30 Ekim 1942 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 2
2—SON TELGRAF HALK FİLOZOFU TEZAHÜRLERİN MÂNASI İncaularm hüsleri * eden vası a baş ada toplantılur, tören- ler gelir. Fevkalâde hallerde, soe- sislik, durgunluk, — sinirlerimizi dinlendinmez, bilâkis yorar, Cumhuriyet bayramı için — yı kacağımız amıpillerin — sayısında tahdit düşürmek, kurucağımız beş em tabta takı çok gürmek, ayni se- heplerden dolayı yanlışlır. Böyle zamanlarda, merasimi daha geniş yapmak, tezhürleri daha canlı bir — BO LGVTEŞMİN init REŞAT FevZİ | Cunhu v Cumhuriyet herşeyi verdi - | zünde, bugün boğuşan insunlar, | yirmi yıl evvel bizim yaptığımız kavgımın İddiasındadırlar, — Yani, ölüm, dir'm harbi yapıyorlar, — | Yaşamak jstiyen insanlar, böyle matibiş bir kavgaya tatuşmuş bi Tenurken, bizim, hür vatan tep- zakları üstünde ahat ve mes'nt | yaşamıamızın hikmeti vücudü ne- | dir?. Biz, kavgayı 20 yıl evvel yaptık. | ve o kavganın eşini, her vakit gös- bir kavgaya het zaman hazır bu- (9 dünündenkidi Kudretli Cumhuriyetimizin MOZUNE Ç ramandal " Başardıgı Buyuk ışler İtalyayı yanların- | dan varmak.. Yazan: Ali Kemal Sunnzan İtalyanın her iki yamadan ke- laycu — yaralanacağını ve çabuk 19 Cumhurıyet yılında Tarıhe geçen İnkılâplar . | yaptık. Her sahada daha da yapacak yaratacağız... | B yağar evvelce Am..p—u ...nn_' :hıl;nılll ü | İagilislerce ağır ağı ;ı' Mxımi: y lacilislerce eğe afır başarılma! pe ' Bugün cihanı saran korkunç harp ateşine rağ- istendeni görüyorlar. idya bir LcUk, — Duğgün İngiltere ve Fransa gibi milt- arısındadar tetiklerin aleyhine harbe girerse hali we olar?. diye bu barp başla- madan evvel istikbule drir askeri ve sıyasi tahminlerde bulunanları n | men dimdik duran, cesur ve | . u yılmaz ank varlığı Cumhuriyetin eseridir gekitde tentip etmek Vüzundır. İ Cumhuriyot bayramı, bu tej raklar üstünde yaşanan şenliklerin €w muarzanı olmak gerektir. Çü kü, bugün varsak, bumu, Cuml | giyete borçluyuz. Bu memlekettle; erecek olgunluğa erişlik. Ve böyle I Tunduğumuzu isbat eltik, Cumhuriyet bayramını, bu mem | Tekette hezşey olan Cumluriyet | bayramını, bu yal, daha uruazzanı ve geniş ezahürlerle kutluyoruz, Hadisceler. arısındâ SONTELGRAF — HAYAT AKAN iv BİR SUDUR Sıl geçiniyorsunuz?. Bir arkadaşa göre, arlık, bu su- atin münası ve yeri yektar. Şöyle W İ socmak Tâzimdir! — Nasal y rlanıp gidiyorsu- ski şahrler, bayal akan bir su- dur ;dememişler mi?, Biz de, bu suyun içinde yuvarlanıp giden katpuz kabuğu halindeyiz!. MÜSABAKA İMTİKANI metelerde, bir resmi datrenin i gördümne On lira asli maaşla menaer istiyor. Hem de müsubuka İrdlhanı ile., On lira maaşiü tu- tarını düşündüm. Hakikaten, bu bir rekerdur. Bütün maaş ve üc- — et müsabakalarında bitinciliği a- | kan bir rekor!. Ayrıca müsabaka açmağa lüzum var mu?, ESDABI MUCİBE Bir kasama bakkallarda şeker bu- | | hmmuyor. En ekldi ve satâhiyot- — far olması lâzım gelen bazi zevat, şu esbabı müc'beyi İleri sürüyor- Aar; — Araya bayram