22 Ocak 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

mz 22-1-9$7 Bizim teklifimiz ve Ş5:*“<* Hatay davamız dün. İmtihan onseyde görüşülmedi M. Blumun cevabı Hükümetimizin muhtırası Ankara, 21 (A.A.) — Sancak hakkında bir Türk - Fransız muahedenamesinin akdine esas al- mıya hizmet edecek prensiplerin ifadesini muhtevi olarak 11 Kânunusani 1937 de hükümetimiz tara- fından Fransız Başbakanına verilen muhtırayı ay- non neşrediyoruz: 1 — Suriye, Lübnan ve Sancak üç konfedere dev- let teşkil eder, 2 — Aşağıdaki müşterek işlerde konfederasyora bırakılan salâhiyet mahfuz kalmak üzere her devlet kendi hâkimiyetini tem ve mükemmel olarak muha. faza eder; & — Diplomatlar ve konsoloslar göndermek — ve kabul etmek suretile temsil dahil olduğu halde hari. ci münasebetler, z b — Konfedere devletler araşında gümrük itti. hadı, İDARİ İŞLER e — Meskükât birliği, 3 — Konfederasyonun merkezi dir. 4 — Konfederasyonun yukarda zikredilen müşte. rek işlerine müteallik masrafları konfedere devlet. ler arasmda her birinin nüfusu nisbetinde ifraz edi. lecektir. 5 — Konfedere devletler parlâmentoları tarafm. dan müsavi adette intihap edilecek murahhaslardan mürekkep komite konfederasyonun müşterek İşle. rinde icra kuvvetini haizdir. Harici münasebetlere ve müşterek masrafların if. razma ait bütün meselelere mütedair kararlar itti hadı âra ile ittihaz olunur. Konfederasyon devletle. ringen birinde tatbiki o devlet mevzuatı kanuniyesi- nin *eğilini müstelzim kararlar içinde itihadı âra lâzımdır. Diğer bütün mukarrerat için ekseriyet kâfidir. Cemiyetçe ittihaz olunan bir kararın konfedere devletlerden birinde mevkli tatbika konulması / için bir kanuna lüzum görüldüğü takdirde, o karar an- cak alâkadar devlet pariâmentosu tarafmdan ona dair hükümler kabul olunduktan sonra icrası mec- buri bir kuvvet iktisap edebilir. . nezdinde bir irtibat memuru tarafından temsil edi- lir. 7 — Konfederasyonun müşterek işlerini alâkadar eden muahedeler icra komitesi tarafından müzake- 'akdo! üç devlet parlâmentolarının bi- Binaenaleyh Cemiveti Akvamın 1921 muahedeleri, birliğini “devletin, |“ ii ai AN ate peki o vin tatbiki ile mükellef kalacağı mülihasasmdayım.| Ege ei e sü vida bin kişinin metcasz kalmış. olduğu imişim beni... g ukarrerdir ki, K Bundan şu neticeyi çrkarıyorum: Fransa - Suriye 9G Bu | tahmin edilmektedir. e Maamafih şurası m konfederasyo. inin tatbik ii dah dımı ile yapmak kararmdayız. iü nun ihdası sırasında mevcut olan siyasi muahede- amala DA bir Zİ maksatla vücut bulacak olan rai ua eri, on era İllaki n a ; | DETİ| süzütamlar birer kombinadır. Kom - Yunanistanda ların başında gelirdi. Uda, dil, nameler yani Fransa, Suriye, Fransa —Lübnan mu. shedeleri — mer'i olmakta berdevam olacak ve müd- detleri inkıza edince temdit edilebileceklerdir. 