20 Ocak 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

Şe e A, © m 20.1-937 UYUMA a » İD ZAR HATIRALAR: Hicazdaki - Valisi & Son Osmanlı ve Kumandanı: General Arap imparatorluğu emelleri nasıl kaynaşıyordu? örgenerâl Galip, hatıraları K nin en heyecanlı yerlerine gelmişti: — Sözümün bundan sonrası, Hicazdaki memuriyetime ait ola caktır! Dedikten sonra, anlatmıya baş- adı; — Ben, Osmanlı Hükümetinin Hicazda son vali ve kumandanı yım. İmparatorluğa pamuk. ipliği ile bağlı bulunan bu kıt'anm siya- si ve idari vaziyetini tesbit ede. bilmek için, devletin evrak bazine- sindeki vesikalara ihtiyaç vardır. Ben burada, sadece gafil hilâfet makamının, ilân ettiği cihat kar. gısında islimm mukaddes beldesi Hicazi ne halde bulduğumu birkaç kelime ile tarif etmiye çalışacağım. Meşrutiyetin ilânından © sonra, Hicaz emirliği, Şerif Hüseyine ve- rilmişti, O zamanki hükümet, Şe- rifin sadakatinden şüphe etmiyor. du. Şerif Hüseyin bu kanaati küvvetlendirecek mahiyette birta- kım vaitlerde bulunmaktan geri Gurme. Bununla.bermber itti bat ve Terakkinin başmda bulu- nanlar, Hicazdan büsbütün emin değillerdi. ediney! müstakil bir sancak haline koyarak o Hicazdan ayırmak ve Şerif Hüseyini yalnız Mekke emiri tanımak, bü emniyet- bir dereceye kadar ifade edebilirdi. Şerif Hüseyin Pasa, Mekke emirtiğinde, birtakım ye sek salâhiyetler elde et ag ii lu galâhiyetleri istediği gibi yeni akta, halk nazarında zâten hiçe a devlet otoritesini fırsat bul- dukça bü eller Osmanlı i- Pisa kurtulmak ye çeri dilerine geldiğini Mk ei Arap hükümeti teşkili ti şi den hazırlığı başlamış ii | Şen He 2 ma ar Tu, babaların Arap e eşle mek için beslediği şe pireler körüklemekteydile- in > yardım ve himayesile. ş adasının tamami rinde Arap yar. en şüphe et : eçeceği $ yolar gar ABAYA e İyin Paşanm e politikanın ce | Blsrda kala takip ediyor. İri yani üc Nİ er İbul hilkümetini oyalar Hi İyor, ve en büyüğü İT. reisleri caz mmtakasndaki ii Hü - arasmda dolaşıyord. “e ietik- seyin ile oğulları, Y* yıkılacağını balde imparatorluğu” ksime UĞT kat'iyetla biliyor, ve tiren bile Yacak bu geki Konak”. | ertibat Yilcek hisse koparmak İSİ" aiyorlardı, H er işi başaran ları çelmek Yük vol oluyordu. torlazı ir gizliği yn, akri- ik bü- rap imparâ” tahtının birinci Mi Marek ortağa bir $9 Hi di yah. Osmanlı Hükümeti İdi balinde bulunan devletler n, SEN maddi, manevi e *İhgememekteydiler. * 1 çere Yarınki ufuklarına, SX Ka elmantraş dürbün! Başı *rifler, gözlerini Ve ik a taş virseler. 9. Miria, raflara çevirs ürediği Di ge > Yeni baltalamaktsydı. , Bununla beraber itiraf etmeli ki Osmanlı meşrutiyet hükümeti de birkaç tecrüibesizin elinde idi. Bsl- kan Harbinin orduda açtığı yor” isrm kanları sızıp dururken, bir- takım hulyalara kapılarak cihan harbine girmek, topal eşekle ker- vana karışmaktan farksızdı. Bal kan Harbinden sonra, Hicaza veli ve kumandan diye gönderilen Mi- ralay Vehip Beye (Vehip Pasa) İstanbul hükümetinin verdiği di- rektif şuydu: — Şerif Hüseyinin Arap istik- lâli için emeller beslediği bizce malümdur. Kendisi emaretten #7- ledilerek, yerine şeriflerden Ali Haydar geçirilecektir. Hicaza va- Tir varmaz, Şerif Hüseyinden #e- dir olasak ilk muhalif hareketi ve- sile edip emaretle vilâyet arasın- da bir ihtilâf çıkaracaksınız!” Vehip Bey, böyle bir ihtilâf çi- karmak İcin fırsat bulmakta ge- cikmedi. Ele geçirilen birtakım hi- yanet vesikaları, emaretle vilâye- tin arasını şiddetle