19 Ocak 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7
19.1.9 ARP. HATIRALAŞ TAN KUMANDANLA RİN GENERAL GALİP ANLATIYOR Sarıkamış felâketinin acıklı hatırası Türk kahramanına Karlı dağlar 60 bin mezar olmuştu orgeneral Galip Pasiner, K ziyetini i öylece hülâse etti Sarıkamış tma başlandığı günlerde, Çar ordusunun harekâ. va cephede, bize karşı nisbet kabul eti rdu: Yirmi Sü ve iki liva ile bir kazak süvari fırkası. teşkilâtı da bizimkine benz Rus fırkaları, 1 alayları dörder taburdu ger liva, livalari dörder alay ve olduğu halde. başkumandan ve « ettiğim 11 in ci kolordu ile, yeni a kolanduyu ve ikaiye sü Sını, cephede bırakarak, 9 uncu V Ok düş şilrmek üzere harekete geçirdi alay Haf Hakkı Beyin, u, Fakat, bu zat ta Enver Peşindeyc Kolordu rmandanlığın! deruhte etmeden biri evvel, Hafız Hakkı Be; mumi Harbe gir- mekte niçin bu kadar acele ettiğimi- 6” sormuştum, Bana verdiği © Yap, aynen gu oldu: — Hamursuz yeti korktukt, Bu bir Rumeli tabiridir: —FEATZ Hakkı Bey, Almanların bütün dün. Yayı muzafferiyetlerie ihandırmı- Ya çalıştıkları günlerde, eli baş çık- mamak için harbe iştirake mecbur olduğumuzu anlatmak istiyordu. İşememekten biz itilaf devletlerine mii rekete geçtiğimiz midi kalmamıştı. ükümetlerin hiç Btrafımızdaki b ifakım İtal birisi, hattâ mtiseller Mia va yası bile, bemiin BARS Si iler tutacaklarına karar vere" i di, Siyasi vaziyeti: geçiriyorlardı. BİS teenni ile hi Parise girmek Ümi tetkik ile vakit im de onlar gibi etmemiz ve har- bin. alacağı sekle BÖ Üacağını mekliğimiz daha GÖĞÜ O — Hakkı Beye #5l* Fakat, gen ira düşünmiyordu" Artık bun meyiz! Başlağii dirmiye mecburuz” kapattı. Sarıkamış minin bu havi nasiyle, kendi lere rastlamışt. 330) yarı çıplak v9 zaman lüzumu bu askeri ie, mış olan bir kaşmak yılinakaşa ede lari işi neticelen- ,ı giyerek, bahsi Tİ mevsi- ven korkum$ mi. ln gün - Künunuevvel © karnı biebir doyurulame. çetin dağ» ordunun Başkumanda tosu ve kalm #“ ye De at üstünde d0'89” rin de kendisi Sİ Sanıyor olmalı İ askerle- indiklerini M“; mea ' TM kimi o ba harbe girmek yollarda soğ! ağır şeraite göğü 5 lenler de, düşman olarak kütle hali. Mmeş'uni harekete 1 lerden 9 uncu ve ların mevcud 605” yi Yalnız benim 0 bn vi 1 inci kolordu 20 atak rdız üzerinden Sarıkan Çatak ver BAEŞEZ Enver ali ız Hakkı Beyden büyü! ik şeyler umu- hüsnüniyetinde e 10 uncu ke o gün- kimsenin Paşa gibi, hülya Yazan —— SALAHATTİN GÜNGÖR Harp sonunda Bakü'da Ingiliz kuvvetleri sürmiye muvaffak olduk. Fakat, ricat borusu çalıp ta hudutta hâ- Büyük harpte Rus askeri üslerinden biri olan Kofkas şehirlerinden: Tiflis 'kler, ric'at esnasında, o de. bat g rlardı ki, Rus- rdiğleri zaman onların, son fiş ni bitirip, el lerindeki slingüyü inat ve cesaret- le kullandıklarını 8 rüyorduk.” rece lar, mevzilerine li larını, mevsimi, ordu- nun umumi vaziyetini, düşman Küreleri” hesaba okatmadan, körükörüne ve askeri icaplar di. günülmeksizin yapılan bu ileri ha- reketle, Osmanlı ordusuna acıklı bir darbe indirilmişti . Sarıkamış bozgunundan Şark cephesindeki ordu plinda vol oynamaktan artık mah- rum kaldı , Halbuki ilk gü ga sefer yapmak, basit bir askeri yürü Elde edilen netice, sonra, lerde, Sarıkamı. iş gibi telâkki ediliyordu » bu seferi ter- tip edeni », hiç te şerefli bir netice değildi , Elimizdeki taze kuvvetleri, dağ başlarında hesapsızca harcamanın meş" leri, harp devam etti- ği müddetçe kendini gösterdi » Sarıkamış dünyada sayılamıya. cak kadar çok olan büyük Türk mezarlarmdan biri ( olarak tarih- lerde yer