8 — Konfedere devletler meyanmda, Sancak gayri isellâh daimi bi bir hale konmuştur. tor, Bu suggestion bana mühim görünüyor. Ve hükü-| Büyük kombina, harman makine- ” “5 da hiç bir mecburi askerlik hizmeti ihdas olu. metimizin esas gailesini karşılror zannederim. si, trakbörl ve pulluğu, kültivatör, har eye m he e > arr atli ek bii ve kabili . ra ş Mağ peşin lere mn ecel 'aniyi Allah be. tihkâm yapılamaz ve , Fransa kendisini istihlâf edecek içi ık, orak ma askeri işler hal mü- | yet iylet, askeri İS dahili Diğer taraftan ecek | hayvan için pulluk, tırmıl zakerelerde bulunmuştur. nün gi j bir ” iş sa sa A t ikame v8 idame . EDELER YERİNE , ESKİ MUAF muâhedatının Sancağa yerine kâim olmak üzere bir Haallük eden akin eskime > ekâslünüknükt | İ “argayeyi güden Suriye devleti tarafmdan yalnız ol: M. Blumun mektubu Ankara, 21 (A.A.) — Fransa Başbakanı M. ndan 11/1/1937 tarihli muhtıramıza ak gönderilen 19/1/1937 tarihli mek- #ubu aşağıda aynen neşrediyoruz: Mesaimin ve düşüncelerimin neticesi şudur; Tamamen juridigue noktai nazardan meseleyi mü- lâhaza edersem, Fransız hükümeti tarafından Çe- nevre'de müdafaa edilen tezi iltizam etmek mecburi. yetinde kalacağım. Lozan muahedenamesinde mev. suu bahis hâkimiyetin terki, Sancağa taallik eden kısmı için, Constitutionnel bir mahiyet arzetmiyor fikrindeyim. Fransünm 1921 senesinde mandater bir devlet gr- fatiyle müzakere ettiği mülâhazasındayım. 1921 mu- ahedeleri tatbikinin, mandanın tamamen İcrası su. retiyle Fransa tarafından temin edilmediği müddet. ten itibaren, Sancak istiklâlini İstilzam edeceğini zannetmiyorum. Lâkin juridigue sahada itilâfın te. mininin müşkül olduğunu tecrübe göstermiştir. Bi. naenaleyh itilâfı başka bir sahada aramak lâzımdır, ve bu mülâhazâ iledir ki Cemiyeti Akvam rolünü der piş ediyorum. : Cemiyeti Akvam, bizim malik olmadığımız tam serbestiye maliktir. Cemiyeti Akvamın, azası bulu- yan ve ona merbut olan iki devlet arasındaki siyasi mahiyette bir ihtilâfın, 11 inci madde mucibince hal- lini aramasını memnuniyetle kabul ediyorum. Fransa hükümeti, raportörün kendisine verilen mandayi en vâsi surette kullanmasına hiç bir suret- le mümanaat etmiyeceğini ve konsey tarafından ve- rilecek kararı peşinen kabul edeceğini beyan eder, Bu kararı aramızda şimdiden hazırlamak milm- kün müdür? bunu kuvvetle temenni ederim. Benim temayül gösterdiğim düşünceler şunlardır; Zannedersem tamamen ayrı İki mesele mevcuttur, Fransa — Suriye muahedesinin tatbika vaz'ından itibaren Sancakta tatbik edilecek kat'i stat, ve ara devrede tatbik edilecek rejim, Bunlardan birincisi en mühimmidir. Fransa-Suriye muahedesinin tatbika vaz'ından sonra, Türkiy Cüm - TAN (Başı 1 incide) Bütün bu vaziyette bize en ziyade nikbinlik veren nokta şudur; Fran- sızlar, yanlış propagandalara ortalı- ğı zehirlemişlerdir. Hakikat ortaya çıkınca Ve davamızın nekadar açık ve dürüst osaslara dayandığı abla - çılınca, bizim lehimize bir değişiklik beklemek caizdi, İşte murahbhasları - mizin hakikati ber tarafa duyurma - ları sayesinde bu muvafık cereyan, tam konsey toplantısını arefesinde başgöstermiştir , İstikrar gözlüğü ürk ve Fransız görüşleri ara. sında hâlâ dağlar kadar fark vardır, Fakat kuvvetli dostlar, tam bir bitaraflıkla araya girerlerse, Milletler Cemiyeti vaziyetin vahame- tini anlıyarak kendi rolünü dürüst bir gekilde oynarsa ve Fransa kelime ©- yunlarnı bir tarafa bırakarak