30 Ağustos 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 18

RADYO Türkiye Ve Rö Uzakları âlarak dinleyicileri- ne dinletmek her radyo idaresi- nin düşündüğü ve yapmak iste- diği bir » Çünkü bununla bedava ve nefis bir program yapmakla beraber hem kendi- si, hem de dinleyiciler istifade etmiş olurlar. Birkaç gün ev - velki bir telgraf haberi Ankara dyosunun da kısa dalgalı uzak radyo istasyonların: röle suretile dinlettiğini bildiriyor - du. Bu biçim röleleri geçen yıl İstanbul radyosu da yapmış ve pek hoşa gitmişti. Bunlar kab- losuz röledir ki, doğrudan doğ- ruya kullandığımız makinalar la bulunan uzak istasyonlar bu- lunarak mikrofona verilir ve bu- radan diğerlerinde olduğu gibi gönderici postaya verilir. Bu biçim röleler ancak kısa dalga- larda mümkündür. Çünkü böy- le kablosuz nakledilen neşriyat uzun ve orta dalgalarda çok pa- razitli geldiğinden ve buna bir miktar parazit te sonradan ve edildiği için hiç dinlenmez bir hale gelir. Kablolu nakille- re gelince bugün için mevcut tesisat ile böyle nakillerin doğ ru dürüst yapılmasına imkân | yoktur. Çünkü Türkiyede he - nüz radyo nakilleri için hususi kablolar yapılmış değildir. Av- rupa radyolarının nakil kablo- ları da henüz Balkan'lara kadar ulaşmadığı için uzak Avrupa ve simal postaların normal şekil- de nakletmemiz kabil değildir. Arasıra Ankara radyosunun İs- tanbuldan veya İstanbul radyo- sunun Ankaradan yaptığı na - killerden de Mia ki husu- HER HAFTA öle Yayımları si kablosuz yapılan röleler biraz gürültülü ve bozuk olarak gel- mektedir. Bunun da sebebi na- killerin telgraf hatlarından ya- pılması yüzündendir. Tabii bir taraftan telgraf muhaberelerine devam edilmektedir. Ve bu hatlarda vukua gelen küçük ce- reyan cerrareleri radyonun isti- fade ettiği hat ile muvazi bu - lunduğundan iz'aç ediyor. Radyo sahipleri bilirler k telgraf kabloları vasıtasile uzak- lardan yapılan nakillerde mem- leketimizden pek iyi netice ver- miyor, Bükreş'ten yapılan bir nakil bunu iyice ortaya koydu. Bunları görerek şuraya Vvari- lyor ki, şimdiki mevcut tesisat ile memleketimiz içinde olsun, dışarıdan olun doğru dür nakillerin yapılmasına im yoktur, “Yapılabilecek ancak şe. hir içerisindeki kablo nakilleri- dir ki, bunlardan her fırsatta İs tanbul radyosu istifade etmesini bilmekte: Bilhassa kışları konservatuvar azası tarafından verilen konserler ile Ateş - Gü neş Kulübünde yapılan müsa - mereler ve birçok sinema pro- gramları röle edilir, Herkes ta- rafından merakla bekle nen önemli ve arsrulusal mahi- yette olan bütün maçlar her va kit en iyi spor reportörleri ta- rafından İstanbul radyosunda halka dakikası dakikasına dinle tilir, Öğrendiğimize göre İstan- bul radyosu önümüzdeki rad mevsimi için de pek enteresan şehir nakilleri hazırlamış ve dinleyicilerine birçok sürprizler yapacaktır. Ti BEER BİR