girdi, bütün şekerler toplandı, şekerciler, bun- | Tarla bayram şekeri yaptılar. HRabbuki, İstaabul, — asırlardam- beri her yıl bür defa şeker bayramı idrak eder ve bu baytam ar'le- sinde ve ferdasında, asla piyasa- da seker darlığı olmuzdı. Şeker- | — Giler, evvelce şekeri Merih yıldı | zindan mu getirtiyorlardı, #-aba?, | EVDE İSTİF ARTIK vok İ Bazı idilaya göre, artık, evinde | yiyecek maddeni istif edenler kal. maamıştır. — Busü, ahlâkın — salüh bubinğuna hamletmeyin. pahalanmıylır ki, — berhangi — hir züşddeden meselü, on kilo birden ' Slmağa dahi imkân yoktur, AHMET RAUF İki gel birden arkalarına dönünce | n Bey Nelle , karulaştlar.. | üş ne düyerklerini şa- syorlurdı. Şitectin (* Bot i göbekii babacan | V Bir zatiı. Göbeği geniş, yüreği — ferah Ü Br imsen olduğu için gençi , sendan değildi. Ne vi ikisinin de idi acalp va Föruk edecek ve bir. &i | beberi ölme- kom'i müna- | p ya 6 da ha yarlatacaktı. Fakat köliple- | Fine yüz vermek pök İ işine gelme. T Güğinden tombul ve sevimli — yüzüne biç — Siz böyle her gün Xi üç saatlalzi Taekla müraküşmişle — geçrirseniz e| beş dya kalnaz bDeni, ülüs ettiricviniz... Hat derböl önür dilemiye beş- di — Biz Gizi henüz yazhaneye — gel- MEĞHİZ zannediyorduk. SI daşmuyen bir çatkınlıkla konuşe y ç"-ı:i,.ııı-uıkı;ımı e llhdi ve mülli reman No, 14 ; BlRPALYAÇO DÖRTCAN.- —İBAZ BİR DE HOKKABAZ | nn | Tabanca ile adam öldüren j küçük katil! Bu defa da küçük | pazarda bir manavı yine tabanca ile yaraladı ! | Bundan bir müddet evvel ken- | disine tecavüz ettiği iddiasile Fe- öldüren ve yaşı üklüğünden dolayı hafif ile kurtula Sezer le 16 yaşında bir çocuk ev- velki akşam Küçükpâzarda m nav Bahaertinin dükkânına git miş ver bir karpuz :lmaşi Bahaettin parasını Manav teyince: * - Biraz evvel vendim diye yalan söylemiştir. Bu yüzden çıkan münakışada sabıkalı küçük katil tebancasır : çekerek Baheetsini - bacağından yıralamış ve yakalanıp mahke- vkilha: meye verilerek t derilmüştir. J VAA YZ | Ucuz odun | Suıme bEyYELMEL N ÖRNİ vENMİŞ, İ Kömürünü alamcınış bi de kücllik ol ae een Hü v e vermk. Çöksl on Bir çekki odun almiş — Kiğin tüzüm © İKi çuva| da mangal kömürü arkisdaş. & Üi K gp gvler kara; | liradan vraş.. Hes Güznlş, ketap Ginuş, — mü- hüm bir se Bir kaş mahaukakı | iÇİR Eptyor bir pava yenmtık İüzim | düliyoc, Yaz Başımda, öodunun nihayet &- | kcaz linaya satılrmaslaın tar'a edilece | #t ve sörre ileri gürülmüştü. — Dugün, | hakikat, o ildinlara hiç — bemtemiyoc. | iba, gü keirlr — olanlar Gü, Tüza- | randa Oduğunu — süp öve atzalardır. | Berikel, biy gakları, ucuz odum Vüldi- | €e duha o zaman pek inaamamış- kardı BUÜRHAN CEVAT | — Maşcallah... Özürü — kabahetin- den büyük... Demek ben akşama ka- | dar gelmistin Gizler süşame — kadar | yeteli? Cahide gözleri nemli, — yüzü alev âlev atıldı. — Bötn biç öyle düşünmüyorum be- yelmdi!. — Yı sa bak — İster geliniz ister — gelmeyiniz, sababtan akşema kadar çelişmik (- Göyorum... — Güsel... Öyüyer dün sze lediğim