19 Ekim 1942 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 1

SON TELGRAF EN SON TELGRAFLARI VE HABERLERİ VEREN AKŞAM GAZETESİ SAYISI 5 KURUŞ Gazeteye gönderilen evrak jade 'TÜRK-İNGİLİZ Dostluğu ve ittifakının j yıldönü | İ Bugün Türk . ’ muabedenamesi üçüncü yıl> bitindi, dörde bastı. 1839 yılı- alevvel günümü vı n bâdiseleri he- tırlıyanlar için — bu itlifakın lar altında tekevvün et- | takdir etmemek müm- | arrazu ve Polonya kaldırması, reddolunması binin — meçinil sullı — tekkfinin ve dünya har bir istikbale 1 ortadan | mü gününde.. ETEM İZZET BENİCE doğru - hızlanması günlerini | ve Hariciye Vekilimiz Şükrü Saracoğlunun Moskovada u- zün ikamet günlerinden dö- Düşünü takiben Türkiye » İn- giltare - Fransa arasında im- zalanan bu muahede tam te- dafüi büviyetini muhafaza e- ve o günden hugüne türlü değer — ve ahde vefâ imthanı kazanarak istis- | »ai Lir vömüne balinde de- | vam etmektedir. Sovyet mukavemetı Almanya ve istikbal Doktor Göbbels ve Kalenin Yoldaşın Son Nutukları Sovyet Rusya 1943 yazına kadar Alman ordularını tutabilirse Dr. Göbbels istik- bal karşısında pek de haklı çıkamaz.. ETEM İZZET BENİCE Günün sorusu şudur: — Almanyanın — ve Rusyanın karşılıklı harp gayreti ne halde dirt. Bu suale iki tarafın harp sah- nelerini, cephe gerilerini, sanayi müesseselerinin — verimlerini, iç âlemlerini, tâbi bulundukları ko- laylıkları — ve zorlukları inceden inceye elemeden kesin bükümlü bir tur. Hariçten bakan gözler için iki farafın da 1941 haziran ve 1942 teşrinievvel fasılası içinde büyük kayıplara uğradığı muhakkaktır. Ne Sovyet Rusya, ne de Alman- 'ya bugüu (Rus - Alman) harbine takaddüm eden günlerdeki taka- | te sahip değildir. Rusya en güzü- de ordularını, en verimli sanayi merkezlerini, buğday ambarlarr m, maden sahalarını, Slâv urk- mın 65492 milyonunu kaybetmiş tir. Kayıbı hiç şüphe yok ki ağır- dir. Buna karşılık Almanya da 1939 da Folonyaya, 1940 da Fran- saya yüklenen ve tığ gibi bir uç- tan übür uca kayan genç ordusu- nü, malzeme stoklarını, — dimdil ve zaler neş'esi içinde çalka; keymak üstü harp unsurlarmı y y yarıya kaybetmiş, bu nisbette yorulmuştur. Bilhassa, Amerika- nın harbe müdahalesinden sonra müharebe ve mücadelenin gele- cekteki sahnelerine nazaran — bir hayli yıpranmıştır. Ancak, — bir tarafta Stalinden sonra Sovyet Rusyanın &n büyüğü , Kalenin, öbür tarafta da Alman Propagan: da Nazırı Dr. Göbbels hiç şüphe- eleri kendi rü'yet zavi- inde mütülea ederek yu- yaplandıtmağa çalışmışlardır. Kalenia Yoldaşa göre; Rusya n kayıplarına rağmen - silâh me bakımından olduğu © ve maneviyat ba- kımından da yiğitliğlsi muhafaza etmektedir, hattâ, bu yıl geçen yıldan daha iyi döğüşülmektedir. Dr. Göbbels'e gelince e da: düm ekşi.» dememekte ve bilâkis arlık Alman budutlarına tecavüz edebilir bir Rusya mevcut kalma- dığını tebarüz ettirerek Almanya- nn her bakımdan abluka çembe- rini kırdığımı, — hayat sahalarına kavuştuğunu, petrol, hububat, de- mir ülkelerine ulaştığını ve yeni- mezliğini tahakkuk ottirdiğini v- zun uzün İzah eylemektedir. En döğre ve şaşmaz büküm biç şüv- 'evap vermenin imkânı yok> | he yok ki zaman ve istikbalindir. rupa kıl'asını çizmesi