22 Ekim 1942 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 2

HALK FİLOZOFU Titiset iimf üzeride en basit fikri olmıyan mütetazı vatandaş- ten tutun da, münevvere kadar, te, bir kısım gıeda meddle- derinin son yükeeliş graliği karşı- V osında müthiç bir hayret başladı. Horkes hayret içinde, herkes şaş malaa, Bu maddelerin bu derece pa- balanmasına sebep var madır? Bu maddeler, Türkiyelde bu kadar yüksek ikabilmeli midir?.. Sistemli veya gelişmüzel bütün emeler, bu saalin cevabı- Filin ve bu kadar pahalı obun?.. Şiredi, yapılacak iş, bu umumt hayreti mücip ve muk'ül sebep- derle ti etmektir. Bu tatmin ilesi kimindir?, Dünya harbi dolayı kalide şartlar içindi Tramvaylarda intasım manla i- | — çin Emiuönünde tecrübe - olunan sarka kapıdan binip,; ön kapıdam tekmil duraklara teşmili düşünülüyarmuş!, Tasavvur iyi, güzel amma; bü- tün bakikat şu ki - izdihamdan ylara her iki kapıdan da binme mümün olmuyör!. | Hof neysöş yine buna şükret- | meli. Ya binip inerken sıraya di- zümle üsulü lalbik edilirsez, O zaman amvaya binmektea artık | tram İstanbulda sıra size gelinciyo ka- | dar ayakta akşam oluz!. — * ÇELİK, BOMBA YAĞMURU,, Son günlerde Berim ve Lond- yada karşılıklı hava akınları şid- | detlenmiş... Mısır cephesinde, U- | zak Şarkta da İki taraf birbirle- | *ine tonlarla çelik yağdırıyor; ae | tılan bombeların da ağırlıklarımı | besap ediyorlar.. | — İyi amma, sonra da Avrupada, | Amer'kada çekk, demir azlığından AHMET RAUF Parti istiklâk kooperatifiyri | Cörrhuriyet Hafk Partisi kaza ve nahiyelerinde mahalli isu: lâk kooperalifleri kurulmssı için | | #eökikler icra olunmaktadır. Bu cümleden ilk olarak Anka- tada bir Ocak tarafından tesis o- Tunan istihlâk kooperatifi - ucuz gıda maddeleri satın alarak İza- farıng tevzi elmiştir. Yeni bir mecmua TTürk mizah ve sarikatür san'atına | eti bir çeyni venen karikelürisi Ce. — amal Nadir Güler tarafından — <Amca- bey> adında bir mizah meomuüm çı- Bastir örüne eğdİ. — Arlık kadımla tey- be olnişti İstantula — geldiğinden beri #yk pisöde öyle yorulmaytu ki... Fas İ Ka kadın rehal durmuyordu. Dükati | t barikelle - yokasındaki — çie | BİDİ Aüzelleken oMULUŞ. yisa yarlaadı. Gönç ödümı | Kadin düha Alâkalı bir tavırla gül- | di Bir daltika sönra genç kadın üstüne e iri bir martos ölea çantaamı açar. Hten Dirbir üstüne | Gan biri #tüği ayaklacın Retbin pantalomuna sürüür | müesseseleri ist'rlik eti | Mizahi ve Milli Roman No. © BİR PALYAÇO DÖRTCAN- |BAZ BİR DE HOKKABAZ Muharnın: NEZİME — Mi | zükmeyiniz. 2—SON TELGRAF—22 1 6 TüŞRİN N€ —a l anem nn ın ae HAYRET EDİYORUZ REŞAT FEYZİ fatların yükselmesi nonmaldir. Bu cevabi vetmde kalaydır. Ve bu cevabı artık hepimiz ez- bere biliyoruz. Fakat, fevkalüde şartlar, madde fiatlarını nereye kadür yükselirse, vaziyet nor- maklır?.. Filân ve falân memle- | kellerde pabalılız nübeti aynen böyle midr?,. h İşte, cevabini aradığımız sual budur. Ve bu sualin cevabin, bi- Zi ikna edecek mucip sebenlerle verecek izahala muhtâcız, Hay- Fiznize