açtı. u ara açıklığı, srasındaydı ki, Cebeli Kerada, yol ya- pan ve Taif civarında tatbikata YAZAN: — SALAHATTİN GÜNGÖR Galip per Medineden bir manzara: Kubbei Soodef çıkan taburlara ve Mekkeden Cid- deye giden bir malül efrat kafile- sine, Araplar tecavüzde bulundu- lar, bazı Mehmetçikleri şehit etti. ler. Vehip Bey, bu faciaları, Babı- iliye bildirirken, Şerif Hüseyinin azli haberini emniyetle beklemek. teydi. Fakat, İstanbulda, hava birdenbire değişti, Babrâli, Hicaz- dn mesele çıkarılmasından kaçmı- yordu. Şerif Hüseyinin azli habe- rini bekliyen Vehip Beye: “Şu sı- rada Mekke Emiri Şeritin hüsnü —tdare edilmesi münasip olacağı" yolunda bir şifre gönderildi. Ve- hip Bey, tabii şaşaladı. Mekke emi- ri ile aralarında soğuk bir hava esiyordu. Bu soğukluğun gideril- mesi için, İstanbul hükümeti tara- fından bazı teşebbüsler yapıldı ve zoraki surette vali ile emir, sözde barışmış oldular. (Arkası var) 5 İrive vaziyet ölçülecek bir hale ko- Medinede Yeni Kımya Enstitüsü Üniversitenin arka lan kimya enstitüsünün projeleri ha: arlanmıştır. nacaktır ? Ziraat Müsteşarlığı Atıfın İstanbul saylavlığına 8 mesi dolayısiyle inhilâl eden Z Vekâleti müsteşarlığnı ovek teftiş heyeti reisi Naki idare İş cektir , ammını Gree ai İngiliz Mühen kapa. Ü Geliyorlarrın hep- Limanın asri bir yi id için projeleri, ya yedek görünür. inler ei hafta rmonları girme i Jarak sayarlar. gelecektir. Hi rn büyümesini kime jğeşpların uzun boylu kısmındaki meydanlıkta yeniden inga edilecek o.) Ro' Münakasa, şubat ortalarında #çi- lacak ve inşaata mart sonunda başla. beyaz ölmesi san bir hormo- Cennetülbakta IŞ, gli yemeklerin, şe- Roma; suyun vücut içe- öp dolaşmalarını o hep VE San birer hormon temin Bü'En sona bıraktığım iki ta çe birisi kanımızdaki tansi. 4, birisi de bazı adalelerin ta- İliş etmesini tanzim ederler, Yösne kafatası İçerisinde, fakat A tarafa doğru yerleşmiş olan ifiz, çam kozalağı şeklinde, fakat ancak 5 milimetre uzunluğunda, 5 milimetre (genişliğinde, 2-2 milimetre kalınlığında minimini bir kapalı kutudur. Vaktile Descartes filozof bu küçük uzuv için ruhun merkezidir, demişti, Şimdi ruhun ne olduğu bilinmediğinden bu uz vun da onunla münasebeti unutul- muşsa da, bu küçük kapali kutu- nun çıkardığı hormonun da çocu- ğun gelişmesini yavaşlatmıya, ya- ni ötekinin gördüğü İşin aksini gör miye yaradığı anlaşılmaktadır. Kapalı kutuların yalnız ikisi, bu günkü yazının yerini doldurmıya yetişti, Halbuki daha birçokları vardır. Onları da İkinci bir yazı- da tamamlamıya çalışacağım, TAN NLARIN İrübe devresi geçirmiş bulunuyoruz. | Bunun verdiği neticeler üzerinde, di Sahte diploma yapan bir genç tutuldu Sahte mektep diploması yapan ve kullanan bir genç hakkında dün tev. kif kararı verilmiştir. Bu kararı icâ- bettiren hâdise şudur: Antalyalı Asım isminde bir genç, 8 ay evvel Izmir erkek lisesi müdür. lüğüne bir istida yazarak 1931 - 1932 yılında mektepten aldığı pek iyi de. receli diplomayı kaybettiğini ileri sürmüş ve yeni bir diplomanm veril mesini istemiştir. Yolladığı ve im. saladığı bu istidanın altmada yine kendisi bir derkenarla, mektepçe dip. loması hazırlanmakta bulunduğu İçin bu iş bitinciye kadar bu müameleli istidanm diploma makamma kaim o- labileceğini yazmıştır. , Asım bu vesika ile şehrimizdeki mekteplerden birisine girmiş ve (7) ay talebelik yaptıktan sonra da vesikanm sahte. liği anlaşıldığı iğin kendisi dün müd- delumumiliğe teslim edilmiştir. Asım bu