altına ak muüş bulunarak doğuda çarpışmak- fadır, Ladozadan Voroneje kudar müdafanda yetini muha n ordu Stalin- gradı ele gi ve Volgayı tam kontrolü altına almanın son mücadelesini yaparken Kafkas petrol sahalarınmı ve son limanr larımın da Si h:ıılıîııi yap (Devarmi Sa: 3, Sü: 3 de) gün Ankarada kat'i karar veriliyor 19 (T tanbul, Anikar iğnde toplanarak e- neklik hububat meseli da kat'i bir karar ve Bu üç şehir belediyesinin kendi (Devami Sa. 3, Si B 4i balonlar! İsviçre üzerinde bazı balonların uç- | tuğu resmi bir teb- liğle bildirildi Roma 19 (Radyo) — İs- viçre hükümetinin neşretiiği bir resmi tehEğe göre, içinde insan butunn bazı bi Tonlerın , göklerde — uçması hakın nazarı dikkatini cel- | betmektedir. -Bu — balonlar söylendiğine göre — İngilizler taralından uçürülmakta” ve içlerinde pallayıcı maddeler | ve cönamit bukunmakladır. Şimdi Alman ordusu bütün Av- | Mes'elesi| Un temini için bu- | Bir İngiliz uçak gemisinde bava dafi mitralyözleri ' Dev Uçakların Fransaya akını 'Creusot top fabrikalarına yapı dlan korkunç hücum hakkında bu sabah verilen yeni tafsilât Londra,, 00 kilometre cen 19 (A.A.) — Parisin doğusunda 'daki, febri- | kalara karşı İngiliz Lancaster Doy | bombardıman uçaklarının — yap tıldarı heva akını muvaffakiyetle neticelenmiştir. Cumartesi günü yapılar bu a- kuna tam 94 bomiba uçağı iştirek etmiştir. Şimdiye kadar İngiliz Kırlarının en gekletlsi bu akm uçaklarının yaptıkları gündüz a- elmüştür(Devana Sa; 3, Sü: 6 de) I İngiliz tebaası Hindistan'dan | ayrılıyor mu ? Sofya, 19 (Radyo) — Bang- kongtan biklirildiğine göre İng>- Bz hükümeti, memurlarından başka tekmil İngiliz tebasamın Hindistandan çıkmasın bildirmiş- & RuslarDon ve Volga arasın- Beyrut, 19 (AA.) — Don ve Volga nebirleri arasında dürsek kurarak ilerleyen Timoçenko kuv- Mareşali Timeçenko YUGOSLAVYADA DURUM KARIŞIK! Lodra, 13 (Raâyo) — Yugos- lavsada karışıklık çılımıştır. Al- man ge Böüyer her ne ba- hasına ölursa ölsün derhal basti- rılmasını emretmiştir. — 900 kişi devkif edilmiş ve bir çok kişi de z eniştir. Alman komutam ve Pa- afından yapılan teklik an askerle- Şolor yıne bil okuyor ! İstiyen otomobile — binebilsin.. diye teksilere yüzde yetmiş beş zam yap'ldı. Fakat, şoför yine bil- diğini oküyor ve meselâ Taksim- den Eminönüne beş kişi ve ellişer kuruş almadan gelmiyor. — Dol- muşsuz taksi ve taksi mahallinde bir seyrüsefer memuru bulabile- ne aşkolsun Talimhane caddesinde sahahle- | yin sıralanan 30-40 taksiden biri- | sine tek başmna bitip saatle iste- | diği yere gidebilen müşteri ancak talihin büyük lütfu ile karşılaşan yolcudur!. Hiç elmazsa belediyo otoritesini bu mevi işler üzerinde işletebilsek.. Vatanperverler ÜUstaşileri —— tanklı, toplu bir muharebe sonunda tardettiler ! Maçek nezaret altına alındı Maçek taraftarı olan 4000 kişi Z:îğrep ile Saraevo arasında şıddetle çarpışıyor a Millf hareketlere | nihayet verilmezse |Çek Milleti lortadan kal- dırılacak ! Londra radyo- | sundan neşriyat yapan Çekleri aileleritevkif| edildi Londra, 18 (Radyo D, B, C;) — Radyosundan aesniyal papan çek- | lerin allelerinin — tevikif edildiğini MÜHENDİS | mektebinde bu |sabahki tören we Gök okulu