ÖGÜT e e Küçük tavsiyeler: : Toprak yerine deniz Eğer deniz kenarında otur yor iseniz en mükemmel toprak hattımı denizden alabilirsini, Bunu elde etmek için denize bir metre kadar sarkıtılacak bir b: kır tel yeter. Oynamaması için bakır telin ucuna bir taş veya demir bir ağırlık bağlanması münasiptitr. Kısa dalgalara kısa anten Kısa dalgalı istasyonlar biri- birlerine oldukça yakın mevce- lerde bulunduklarından bazı ma- kinaların ikisini karıştırdığına rastlanır. Yeni sistem makina- larda bu hale az tesadüf edil- mekte ise de böyle iki istasyo- nu karıştıran makinalarda buna mâni olunmak için anteni biraz kısaltmak doğru olur, Fakat bu defa da orta ve uzun istasyonlar kâfi derecede iyi almamıyacak- tır, Anteni kısaltmak yerine şu takdirde ikinci kısa bir yardım- cı anten yapılması fena olmaz. Galenli makinaların Kuvwwetinilee Avrupa Radyo Postaları Resmi kaynaklardan öğrendi- ğimize göre aşağıda şimdiki du- rumlarmı ve kuvvetleştirilecek vaziyetlerini bildirdiğimiz is- tasyonlar yakında yeni kudret- lerile çalışmağa başlayacaklar- dır: Fenlandiyanın Lahti (Suomi) postası 45 kilovattır. Lahti 'de 220 kilovatlık bir posta yapıl - maktadır. İstasyonun dalga uzunluğu 1807 metredir, (Radyo-Paris) postası İstan- bul radyosunun komşu dalgası olan 1648 metrede çalışmakta- dır. Şimdiki halde muvakkaten 80 kilovat anten enerjisile ya- yım yapan bu posta ilerde 150 kilovata çıkartılacaktır. O vakit acaba İstanbulun hali ne ola - caktır? Deutschlandsender adını ta- kette epeyce makinaları vardır. Bunlara bil- hassa talebe merak etmekte ve pahalı olmadığından kolaylıkla tedarik edebilmektedir. Galenli makinalara iyi mua - mele yapılmak gerektir. Maki - na gayet temiz ve tozsuz yerde tutulmalı, Konser dinlen: | sonra aralarından toz girmeme- İ si için ya kapalı bir yerde tutul | malı veya üzerine bir örtü ko- nulmalıdır, Galen (kristal) ara sira temizlenmek ister. Sesin iyi gelmediği zamanlarda galen bir pens ile yerinden çıkartıla - rak benzin icerisine atılmalı ve sağa, sola kımıldatılarak tozla- rı iyice temizlendikten sonra yerine konulmalıdır. Gelen kö- mürünün büyük veya küçüklü sesin az ve çokluğu üzerinde bir tesir yapmaz. Fennen fındık kadar bir galen de, iğne başı ka- dar bir galen de ayni sonuncu verir. Yeter ki galen iyi yerleş- tirilerek sağlam bir kontakt te- min edilsin. eği Bildirilen sı 60 kilovat ise de bu 1571 met- re dalga uzunluklu postanın 150 kilovata yükseltileceği bil - diriliyor. Merkezin yapısı bit- mek üzeredir. Fransa'nın Liyon P. T. T. 20 kilovatlık postası 90 kilovat olacaktır. 463 metre dalgalı bu postanm kuvvetlendirilme ame- Pimi gün geçtikçe ilerlemekte- ir. İngiltere'nin North - Regio- nal istasyonunun da yakında kudreti arttırılacak ise de he- müz ne enerjide olacağı bildiril. memiştir. 