istidayr Kemal isminde birisinin yaptığımı ileri sürmliş ve kendisinde akıl hastalığı bulunduğunu da söyle- miştir. Müstantik Mahir, bugün ken. dösini tevkifaneden getirterek tıbbı âdli müessesesinde muayene eilire- cektir. Calınan küpeler Berlinde Hilda adinda bir kadınım çaldırdığı küpeler Turan bar artist. İerinden Tâlde bulunmuştur. Lib, küpelerin çalmma olmadığını, bunun teklifini reddettiği bir kumpanya ta- rafından uydurularak kendisine ifti, ra olunduğunu söylemiştir Muallimlere Verilecek Konferans Maarif Vekâleti şube müdürlerin - den Fuat, bugün İlniversite konfe tans salonunA laa İNFaCAL & » İlkmerte, m müvazenesi temin edil Bulmuş oluyor. Bu usulün memleketimizde tatbiki güştür. Çünkü bir tüccar malını sa- larken eline memleket parasile ne geçeceğini hesap etmek İster, Eline geçecek markın piyasa fiyatını an - lamak için bir nevi spekülüsyonu gö- ze alması lâzımdır ki, piyasamızın sermaye vaziyeti, teşkilâtı ve zihni- yeti buna müsait değildir. İkinci yol, Yunanistan ve Bulga- ristanda yapıldığı gibi mark için itibari bir kıymet tesbit etmektir. Bu kıymet markın nazari kıymetin- den aşağı olduğu için ihracat malla rmdan belki de bir nevi iskonto ya- pılmış, buna mukabil ithalât eşyasi- nn haddinden yüksek bir fiyata alın- maması temin edilmiş oluyor. Ara - daki farkın bir nevi prim gibi hü - kümetin elinde toplanması ve yardı. ma muhtaç ihracat eşyamıza prim ©. larak verilmesi de düşünülebilecek bir usuldür. Gönül hoşluğu İdzım erhalde şurası mubakkaktır ki Almanya ile olan takas muameleleri hakkında uzun bir tec. Zer komşu memleketlerin yaptığı gi- bi, durmak, tedbirler almak, vazi - yeti berrak ve kolayca ölçülmiye müsait bir hale koymak mutlaka lâ- sımdır, Yaptığımız hafriyatm ikinci mev. simine girdiğimiz zaman, çok yavaş erliyeceğimizi biliyorduk. o Geçen yıl yaptığımız hafriyatta çıkan mo- zayık, bizi Sultanahmedin, meşhur camiine yaptırdığı taraçanın temeli- ne götürmüştü. Bir an'aneye göre Sultan Ahmet yaptırdığı binanın hem zeminden, hem tepeden, Ayasof- yaya nazaran daha yüksek olmasını istemiş, Eski Bizans zemini Üzerine yığılan toprakların miktarı, hikâye. nin, diğer vaka'lara rağmen, doğru | olduğunu gösteriyor. sürü toprakları taşımış, mesnet ola- rak yapılan kalım duvarları yıkmış, ve bu sayede bir takım mozayikler bulmuştuk. Mozayik hattı. devam e. diyor ve Hipodorma doğru uzanıyor. KALIN BİR DUVAR Fakat önümüzde bir yarda kalın. lığmda bir duvar var. Bu duvarı son buldı e a ba ser iyim Göringin şabat or. gl Gögru Varşovaya geleceğini sziyor. AVAM KAMARASINDA * Londra, 19 (Radyo) — Hariciye Nazırı Eden, buğün Avam Kamara. sında milhim beyana'ta bulundu. /s- Panya hâdiseleri, Roms görüsmeleri hakkında izahat verdi İtalya ile Dostluk Görüşmeleri (Başı 1 incide) ve yerine derhal konsolosane bile ih» dasına lüzum görülmiyerek tebanmı- zın hukukunu muhafaza vazifesi İ talya mahalli idaresine bırakılmış » t. Bu suretle gösterilen cemile ve dostluk, İtalyada iyi bir surette kar- yilanmıştır. Hükümetimiz, tebaamı - zm hukukunu muhafaza için ileride Ya bir konsolosluk ihdas etmek, ve- ya bu işi dost bir memleketin konso- losluğuna tevdi etmek hususunda ayrıca bir karar verecektir. İtalya Montrö konferansınm esas- larına İştirak etmeyi, prensip itiba - rile, kabul etmiştir. İki memleketin münasebetlerinde yeni bir dostluk safhası açacak olan müzakerelerin bir iki gün içinde neticelenmesi bek lenmektedir, İstanbulda bulunan İtalya