tayyare- leri de mektebin üzerinde uçtular 'aksimdeki yüksek mühendis mekteb'nde bu sahah yeni ders yılı tedrisatına başlanmışlır. Her Yıl yurdumuza kıymetli elemanlar (Devami Sa: 5 da) İdarei Örfiyo Komutanlığının tasvip ve kararı ile üç gün mi detle talil edilen «İkdam» refik> miz bugünden itibaren tekrar in- tişar varilesini ifaya başlamıştır. | Üç güalük tatil fasılasından da | istitade ederek mündericatını ve | tahrir kadrasunu genişleten —İk- dam refikimizi 4 sayfalık hacmine Tağmen en zengin muhtevalı bir sabah gazetesi halinde balduğu- | muzu bilhassa tebarüs ettirmeyi | bir vazifa sayarız den yapılmaktadır, 19 ÇALA) — Novoro- sisk'in cenup doğusunda, Alman- dar hafif bir ilerleme kaydederek 'Tuapseye 30 kilmetrelik mesa- Beyrut, da yeni bir taarruza geçtiler 70 kilometrelik bir cephede yapılan bu hü- cumda bir çok noktalar Alman!ardan alındı Novorosisk'in cenup doğusunda Almanlar ilerliyerek Tuapseye 30 kilometre yaklaştııar Moskova Radyosı; Bıldırıyor. Stalingrad harbi en kat'i safhada! Kızıl barikat mühimmat fab: rikası nasıl zaptedıldı ? Lodnra, 19 (AA) — Dün ak- gam Moskova radyosu, — Stalin- Erad muharebesinin en ket'i saf- irde vüziyet duba fenalaşmaş (Devann Sa: 3, Sü: 2 de) Gümrüklerde Biriken Mallar Bunların sür'atle çekilmesi tedbiri kâfi değildir! Malların Kara Borsaya intikal etmemesi için Ticaret Vekilinin tedbir alması lâzımdır c bankalara Tecirlerin faz Orozdibak ıhağazasıh- da bir arama yapıldı Piyasaya çıkanlmıyın mallar buluna- rak müessese ıdlıyoye verildi Orozdibak mücsses rünme kanumun çurdan M miştir. ÇERÇEVE KP evveki gün gemie (Devamı 8a feneri - mrim £. Sü: 4de) ALÂMETLER Dünkü Çerçevemde, son günle- rin lâflarından, tavırlarından, eda- darından, emsrelerinden, topye- kün harp ve politika hâdiselerine biçilecek fikir kadrosunu canlan- dırmak istemiş ve harbi pek ya- kında açılacak bir üçüncü devre eşiğinde göstermiştim. Bu üçüncü devre, demokrasya- ların, Alman kiliemi Sovyet Rüs- ya hedefinde körletin sonra oau kendi eliyle — kırmak şeklindeki besaplarına tam mutahakat ifade eder. Bunun aksi olarak da, mih- verin, Sovyet Rusya hedefini ça- bucak parçalayıp demokrasyaları la anlaşmak, olamazsa ayni kes- kin kılıcı demokrasyalara havale etmek hususundaki — cmellerinde tam inkisar belirtir. Demokrasyalar, 1941 ilkbaharın- danberi cereyan eden hâdiseler meticesinde, bir tarafta — param- parça olmuş bir hedef, übür taraf- ta da deslereye dönmüş bir kılıç NECİP FAZIL KISAKÜREK temin etmet ikisini bizden tarihi tesviye — boğçasına tarzındaki — dühice muvaffaktırlar, Bundan sanrası, vine bu zisbelle güler yüz ren talihe liyakat ifade edip, nas zariye ve ameliyede bu kadar verimli bir şekilde iktıtaf ettikleri neticeyi kendi zati ve fili teşeb büs sahalarında da mihaj âkıbete kavuşturubilmektir. Yani zamanında harckete geç- mek; bir hedefin azami derecede parçalandığı ve bir kılıcı derecede körleştiği amı bu âna kendi azami kudretini ras- getirip Avrapa kıt'asında mihvere teslim bayrağımı çektirebilmek.. Bu Kareketin son imkân — veya imkânsızlığı bir tarafa, fakat imkânı bütün haşmetile demole rasyalara tecelli etmişlir. (Devami Sa: 4, Bü: 6 da) yerle, ter