449 metre dalgadaki bu yukarı İngiltere postası 50 kilovatla çalışır. Fransa hududundaki İsviçre- nin Sottensıpostası bugünkü 25 kilovat enerjisi bu yıl içinde 50 kilovat oluyor. Dalga uzunluğu gıyan Berlin uzun dalga posta- 443 metxedir, galenli detektör | Berlin radyo sergisini Propa ganda Bakanı Göbbels açarken. Küçük va YAZI : Portekizin ışığı. Lisbon e bıral işe yartyan sa dalgası ç 49, dalga uzunluğundak yon 250 vattır, yani tın dörtte biri nisbetin. kuvvet. Bu zayıflığına ra bu posta ekseriya 100 kilovat - lık Viyana ie bütün öte! barla. kısa da verişli olan makina yüksek dalgalarda* çok parazit olan havalarda Viyana'nın bu (O. E.R. 2) işaretli posta vası- tasile dinlenmelidir. Bü posta r akşam üzerinden itibaren gece yarısına kadar orta dalg: larda çalışan Viyana programı nu nakleder, Az ilerisinde 49, 50 metrelik birkaç uzak posta çalışır. Bun - lardan birisi 10 kilov W. x A, L. işaretli Çinçinati cisi bir kilovatlık Filad deli üçüncüsü de Skamlebek (Dani- marka) postalarıdır. Her üçü 42 metre | ayni dalgada ini yapan bu | postala tlerde ça- lıştıklarından biri yirlerini Dani - Yal nız £ pazarları iki saat daha yayıma başlar. iş reti x. Y.) dir. yarısı 2 den sabah bazan beş, bazan da 6 ) kadar prog yapar, İştasyon işareti (W.3 Xx. A. U) dur. i vat olmakla beraber bazan çok iyi dinlenir. Ayni dalgada bulunan Çinçi- Bati ise bunlardan çok daha kuvvetli, 10 kilovat anten ener jisindedir. Bu it saatleri de pek müsait olduğun- dan mükemmel işitilir. Bu Do ta her sabah 5 le 6 arasında iş tildiği gibi g 2ie53 ti da dinlemek kabildir. Bu uzak postaları 49, 59 met- relik Londra istasyonu takip eder; işareti G. S. A.dır. Ve cn çok akşam üzerlerinden sabaha kadar yayım yapar. Bu istas- yon da ötel Londra postaları gibi gayet iyi işitilen postalar - biridir. iz Marsilya P. T. T.* kilovatlık gayet zay yondur ve hariçten idi, Marsilya'nın 60 kilovat kuvvetli bir posta haline ge rildiği bildirilmekte ise de he- nüz işlemeğe başlamış değildir. Tuluz P. T.'T. Fransız pos- tası yarım kilovattır. (Her va- kit dinlediğimiz Tuluz ba: bir buçu bir istas- ç işitilmez ık vatlık bi p mek üzere bulunmaktadır. Holanda'nın 20 kilovat 301 metrelik Hilversum postası pek yakımda 60 kilovat kudret. le yayınlarına başlayacaktır. Malta'da şimdiye kadar rad- yo merkezi yapılmış değildir. İngilizlerin tarihi bakımdan önemli olan bu adasında bir radyo istasyonu yapılacaktır. Kudreti ne kadar olacağı henüz bildirilmiyen Malta radyosunun plânları hazırlanmış ve dalgası 255 olarak tespit edilmiştir. kei leke Same zle lem mm. ie > arla çalışma | 0-8 .496 Haftanın Programı EYLÜL Pazar) Payumlar. Ç MÜNİH 21: Duyumlar. 21.10: Uksal yayma, 22; Karışık müzik fantezileri. 23: Duyutrlur. 23.20: Program arası. 23.30: Karmık mü- Duyular Ork - Plâk ği. 20 2120 Da Sön- H BRESLAU Şarkılı konser, 21: Ulusal Sarkelar. 