meletupları yazdınım nı?. — Hayır mütaleset bir tançsini bile yazamadan — Sebeptt Cabilde Ratihe doğru ganbane be- Karak bütün kababatlerdi sayıp — dü- Kecekti Birden sesi şöl münil — düşünüyorrunuz söy P Tun ismini v urasıbdacır Küyseridi bu süne — Kây dt ikezi d apılma ü Ga, pvtımna — sucük — Cat mürenebeslar Şeytan kulağına buşünkü hek di anesnda, & görün- | den evvelki h yük- paetr. | <e ir kie a e sucuğun Tetla yendiği dakdirde mideyi rahatsl; Bângi madlir çe ratat eket versin, B Kahve içerken bar- dağı aşırmış ! Selimin idaresindeki gehanesine gider Mib- bir müsteri kehve iç tiği strada su ba: n ve Yukalanmıştır. Bi #ikemesine verilen Mihran hköm — edilerek | Sakeci Urfa k dunmüştur, gükinöde yomt dan. Noal Bey göbeğini bir kalıkahe —e Deplmunamak. için derin bir aeft a. Taruk beşini salladr. yüzamşonı sular durur. Goğrusu! Geçmiş Ioşasilak... Ümut ederim ki ben icer- de Henc ssbadi kaltvesini içinciye ka- | dar kolümiz şifayap olur mektünlasi | yEzAmANIZ... Cahide ; çok sakılmağlı... yerek: Artık iyileşmiye — buşludı. &L Şimdi yazar hopani odarızı ürir 'Nedİ Bey fazla bir şey söykmeden | | Dudakları | De. - dan seluyarak Ratibe yakdaştı | — Dost my, düşmün ma olduğunuz | maydüna - çıkti işte.. Az önha beni | kovduracaktmız! .. Ratip Cahidenin fedakürliği — karı. €ında öna on ut Cuhü meclüp olmuz- ta, hi Sutup önmetk isteşli: — Bön #ize aslt düşman n am- ma aizin çak İnçe-bir kald. yüksek bir | ahilik sahibi olduğunuzu görelm. Ratibia hali çok samiml kdi, M (Devamu Var) | öi. teghizat ve mühi | ariadiğı harp süna; | yılına - Yazan IALDI CEMAL | Süşündüren karışık — bir meselo — yardı. idrak eden | lürlerdi | Dğeriizarflar tekkeletri, medr Ü — iugilir Ve Prassa skeri İve retğı intalâp- bü- kaydediyoruz İYClte adlk içtimüi, dij bü- n «Kan mu vahdetne irca , Kanunlar en ah c-g—_u.nı yapılmakıa bü- cler ya » | ve Cem- li hürri- ykederek | cemiyetten uzak, mahpus yaşa - mağs Mehküm olan adamı -efer istdadı va: cer irmişi se- NAMUSİU yetin hezabına yeni- duzanmik, Cumhuriyet bu İçle esinin ür ve © Ph ceztevleri, | İmralr, &n Zon, | taki «Madon kantini. j H 1 san'nt tü öğrenmiş Hinde cemiyete döndü döndümmektedir, MAARİF Büyük — iniolâplarımızın kulâde eserierinden biri d |a Cumhuriyet kül t devrinde tekik eski ve geri kültür yerine Ktik bir iftm vae sstem va: şur, Ebedi Şef Atstürk'ür birbirinden ehemm evvcli | değiştiri! - | İ | | | dak semerelerile doludur. ediri » kummuş, Türk teseleri ilga eder A vahde r.ıxlm(m - seyvetliği h—x— lukııı döklor, —mühendis, ve hatlü tay- yaymağı ittihaz ede- yıl çağalt- programlı 19 Cumhuriyet sıhhiyesinin muvaf- Sıhhat davamısın şu başlıee meseeleleri aa e DD Sei 4 8: ) | *Cumhurıyetın 19ncu yılına kısa bir bakış Cümhuriyet "aresı Turkun kendisine seçtiği, gİ Mmühim ncahedesini mü anlaşma yollarile he motörleştirdiği kahıryan ordusu - na güvererek tazafsızlığına müt- tefik ve dest muharip devleti bürmet ettirmiş ve ettirmeker tamam nı—ı.re & ada