bir son verelim ve arük hayret etmiyelim. Bilelm ki, or- tutla şayanı Hayret bir şey yok- dar. Yeryüsünde, Türkiye'nin — bu- handuğu şart ve imkânları, bir çok düprya memleketleri, bir ni- met olarak seyrediyorlar. Bu ni- metin kuvyeti daha güzel olabi- lir daha tatlı, Ğ hale sokulabilir, gibi geliyor, bize... Elektrik fabrikaları ve benzerleri istimlâk olunamıyacak Dahiliye Vekâleti yilüyetimize | ve diğer tekmil vilâyedere tebli: gatta bulunerak elektrik fabrika- Dom ve benzeri yerlerin şeyrimen- | | kul sayılamıyecakları için istim- | Kiki cihetine gidilemiyoceğini bil- | dirmiştir. Bazı belediyeler umum! | mendast karamı vörerek bu gibi | stedir | Halk kürsüleri Cümhuriyet bayramı 7 ptogramı hazıdlanarak ağikadar- lara gözderilmiştir. Tksi her, ka o gün, vülüyetimizin 7a ve nahiyesinde mahalli tö- renler tertip olunecak ve «Halk » Ihdas edilecektir. Halk Kürsülerinde bec istiyen vatan- daş nutük söylyecolmer. Fe üN aa a Çocuk meselesinden çıkan kavga İsmir, 21 (Hususi) — Çiğli bö- yünden Zehra isminde bir kâdın bir çocuk meselesinden Mustafa adında bir ukrabasile kavgi et- enş ve bıçakla bacağından yara- lamıştır. — Yarah Zehra hestaha- neye kaklırılmıştır. Moktep defteri BEvvelce beş kuruşluk — defler şimdi on böş . Melcteplerin ilk açılacağı günler, çocuklara mütönldiyön def- ter Jâtan alıayor, Remi ve alükadur | makandardan yepilmiş bir teşebbüs | var mıt, Varem dahi, honda, #ilyal tam hasında bir teski görülmüş değildir. Bu kadâr Ce malzemeci bedelini ö deyemiyecek vaziyelle olan talabe vetileri çoktur. — Çoöcüklür ise, ihliyaçe İaçının tenin — ödilmediğini görerek mahaün oluyorlar?. Kıybodilecek va- kit yoktur. Meitep defieni İşini bir an evvel balletmesin — yalunu bulmak (â- zamdır, Malzmnüsiz tedrisat kölcesin. (dön çok şöy Baybedar, kâğt ak ve pa- halı, fakat, başka türlü bir Ahıınt hu iy temin olunubdlir. BÜUÜRHAN CEVAT Güstl kadin şub bir tavırla eğile. tek ayağhının — süründüğü — pantaların Bakarek genç adamla — konuşmakla dövam v — Vah Ratip güldü: — Ne zahini “yer Hanimatendir. Ü- parfalonunuz torzlandı. — Cok nazik bir insananız — Vallar Bi.. Başka biri olaryd: benimli şir- © kevda ederdi. 4 — Ben o kadar terbiyesiz bir adam değiller hanımetondi. — Ben de bunu anladiğım içla &e inle konuşayorum ya... — İtitantmıza teşekiklir ederim. — İltilat değl hakcikat, Yine sıstular, Ratip bütün tevbole- Te çağırrn gerç kadınla alükadar ol- miya başlamıştı, -Onunla - kotuşmuk BAD örke Ucuz yemek meselesi! Bwveleğ her lokdartarla uruz tatldot | bulunmasi için taştboüslere ginalmiş ti. Nyilcede iukdrs c0k görüklü ve Vüze GEçlĞ! güldal Çünki. gıda mardöleri Her harta A0B, İ Beldiği İçie, bu mevznı tetiik bderkan elç alnan Zatların, bır kaç gün scara gak fadklı bir hale geldiğ selaşilde. Ucüz dezilen kabıldotun d pohalı e- Tacağı kahsökuk etü, Zaten soldak pakalı oldüklar — s0a- 1M g€ zenginin, ue de fakirla işeg el Vvönmezd. Parted olan conımın Meiliği. 