23: Duyamlar, 2330 Karr BUDAPEŞTE keman kons gene Müsiği, kom 4 EYLÜL Çarşamba BÜKRES 15-15: Plâk - Duyamlar. Piik. 18: Or kestra konseri. 19: Duyamlar. 1945: Konserin #üreği, 20: Sözler. 2020: Plâk. , 21.15: Plyana ile şarkı 2205 orkestrası, 22.30; Duyumlar, 2 23.15: Yabancı dil Konserin süreği BUDAPE$TE Kabare 2245: VARŞOVA Sözler. 21: Orkesten, tras. 2: numaraları. 22: Pi Süel müzik. 24410; Plâk a APOLI BARİ orkestrası ike. 21 40; Sar. adlı radyo VARŞOVA 20.50: Reportaj. 21: Piyano konseri, 21. 48: Dayumlar, Kent - Şiir. 225 Doktor sözleri, 23: K İ Sözler. 24.05: Dans pi BELGRAD Ulusal yayım. 21 : Komlerans, 22.20 23: Duyumlar. 2415; 2550: Röle konser. NAPOLİ. BARİ 21.15: Karışık mürik piğklar. 2048: Karısık konser, 21.1: Bari): Rumca ya yen. 21.18: Plâk. 21.30: Sözler. 21.40: Piya. 24: Duyumlar, MÜNİN 20: Bando mırıka. 21: Duyamlar, 21.15 Ulusal yayım. 2148: Radyo eğlence $ Grieg'in eserlerinden Duyur r. 235 Program arası. 24; Dans müziği. BRESLAU 20: Eğlenceli müzik. 21: Duyumlar. 21.1: Ulusal yayım. 2145: Haftalık du yam toplantmı. 22; Skeç. 23: Duyumler. 1530: Gece müziği ve dam “Come sarâ Pera parca Skeç müziği, 23,0 BRE elinden röle, Pelonya b Dı SLAU 7030 Lyablian'adan Radyo oftes- Popüler şar- Duyumla 2030 röle, trasr. klar. ROMA - Aletikniğe, Duyumlar, maçı Gece dans mü ondan röle 2 EYLÜ! Pazar'esi| Duyumlar. 24 5 EYLÜL Perşembe BÜKREŞ 15-15: Plâk ve duyumlar. 18: Radyo salon orkestrası 19: Duyumlar 1915: Tası K 8. 2230: Konserin süreği, 20: Sözler. 20.3): T Senfonik konser, - Sözler 2045: Sözler. 21: Plâk ile Puce . “Madame Butterily,, operası, 24: LGRAD — 2 VARŞOVA Piük - Sörler yayım 0: Sarkık in Hafif BUDAPEŞTE 21.05: Budapeşte konser © orkestrası. 2240; Duyumlar. 23: Çingene müziği 24. 1ip Caz. —ü yen. 2 VARŞOVA ni J 21; Küçük radyo orkestrasi, 71,45: yumlar, 21.55; Konferans, 22: Skeç, 2835 Şarkılar. 23: Dars müziği, BELGRAD 20.30: Ulusal yayımı. 23: Duyular. 23, 15: Röle konseri, 24: Piâk. ROMA . NAPOLİ. BARİ 21.40” Puccini'nin “Manon Leseaut,, 6- perasi. Sonunda duyumlar. MÜNİH Ul yayım » İçor, operası. BONA -NAPOLPBARİ 34 Rumca Emmer Boredinin adi: opereti. 24 MÜNİK 20.30: 21.16 Yozram Brâsi, 7320: Müzikli program orası, 24: mi BRESLAU 20: Küçük komser. 2020: Hayvanat bahçesinden sahneler, 20.50: Ameleye söz“ ler. 21: Duyumlar. 20.10: Büyük vals po- | pürisi. 22.10: Dams, 2: yumlar. 23.36: Sözler. 2340: Eğlenceli müzik, 13.4$: Boran, spor 1415: 6 EYLUL Cuma BÜKREŞ ik dayumlar, U Radyo z Duyumlar, 19.15: Konse. rin süreği. 20: Sözler. 2020: Plâk 2051 Sözler. 21: Sözler, 21.15: Şarkılar. 21. Radyo salon orkestyas, 2230: Sözler, 2245: Konserin slreği, 2315: Yabancı dillerle duyumlar. 23.20: Konserin süreği. 24; Plik. * Aylık 21,10: Orkestra konseri, 220$ ar. 2220: Operet pliklrar, 23.05 müziği Dayum- Salon BUDAPEŞTE 1945: Amele Morosm. 2045: Sözler. 