19 Temmuz 1938 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 3

Su 3İ mil 'yon lira İşi sarfile sulama ameliyelerine başlanıyor Bir Hallanda kooperati Wuğ Op Siama ı.“:în—ımwm.ş Bi &e. Üliınııııhılıın.' ı..:“dndnınwmm. —Mlmı. m—_:':::ık&m' iz Alk Çe tileril enerji ve direk. - T senadenberi bu hu - —:'i__'—'l—aıımm'u Whuı—h tarih aztak .:'—üvr. Bergomma, lmu' b:'"ül—ınd: cidden ve - mya Hekilde çalışarak arazi | "'iı!::"“"w Meelmişler ve Ona göre hazırlamışlar atlama tesisleri ara. regületörler, köp-| ııı.. ameliveleri vardır. 8 Üüç senede ikmal — Siielergeğrema Nafia — Vekâletinin 'de, mahalit idarelere bi- Hontrülüni inin de inşasına talib yeni tesisat Balkan yarımadasındaki İşlerinin en geniş ve ehemmiyetlisidir rakılacak ve ziraat teşkilâtı bu iş. ten azami surette islifadu edecek. tir. Menderes, Gediz. Bakırçay ve Marmara gölü sularından azami istifade edilmesi, sulama kanalla.. v ve koaperatifleri tesis edilmesi Mmevzuubahistir. Bu cıvardak. ara- zi göl nehir sularından istifade edlerek sulanacağı gibi sulardan elektriklenme işinde de istifade edilecektir. Ancak elektriklenme işi, ikinci piânda yer almaktadır. Çünkü bu davı daha umumidir. Sulama işinde alınacak Tandmana göre kabi Histifade su miktarı tesoli, elektrklenme işi ona göre tanzim Ege ovalarının yapılacak tesis. lerle önümüzdeki yaz mevsimiın. den itibaren sulanacağı ümid edil. mektedir. Bu suretle, işi sulan « mış arazide istihsalâr da artacak. tır. Nafıa Vekâletinin - eksiltmeye çıikardığı işler şunlardır: 1 — Bergamada Bakırçay ovası ve nehir »etahatı ameliyesi 1 mil. yon 564363 liraya — münakasaya konulmuştur. 2 — Küçük Menderes ıslah sa. hasında yapılacak şüt, baş yatak başındaki şüt ve baş küçük köprü inşaatı 232,450 liraya eksiltmeğe çıkarılmıştır. 38 — M. Kemalpaşa deresinden Karacabey oyasının sulanması 325,051 liraya eksiltmeye konul « muştur. Barındırma odaları “Öeveyni işe giden çocuklar akşam geç vakte kadar u.mekteblerinde kalacaklar Mektebdeki bu kabil bütün çocuklarla sabahları kütübhanelerde nöbetci z Mekteblere devam eden ço. anne ve ba. AFf İ| f £ | H $ ; İ EZE ;i derslerini de istenil. | T muallimler meşgul olacak birer birer tesbit olunarak ihti . yaca göre mekteblerde veya tek. mil mekteblerde yeni barındırma odaları açılacak, bu suretle bazı mekteblerde mevcud olan harım. dırma odalarının sayısı çoğaltılmış olacaktır. Bu kabil çocuklar sa - bahları saat 7,30 da mektebe gele. bilecekler ve akşamları sast 4-5 © kadar mektebde kalabileceklerdir. Ayrıca bu gibi çocuklar bu sa. atlerde mekteh kütübhanelerin - den istifade edecekler ve kış ay - larında sıcak odalarda barındın. larak, bergün bir nöbetçi mualli. min nezareti altında ders zaman. ları haricinde de derslerini hazır. hyabileceklerdir. Bu süretle; — kışın karlı tipili günlerde bile; sabahın erken saat- Bina Tahriri 10 senede bir yenilenecek İstanbulda yapılan tahriri mu. sakkafattan sonra diğer büyük Vilâyetlerimizde de peyderpey bu iş iera olunacaktır. Bu cümleden olmak üzere <lü> senedenberi ev kiralarında ve ev kıymetlerinde rastlanan bariz dü. şüklük göz önünde tutularak bu sene İzmirde tahriri müsakkafat yapılması münasip görülmüştür. Esasen, kanun mucibinge on sene. de-bir deta müsakkafat tahrıri ya- pılması icap etmektedir. Bu hu- susta