5 yer, iabidola —yanaşrgaz, parası kat 'olun da 2yle... Tablde'a yunaşmaz, ke- #esine güre bir şey bulur, yer. Eğer, 50 kuruşa bir yemak verobi. Hectk bi tabıldöt temin çâ i meelenin Puhu anlaşılmıştır. Ve gaye Mbakkuk etmişör, sayılır. 50 kunuşluk tatldet, bir kasım Jokantalarda 75 ku- Tuşüa, baliğ bir İinaya kadar yi Keses bitaz daha eiverişik olan- | bunlordan etilade ederler Galiba, bu mevzuun -6n keskzme yo- Tü, bütün İokuntalarda, yömek çeşie- lerini tahdit gimikelir. Az Çeşitli yee anek yaçılıva, zammediyorum, maliyoti HCUEE Çikar Musyyon meddeler vac ki, möclürı azdır ve #ialı çok yükedetir. Lokonta: karın bu göbl eneddöleri bol bol kul Jenmalarıım önüne geçmek (ü lur. Bu da, uncük, yemek çeşitlerinin teh- Gidü müÜmkündür. oşka mernieteeslörce —haliğ herp lde olan Mümlckütlerdem İokacıta. yereik Şİ pok âlâ tansim — odile Bu işi bisim Ge hüsnü surede miçtir. yöpmmın büyük br müni yoldtur. Yeler ki, bilerük ve işin ruhuny dai. mâ göz önünde tutarak müdet nçli- ©e vürecek yoldan çalıştlanı. Bu mevru her zamnktıki gü mesi Tâzımr bie mevza olarık kelmuk- ncelane tadir, R. SABİT AA A L Elli bin kilo mantar özü istihsal ediliyor Hatay, Seytiam ve İçel orman- larında yapılan tolkikler. netice- sönde «NMantar meşesir * çok yekin mantar buluna: ağiyete geçilmiştir. 'Yalnız, 125 bin hektar genişli ğindeki «Gâvundağı, ormanların- | darm çimdiye kadar cik bin kilo | anantarlı kabuk çıkarılmıştır. Bu evuntar özleri İnhisarlar Vekdileli- me verilerek işlenmeksedir. < Demiryolları meslek mekte- bine girmek istiyen tolebele- rin evrakı hâlâ niçin iade edilmedi? Ankareda tesis olunan <Demir- yolları meslek cfruku na - giemek üzere şehrimizden — müracaat e- den taleblerden mektebe kabul ların diğer melteplere de gireme- dökleri aldığımız bir mektupta şi- köyet edilmektedir. Keytiyeti a- Iğkadarları naâzacı dikkatine- ko- yuyoruz, — © TAKVİM © konuşmak için bir bohane arayıp dü- ruyocdu. Hüç olmazsa adıni öğrennlek Htiyorda. Çantasının üstürdeki (F) markâsı tecesrletinü Kuncalamıztı, A- ceba fami neydi?. “Yavaşça başını çe- virip baktığı zaman müğründe de ayni Harfi gördü... Büsbütün mereka düş- dü. Pokat gendi genç kadın başını çe- vermiş poncereden bakiyor, Ratiple hiç- ilgilenmiyordu. Halbefci neredeyse Ra: tip tramteçdan İncükti, Artba Şişhime Yokusuna saparken - Ratip kalbinde $- dola BUwVCLi bir. çarpıntı hisctmiye başladı, Tepebayına bir şey kelmamış. ta. Orada inip Asınalı Mesoitieki pan- eyonuma gidecek bu akçam nasip ölur- s8 eğer biraz dulenı . Faket gü- BEİ kadın koduşmmıkiz israc ederse Tepebaşinda inmekten vezgüçmişli ble V. O Derde iatcw 9 da orada inecuk- | &, Halbüki Rtatip bir hofladanberi â- | giktı, Şirioelleki büroya yani gelen gi. | tİn ve zarif dektiloya tutukduğunu bi | Byordu O kâfiz, o inetçı Xxiz bir hafta- danberi ona biç yüz vermemiş, herke- ve gülec yüz görterdiği balde de somnurlarak kokuşmakta, yahut söz- lerine cevap venmemekle ona iztırap çektirmekte devam ediyonda. Şimdi şır yamında oturan birzz evvel mânalı mü- Balı gözel