21 Piyano - Keman konseri, 21.50! Dış şiyasa. 2240: Plâk. 23: Duyumlar. 2320 BELGRAD | yayım. 21: Konser 315; Car orkestrası b «- BARİ 1.30: Konferans. Rumca yayım. 21.40: Var Ulu 20 50: Du 23 VARŞOVA (Bari) De. | di 2245: Sözler, 23; Oda müziği Zİ 21: Hafif müzik. 22: Duyumlar. 2210: Konferans. 22.15; Senforik konser, 2350 Edebiyat. 2345: Küçük radyo orkestra BELGRAD 21: Radyo piyesi. 22.30: Yasal şarkila” ve marşlar. 23: Duyum 2325: Rady# orkestrası, 24: Halk şarkıları, ROMA -NAPOLİ. BARİ 20.15: Karışık plâklear. 2045: pliklar. 2115: Duyumlar, 21 Rumca yayım. 2140: (Roma): konser. 23.15: Dans müziği, MÜNİH Orkestra, 21: Duyumlar. 21199 u yayım. 22: Radyo orkestrası. Zİ Duyamlar, 23.20; Progrsm uras 23305 Karışık konser. 24.30: Hafif rizik, BRESLAU 20; Akşam müziği, 21: Usal yayım. 22: Şimal müziği. 2229 Cermen kralları me (Sözler). AE Duyumlar. 23.30: Eğlenceli müzik. Karşi 20.05 2118 7 EYLÜL Cumartesi BÜKREŞ 13: Sözler. 13.05: Rafyo Duyumlar. 13.55: Konserin &i Duyular, 14, Konserin süreği. Siiel müzik. 19: Duyumlar, 1915: Süt müzik, 20: Plâk. 21: Sözler, 21.15: Dön müziği. 22.30: Duyumlur. 2245: Orkes” tea konseri, 23.15: Yabancı dillerle di” yumlar. 21.20: Mafif müzik. BUDAPEŞTE 19.30: Reportaj. 20.15: Çingene er 3i: Piyes, 223 Duyum 23: Postâ memurları orkestra takımı. 24.20: Caz. VARŞOVA 21: Operet müziği. 21.45: o Duyumis& 33: Yabancı memleketlerdeki Vatanduşlaf yayım. 2230: Sözler. 23: Radyo orke tenat. 24: Sözler. 24.05: Wdebiyar, 24208 Dans plâkları. BELGRAD 21: Çingene müzigi. 2130: Sörler, 2180 Konser, 2215: Lyübüyana'dı Plik. 23: Duyumlar. 25.1 trası, 24: Şarkdar. ROMA - NAPDLİ - BARİ 1015: Karışık konser. 2045: Sörler © Piâk, 21.15: Duyumlar, 27 (Bari) Runca yayım, 21.40: Mario Fersico'nuf “La bibestira demata,, operas. MUNLH 2005: Yy: sazlar Beethoven konseri 21: Duyumlar. 21.10: “eldpredişer, cpera piyesi, 23.10: Duyumlar ve sair& 24: Dans müziği. GEBRESLAU orkestresi gi, 14198 Radyo orkef : Döyunlar Eğlenceli halk müziği. Zi: Dayumlar, 2 30: Dans müziği, DUYUMLAR Zürih Radyosunda memle- ket gecesi yayımı Zürih radyosu eylül ayı içerisin de vatanın her tarafından ve insaf larının karakterinden bahseden © yayım tertip etmiştir. İlerde böylö yayımlarının arttırılacağı söyleni * yormuş. kaçak Radyo dinleyen Çekoslovakyada Kempler adındi birisi tanıdığı Novak adında birindö” bir miktar borç pata almış ve rebin olarak elindeki radyo Makinasını VE” miştir. Uzunca bir zaman aradan ye tiği halde Kempler borcunu verme * yince öteki mahkemeye müracaat mek mecburiyetinde kalmıştır. Muhakeme sonunda borçludan P** va alınmış ve radyo makinası da ayene edildiğinde kaçak bir mal olduğu için hem makinası müsade” edilmiş, hem de kendisinden * olmadan dinlediği için para ©8i alınmıştır. “RUNDEFUNK: DER'RUFER DER MFFE DES BRÜCKE ERJEDENS, DIE ZU FREMDEN” röle, 22488