bütün vaziyete dostluk, sulh ve istikrar görlüğü İle bakmıya karar verirse, Cenevre konuşmalarınm müsbet br neticeye varması büsbütün imkânsız diye telâkki edilemez . Ahmet Emin YALMAN Türk Çifçisi Refaha Kavuşuyor Zirast Vekilimiz Muhlis Erkmen teşkili düşünülen zirai kombinslar hakkında şu beyanatta ( bulunmuş” tur: “.. Başbakanımızın parti grupun da işaret buyurdukları gibi, bugün. kü düzenle zirai İstihsalimizin art - masına imkân yoktur. Köylü bugün kü vasıta İle yalnız kendini (o ds dar bir çerçeve içinde) yaşatabile - cek bir gelir elde etmektedir. Bil - hassa Orta ve Şarki Anadoluda huriyetinin 1921 mushedelerinin tatbiki ile yakından | bu vaziyet daha âşikârdir. alâkadar olması sizin nokta nazarmızdan meşrudur, Ancak bu muahedelerin tatbiki Frahsa devleti ile ay. Tük garanti edilmeyip ayni zamanda mandater dev- letin 1921 de namma hareket etmis olduğu Cemiyeti Şu halde onunügerek kuvvetinden ve gerekse zamanından âzami istifa de temin edebilmesi ve-toprağmdan İyi verim alabilmeği iği &h iyi ve'ye nİ aletlerle teçhiz edilmesi lâzımdır. Akvam tarafından da garanti edilmesi iktiza eder| 0 halde bunların kendi aralarında fikrindeyim. devamı mülâhaza olunabilir. Bu manda dolayısiyle el ve iş birliği yapmaları iktiza öder. ta- Sancakta hususi bir rejim tesis edilir, ve Cemiyeti bina deyince bir alet mecmuası a göstereceği bir hat commissaire naspolu . | Savvur edilmektedir. Memleketimiz» nur. Bu haut commissaire tabiatiyle Fransız olacık -| de de bin kombina kurulacaktır. devlete çeçen taahhüdatı Türkiyeye karşı teodit ve| kinesi, harman makinesi ve parçala garanti decektir » Ara devrede tatbik edilecek rejime gelince, but Te. Jim devam ettiği müddetçe Türk ahalisi için endişe - nizi mucip bir şey yoktur » Bu ara rejim, kati Tefimi hazırlıyacak bir şekilde tanzim edilecektir. Yani Sancağı simdiden tamamen rmdan terekkip edecektir. 2 inci kombina, yalnız harman makinesi, traktor ve pulluktan teşekkül ede - cek olan küçük kombinadır. (Başı 1 incide) takdim edebilmek için konuşmalarına devam etmişlerdir. Müşahitler, bir tarzi tesviyenin yakında elde edilehi- leceğini zannetmektedirler, B. Dibos, Vicnot bugün öğle yeme- ğini B. Eden ve Avemol ile beraber yemişlerdir. Blumun mektubu Cenevre, 21 (A.A.) — Anadolu a- jansmın hususi muhabiri bildiriyor: Dün öğleden övvel ve sonra, İsveç hariciye nazırı Raportor M. Saadlerin relsliğinde, Türk ve Fransiz murah- has heyetleri arasmda İki hususi içti- ma olmuştur, Bu içtimalarda son Fransız teklif. lerini havi olarak M. Blum tarafın. dan gönderilen mekiuptaki bazı nok- talar hakkında tenevvür etmek üzere Türkiye beyeti tarafından Fransızlas ra bâzt sualler sorulmuş, ve EB. Del bos bu suallere tahriri cevaplar ?er- m şfir. Bu mukabil suzller ve öevapler ü- zerinde İki taraf noktai nazararını tesbit etmişlerdir. Ayrıca iki tarafın hukuk mütehassısları tarafından hu- sual bir içtima yapılarak davaya esas jolan hukuki tezler izah edilmiştir. Akşam her iki heyet B. Sandler ta- rafından verilen ziyafette hazir bu- lunmuşlardır. Rüştü Ares Eden ve Litvinofla görüştü Cenevre, 21 (A.A.) — Anadolu a- Jansının hususi muhabiri bildiriyor: Raportör M. Sandler bu sabah Fransız heyetiyle temasta bulunduk- tan sonra saat 1530 da Dr. Rüştü Arası ziyaret etmiş, ve Hariciye Ve- kilimizle uzun müddet konuşmuştur. Raportör her iki tarafın tel ve iddialarını dinliyerek bir itilâf zemini bulruya çalışmaktadır. Konsey azası bulunan devletler, bilhassa dost ve müttefiklerimiz In- giltere, Sovyet Rusya ve Romanya Amerikada Feyezanlar Şikago, 21 (A.A) — Amerikanm merkezinde ve cenubu şarkisinde vu- kua gelen feyazanlar yüzünden 20 askeri iş er Atina, 21 (Hususi) Başvekil Metaksas dün erkânı harbiyei umumi Işçi kursları açı'acak 1 mz hariciye nazırları meselenin kısa bir “amanda halli için uğraşmak kusu « sunda büyük bir arzu ve temayül giis- termektedirler. Bugün için heniz sarih bir vaziyet yoktur, y Cenevre, 21 (A.A.) — Konsey bu. gün !İk içtimaıni yaptı. Alelüzul yak miz ruzmame İşi İle meşgul oldu. Hatay meselesi ruznamede mevcut jolmakla beraber gelecek hafta içinde ne gün müzakere olunacağı henüz ma tüm değildir, Dr. Rüştü Aras bugün Eden ile gö rüşmllş, konsey içtimamdan sonra da Litvinof ile mülâkat etmiştir. Yarm hususi mahiyette yeni bir. toplantı yapılarak, Türkiye - Fransa noktai nazarlarınn raportörün huzu Tu ile müzakeresine devam olunma. si beklenmektedir. Fransız - Türk ihtilâfı bazı müş. külât arzetmekte olduğundan, mesele «saalı bir şekilde tetkik edilmeden muvakkat bir tarzı hal aramlacaktır. Fransa ve Türkiyenin flç sene için statükoyu muhafaza etm'ye razı ol. maları ve Fransannı 1921 anlaşma. sından doğan Türk haklarmı tanıma. sı muhtemel görünmektedir, Anadolu ağansınnı notu — Bu son haberi kaydi ihtiyatla veriyöruz, Udi Nevresi de Kaybettik Udi Nevres te öldü, Şark musikisine Türk meloğisini aşılıyan, tanbur Cemil ile kendi a. rasında hiç bir üstat tanımıyan udi Nevres, kaç zamandır kanserden Cerrahpaşa hastanesinin şefkat ve ihtimam dağıtan şifa havası içinde yatıyordu. Tıp ve fen bu çok yiiksek musiki üstadını Kurtara. madı, Ve Nevres evvelki gece son ne. fesini verdi. Onun özlü bir şair olan adaşı | Nevresi Kadim, bundan yıllarca“ ©Y- Nevres.. Meğer efsane vü efsun hançere, ses ve bilhassa kuvvetli bir hüviyet — vermişti. Tamburi Ca mil merhum onun için şöyle derdi: — Her sazı çalabiliyorum, Fakat . Nevres, yüksek bir bestekâr, ya « hut bir kompozitör ve çok kıymeti bir virtuozdu. — Musiki kültürü çok yüksekti, Çok nefik besteleri vardı, Alaturka dediğimiz Şark musikisine, vel şöyle demişti ; ; Prangız — Türk onfederasyonun ihdası İle tar. “entite,, olarak gösterecektir İplik İhtiyacı Ankara, 21 (TAN) — Memleketi. İşbu muahedenei e apızlmdan maada Türkiye ve YE ao Takameklri İtamnlil? Uyaşie ken seli inhisar ida-| mizde işçi kuraları açılması hakkın. i Arçlelmmi halk hem xi faaliyeti ia mülki temamiyetini hariçten gayri askrf hale ifrağı ve Türk hükümeti tarafından | resince sipariş olunan iplikler şübet İda bir kanun lâyihası hazırlanmıştır. rini atak a; ve çok nefis bem Haşir iü devlet debi — Der BÖNA taarruz, İstimali hakkımda size her türlü “satlafactlon” verile-|lçinde memlekete