13 Kasım 1938 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 3

Memleket Meseleleri - Çiftçi mallarının - korunması _’_(eni - bir M ihliva proje 4 > k n yardım İmizin mallarının ko- Ütedleri ünması için bir kanun pro - p ..H hazırlanmıştır. O Belagiçttleye, göre, her köy ve t_""ıl Sahala Şidk ea Ziraf |; eh Sİ daire ilbar olunmuş ÜS bit ziraf dalrede bir <zirai h ge “Gilici meclisi> buluna - Bu olunmuştur. İ N:—?:Chder için, her vilâyet 'de bir <murakabe mec- .q.:::,:l olunacağı gibi çiftçi korunma esaslarını u- #ekilde derpiş, tanzim ve a murakabe maksadile de 4 alâkalı vekâlet ve da- Biş Hüessillerinden müteşekkil ç vücüude getirilecek - Sittej x _hu.:lılknnm korunma ve Te için yapılacak mas - M Karşılayamayan — köylere ı.&_" belediye bütçelerinden Yapılacaktır. yrı ayrı birer Re e hududu dahilinde bulu- | ve faydalı kayıtları eden hazırlandı ilâyetler büdcesinden köylere edilecek lerinde esaslı hiç bir murakabe- ye tâbi olmaksızın teşekkül €den bekçi heyetleri çok fazla (muha- faza ücreti) aldıklarından ve bu jyüzden şikâyetler tevali ettikten bu yeni proje ile, hem bu gibi me- sul olmayan teşekküllerin faaliye- tine nihayet verilecek ve hem de bazı yerlerde (çiftçi) yi zarara uğralan fahiş ücretler önlenmiş ve ayni zamanda muhafaza işinin muntazam bir halde mes'ul bir teşkilâta verilmesi temin edilmiş | olacaktır. Badema bu kabil tahsilâtı, (köy) ve (belediye) — idareleri- nin varidatlarını cibayete me - mur olan vasıtalar ve teşkilât ifa edeceklerdir. Yeni projede (zirai suçlar) hak- kında ve bunların tahkik usuli- le meydana çıkarılması, suçlula- rın yakalanması, (çiftci) malları- na yapılan zararların tesbit olun. ma suretlerine aid birçok esaslar ÇA Memleketin birçok yer» ! ve hükümlerde bulunmaktadır. Ülkiye - Estonya Tltaretantaşması Alâka—d—aîara 8 . " . &bliğ edildi Fekiye Eslonya tlcaret ve kl- —N':"!ıı-m. ek olarak An- Mi anlaşma İktı- '&hı':"-üıdn şehrimizdeki Bu gitlara tebliğ olunmuştur. Memleketimizden 50 ton züm ve portakal, 300 ton İçkiler ve şarab, 3000 200 kilo afyon, 100 ton K? hah, Estonyadan da Iıâ.._“'“mln bir sene içinde, şu Sevkolunacaktır fon galalit ve benzeri, 100 K abalâj kâğıdı, 100 ton kontr- fon pamuklu mensucat, camı vesaire., Di ha ;!! 'a göre 1 senede 5 ton likör ve diğer tüz, 100 ton pamuk ucuz ve ar- $80 hayvani zamk 50 ton 75 400 kesilmemiş yazı kâ- tarafından 2 gün (170) ton - buğday Y c SON TELGRAF'ın İçki satan ee Messeselerin İvaları l Ruhsatiyeleri Değiştiriliyor Bu işe ayın 15 inde başlanıyor Şehrimizde içki satan mücsse- selerin rubsat tezkerelerinin ye- kararlaştırılmıştır. üzdeki salhı günü başlanacak ve ayın 5 inci pazar- tesi günü nihayet verilecektir. O tarihten sonra İnhisar me- murları şehrimizin bütün semt- lerinde sıkı ve umumi bir kon- trol yapacaklardır. Bu kontrol neticesinde hâlâ eski tezkereler- le satış yaptığı görülen birahane ve meyhanelerle alel'umum içki yerleri hakkında hemen ceza ke- silecek, içki satışından menoluna- caklardır. eee gönderilmiştir. 11 vagon derününe konulan bu buğdaylar İskenderunda depolara konulmuştur. Evvelki gün de (6) vaganluk 2 inci posta bir buğday gönderil- mi ELER Yazan: M. Sami KARAYEL Tarih! tefrikası Ne. 154 İBelerin devamı İstanbula aksettik- ka .,,_"' Bulkanları sardı. Der - n bir vak'a oldu. görüde akla gelmedik veka- . Beldi, Z $e Püslüman olmak ü - hiz P Selâniğe getiri- HVİ kızı Rus konsolo- ,,Ğ—ı?. kile yüz elli kişilik kütlesi tarafından ka - Ş Hapldan yok edildi. Bu #lan müslüman - Belerek Beyazkule *oplanmağa başlıdı- fe halk galeyana geliyordu lar... Hâdiseyi takip ve tetkik zımnında meydana gelen Fransız ve Alman konsoloslarını galeya- na gelen müslüman halk üzerle - rine hücum ederek - katlettiler. Bu işte Rus konsolosunun parma- Bi vardı. Alman ve Fransız kansolosla - rının müslüman halk taarfından katli Avrupayı harekete getirdi. Üçler ittifakımı teşkil eden, Al - Kaput Bezi Geldi_ )lhtlyeç—s'ür'aue te- min edilecek İktısat Vekiletinin aldığı ted- bir neticesi olarak Kayseri bez fabrikasından şehrimize yeniden kapt bezi gönderilmiştir. Fakat; Anadoludan ve İstan « buldaki imalâthanelerden küçük tüccarlardan çok talep olduğu için bu kaput bezlerinin de az gelece- ği tahmin olunmaktadır. (Kaput bezi ihtiyacının sür'atle temini için buraya fazla sevkiyat ya - Pılması İktisat Vekâletinden tek- rar rica olunacaktır. Limanlarımız Ve ticari Faaliyetimiz Ticeretimiz, devamlı olarak in- kişaf etmektedir: Bilhassa dış ti- caretimize ait rakamlarda şu kişaf, hepimizi sevindirecek mas | hiyettedir. Hükümet, bu memleket refahı için mümkün bir âmll olan işin vasıtalandırılması ve cihazlan - masına hüsüsi bir alâka göster - mektedir. Bu arada limanlarımız başta geliyor. Limanlarımız, hükümet — prog- ramında büyük bir yer almıştır. Aşağıda okuyacağınız rakamlar, bu alâkanın ne kadar yerinde ol- duğunu göstermektedir. İzmir limanından 927 deki ih- racat, 419.582 tondu. Bu rakam, 937 ye kadar gu seyri takib et « 928 de 417582; — 929 de 520.771; 930 da 406441; — 031 de 406071; 932 de 409545; — 833 de 390.660; 934 de 485.586; — 935 de 470.000; 936 da 467A0I; — 837 de 523.188. Hinterlandı, bütün cenub vilâ- yetlerimizi teşkil eden Mersin li- manında daha bariz bir inkişaf göze çarpmaktadır: 927 de 150.000 928 de 170.000; — 929 da 187.027; 930 da 191223; — 831 de 174.715; 932 de 153298; — 933 de 146.203; 934 de 264457; — 935 de 291.881; 936 da 256401; — 837 de 3445014 tan.. Trabzon limanına geçiyoruz: Bilhassa son senelerde ran tran- sit yolu dolayısile ehemmiyeti da- ha çok artan Trabzon limanındaki ihracat rakamları da, on sene ev- velisine göre farklıdır: 927 de 40.176; 928 de 41.71 929 da 33.040; 930 da 39.554; 931 de 37.859; 932 de 43/ 933 de 37.00 985 de 41.694; 937 de 58.007 ton... Denizbank'ın limanlarımızı ye niden inşa ve genişletlme progra- mı gerçekleştiği gün, bu rakam- lar, hiç şübhesiz, birkaç misli ar- tabilecektir. sa ve İtalya devletleri de iltihak etti. Ruslar, Sivastopol — muharebe- sinin acısını, Paris kongresinin Devleti Aliye'ye bahşettiği me - nafii yavaş yavaş eziyorlardı. Fır- sat bu fırsattı. Selânik hâdisesi, Rusların işine yaramıştı. Üçler ittifakı Selânik — vak'ası üzerine derhal Selâniğe zırhlıla- rını yolladılar. Fransa ve İtalya da bunlara iltihak ederek zırhlı yolladılar.. vaziyet fena bir şekil almıştı. Babıâli, Sultan Aziz telâşa düş- Müştü. Vak'anın müsebbiblerini idam etmek için adliye - nezareti müsteşarı olan bir Ermeniyi he- men Selâniğe izam etti. Ve Os - manlı donanması da Selânik li - manına geldi. Babıâli Selânik valisini azletti, konsolosları öldürenleri idam etti. Fakat; Babıâlinin bu hareketi man, Avusturya ve Rusyaya Fran-| kâfi gelmedi. Üçler ittifakı Ber - | Yeni yıl tütün Piyasası açılıyor Fena birdzdi kodu başladı Ege muntakasında yeni yılın tütün piyasası ayım 14 üncü günü açılacaktır. 'Tütünler her tarafta denk ha « line getirilmiştir. Yalnız, bazı tütün alıcıları, tü- tün müstahsillerine geçen sene- den kalma tütün sevkiyatının fazlalığından bahisle bu yıl faz » la tütün alamıyacaklarını söyle - mişlerdir. Bu şayia bazı hilekârlür tara » fından çıkarılmış olmasına rağ - men fena bir dedi kodu uyandır- mıştır, Maamafih kalite itibarile pek iyi olan tütünlerimizin hiç te çok “iyi fiatla müşteri bulacağı kuv- vetle tahmin olunmaktadır. BÖK EEL * Loyd Core, devamlı sülh için devletleri konferansa davet et- miştir, * Almanyada Yahudiler aley- bine yapılan nümayişler bütün dünyada derin tesir hasıl eyle - miştir. * Macar hükümet naibi, Maca- ristana iade edilmiş arazinin büyük ve en ehemmiyetli şehri olan Kasa'ya beyaz bir at üzerin- de mutantan merasimle - girmiş- tir. * Macar hükümeti - istifa et- miştir. * Barselon 50 bomba atılmak suretile dün yeniden bambardı - man edilmiştir. * Polonya milli istiklâlinin 20- nci yıldönümünü büyük şenlik - lerle kutlulamaktadır. * Kuru soğan fiatı yükseldi. * Eminönünde kuru kahveci Veli, karışık kahve sattığı cihet- le mahkemeye verilmiştir. * Eenebi ve ekalliyel mekteb- leri muallimleri de resmi mekteb muallimleri gibi yıllık ve gün - lük plân hazırlıyacaklardır. * Artist Harry Baur, matemi- Mmiz münasebetile temsil veremi- yeceği cihetle dün Atinaya git- miştir. * Kontrplâk damga ücreti me- selesi hakkında Ticaret Odasınca verilen karar fabrikatörler tara- fından reddedilmiştir. | Yal 2938, Av, li 4 3 2ci Teşrini 1544 Birlaci Teşrin | 317 Kasım PAZAR Vaklilar linde içtima ederek şu kararı ver- di: — Devlet Aliyeye itimadımız kalmamıştır. Hiristiyan tebaayı ve ecanibi muhafaza için Osmanlı imparatorluğuna tâbi Himanları işgal etmek icab eder. Diyerek bir memerandum ilân ettiler... Bu karar gününe kadar vukuata seyirci kalan İngiltere; memerandumun ilânı üzerine der- hal harekete geçti, Ve Devleti A- liyeyi bu felâketten kurtarmak ve şarktaki menafiini korumak kay- Basile üçler ittifakınm kararına i- tiraz etti. Bu hâdiselerin devamı İstanbu- la aksettikçe halk-galeyana geli- yordu. Nihayet; isyan başladı. — Fatih, Süleymaniye, Beyazıd medrese- lerinde bulunan binlerce başı sa- rıklı softalar silâhlanarak toplan- mıya başladılar... beraber idi. Ahaliden birçok kişi- ler de başlarma sarık sararak sof- yal önce idi, büyük inlerimizde yaptığı perişanlık, yalnız geçen — za- manı ölçmiye değil, onun söye lediklerini kelime - ve cümle olarak tekrarlamıya da im- kün vermiyor, Ancak bu ha- ftıradan ne kadar uzak oldu- ğumuzu bir şeyle anlamak mümkün. O zaman henüz kendilerine — Atatürk adını seçmemişlerdi. İşte bmu yil- larda bir gün demişlerdi ki: İki Mustafa - Kemal — vardır. Biri etten, kemikten sinirden yapılmış uzvi - varlık. O da herkes gibi yaşar; diğeri, yal- nız bir. düşünce ve duygu manzumesidir. Onun yeri bü- tün fikirler ve kalblerdir. Bu ebedi ve esiri varlık nesille- rin teakuhu içinde durmadan akar, Sanki Büyük İnsan bunu bize bugün için söylemişti. Herkes gibi yaşıyan Mustafa Kemal öldü. O da bütün fâni- ler gibi büyük mukaddere boyun eğdi. Ancak her füni Çöktükçe duyduğumuz aza- Bin en üstününü bize enun Ziraat Vekâleti meyvacılığımı- zın inkişafına büyük bir ehemmi- yet vererek meyva müstahsilleri. nin tenviri için bütün meyva mıntakalarında muhtelif kurslar açılmasını muvafık görmüştür. Bunun üzerine hemen tatbikata geçilmiş ve bir çok yerlerde aşıcı- hk, meyvacılık, meyva kurutma üsülleri hakkmda — müteaddid kurslar açılmıştır. Bu kurslardan mezun olan genç köylülerin köylere dağılarak öğ- rendkilerini köylülere göslerme- leri usulü kabul edilmiştir. Me - zunlara «Tarımbaşı» unvanı ve- rilerek adedleri peyderpey çoğal- tılacaktır. Kefilli Vazifelerde Çalışanlar Yeni bir emir geldi Kefilli — vazifelerde çalışan ve bu vazifelerden ayrılan memur - ların kefalet aidatı hakkında Da- hiliye Vekâletinden vilâyete bir tamim çekmiştir. Bu tamim mucibince ya husu- si muhasebe idarelerinde çalışan memurlar, kefilli vazifeden ay - rılınca derhal devir muamele - lerini yapacak ve aldatları ken - lilerine iade olunacaktı: talara iltihak etti. İstanbul halkı; silâh mağazala- rına koşuşuyorlardı. İki gün zar- fında ne silâh Mağazalarında ve ne de bedestanda tek bir silâh kalmadı. Kargaşalık büyüdü. Fakat; sof- talar usla ve akıllı bir ihtilâl ha- keretine geçmişlerdi. Yağmaker- lik etmiyorlar, ırza ve namusa te- cavüzde bulunmuyorlardı. Bütün bu hâdiselerin cereyanı bir türlü Sultan Azizi akıl ve hik- mete davet edememişti. O, yine Mahmud Nedim paşasından vaz- geçmiyordu. Hattâ; Mahmud Nedim paşa; ortaya bir tevhidi düyün mese- lesi çıkarmıştı. Şirketi iltizamiye teşkil ederek devleti satılığa koy- muştu. Ecnebilerden mürekkeb şirketi iltizamiye imparatorluğun vari - datına vaziyet edecek idi. Mahmud Nedim paşa; Düyunu umumiyenin teşkili ve tevhidin- Yaşıyan ve ölen Mustafa Kemal | * yaratlığı mitletin, yaptığı va- | ölümü verdi. Bütün kalbler, bassasiyetin derinliği içinde kavruluyor. Gözlerimizde tu- tulabilen — yaşlar, içlerimize bir alev gibi akıyor. Onun, bugün için söylediğini sandı- ğimiz yukarıdaki — sözlerin- den başka tutunacağımız ne var? Yaşıyan ebedi Mustafa Kemal'e sığınalım. - Bize ac- mızi yenme küvvetini - gene onun kalblerde fikirlerde du- yulan ölmez varlığı verecek- tir. Bizi bu sonsuz acı için- de de gene ebedi Mustafa Ke- mal Ceşelli edecektir. Ölmiyen —Mustafa Kemal, tanın, her yerde haysiyetini yükselttiği İnsanlığın tâ için- de ebediyen — yaşıyacaktır. Türk milletine, Türk vatanı- na ve bütün insanlığa hizmet edenler, Mastafa Kemal'in a- gil varlığını kexdilerinde bu- lanlar olacaktır. Büyük acılar, büyük teselli- ler istiyor. Ölmez Mustafa Kemal senin büyüklüğünü a- narak aradığımız da budur. Mevavcılığımızın inkişaf etmesine ehemmiyet veriliyor Bu hususta yeni ve faydalı tedbirler alındı Diğer taraftan muhtelif yerler- de yeniden fidanlıklar tesis edil- mesi hususundaki çalışmalara da faaliyetle devam — olunmaktadır. Bu yıl içinde fidanlıklardan $ mil- yon 22 bin 965 aded fidan tevzi olunmuştur. Önümüzdeki yıl i- ginde bu milkdarın 4 milyona çe karılmasına çalışılmaktadır. Bu seneki faaliyetle çimdiye kadar üzerlerinde işlenmiyen di- ğer meyvaların kalitelerinin yük- geltilmesine de çalışılacaktır. Ye- ni tesbit edilecek olan «köy> ve aziraat kalkınma» — programında da meyvacılığımız başlıca bir yer alacaktır. Suriye ile Irak Arasında teleton Tesisata yakında başlanıyor Şam, 12 (Hususi Muhabirtimiz- den) — Suriye ile İrak arasında bir telefon hattı tesis olunması kararlaştırılmıştır. —Bu suretle Suriyenin herhangi bir şehrin - den İrak ile konuşmak kabil ola- caktır. 'Tesisata yakında başlanacak - tır. den yüz binlerce lira müstefid olacuktı. Üste de, Sultan — Azize | tarafı zarifi vasttasile bir milyon Mralık bir rüşvet senedi imzalat- TMışti. Sened, Sultan Azizin nerdinde nakid makamında duruyaordu. He- yeti vükelâ düyunu umumiyenin teçkilini tasdik eder etmez irade- den çıktıktan sonra; bir milyon lirasını alacaktı. Fakat; Mahmud Nedim paşanın bu hareketine Maliye Nazırı itiraz etti. İş bozulmak üzere idi. Mahmud Nedim paşa; işi oldur- mak için maliye nazırını değiştir- di. Lâkin; gelen maliye nazırı ve vükelâdan bazıları da, paşanın bu hareketine itiraz ettiler... Mahmud Nedim paşa; girketi iltizamiyeyi teşkil edemiyoceğini anlayınca; vükelâ kararına hacet görmeden re'sen padişahtan ira- de istihsal etti. Sultan Aziz; alacağı bir milyon Tira için imparatorluğun ocağına 4 Beş çocuk Matem ve teselli Ebedi bir ad bırakarak gözle- rini hayata ebediyen kapıyan Bü- | yük Kahraman'ın ardından ağlı- , yarak şişmiş gözlerimizle tarihin ufkunda doğacak yeni talihimizâ karşılamak için evvelki gün tam Saat on birde radyomuzun düğme- sini çevirdik, Hıçkırıklarla da'galanarak dam- la damla gelen hazin seslerd Ata'sı ölmüş Türk'ü yaşıyan As tatürk adına gölümüzün öksüz mtaemlerini örerken tesellisini arayan Türk milleti tek bir isim üstünde ititfak etti. Atatürk'ün izinden yürüyerek | Türk milletinin hayat sandetine and içen bir kahraman sesi di: ledik. Bu seste içi ezilen ve üzü. len Türk milletinin tesellisi vars | du. Ve yüz bir pare top bugün ağlıyan, fakat yaşamıya yemin et- miş Türk milletinin azim ve i- radesini bu sese eş olan ulu hir gürleyişle lân etti. FİLE Babası Sabı kalı Cürmünü inkâr ediyer Fatihte oturan 5 çocuk babası İsmail isminde bir sabıkahı Ye - mişte Leon isminde birinin zarf- cılık suretile 26 Hirasımı dolan - dırdığından yakalanmış ve asliye 3 üncü cezaya verilmiştir. Suçlu İsmail; muhakemede cür- Münü inkâr etmiş ve suçu işliye- nin kendisi olmadığım iddia ey « lemiştir. Bunun üzerine, teşhis - yapalı memurlarımızın — ve davacının celbi kararlaştırılmış, muhake - me talik olunmuştur. Birimizin derdi Hepimizin derdi Maliye Vekâletin- den bir temenni Okuyucularımızdan birin - den aldığımız. bir. mektupta mübadil bonoları hakkında şu yolda bir şikâyet ve bir dilek- te bulunmaktadır: «— Elimde eskidenberi bu - Tunan gayrimübadil - bonoları- m, neşredilen kanun mucibin- ce tasfiye bürosuna beyanna - me doldurmak - süretile ver « dim, bütün muamelemiz bitti. Şimdi ise söyledikleri veçhile Bazetede ilân olunacak, para tevzi gününü bekliyorum. Bu şekilde muamelemiz sürünce - mede kalmaktansa muamelesi bitmiş olanların paralarını bir yandan verseler fena mı olur? 6 kardeşiz, perişan bir halde - bulunuyoruz. Babam şimen - diferden — yaşının ilerilemesi dolayısile çıkarıldı. Ben de ta- | lebeyim, Hiçbir yerden geliri- —| miz yok, İşte bütün iz bu (bonu) dadır. Bu hususta Müaliye Vekâletinin nazarı dik- katini gazeteniz vasıtasile cel- betmenizi rica ederim,» Okuyucumuzun dilej 'Tam, bu sırada isyan vüki ol duğu cihetle; padişah alelâcele Mahmud Nedim paşayı mevkiine den çekerek mütercim Rüşdü pas —| Şayı sadarete getirmişti. Seraskerliğe Hüseyin Avni pa- şa gelmişti. Mithat paşa da vüke- lâya memur edilmişti. Asıl mühim rolü oynıyan mas beyinci Hafız Mehmed beyle Are zıniyaz kalfa idi. Padişahın bu iki , bendesi, Sultan Azize; softaların —| isyanımı ve Mahmud Nedim paşa ile padişahın aleyhindeki fikirles — Tİ jurnal ediyorlardı. ” Bu gürültüler içinde padişahın kerhan ve istemiyerek Hüseyin Avni paşayı serasker — yapması, Milhat paşayı mevkil iktidara gee — tirmesi bir blöf idi. Şirvani zade Rüşdü paşayı sad rüzam yapması da bir geçid kabie nesi olduğunu gösteriyordu. Dıı—vıj_