müdefaaya da; vetli ve #hreman ordusuna gü - Cumhuriyetinin en b serleri arasımladır. ve hattâ büyük eserletinin başında gel - e ktedir CUMHURİYETİN NAFİA, MA. LİYE, MAARİF, TERBİ İLLİYET RUHU- NU İNKİŞAF ETTİRMEK HU- SUSLARINDAKİ ESERLERİ VE MUVAFPAKİYETLERİ İlk demiryolu 1856 da yapılan Aydın demiryoludur. Cumhuriye- tn Hânı olan 29 Birinciteşrin 1423 kedar geçen — senelerde 4068 kilometre demiryolu yapıl - mış, fakat Anadolu demiryolları ve şubesi, Bağdat demiryolları, Aydın; Mersin - Adana, İzmir - Kasabo, Mudanya - Bursa, Şank, Çarşamba demiryolla- n | SIFRHAT, MİLLİ | — Yazan: H. NURİ IRMAK kil eden bu hâtlar ecnebi | ve işlecmelerinde Cumhuriyeti 204 külo- | zeetresi dar, 429 kilcmetresi ge- | | | ş bt olmak üzere 3725 kilemet- re uzunluğundaki demiryollarını senebi şirkellerden satın aldı. Sukanlak ve saltanat devrinin €7 yikda ccnebi sermayeye yaptır- diği ve işlettiği demiryolunun | 3723 kilemeirelik yekünunu — bir kaç misl aşan miktarın; Tüekiye Cümhüriyeti mi teknisiyenleri, ri, mütcahhitleri ve işçileri vası - tasile 19 yılda inşa ettirmeğe mur | vatlak olmuştur. | 'Türk vatanını — Karadenizden | Akdenize, Mazmarıdar Şark, Ce- nup, hudutlarımıza kadar ket'ey- leyen mevcut demiryallarmız bi- | Hiyaruz. Böylece milli müdafdamızla - tisaltımızın inkişafi yuedün i- | mori cihetlerinden elde oluna: | Pok büyük muvaftakiyetleri © - kirlerimizde canlandır.yoruz, nır, köprülerin inşasında, su iş - | | Jecinde, kava yollarım temininde, | İstanbul, İzmir; Ankaradaki tele- fon; rihtim, tramvay, elektrik | girketlerinin; havagıci fabrikala- | rmin satın alınmasile milli serma- İ ye ile mült ollerle işletilmesinde ıüıaiuıın büyük muvatlakiyet- yaşattığı ve ilelebet' yaşatacağı tam kendi | idaresidir. Geçen 19 yıl bu feyizli halk idare- sinin canlı bir örneğidir. de hesapamalyrr ler y isiz telgraf ki muyafla- lerini dtima müvazeneli bütçe ile kesyılamıştır. Türkiye Cumhu - riyet Merket Bankası — ve Türk parası dün olduğu göti — bugün dehi dünyadaki diğer devletlerin benzeri bankalarından, paralı - Tından en kuvvetisi, en sağla - zudar. Türkiye Cumhuriyeti bütün i- Tim ve tedris müeweselerini Ma- arif Vekâletine bağladı. T ve tediris tamamile aei ve iik e- saslara — bağlandı. —“Tanzimattan sonra Garp kültürüne, ayni za - mande beynelmilel halde — Arap türlerine bağlı Türk , lerbiyesi ibdi. Üniversite kuruldu. Türk gençli- Bi müsbet ilimler ve teknik esas Ürerine yürüdü. Büyük Muvaffe> kiyetler ekde edildi. Cumhüriyet, 19 Yilda milil ter- biye, mılB ruh ve milnli an'ane- a gençliği müsbet (Ezz ve teknik bilgilerile yetiştiemi Vilüyotimişin büyük savıdaki kısımlarindaki hastahaneler, dis- panserler, sılma, trahom( frengi, verem gibi pek çok hastalıkları öndeyen; onlarla mücadele —&der müesseseler Türkiye Cumhuti - yeti devrinde kuruldu. Doktor miktarı; eczaci adedi, - hayvan bi dari$e mücadele eden bay- tarlar Türkiye Cumhuriyeti dev- rinde fazla laşamıkı. Yetiştirildi. (Devami So: 4, Sü: 5 