gelmiş buhunacak-|danat mücaseseleri, işçi adedine &ö-| ra mm VAP Kl > karşi zi miz ayini ve cektir . ME soldan tr. İdare iplik ihtiyaç derecesini Hi çirak, işçi ve usta olmak üzere ER iğ! çok takilir ele Tİ şekillerle zamin yü ga) matuf Tekeri, Dn sureti tayini meselem ki bu işe tesbit etmiye başlamıştır. iç türlü kurs Mer. oni halt onu” snıfaz bir üstad j ahkâmı ihtiva eyly*< bu husustaki teminat San. mandatlar komisyonu azalea edebilir, zannede - me ii — ölerek kabal ederdi, 10 — Bundan üahedenin tayin eylediği rim, Ve Suriye meclisine Sancak meb'unlarmın iştira- Resim: 22 . cağın bitaraflığınt VE Tir, kidir.. Lâkin Cemiyeti Akvam konseyinin bu hususta Evvelki sabah çok derin bir as #tatilye dahi şamil ols“? LİMANI bir sureti hal veya bir uzlaşma bulamıyacağını zan - duyarak kaybettiğimiz “Udi Nevres, DERUN netmiyorum, ve tekrar ediyorum, böyle bir kararı park iyide eriyen en ; İSKENDEX yahedenamesi, İskende- Raha sllyoğii yakı b Şek eee * ll — Türk Fransiz Ml 1921 tarihli Türk — ie eaygum vardı ve vardır: İktilâfımnzm haki: ei, yaşta karaya ame musik Pün limanında Teşrin imza protokolunda i anlamak ve buna çare bulmak.. Bu çok en eya aa ap ye Pransız itlAfnamesi. Türkiyeye tanmacak hak m olduğu VS bir maddeyi dahi ihtiva ey. 'aydaları tasrih yletin ana yasası hak. dikenli meseleyi memleketlerimiz arasında daha dos- tane bir takarrup vasıtası yapmaktır. / Size söylediğim gibi Juridigue ve politigue mülha- zattan ziyade bu dostluk endişesidinici, tecrübe ile sa. recektir. de yaşla i i z ve çarpışmadan işliyemi - 12 — Sancak yurtta mentoyu intihap bit olduğu üzere gıcırtısiz yemi ayki yerecek ve mi vicdan ser- yecek olan konfederasyon projesinden beni çekindiri- Seceklerdir. Bu yas ": taadik ve ilân eyliyecek- yor. bestisini ve din serbes” ümhuriyet şeklini ve e ——— : ÇE yanda devleti. tesbit eyliyecektir. 8 Sancakta doğmuş olan ve bir ln ki lemil Türkçe olacak olar resi “m kiye ile Fransa ara. 1020 tarihinde orada yerleşmiş bulunan her şahıs parlâmento kt amel 'mahsus ile tayin Sancağın yurddaşıdır. ii haa Bında akdolunacak bİr u bulacaktır. 14 — Sancağın ana meri rn olunacak çekil ve sureti? YÜN emüne göre, bale Fransa hükümetlerince tasvip n Sonra me- 13 — Yukardaki maddenin at veya baba riyete konabilecektir. yayan, DİZ ma Re e m Ki iğ Vail ma Jimnastik Yaparken Tifo a Son Fıkra: 22 İ bu gok gile sazı kendi kendisine öğ - Ii renmiş ve kısa bir zaman sonr da Konferans Haşlandı rinde tifo vakaları görülmiye bağla- ' li Eminönü Hlaikevinden: YDİ) Alemdarda Malta sokağında otu -| ride Üy m Fakih; Küçükpazar ve Mil şal keki beyi il tertin eğilen felsefi ve İÇİMAİ “7.7 İran Ihsan isminde bir çocuk evde jim | Hatiçfenerinde görülen vakalar, âçil| — 8U ne diçim şey Hocam? Biz anlıyamadık! demişler. Tanala, bugün sa3t 1 iz mangalm tzerine yu | tedbirler alınmasını icap ettirmiş - | O Bir müddet düşündükten sonra Hoca: b; ri üçüncüsü verile- |nasti > Bi su İtir. Bu semtlerde anjin vakaları da ç0- — Bu eğer korma kılıfı değilse muhakkak deriden düdüktür. Cevg- Mit aa yete dale) | asia galmıştır. ira Herkes gelebilir.