alacaktır . (Arkası var) sırlanmış mevzilere girdiğimiz 7. | -—— man, o kolordumun (2070) nefere dilşmüştü. (11) inci kolordunun karşısında | tamam iki misli düşman &uvveti | vardı. Thata hareketini yapacak | olan 9 uncu ve 10 uncu kolordula” ra vakit kazandırmak maksadiyle, beş gün kadar kâh müdafaaya geçerek, kâh taarruzlar yaparak, dilşmanın ilerlemesine meydan vermedik, Ruslar daha sonra ric'a- ta başlayınca, bu sefer biz umumi taarruza geçtik, Düşmanı Mecin - gert , Altınbulak - Kütek hattına kadar şiddetle takip ettik , Bu takip esnasmda, bir gün, bir onbaşı ile iki neferden ibaret bir keşif kolumuz, on sekiz Rus nefe - rini sıkıştırarak hepsini esir almış- lardı . Bütün bu kahramanlıklar, yazık ki hiçbir işe yaramadı. ağ gibi Mehmetçikler, kar D çuğları altında; eriyip git - tiler. Sarıkamış bozgunundan #on- ra, ordu kumandanlığının emriy- le Köprü köyüne rie'at ettik. Bir Rus askeri eseri, bu rie'at hareketinden şu #atırlarla bahse « deri mevcudu | ne Resim: Fıkra: 19 birinci | Türk Kadını Nasıl Iş Bulur? Işçi kadını kurtaracak çare nedir? YAZAN: Suat Derviş iş bulur? “Türk kadını nasıl iş Kendim bizzat, sanki buçuk aydır iş arıyorum yazıhane, bir iş bür kendi tecrübeleri dınlarınm işç biraz münev himayesini aramak ir gibi olanlar ise tavası lar. Iş aramanın en iptidal bir şekli olar ben t şeklin bir an evvel kalkma: ben ve bir merci bulam, e geldim ki, Türk ka. fabrika kapılarında, ek edi birinin kaygusunda uğraşıp yıpranıyor bu verimsiz r Türk olmak sıfatile bütün kalbimle temenni ediyorum. Iş büroları hakkında arada bir gazetelerde İ okuyoruz. iki halle Öyle ümit ederiz ki, bu bürolar bir iş borsası vazifesini görecek- lerdir ve iş verenle iş alan arasın- daki bütün münasebetler, gündelik tesbiti ve diğer çalışma (şartları hep burada takarrür edecektir. Bu büroların nasıl çalışacaklarını be. rum, fakat bütün me. ketlerde ig bürolarında ş olacaktır. deni mem eseeseler, bu bürolara müracaat © derek hangi ihtısasta ve ne kadar işçiye ihtiyaç ları olduğ ler ve oraya Sırasile ilk kayded » İşe sevkolunur oların hususi sermayele. istismar edip etmediğini de bu basit şekille kontrol etmesine imkân hasıl olur, ü yaptığım anköt neticesinde B gördüm ki bizde işçinin me. salsl heniz ökaslı şekilde tanzim e- dilmiş değildir. Büyük adam işleri erkekten kadma kadından çocuğa geçmiştir. Halbuki öyle işler vardır ki onlarda çocukların değil kadm- larm bile çalışması imkânsızdır. Ve herhalde İş Kanunu bu sene tatbik mevkiine geçince, bu İşlerdebu müesseselerin çocuk veya kadın İş çi kullanma kendi karist rekabetinde, fak olacaktır. İş bürosundan işçi alan bir müos #esenin hiç bir zaman bir erkek işinde kadını, kadın işinde çocuğu kullanmıya cesaret edemiyeceği şitphesizdir. Türk kadınına iş gücünün Ücreti olarak verilen gündelik erkekle ay. ni işi yaptığı takdirde ayni miktar. da olması lâzımdır. Fakat erkekle ayni işi yapmadığı takdirde Onu ir hindiyi bile bir gün besliyemi. m ve kendi Çocu; kurtarmıya omuvaf. Bir gün Nasrettin Hoca vaiz İçin kürsüye çıkmış. Biraz düşündükten sonra halka demiş ki: "Ey cemoot, bugün size vâzetmek için şuraya çıktım, Lökin hayli düşündüğüm halde aklıma bir şey gelmedi.,, Cemoat arasında bulunan Hâcanın oğlu hemen ileri atılıp: ".