gözlerini rüsen gık kadın o Çat Hahp Vaz'iıetii Mareşal Timoçenkonun yeni ta- arruzu ve Stalingrad müdafaası (Yazan: X. B. Eski Bükreş Ateşemiliteri ) | CEPHELERDE ASKERİ VAZIYET Cemubi Pasifikle Salomon adar | larında ve sularında yulnız haya ( muhzrebeleri olmaktadır. japon- lar da, Amerkalılar da- şimdiye kadar bir deniz veya kara muha- zebesinden sakınınışlacdır. Guadajkanal adasında hangi ta- Talm önce tasrruza geçeceği belli değil. FPakat bu iş vaziyet icabı A- merikalılara düşüyor. japonlar bu adaya henüz çok kuvvet çıkara- mamışlarda, Çıkan kuvvetleri de bir kaç çündür takviye edememiş | lerdir. Adanin 100 kilometre şi- malinde seyretmekte olduğu söy- lenen bir Japon filosu görülmüş- tür, — japonların — Gündalkanalın bir kısmtna daha kuvvet çıkarması veya bu Japon filosu ile Amerikan deniz - hava kuvvetleri arasında büyük bir çarpışmanın başlaması muhtemeldir. Misir cephesinde yanlız hava a- kınları. Jancak İngiliz huva kuv- vetleri milhver ordusu mevzilerini de bombalarıya — başalmışlardır. İngilizler, mihverin nakliye tay- yarelerile kuvvet nakletmiye 1o gebbüs ettiğini söylüyonlar. Mak taya karşı mihver hava hücemu hafillemiştir. Maha, yıldırım çe ken bir paratöner gi hücuma uğrasa, mihver uçaklarır nı gekiyor ve bol bol düşürülüy Fakat t uçak kayıbına mukabil miliver de Alrikaya gemilerle mal zeme ve kuvvet nükletmiye mu- vaklak oluyor. Batı Avrupada İngiliz hava fi- Iolazı Vilhmshafen ve Bremende- ki askori tesislere hücum etmiş- Almenyaya miye çalıs ordusunun büy Pransız işçi günder | kışmı, Norveçli- lerden, Polonyalılardan, Çöklere dev, Holandelılardan, Belçikalar lardan ve Fransızlardan mürek- keptir. İngilirlerin Creusot silâh | fabrikasını bumbalaması da — bu | mesele ile alâkadardır, Lavalin Al rçanyaya istenildiği kadar — (150 bin) İşçi gönderebileceğine ihti. | mal verilemez, | Doğu vephesinde umümi vazk | , yette büyük bir değ'şiklik yok- talingradda — Almanlar bir | iki gün evvel zaptettikleri Kızık barikad iabrikası bölgesinde hâlâ mukavemet eden Rus gruplarını temizlem'ye çalışıyorlar. Fakat Alınan tebliğinden anlır yoruz ki, Mareşal Timoçenko -tah min ettiğimiz veçhile - seyyar yardımcı ordu ile Volga - Don w Tasından Alman sol cenahma tek- rar (ssrruza başlamıştır. Bu saye de Stallagraf müdafaasını uzata- bilecektir. Kafkasyada Almanlar kı Eeliren havaların fenalığını his- selmiye başlamışlardır. hu yüz. den bilbassa batı Kalkasyadaki taarruz hareketleri ehemmiyetli sekteye uğramıştır. Şiddetli yağ- murlarla karışık sürekli fırtınslar ve dağlarda 5 metreyi bulan kar büylük güçlükler çıkarmaktadır, İşte Almanlar bu güçlükleri y nerek Tuspse limamına yaklaşmak ve sonra da burasını muhasara e- gerek cebri hücumlarla — zaptet- mek istiyorlar. Grozay için de ayni şey söylenebilir. — Fakat IL teştin ayının da bu muharebelerle göçmesi ve kışla beraber harekâs | tın büyük mikyasta durması çok amnuhtemeldir. Cenubi Kalkas, daarrız — şimdilik bahis mevzuu elamaz. MAHKEMELER» Dilenciye hıyar