te) fasliyete yıllık pilürço | | | siyasi muharritlerine bir çok ya- # yazdırımış ölan bü mevzuu tah- H edenler müstakbe) harpte Pran sanın Avrapa kıl'asında yew'le- ceğini, Framsa ile İngilterenin a- Tası açılacağını, hulâsa 940 yazı- aın vukvalını daha evvelden keş- | dedemezlerdi. Yaşılmış olan ka- naat şu id'; İtalya bir gün Alman: | ya İle beraber olur da İngiltere ile Fransamın aleyhine harbe rerse bundah pek zararlı çıkar. Çünkü Akdenizde — wzannış slan İtalya yarımadasının ikâ yanları pek ça- buk yarglanabilir, Çizmenin topu- Bu deli, İngilin ve Framsoz de- niz ve hava kuüvvetleri sahilleri tahrip ederek karaya asker çıkar- mak işini de temin edeceklerdir. Halyanın gimalindeki sanayi mer kezleri de hava hücumları ile tah rip edilecek, Pransa hududundun asker görecek, hulâsa — İtalyanı mağlüp edilmesi kolay olacaktı gibi. Bununla beraber büsbütün aik- bin olmak da tehlikeli idi, İtalya askeri ve siyasi muharrirleri de ilerismi pek derin düşünenler, etraflı malâmata sahpi olanlar -ki burlardan bazısı da bu harbi gi meden dünyadan İalya ve Almanya iş başlbıca hedeli İngiliz İmparator- luğunu yolları üzerinde vurnuk o lacağını, ouun için Afriksam mü- him bir harp sahası teşkil edece- gini, İngilizlerin Mısır e Süvey- $i müdafaa mecburiyetinde kala- caklarını yazdılar. Bunlar kol; bir nikbinliğe kendilerini kaptır. mıyanlardır. Libyada hazırlanan İtalyan kuvveti Almanlartu da iş- Vraki ile büyüdükçe büyüyecek, mihverin hava ve kara kuvvetleri Süveyş üzerine isarraza geçecek- isİtalyan donauması da Akdeniz- de ihmal edilemiyecek bir kuvvet demekti, O halde İngil'zier ana- valan iilosumu yine Atdenize ge- tirecekler, Fransız İngil'x vanmuları ile İtalyan donanması arasında şiddetli muharebeler ©- lacak, netice belki de dahx çabuk olarak —Akdenizde belli oluvere- cekti. Framsanın mağlübiyeli üzerine İngilterenin yalnız kahnası gibi büyük sebeplerle harbin çehresi başkalaştı. Süveyş Üzerine yapı- Tacak mihver taarruzlarına kazşı müdalaanın zer olacağı talımin e- dilmemiş değildir. Fakat İng ite. renin ve Framsanın Akdenizdeki bâkimiyetine —mihverin bir gün nihayet verebileceği pek de t savvur edilemiyordu. Sonrn hava kuvveti bahsinde de askeri mü- nekkidlerin meselâ 938 de yaz. dıkları ile şümdi filiyattaki tecrü- benin arasındaki farkıa ne hüyük olduğunu söylemeğe lüzmn yak. Fakat ilâve etmek lâzım X; ev- velce orbüki tarafından yürütül. müş olan mütalealar bugüu kıy- metinden düşmüş değildir. Bun- ların hiç olmazsa merak edilecek hir larafı vardır. Tahminlerin kayi ile tamamı tamamına uyması eizem görülmemektedir. —Ancak çok evvelden gözönüne getirilni'ş olan ihtmallerden bazı esaslı o- Tanlar vardır ki bunlara şimdi de hususi bir kıymet verilebilir. Bun. lar küvvetini tarihten, coğralya- dan alıyorlar, İngiltere #leyhine harbe girecek olanların mutlaka İngilirz İmparatorluk yoltarmı kes mek ve İngiltereyi öyle yenmek istiyecekleri, biri olmadıkça öbü- Tünün de olamıyacağı mülühazası Şibi