sefiri Karlo Galli bügün yahut yarın ak- şam Ankaraya hareket edecektir. Hafriyat esnasında bulunun eski bir çeşme Sultanahmet hafıi- yatında ortaya çıkan kıymetli mozayıklar Mister Bakster Anlatıyor Sultanahmette hipodrom sahasında geçen yaz hafri- yat yapmış olan heyet erkânından Profesör Bakster son mevsimde keşfolunan mozayikler hakkında yazılar yaz- mağa başlamıştır. Profesör, bu yazılarda yapılan hafri- yatın mahiyeti hakkında malümat verdiği gibi, keşfolu- İnan mozayiklerin en güzellerini de tarif etmektedir. İlk yazının en mühim kısımlarını naklediyoruz: | İnağından sekiz kadem derinlikte mo- İki aylık hafriyat neticesinde bir) içindedir. Ve bu toprakları kaldır. k, bundan ikiy KL Mese OBA YİKİN aaa mukabil yardımda bulunmuş, Türkle zahüratı esnasında fotoğraf ali... sına müsaade etmemişken bu muvaf fakiyetsiz toplantıyı filme aldırmış » tir, zayikler gözümüze çarptı. Bunları da yavaş yavaş temizledik. Burada hafriyat tamamlandıktan sonra mo. zayiklerin bir köşeye kadar ilerledi gini ve Hipodroma doğru çevrildiği. hi görerek bahtiyar olduk. DAHA DERİNLERE Burada bulduğumuz yeşil taşların arkasında yaptığımız araştırmalar, tuğlalardan yapdma O kemerlerden müteşekkil bir hattr meydana çıkur- mış, ve bir köşede bir Roma sütunu görünmüştür. Fakat sütunlar toprak mak için vakit bulunamamıştır. Bu kemerler ile burada bulunan pi merdivenin mahiyetini anlamak için daha derin hafriyat yapmak leap ediyordu. Bu işi bırakarak kara kış hücum etmeden evvel mozayiklerin sathını hazırlamayı münasip gördük. Fakat * tile gördüklerimiz, mukade meyi öğe ae almduğs Briyiiz dn ke ai Gazeteler İskenderun şehrinde ve köylerindeki Türklerle kürtlerin Sancaktaki şiddetli tazyik dolayısile hükümete müracaatla bu-tazyike ar tık bir nihayet verilmesini istedikle rini yazıyorlar, Müşahit heyetle görüşen Türklere terelimanlık yapanlar takip ve tev - if edilmektedirler, İzmir Türkkuşu Açıldı Izmir, 20 (A,A.) — Izmir Türkku- yu büyük törenle ve Türk Hava Ku. rumu İzmir şubesinin Ankara Palas. ta verdiği çay şöleni İle İlbay ve Parti Başkanı Fazlı Güleç tarafın dan açıldı. Törene süel müzikanın çaldığı İstiklâl marşiyle başlandı. Bunu libayın bir söylevi takip etti. Zonguldak Halkevi İyi lışıyor Zonguldak, 19 A) — Halkevi» miz zengin programla kiş çalışmala rma başlamıştır. Halkevinde on beş günde bir konser ve konferans veril. mektedir. 14 Günde 650 Domuz Öldü Almanya da vaziyeti bir taraflı ola rak görmüyorsa ve bizimle olan mü- nasebetlerinin devamlı surette inki - safını istiyorsa bu ihtiyacı elbette kendisi de duyacaktır. Çünkü müvaze neli ve devamlı inkişaflar, geçirmesi beklenebilecek iktisadi münasebetler, ancak iki tarafı tamamile hoşnut e- den ve tereddütlere yer bırakmıyan münasebetlerdir. Ahmet Emin YALMAN Sabık Kral Sevgilisiy'e evlenemiyecek mi? Tronto, 10 (A.A.) — Başvekil B. Mackenzle King Kanada halkının, Kral Edvardın, kraliçe mevkiine ge. tirlimiyecek dahi olsa Madam Sim - pson İle evlenmez ns razı olr.adığını B. Baliv'ne bildirmiş olduğunu A- vam Kamarasına tebliğ etmiştir, Samson, 19 (A.A.) — Vilâyetin her tarafında müzir hayvanlarla mü. cadeleye hâraretle devam ediliyor, 14 gün içinde vilâyet dahilinde 650 yaban domuzu öldürülmüştür, Zeytin Ürünümüz Muğla, 20 (A.A) — Mıntakanm. her tarafında zeytin hasadı bitmek ü zeredir. Bu yıl mmtakanın en kesif mahsul sahası Milas olup bu sahada beş milyon kilo zeytin yağı elde e- dileceği umulmaktadır, gi.