ma, bizde halk yani biz pek çabuk gü- Her zaman derim: Gaz tenekesi gü rültüsü dimağımızın gülme merkezi- ni en kolay gıcısklıyan — bir tuhaflık lığından ve işsizlikten ıztırap çekmiş- lerdir. Zirai memleketler mallarının alıcı bulmamasından ve fiyatların Dünya iktısadi vaziyetinin senelere göre grafiği düşmesinden müteessir olmuşlardır. Fiyat düşkünlüğü ziraf memleketler- de yaşama seviyesinin bir kat daha aşağı inmesine sebep olmuştur. Altın esasını terkeden sanayi mem- leketleri umumiyetle buhrandan kür- tulmuşlardır. İngiltere bugün 1929 dan daha iyi bir vaziyettedir. Japon - ya buhrandan az müteessir olmuştur. Sovyet Rusyasında smai faaliyet buhrana rağmen birkaç misli artmış- tır. 1929 vaziyeti yüz itibar edilniek şartile muhtelif memleketlerde 1932 1935, 1936 senelerinde sınai istihsa! bakımından mevcut vaziyet şu cetvel- de gösterilmiştir: Bu yıl rinde hükümetin tetkikleri devam edi rihten başlamıştır. Hattâ İktısat Vekâleti fabrika olan yerlerdeki teşkilâtı vasıtasiyle 96 sayfalık bir sual defteri göndererek her fabrikaya bunlardan birer tane vermiş ve zincirleme biribirini ta - mamlıyan suallerle memleketin bütün endüstri şubelerinae ham maddeyi, müuharrik kuvveti, işçiyi, maliyeti, devlet tekâlifini ve nihayet kazancı tesbit etmiştir . Şimdi vekâletin hazırladığı bildli - rilen kanun lâyihası, işc2 bu tetkikle- Tn eĞt in ve gazet: in bun- dan dört ay evvel yazdığı maliyeti ucuzlatma projesinden başka bir şey değildir . K Devletin hazırlamış - olduğu pa - muk programının en büyük gayele rinden biri de milli endüstriye u - cuz ham madde temin etmek, dolayı- benzin ve elektrik petrol, Atinada açılan sergi Yunan G Ha inin sonra artık başını iki elinin redir. Londrada çıkan Ecc ist £ asının, dünyanın iktısadi vaziyeti ’*L J. +__%__ 4 KU hakkında, esaslı tetkiklerden sonra, |!00e“x ie—hef —- İsniniz. vardığı netice budur. E: ist'ten iİstıhsali alıp neşrettiğimiz grafik vaziyetin | ..| »X 90 geçirdiği şümülleri canlı bir surette | vx ifade ediyor, "x VA d Buhran esnasmda muhtelif memle- |80 80 ketlerin geçirdiği tecrübeler biribiri- KK ;ııîı.lî;:u" leriz. pin ayni değildir. Buhranın şiddeti 20 # - 70 her tarafta ayni derece şiddetle du- SanaYku /| yulmamıştır. Kurtuluş hareketi de F biribirinden farklıdır. Fakat mi- | o e ldul yetle san'at memleketleri istihsıl âz- 1929 1980 İ93I 1932 93 1986 İIŞ arasma alıp: — Acaba ben neye güleyim?! diye düşünmek safdillik olur. Onun için gülelim, Neye gülelim?. Rastgele et- lenceli ve komik gördüğümüz herşeye gülelim, Bu da para ile pulla değil ya! Bakınız, geçenlerde birisini mah - kemeye götürmüşler. Adamcağız gir- mek hakkı olmadığı bir yere girdiğin- den dolayı suçlu! Suçlu amma tasalı değil. Mahkemeye (zom!) olarak ya- ni sarhoş gitmiş, Hâkim bakmış ki; çluda icabatı k iyeyi kavrıya » Dikkate Değer Yazıları Atina, 3 (Tan) — Atinada açılan Türk resim sergisi münasebetile bü- tün Yunan gazeteleri, Türklerin san'- at sahasında gösterdikleri terakkiye hayran olduklarını sergiye iki milletin yazmakta, bu ilim sahasında teşriki mesaiye doğru atılmış ilk adı- mı telâkki etmektedirler. Sergi hak- kındaki yazıları kısaca bildiriyoruz: "Proia,, “— Parmas salonunda açılan Türk sergisi, Türkiyenin bu sahadaki iler- leyişini bilmiyenler ıçın hakiki — bir sıdrprlzdir. Teşhir - edilen - eserlerde Tıürk sanatinin umumi karakterini göürmek mümkündür. — Eleftron Vima “Türk sergisi, Türkiyenin terakki- sini gösteriyor. Bu sergi, Türk - Yu- nan dostluk bağlı::g'ar kuvvetlendire- cektir. Etniki “— Türklere karşı gösterdiğimiz riyasiz sevgi, bu resim sergisile de anlaşılmıştır. Türkiyede sanat üze riınde şayanı hayret gayretler göste- rilmiştir. Bunu inkâr edemeyiz..,, Tnaika “— BSergi, sahasında Atina ve An- ucuzlıyacak Maliyeti ucuzlatmak için etüdler devam ediyor Ankara, 3 (TAN Muhabirinden) — Hayatı ucuzlatma projeleri üze k yor. Bir gazetenin haber verdiğine gö re fg,bıîıkalarm maliyetini azaltmak etrafındaki tetkikler, tam bir sene denberi ve Celâl Bayarın Sümer Bank 936 bütçesinin u';diki