İzmir vilâyeti makamile Maliye vekâleti arasında muhabe. Te cereyan etmektedir. Vekâletin cevabı alındıktan sonra faaliyete Beçilerek ve tahriri müsakkafat komisyonları seçilecektir. Bunu; diğer yerler takip ede- cektir. Şehrimizdeki tahrirt müsakka. fattan 10 sene sonra da kanun mü. cibince buradaki tahririn de yeni- Jenmesi lâzım gelmektedr Elektrik Faturalarının Tahsili Eski usulün Ibası muvafık görüldü Şehrimizdeki dükkân, —aprtı. man ve evlerde istihlâk olunan elektiriğe ait faturalar bedelleri. nin halen mer'i olan 2 ayda 1 tah. Sil olunanması usulü yerme; ayda 1 kere alınması ve buna 1 eylülde başlanması muvafık görülmüştü. Buhusuta aldığımız miütemmim | | malümata göre; yeni elektirik idaresi; bu husustaki karardan sarfınazar etmiştir. Şirket zamanında müşterilerle alan münasebat şeklinin değişti. rilmesi doğru görülmediğinden elektrik faturalar ine esklisi gi bi yani 2 ayda bir müşteriden tah. sil olunacaktır. Berline Gidecek olan Muallimlerimiz 20 kişilik bir muallim hey'eti beynelmilel san'at sergisini ziyaret edecek «Berina de açılacak olan bey. nelmilel sanat sergisine memleke. timiz sanat mektepleri muallim- eri arasından bir heyetin gitmesi ve tetkiklerde bulunması karar. Jaştırılmıştır. 20 muallimden mürekkep olan bu heyet bugün şehrimizden ha. Teket edecektir. Heyete Maarif Vekâleti mesleki tedrisat nmum müdürü bay Rüştü relslik etmektedir. önünde titreşerek bekleştkik görüp üzüklüğümüz bu yavru - cukların heps'ine ders yılında sı. Terinde kapalı mekteb kapılı Li GÖNLÜM YAZAN SRET SAFA COŞKUN ı ROMAN : 187 EDEBİ Yeni hir raman yazdı. L Bü kadır Mmüşkü i ü Bötterme ;:lpmndhğı Üa ondan... * gAD Buraya . Ya gelmeyi arzu AÜDLRİSİY tadür'ne olur mev Büğg DA bize... "lıı,. :]L':ğkleı-ini koltuğa da. ati a çenesinde Birleş - — S ” Bir an tereddüd etti.. — Anlatayım! Dedi. Böylece kendi — hayatını anlatmış alacak, içini dökmek. fır satımı bulacaktı: — Bir adamı tasavvur ediniz ki, otuz. yaşımı geçmiş, ciddi olarak hiç sevmemiştir. Bu berkesten bambaşka, garib bir adamdir. Düşünüşleri başkadır, telâkki. leri başlındır, yaşayışı başkadır. 'Tam manasile herkesten geniş hatlarla ayrılan bir tip... Bir genç kızı seviyor. Günün birinde... O kadar çak seviyor ki o yaşa ge. linciye kadar hiç kimse için çarp. mayan kalbi âdeta her vuruşun. da bu genç kızın ismini sesleni. syor, Deli gibi, çılgın gibi, kara. min edilmiş olacaktır. sevdaya tutulmuş gibi Mecnuna parmak isırtacak, Ferhada hay. ret verecek bir aşkla seviyor. Fa. Kat sonra öğreniyor ki... Suad Buraya gelince yorulmuş gibi durdu. Terini sildi ve Sem. raya bakarak tekrar anlatmıya — Sanra öğreniyor ki bu genç kız, kız değil, kadındır. Ay. ni zamanda evlidir. Raemaramın kahramanı. Ahlök telâkkilerine gok bağlı, namuslu, tam mana - sile dürüst bir adamdır. Uzakla. şıyor kadından... Fakat onu ne derece sevdiğini söyledim, bir türlü unutaruıyor. Unutmak için yapmadığı kalmıyor, hayatına üç kadın daha giriyor. Lâkin hiçbiri oönu unutturmıya muvaflak ola. mıyorlar, Ve © günden güne bir cinnete doğru adımlarını sıklaş. tırmıya başlıyor. Semra mendilini ağzına kapa. cak bir soba başı, 1lık bir sınıf te.