vermişler.. Dilencikten —ncamımdu . Oldukça Yeğlica, saçı sakah kırlaşmış bir adam- di Haklm sonduğu zaman, — Bwe', Gedi: ne yapıyımt — Dileniz Şerelam, yatıaladılar, Psnam yolum Üe- İlrün yuk! Huzsalık elmürce gelnee, Becamenem. Badka bulazradım. çane Dekeniyordum, Ben e velketrle büyle gerilekn. Avoç eçmslk da güç ç heci... Halâ, ilk Günmiye başladığın Harâ, ileaciye hiyae vermişler, Gre beğrsmeniş derler; tpla Yoldu önüme — çııp avuç açt ine, kiyadetine bülktrm. İçim scadi. Sucamdan düşme gibi bir bali vandı. E- Vei çebime ağtam; - çıkanıp büş kuruş verdim. — Ben bunu ne-yapayını? Dedi, Beş Kuruşla şndi ne alınır?. Bkantiin üç yüz gcsem sekiz büçülke. — Daha tazla ne verdlir?. Dedim. İş- 'te, beş kuruş venden sanel — Ham'yeto tartı, mürüvvete enda. 2* olmaz, dedi. Daha facle ne vurirera veri — 'Dahi iyi öedia ya, dödün B — Böş kuruş için #vuç açıp söz söye depiye değisez, Bilerydim, sana söz mül örlerdm! Hacniyetsiz — mürüvvelsa Beriti çeyceği ae Gödine İi d, Liğer çahit Hayet de dinlenijdi. Ken Gisnden çara alırken. yakalıcıklarını söyledi. Zaden kendkü de Here€ ediyate | Maaimeden çıkarıldığı zaman, —dm ASNi haber veren Niyazıye, cek. Sen artık bendi derdine yanı HÜSEYİN BEHÇET Z ŞTf eti yak Geçenlerde, kundura giyeisin- dan ve nalça çakırlısmdan bah- seten'ştim... Bugün zazfı bırakıp üğüne bakmı- | yalım, ayak, en cefakeş uzvumuz- dur; topuk ve parmakların sinir ve kemikleri kadar, hangi ara- banın tekerlek ve dingili, bangi pervane ve uskuz dayanıklıdır?!. © sin.r ve kemiklerdeki ahengin vesliği scbatlığı hüngi çelik ve Tüstik verebiliyce?! Nosırına, kirine, pasına - bake mayın, ayak, yapı olarak güzek Gir; icadında zerafetin; erkükte, kuwvet ve cevikli adesidir. Bokaklar temiz olsa, pekâ'i yahn ayak gerebiliriz; bkikcis, çorap ve | kundum kullanmak Adeti, o gü- ze$ uzvu bir öcadereye arikmek demektir; biz erkekler, kadınlar kadar olamıyoruz, sandal modüsi- ni aramızda yayamedık, kadinla- e nisbetle yalınayak gezenleri- miz yarı yarıya değil; hattâ, be şında bir vek saçı bulünmiyanla- Timız tas gibi kafasile — şapkasız getmeğe cessret ediyar da, çıplak ayağına sandal giymeğe ürkü- yor. Türk Şiti, ay Bgüzelliğine Hik bir zeginlikle. öğmüğtür: Topuğunu pembe güllere, par- maklarını inci tesbihlere, —sün- bül sakımlarına, kınalısını hün- nap dahna; tırnaklarını sedefe | benaetmiştir. Bir çift eyağa bir çift güverein, bir çit kumru de- mişlir, Ayağa yüzler sürdilrmüş, nice güzellerin ayaklarımı öptür- müştür, a İgte size geçen âsem sonların- | rından biskaç beyit, bir koç ms- * Topuğun penbedir gül kokuyor gül Kınalı parmaklar birer sap ı sünbül.. * Bileğinde mavi boncuk sallanır, © ayaklar öpüldükçe ballahır.. * Güllü çorap içinde akik ayağa Kuyumcu başı biçemez baha.. N topukları gümüş | BİRAZ DA MUSAHABE —— Yazan: l Reşat Ekrem Koçu * Ayağında yürin şimşir takunyai Beş parmak tasmada sedefi .Batıl halk itikatlarında ayağın mühkm bir yeri vandır: Dost başa, düşmen ayağa bakar derler. Bir mecliste bahis, ayaktan ve Ayakkabıdan açılımsa düşmam a- hHartniş, rağının baş parmağı büyük 28 falihık olurmuş. 