sırasında Kamutayda bütçe, iktısat ve maliye encümenlerinden mürekkep umumi heyette bankanın bilânçosunu müdafaa lrasında işaret etmiş olduğu ta- lu endüstrisini ön plânda ve hayat u Cüuzluğunu temin edecek ilk büyük çare olarak ele almış bulunuyor, Bu yıl ucuzlıyacak — addeler Birinci beş senelik plânın tahakkuk ettirdiği endüstri şubeleri üzerindeki diğer maliyet ucuzlatmaları da tıpkı Pamukta olduğu gibi, istihsal fazlası istediğinden bunlarnm bugün ancak etüdleri yapılmıştır . Fiyatlarmım ucuzlamasma - bu yıl içinde şahit olacağımız Maddelere petrol, 'benzin, elektrik ve buna mü . Masil ve daha fazla dışarıdan ithal edilen veya imtiyazlar elinde bulu - nup tarife indirmeleri imkân dahilin- de olan maddelerdir , ; Diğer bir çok maddeler üzerindeki siyle dokuma fiyatlarını latmak. tır. Zaten İktısat Vekâleti devlet hi - mayesinde 18 milyon lira sarfiyle kurulmuş ve memlekete her sene 35 milyon lira kazandıracak olan pamuk 1 bir kaç . vekâleti iş sâhasına ait ve devletin gümrük si - yaseti, mali gelir, istihsal rekolteleri ve endüstrileşme plânı gibi ana po - litikalarla alâkalı olduğundan bunlar kül halinde tahakkuk edecektir . ti kara hükümetlerini biribirlerine ya- kinlaştırmıştır. Ru ilk adımdır. Türk- lerle aramıza din ve dil farkı bulan- Mmasına rağmen, dünyada bir Balkan medeniyeti mevcutsa, bu müşterek medeniyetin ayri bir koluma, Türk - Yunan medeniyeti namını vermek i&zımdır. Yakırlığımızı kuvvetlendi - recek bağların. zı sıkılamak elimizde- dir., Çavuş Muallim Kursları Ankara, 3 (TAN Muhabirin- den) — İlk tedrisat umum mü- dürü İsmail Hakkı, Ziraat Ve- kâleti köycülük şubesi müdürü Fikri ile birlikte Trakyaya hare ket etmişlerdir. Orada iki vekâ- letin el birliği ile çalıştığı çavuş öğretmenler kursu hazırlıklarını tetkik edeceklerdir. Türk — Sovyet Ticaret Anlaş:- ması Uzatıldı Ankara, 3 (TAN Muhabirin- den) — Vekiller Heyeti, müd- deti hitam bulan Türk — Sov- yet ticaret ve seyrisefain anlaş- masını bir ay müddetle uzat- mıştır. Sovyet Rusya ile aramız- da yeni bir anlaşma için müza - kerelere başlanmıştır. Dahiliye Vekâletinin Tamimi Ankara, 3 (Tan muhabirinden) — d Dahiliye Vekili ve Parti Genel Sekre eri Şükrü Kaya, vekâletinin daire - lerinden 936 senesi içinde yaptıkları ve 937 yılı içinde yapacakları işlerin tatistiğini istemiştir. cak hal yok! Ne yapsın? Davayı ta « lik etmiş. . Ben bu hâdiseyi okuduğum zaman aklıma Şu fıkra geldi: Ayyaşlığiyle maruf bir bektaşiye bir sofu sormuş : — Azizim! Müskirat kullanmaktan korkmuyor musunuz?, — Neden korkayım?! — Canabı Hak, bunun katresini içeni cehennemde yakacağım diyor, biliyor musunuz?, rim , — Şahitler gelecek. Şişe dile gelip benden İçti diyecek., — Şise ile su içtim derim. gelecek ! aa! Desene, hev!i. B. FELEK Sanayiıde kullanılan elektrik Ankara, 3 (TAN Muhabirin- den) — Maliye Vekâleti, sana- — yide kullanılan elektriğin istih - lâk resminden muaf tutulması — için çok ehemmiyetli bir kanun projesi hazırlamıştır. Sanayi mü — esseselerini çok sevindirecek 0- lan bu proje önümüzdeki hafta içinde Başvekâlete verilmiş ola- caktır. Jandcrîna—ve İdare Âmirlikleri ve nahiye müdürlerine vekâle: ede « bilmeleri doğru ve zarüridir.., Ankara Halkevinde Maraş Gecesi Ankara, 3 (TAN Muhabirin- den) — Ankaradaki Maraşlılar, ayın on üçünde Halkevinde bir Maraş gecesi tertip edecekler- dir. Devlet Demiryollarında Ankara, 3 (TAN Muhabirin- reket reisi Nüzhet ikinci işletme dürü Şefik te hareket reisliğine tayin olunmuşlardır. z V rafımıza bakalım, gülünç, tuhaf, eğ- —— — Biliyorum, amma içmedim de - - — Behey gafil! Şişe rakı He dolu ahrette de ya — Desenize! Mahkemede de va hey!. en) — Devlet Demiryolları ha — müdürlüğüne, ikinci işletme mü — Ankara 3 (TAN muhabirinden) — — Jandarma zabit ve efradınm idare âmirliklerine vekâlet edebilecekleri — hakkında Kamutaya bir tefsir lâyi - — hası gelmiştir. Buna göre; “talim ve terbiyesi itibariyle erkânı harbiyeye, — techizatı itibariyle milli müdafaaya — t tâbi bulunan jandarmanın asıl sıfatı — mülkidir. Bu itibarla vali, kaymakam