| | İktiscdi mex ellğr : &ni sarhoşları önlemek için Bir kokain mühtelâsı hâkime yalvarıyor: — Çok perişanım. Mümkünse bana biraz kakain veya ercin ve. riniz de aklınız başıma devşize - yim. Suallerinizi kavrıyamıyo - rum! Bu bir hayalin ifadesi değil, ha. kikatin — tâ kendisidir. — İstanbul mühkemelerinde olmuştur. Beyaz zehir, ne rakıya, ne de şu veya bü alkele benzemiyor. Onun sarhaşları cemiyetin bün - yesini kemiziyorlar. Kokain, cre. Bu zehir yeni yeni tamim edi- Tiyor ve bilhasza kullunmıya genç ler alıştırılıyor. Mahkemelere dü- genler, akıl hastanesine giüderi - lenler, tevkif edilenler — ihtiyar değil, gençtirler ve gençliklerini bu zehir yoluna bitizmiş balde - dirler. Beyar zehiri ve onun çeşidlerini memlekete sokanlar. gençlik ara. sında yaymıya çalışınlar mem - lekete en büyük hıyaneti yüpı - yorlar, memleketin emniyetini kundukhyorlar.. demektir. Tek Çocuk srrasına ve yerine güre va- tan için en büyük kuvvet ve kud. retin namzedidir. Bu namzedi doğmadan öldürmek, doğarken boğmak cinayettir. Beyaz zehir- cilere de canilere verdiğimiz hü. kümleri vermekte ısvar ve acele etmeliyiz. BÜRHAN CEVAD Tavukculara 6 aylık bir Mühlet verildi Makine iie şişirilmiş ve boyanmış tavuklar mı satılıyormuş Tavukçu dükkânlarının ıslahı hakkında hazırlanan yeni talimat namenin tatbikina 1 Ağustostan | itibaren başlanılacaktır. Bu tarilrten itibaren Ğ ay içinde dükkânlarını; yeni talimatname hükümlerine göre ıslah veya ta. di etmiyen bütün tavukçu dük. kânları kapatılacaktır. Diğer taraftan bazı tavukçu dükkânlarında kesilmiş cılız, za. yıf ve yağsız tavııkların âflenerek veya “makine ile şişirildiği gi. / bi gerilerinin sarı renge de bo. yandığı ve bu suretle halkın alda. tıldığı görülmüştür. | — Her ne kadar şehir, kasıba ve | köylerden getirilen tavuklar; ma. balli baytarlar torafından muaye. | ne cunmkta İseler de; buraya doğ. | yudan doğruya köyler tarafından getirilip favukçulara stılan tavuk. vuklar; ekseriya muayene kaça. Bt olduklarından badema tavukçu dükkânlarında belediye baytar. ları tarafından da sık sık teftiş ve kanturollar yapılacaktır. Bu muayeneler neticesinde &. hz, hastalıklı ve zayif olduğu göz rülen tavuklar sattırılmıyacaktır. | mıştı. Ağlamamak için kendisini Büç zaptediyordu. Mirıldanı — Deli gönüll. Suad doğrulmuştu: — Hakkınız var, Deli günül!, Sonra kendi kendine mırıldan. di. — Deli gönül, Deli gönül... Ro. marurna bundan âlü isim olamaz. Eserimin adı «Deli gönlüm» ola. d ROMAN BİR TRENDE BAŞLAR Ve.. Bir trende biter. BİR ÖMÜK SÜREN AŞK DA VARDIR 18,40 treninde bir genç ka « din ve.. garib bir yolcu Sirkeci garı.. Shrat 18,40: meşgul İktisad Vekiltmiz Şakir Kase - birin Zongulduk havzasında yap. tığı tedkiklerden iyi neticeler el. de edilmiştir. Bwvelce de yazdı - İzmız gibt bugünkü endüstri İn - kişalına göre, Havzada kömürz tihsalâtını artırrıak Iğzrmdı. Elde. ki hesblara göre kömür istihsalüâ . fımız şu suretle artacaktır: H9 senesinde 2,200,000 tan 1840 Z ADUO0A » 1941 2750000 » 1941 senesinden sanra, her sene kömür istihsalâtı 300 bin ton arta. taktır. Tabil bu artış, endüstri - nin muhtac olduğu kömür sarfi . yatına muvazi bir surette arta - cuktır. Yalmız Karabük fubrikaları| için senede 450 bin ten kömüre lüzum vardır. Kömür istihsalâtını — artırmak için hatıra gelen sebebler arasın. da, amele meselesi başla gelmek. tedir. Amele mesciesi, ötedenderi havzayı meşgul eden sebeblerden biridir. