12 Kasım 1938 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 5

h f 5:.“..%— harbinin nihayet | '&u.:'üluuıe 1918 senesi - aç güng”? Olan İkinciteşrinin ’lııs:ı Saat 11 de imzalan- v h.ık"' Fransa ve Ame- ——":,;ı_-_ı;n_ Wi daha birçk devlet- Ve müttefiklerine Galebesi tarihi olarak Baliblerce — merasimle Tütareke tarihi mü » * bugün de onlar tara- Merasim yapılacak - Bi at g St bu Var; Çd Mtik Sene başka bir husu - Mütarekenin 20 inci €ek ki umumt har- filen nihayet bulduğu bulun © kadar zaman geç lğgşatayor . Bözetelerinde bu mü - Wdlng Yazilar var. Yirmi sene kı.h:l’::uık umumi har - '&H—ı dan İngiliz gaze - Bnleği'itikçe (Son Telgraf) ve bunları ” hülâsa edi - &e * gelen Londra gaze - Yine bu mevzua temas T Sik sık ve ehemmiyet- * Bugg tlerinin sebebi aşikâr- ehi Artık genç yaşta bu - ü ç aliyet çağında olan k_“%u:"d" ki umumi harbin Pabiiç “ a manasile ne ha- G, C e de bilir. 1914 de '*hw“:'" bir çocuk büyüye - » *Tük yirmi beş yaşına » , Bügünün ytrmi beş B,M:“ğ'înın bir genci umu- lünya için ne feci bir :hhı.,î:“lunu 1914-18 vekayi- %İ"k düşünerek tama- K çtln op ” Getirebilir mi? .:55_ I'Hl yaşındaki bir genç ""“:nı" İngiliz gazeteleri - harb senelerinin acı " tazeliyerek yazılar ; F VAT a 1 tj şı .“__Plduıu kadar an - q%' ir. Bu yazılara biraz to . Fühlar - öğreniliyor: Yaşında olan bir İngiliz ümümi harbin kur- ur, Yaralanmış, ma « Sinirleri berbat olmuş ğ'z::îî hastalanarak — hâlâ hülâsa çalışmak aç abiliyeti bu lli yaşın- ::"' İçin büsbütün elden İümiygie” Pile her halde ya- &ş,., böylelerinin mik - B Drak birtakım rakama ile ..“":k harbi umumide Yukarıda — sayılan inge YEN bugün - İngiliz Dara almaktadır - ÜT x’tıı._î“l'ix kadımı da 1914- ı—* %“fmımxş oldukları " Bu hülâ gözyaşı dökü - Gul kadınlar da İngiliz y de umumt harbde Ybetmek — süretile 'Ş'_mlîâ" tütüyorlar, Çün- &V) z da '“ıünllnn ihtiyar - Üj Sttiyi ne bakacak diye ö L f!'_’ Kal insanlardan bu İ h p İhgiltere tekaüd ne- &—4,;'"“ Takamlarını u - b"ıış:“' teferruatile iza - ieler Ç EMümi harbden son. ha ı:'" ıg'_' Olanların — mik - *laçı Yorlar. — Bacakdan, K Mahrum kalanlar - Ka Süy Hücb seneleri, SÜ nelerinde has - İkg lt Çitem 000 '? kimseler pek g lmış kişinin iso harb hai N '”*h.,m" İedaviye muhtaç b"'ı.ıu::?mış. malül kal- iş olanlara dev « aa öZinesinden para al- h bürş ökleden İngiliz ga D h.u;nııimn yardımına ü Slmam TnUŞ, hâlâ bir o Oldukları yarala- Yapııtlaşılmaktadır. A edilmekte olan ü yeni yetişmiş nes- 'Yanın ve onlarla bera- yardımın bütçesine gelince; bu - nun için senede 90.000.000 İngiliz lirası — verilmektedir. — İngilizler ütçesii lirasından bir şilin î:tıî::ı:ı:;ı;u veya hıxbdm'übi. tarekede hiçbir Alman sübayının rer suretle zarar görmüş olanla - ra gitmektedir. Harbin İngiltereye kaça malol- duğuna gelince; bu rakam kolay kolay göz önüne getirilebilir gibi ildir. 2.000.000.000 İngiliz lirası. Gök yüzünün hatır ve hayale gelmez uzaklığında bulunan kim bilir hangi bir yıldız İle şu kü - çük dünyanın arasındaki mesa - feyi ölçmek için erbabı birtakım rakamlar koyarlar, bununla bu düşünülmesi imkânsız olan me - safeyi tayin etmek isterler değil mi? İşte umumi harb esnasında İn- gilterenin sarfetmiş olduğu bu iki milyar İngiliz lirası da ona benzetilse mübalâğa olmıyacak. Umümi harbde sarfedilen bu iki milyar İngiliz lirası sarfedilip bitmiştir. Artık ona maziye ka - rışmış gitmiş ise de cihan harbi- nin birer suretle felâkete uğra - mış olanlar, İngiliz devlet hazi - nesinin her sene vermekde oldu- ğu kırk milyon İngiliz Hirası yar- dım devam etmektedir. Bu bahis daha uzatılabilir ve tabildir ki her memleketin cihan harbi yüzünden neler çektiğini gösterecek pek feci rakamlar var- dır. 914 harbinin mes'uliyeti -bahsi şimdiye kadar çok uzun sürmüş, Kalib taraf harbin mesu'yetini mağlüb Almanyaya yükletmiş, Almanya ise bunu şiddetle red - dederek mes'uliyeti galib tarafın üstüne atmışlır. Bu münakaşayı tazelemeğe lüzum olmasa gerek, Tarih adamları istikbalde bunu inceden — inceye - araştıracaklar, Bundan sonra gelecek nesiller bu hususta bir hüküm verecekler - dir. Almanyanın - Belçikayı çiğ - nemesi üzerine İngiltere de ken- dini harbe girmeğe mecvur gör - Müştür, Avrupanın — büyük — devletleri birbirlerile harbe tutuşdukdan sonra Amerikanın vaziyeti gitgi- de şayanı dikkat oluyordu. A - merikada nihayet 917 de kendini harbe girmeğe mecbur gördü. Çünkü Amerikanın İngiliz ve Fransız sahillerine yiyecek, si « Tâh ve mühimmat taşıyan vapur- ları Alman tahtelbahirleri tara « fından — batırılmağa - başlayınca Amerika da Almanyaya karşı harbe girmiş, bu suretle 918 se - nesi ikinciteşrin ayının on birin- ci gününe kadar Avrupa harbi de- vam etmiştir. Mütarekenin ne gibi şerait al- tında yapıldığını, mağlüb Alman- yanın murahhasları galib tarafın baş kumandanı olan Fransız ge. nerali Foş'a nasıl geldiklerini ge. çenlerde - Son Telgraf - cski İn - Biliz başvekili Lold Corcun neş- rettiği hatırat dolayısile yazmış- tı. Almanya mağlüb olmuş, ga - Hbler, silâhini teslim etmiş ve onların — dediklerini — kabulden başka çare görememişti. Alman- ya imparatoru bunun üzerine Memleketinden çıkmış, Holan - daya gitmiş, Almanyada bir in « lizlar umum! harbdeki feci hallerini ir türlü unutamıyorlar Yirmi sene evvel B"gl'in bütün Avrupa devletleri Mütarekeyi imza etmişlerdi kilâb olmuştur. İş başına gelen - ler mütarekeyi imzalamışlardır. Fakat şayanı dikkattir ki bu mü- imzası bulunamamasına dikkat edilmiş ve bunu sivil mu: rahhaslar giderek imzalamış - lardır. Almaya ondan sonra mağlübi- yetinin acısını gördmü, fakat mü- tareke vesikasında hiçbir Alman subayının imzası bulunmamasına dikkat eden, bunu temin eden Alman — erkâniharbiyesi ondan sonra Almanyada 'el altından bir ordu vücude getirmeğe koyul - muştur. Bugünkü Almâanyanın İse söy « Temeğe hacet yoktur ki- 918 de galiblerin her dediğini kabul eden mMağlüb Almanya değildir. Avru- Gangsterler, Marsilya'nın gödeginde bulunan bir bara hücum etliler. Müşterileri, barın arka tarafındaki odaya tıkip soydular, Sonrada bir posta kamyonunu çevirdiler, kıymetli evrakı hamil paketleri alıp kaçtılar Marsilya - Sen Bartelmi treni soyulduktan sonra — zabıta faaliyete| ler kapıyı kilitlediler, Bunlardan Bgeçmiş, Marsilyada bulunan serserileri, gangsterleri dağıtmıştı. Artık bunların uzun müddet kımıldanamı Fakat bu zan, büyük bir hata idi. Gangsterler yeniden işe başladılar, üşterilerin üstünde ne var, ne yok| unu soydular. — * ve güpegündüz bir bara girdiler, mi aldılar, sonra da bir posta kamyonı İstiyenlere Zeytinlik Verilecek Memleketimizde bulupan ya - bani zeytin ağaçlarının hepsinin tesbiti ve bunların istiyen halka parasız dağıtılması kararlaştırıl! - mıştır. Halka verilecek zeytinlik saha- sı beher nüfus için 20 hektarı geçmiyecektir. Aldıkları araziyi verimli bir hale getirenlere ayni miktarda yeni parçalar verilecek- tir, Ayni sahaya müteaddit kimse- ler talip olunduğu takdirde bun- lardan toprak sahibi olmıyanlarla €n yakın köylüler ve küçük çift - ciler tercih olunacaktır. Ziraat Bankası da, y tin ağaçlarının ıslahı için, bu sa- halar kendilerine verilen halka para dağıtacaktır. Bu para hektar başına (100) li- ra olarak verilecek ve 15 senede ödenecektir. Bu ikrazat için başka bir temi- nat aranmıyacaktır. Diğer taraftan Ziraat Vekâleti, «zeytin mücadele teşkilâtı» nı e- saslı bir surette genişletmeği ka- rarlaştırmıştır. pada kuüvvetli bir ordusu olan, hava kuvvetlerine malik bulu - nan bugünkü Almanya yirmi se- ne evvelki mağlübiyetinin ağır şartlarından artık kendini kur - | tarmış bulunuyor. Fakat başka bir Avrupa har - bi?. Hangi taraf nekadar kuvvet- H olursa olsun 1914-18 harbinin yaraları yirmi sene geçtiği halde daha bir türlü tamamile kapan - mamış iken bu faclayı tekrar et- mek mes'uliyetini üzerine alaca- ğa benzemiyor. Marsilya Gangsterleri ayacakları zannolunmuştu. Haydudların otomobilleri mahallesinde Saat 9 u 30 geçe, Sen Şari is - tasyonundan posta paketlerini a- lan kamyon kamyon, Kamil Pel- tan caddesinde 43 numarelı Es- pitallier Paris önünde durdu. Şoför Julien Mersiye ile posta memurlarından Leon Barbon ba- rdiler ve patrondan bir kah- valtı istediler, RÖVELVERLİ HAYDUDLAR Birkaç dakika — sonra, tamam birkaç saat sonra Bel dö Me bulundu. Raat $ u 45 geçe barın önünde bir tmobil durdu. İçerisinde dört ki- şi vardı. Bunlar, birdenbire rövelverle içeriye girdiler. Hay - Patron, şoför ve posta memu - ru barın arka tarafındaki bir o - daya doğru çekildiler. Gangster- | ellerinde Büyü k yang SES0ON TELGRAR I2 1 c Teyin a ınlar Beşeriyetin uğradığı Ve uğramakta olduğu felâket- lerin biride hiç şüphesiz yangındır. Marsilya halkı, büyük bir ma - ğazada zühur eden yangında ö - len 72 kişiye pek hazin bir cena- ze merasimi yaptı. Fakat biç şüphesiz Marsilya yangını sonuncu değildir. Sodom ve Gomor'in tahribindenberi a - teş, beşeriyetin uğradığı, ve uğ- ramakta olduğu — felâketlerden biri olmuştur. Son senelerde çıkan, ve birçok kimselerin ölümüne sebeb olan yangınları saymanın imkânı yok- ftur. Gün geçmez ki dünyanın bir | yerinde e | Sın; sarayları, — gemileri, bir şehri yakmamış, harab etme- miş olsun. Amerikada, Japonyada, İstan - bulda çikan büyük henüz unutulmadı. 1871 senesi ilkteşrinin 7 inci sönen Şikago yangınında 12000 ev yandı, 500 kişi öldü. 150.000 kişi de yurdsuz kalmıştı. Yangın, iki gün sonra yağan şiddetli yı murlarla sönmüştü. 24 ma, çıkan bir başka yangında büyük mezbahayı yakıp kül etmişti, 12 nisanda, çocukların eğlenmek için yaktıkları ateş yüzünden çıkan yangın, Bostonun bütün bir ma- hallesini harap etti. Bu yangın - da belediye dairesi, 2 hastane, 14 | kilise ve 12 fabrika yandı. Tokyoda, 21 ve 23 mayıs 1934 biri bir el ateş etti: — Bağırırsanız, hepinizi geber- türizi. ç Dedi ve telefon telini kopardı. Sonra hep birden dışarı — çıktılar. Bin müşkülâtla kamyonu hare - | kete getirdiler. Yoldan — geçenlerden — bazıları buna mâni olmak istediler. Fa - kat haydudlar rövelverlerle teh- did ederek kaçırdılar, Haydutlar, kamyonu Eks mey - | danına doğru götürdüler. —Polis, dört haydudun — birakıp - kaçtığı | Barin sahibi (solda) kamyonunu birkaç saat - sonra ölenler, aç yangınlar | günü başlıyan ve 10 uncu günü | te 400 ev yandı. 22 mayıs 1984 de Hakodate şehrinde 23000 ev ha- rap oldu, 1987 kişi öldü. 100.000 kişi de açıkta kaldı. 1865 Hoca - Paşâ ve 1411, 1912 yangınlarında da şehrin dörtte birinden fazlası | yandı. Franğada büyük mağazalarda zuhur eden yangınlarda — birçok hasarata sebeb oldu. 10 ağustos 1903 Paris yeraltı şimendiferi yangını: Vagonlar - dan ikisi tutuştu. Elektrikler söndü. 250 yolcu arasında panik çıktı. Koşuyorlar, nereye gide - ceklerini bilemiyorlardı. Biribir- lerini ezdiler. Yangın ancak ge- ısına döğru söndürüldü. 85 kişi ölmüştü. 24 ilkkânun 1928. Londranın kalabalık mahallelerinden birin - de çıkan yangında birçok infilâk oldu. Gaz boruları patladı. * sonikânun 1834. Atlantik pos- ta vapuru yangınında 18 kişi kay- boldu, 16 mayıs 1932 de Kızıl de- nizde de Jorj Filipor vapurunda çıkan yangında da 52 kişi öldü. 8 mart 1900. Pariste, Fransız ti- yatrosu yangını tiyatroda, Rasi - nin (Bayezid) faciası oynaniyor- | du, Ateş fuvayyeden çıktı ve bir | anda sahneyi, levhaları sardı. Be- reket versin, seyirciler henüz içe- ye alınmamıştı. Bu sebeble yal- nız artiştlerden genç bir kız yan- dı. 15 sönteşrin 1862. Opera yan - Amasra Limanı Temizleniyor Amasra limanının Karadeni - zin en modern limanlarından bi- ri haline konulması işi ile ehem- miyetle meşgul olan İstanbul De- niz Ticaret Müdürlüğü evvelâ bu limandaki eski vapur enkazının temizlettirilerek — çıkarılmasına | lüzum görmüş ve bu iş için muk- | tazi vesait İstanbuldan Amasra- ya gönderilmiş ve temizleme işi- ne başlanılmıştır, Vapür enkazları en kısa bir zamanda çıkarılarak buraya on İki| vapur serbestce — sığabilecek bir vaziyete getirilecektir. Bu suret- le, Karadenizdeki limanlar ya - pılıncaya kadar Amasra limanı ihtiyacatı tamamile karşılıyabile- cektir. ——— — duü. Kamyondaki kıymetli posta pa- ketlerinin kaybolduğu — görüldü. Kamyonda Marsilya mali mües- seselerinden ikisine ait para, ve kıymetli evrak paketleri bulunu- yordp. İlk tahkikatta, B00.000 frank - hik hizse senedi ve 12.000 frank nakid ve ayrıca 12.000 frank kıy- metinde altın saat olduğu an şılmıştır. Gangsterler, kamyonla — kendi Şikago ve Tokyo yangınlarında ıkta kalanlar — gını. (Portiçi ve Müst) nn pru- vası yapılıyordu. Fenella rolü Emma Livri adlı genç bir dan - söze verilmişti. İkinci perde de sahneye gireceği sırada etekliği- ni kapatmak istedi. Bu ince tül eteklik, havagazi lâmbalarından birine dokundu ve anide ateş ol- du, Zavallı artist, tamam dokuz Aay ztırap çekti ve 28 temmuz 1883 te yirmi bir yaşında olduğu halde öldü. 2 Mayıs 1897. «Şefkat pazarı» yangını. Jan Giyon — sokağında, hali bir arsa üzerine kurulan pa- zarda büyük bir eğlence tertip olunmuştu. İçeride binden fazla adam vardı. Bir sinema lâmbası- nin parlaması yüzünden çıkan çıkan yangında, Avusturya im - paratoriçesinin hemşiresi " Duşes Dolanson dahil olmak üzere 60 kişi yandı. Birçoklarının hüviye- tini tesbit etmek kabil olmadı. 25 mayıs 1887. Opera komik yangını. Seyirciler, pencereler « den kendilerini sokağa attılar, Bi çokları dama çıktılar, Artistler kurtarıldı. Fakat balet heyetin « den bazıları diri diri yandı. Res- mi raporda 131 kişi gösterilmesi. ne rağmen yananların sayısı 200 den fazla idi. 25 eylül 1921. Prenton mağaza- zası yangını. Bu mağaza, 8 mart 1881 de de yanmıştı. Ateş, sabah- leyin daha mağaza açılmadan ev- vel çıktı. Bu sebeble insanca bir zayiat olmadı. Ş Taksim Dolmabahçe yolu Büyük tütünler deposu da kaldırılıyer Belediyenin Taksim - Gazhane- Dolmabahçe caddesine inen yolu ufak taşlar ile yaptırmakta oldu- ğu malümdur. Bu yola tesadüf eden Gazhane yokuşu etrafındaki bazı bekârla - rın oturdukları harab evlerin çirkin vaziyeti göz önünde tutu - larak bu evlerde belediyece istim- lâk olunmuş ve bünların yıktırıl. ma işi de ikmal edilmiştir. Bu suretle cadde biraz genişle- tilmiştir. Şimdi, belediye, yola tesadüf eden Dolmabahçe tram - vay caddesindeki muazzam tütün deposu ve müştemilâtını da istim- lâk etmiştir. Bu binanın enkazına (10) bin lira kıymet tahmin olunmuştur. Evvelâ deponun etrafını çer - çeveleyen büyük duvarların yı - kılması ve sonra binanın kaldırıl- ması suretile yıkılma işinin 2 mü- teahhide verilmesi muvafık gö - Tülmüştür. Bu karar üzerine dünden itiba- ren duvarların yıkılmasına baş - lanılmıştır. | Kamil Peltan mahallesinde bul. otomobillerini terketmişlerdir. Pazartesi günü de binanın yı - kılmasına geçilecektir.