'Tabanı düz olan uğursuz olür- muş, Ayağmın baş parmağı öbürle- rinden açık olan, bollük yüzü gör DUT 3 Ayağının ikinci permağı uzun olanlar cesür olurlanmış... Ayağın altı kaşınırsa, yakkabı giyilimmiş... Rüyada ayak yıkamak mkıntı- den kurtulmağa, ayakkabı — giy- mek sıkmtıya işaret imiş, yeni &- Tük ügatında <Ayak> sede, çok zengindir: : Ayak üstü — Çarçabuk, gelişi- güzel, kısacık, azıcık mümasına- dir; Ayek altı — yol uğrağı, kala- balık yol, insanın her an rahatsız edileceği yerdir: Ayak akında ayek üstü konu- Şulan işten hayır gelmez!.. Ayak tüccarı — gezginci tüccar, kârı ve zararı defrersiz, besapsız olan adanydır, 'Şeytanim set ayağı — çok zeki, ve zekâsini akserya başkalarını kandımnak bususunda kullanan adamdır: Ayak tüccarı mü?... art ayağıdır!.. Şeytanın Sözüne, hesabına ,işine gücüne güvenilmiyen adam: Sağlam &- yakkabı değildis!. Bazı sırnaşık, yapışkan, müz'iç, ı z adamlar vardır ki inşanın abında... İ Gerler, ayakdaşın —— Zamanın gidişihe zndk hinesdir; — ĞESE En büyük darbeler karşısında ayekta durabilmek, faziletir; sAyak tocu, toprağb olmak, erkişinin kârı değildir; «Ayağa düşmok» felâkettir, he- le ayağa n «Söze deriz, Bir miBetin şere? ve baysiyele ehemmiyot — vermiyen Ça Bir iş Üzerinde, fikir birliği ok madan çalışanlara — <Ayulkdaşı | bir üstünü | «Yoldaş» tır; İsanları fikirler, düşünceler, idealler birleştirirse sArkadaşı olurlar, onun içnidir ki: Arkadaş karındaşstan ileridir, ackadaş bulmak sordur, ayakdaş- darmızın ise hackdi hesobı yaktur. Tarihte, ayak divanı, — padiçı- him, tahtına eturup, halk mümes- sillerini huzuruna kebul etmesi ve onların devlet ricalinden olan gikâyerlerini dinlemesidir. | Hafızası kuvvetli, bilgisi geniş ve çeşitli olup ta her gittiği yere de müştülleri kitoplara bakma- dan haltedenlefe «Ayaklı kütüpi hane» denilir. : s Sika fıkı gürn.;;n içtikleri su âynı gömiyen üç ayakklaşa «Saç ayağır Tâkabı takılır. Saç ayalsız mutfak olmaz; «Kuk ayak» malüm bayvadır; <Howoe ayağıs, Tir - buşon diye Frenk adırı kullandığımız. tıpa “ve mantar çıkaran âletin kuk yıl lik bal gibi Türkçesidir! <Ayak- b, syağ», kadeh, içki kinesidir: Vazdım ki, yurdumdan ayak gö | çünmüş, Yavru gitmiş, usmz kahmış otağı! Cümlar gikest olmuş, meyler dö- DRN DD NKU Azadlı Zoncilerin memleketinde... Yazan: Ali Kemal Sunman Afrika kıt'esının boydan boya garp tarafı Amerikalıları pek meşgül edegelmektedir. Afrikanım şark ciheti onları alâkadar etmik Eitiğine şüphe yok. Wa- kat Afrikade şimd'ye kadar olam lar İngilizlerle Amerikalılar arar sında bir işbiri lüzüm göstermişti. Ondan sonra da anlaşıkdı ki İngilizlerle Ame- rikalıların orasında bir de İş bö- Tümü bulunmak gerektir. Anglo- Sakson âlemindeki iş bölümünün şimdiye kadar hatbin muhtelif sa halarında tesirleri görüldü. Bahsi Afrika kıt'asına getirmek İçin ise şünü söylemek Tâzım gelecek: AF Tika kal'asının garp sahilleri ile meşgul