- Baba, kürsüden inmek te mi aklına gelmiyor.,, demiş, havadis t kurulacağını öğreniyoruz. Bu teş. kilât yapıldığı zaman iş bulmak meseleleri dı herhalde Bir gorap fabrikasında çalı- şan küçük bir işçi kızla bir işçi kadın yecek bir ücretle çalıştırın maz, amele gün: insanım bir günlük ihtiya gelmesi 'mdir, Herhalde Iş Ka. bununun bu pürüzleri tashih ede, ceğine inanmak ve böyle müteselli olmak ihtiyacındayız. Yirmi beş kuruşa kadar günde. lik verip, erkek kadm, çocuk işini yirmi beşe indiren gem takılmalıdır. T ürk kadını memleketinin yal. niz münevver tabakalarında değil ber işinde, her cephesinde fa. al sanayi ve zirastte de müstahsil, dir, Tufeyli ve hazır yiyici değildir. Onun haklarının gözetilmesi mem. leketin en bağlıca Vazifelerinden bi.. ridir. Fabrikatör Hasanm, Mehmedin, Sergisin, Alekonun, Yuvanm kesesini do rını çoğaltmak için reketlere bir durmak ve kâ. çocukla. rmm tahsilsiz ve sıhhatsiz fabrika. larda yıpranmalarına, Türk anala, rinm otuz, otuz beş kuruş Ücrete ra, zi oldukları halde işsiz dolaşmala.. rma, hele sıhhatli ve usta Türk işçi. sinin çalışan smıfta bir tufeyli ha. line düşmesine, karısınm. vey cuklarının sırtından o geçinmesi mâni olmak lâzımdır. > Sanayi müfettişlerinin, sanayi 0. ço. dalarının bu hu: olmal: usta daha hassas cut yolsuzlukları olmazsa bizim kadar görmeleri. eriz, İkide birde sebepli sebepsiz yere faaliyetini tatil eden, 2; amele çalıştıran, yah büsbütün kapatan hususi sermaye. li fabrikaların memleket işçisini günden, güne sefalete sürükleyişi kör gözlerin bile görebileceği bir hakikatt mast temin edilemez mi? Çalişan Türk kadmı ekmeğini ka , salışmıya muhtaç o. lan Türk kadını iş bulmak için mü, rücsat edecek yer bulmamakta ve uluşu bir dileniş olduğu için Anladığımız tarzda iş büroları. nın kurulmasile, hem iş alan vei$ veren arasındaki münasebet kon. trol altma alınacak, hem de Türk kadını iş bulmak için fabrika kapı. larda beklemekten kurtulacaktır. Iş arıyan Türk kadının bugünkü hali acınacak bir haldir. Bunu yal. nız ben söylemiyeyim. Kamutayda bizi temsil eden saylav bayan» larımız siz de müstahsil Türk kas bir dının Türkiyedeki vaziyetini tetkik ediniz, mek, bize değil size dü. Siz kc muşunuz.. Siz konuşur. sanız belki müsbet neticelere biraz evvel kavuşur Söz söy ger, Ruam ı Mücadelesi ve Netice'eri Ankara, 18 (TAN muhabirinden) — İstanbul belediye mımtakası hariç | olmak üzere Trakya vilâyetleriyle İstanbulda ruam mlicadelesi bitmiş- tir, Mücadele 20 kazanın 1087 köyln - de 47853 baş at üzerinde yapılmış - sr. Bu mıntakadaki katır ve eşek ler de seriri muayeneden geçirilmiş » tu re 59 baytar, 20 sıhhiye memuru, 20 gardiyan iştirak etmiş - tir, Ayni zamanda 1 teşrinlevvelde başlıyan bu mücadelede Malein göz muzyenesinden geçirilmiyen hiç bir hayvan kalmamıştır. İstanbul belediye hudutları içinde- ki mücadele, serolojik, kan musye - Vekâlet, bu Seroloji lâ . yapılmaktadır. maksatla Üsküdarda bir Se boratuvarı ihdas etmiştir. Pamuk İpliği Tenzilâtı Ankara, 18 (TAN) — Pamuk ipli- Bi büken fabrikalar, daha evvel ipek iplikleri için kabul edilmiş olan yüz - de 75 tenzilâttan İstifade edebilecek. Çankayada Halk Rey Veriyor Ankara, 18 (TAN) — Çankaya kas b #âsı yeni belediye teşkilâtı için halk” reylerini vermiye başlamıştır. Kar merbut olmak üzere Dikmen v6 | Cebecide birer nahiye müdürlüğü kus rulmuştur. Holanda Heyeti Ankara, 18 (TAN) — Bugün öğ leden sonra Hollanda ticaret heyeti. le Iktisat Vekâleti arasındaki temas lara devam edilmiştir. Parazitoloji Kongresi çin.. Ankara, 18 (TAN) — Muhtelif milletlerin ilim ve fen adamlarından mürekkep ve merkezi Nevyorkta bu. lunan beynelmilel Parazitoloji Cemi. yeti Türkiye müm, Parazitoloğ A. Nevzat (Baytar Fas silliğine Doktor kültesi Parazitoloji Şefi) seçilmiştir. | Müsabaka kuponu a i