olmak işi daha ziyade A- merikalılara düşmeksedir Amerikalılar yeni dünya kıt'a- 1 ile karşı karşıya olan Afrika sar hallerinin emniyeti e son derece alâkadardırlar, — Garbi Afrikanın Vişi Fransası elinde bulunan kım mu ile bilbassa Dakar meselesinde şimdiye kadar Amerikalrların ne dereceye kadar meşgul oldukları bir kaç defa kendini belli etmiştir. Veni gelen haberlerden anlaş- liyor ki garbi Afrikanın diğer bir memleketi de Amerikalılarca ih- mal edilir gibi olmuyor. Bu mem Teket de Liberya Cımhuriyetidir ki ba harp ona da askerlikçe yeni . bir ehemmişyet verdirmiş oluyor. Malünulur ki Liberyanın vücude gelmesinde zaten - Amerikalıların ötedenberi rolleri vardır. —Şimdi Liberya sahilleri denilen yer on dördüncü asırda — Avrupalılaıka ü daha sonra Porte- gelerek o sahilin haritasını çizinişlerdir. Ondan son Ta İngiliz, Holdandalı, Fransrz, Al- man bir çok Avrupalı araya güz meğe Bbaşlamıştır. Amerikada Ü- zat edilen zenci köleleri yerleştir. mek için en münasip yor olarak garbi Afrikanın o sabilleri intihap edilmiş, Amerikada serbest bıra- kılan zenclierin 1821 denberi At- las Okyanusunu aşarak yeni va- tanları clan Liberyaya geldikleri görülmüştür, Amerikabların — bu işle iyiden iyiye meşgul olmak üzere büyük bir cemiyet teşkil ettikleri de ma- Tümdur, Asıl büyük muhüecir ka- filesi Amerikadası garbi Afrikanıa bu sahiline on dökuzüncü —asrın yarısında dolmuş. Liberyayı asıl tesis odea kimdir?, Bu şerefi pay- laşmak istiyenler ax olmamıştır. Fukat Jehudi Aşmun ismindeki be- yaz bir. Amerikalının zcncilere müstakil bir devlet kurmak şere- fine hak kozanmiş olduğu meş burdur. Aşmun Amerikadan ala- rak getirdiği üzatlı zencileri garbi Afrikaam © sahiline yerleştirmiş, icabında asıl yerlilerle — kavgaya girişmiş, nihayet Liberyayı kur- müştür, Az sonra diğer bir beyaz Amerikalı, bir misyonerle onun yanına gelmiştir. Şüphe yok ki Liberya adi sonradan könmüş, ri- vayete göre misyoner Gurley ta- rafından verilmiştir. Liberya yar ni hürriyet, fzatlık memleketi de- mek olacak. Gitgide muhacirler artış, Amerikadan gelenler çe Kalmıştır. Bununla beraber — bir gün gelerek Liberyanın Cumhuri- yet olarak ilân edildiği görüldüğü vakit yeni Cumhuriyeti tasdik eb mekte >n geç kalan da Amerika Birleşik Devletleri olmuştu. L berya 1847 de Cumburiyet ilân etmiş, hemen her devlet bunu ta- nımış olduğu halde şimali Amerika ancak 1862 de Cumhüriyeti tas- dik etmiştir. Lâkin Liberyalılar kendilerine kanıml esasi — yazarı kea tıpkı Amerikalıların. teşkilâ- tatı almayı unutmamışlardır. Ea iyi örüek Amerika idi, Fakat al- man örneği tatbik edebilmek kex Tay olmadığı sonradan çabuk anla- şılmıştir. Liberyada da siyasi mü- eadeleler başgöstermiş, nihayot A merikalılar müdahale eterişlerdir. Geçen umümi harp senelerinde Almanlar garbi Alrikada. tutuna- rak büyük bir faaliyet göstermek istemişlerse de bunun önüne ge- Çümşitir. Bu sefer de Japonların oraya sokulabilmelerine mâni o- Tebilmek üzere Amerikalıların Li ile meşgul oldukları görük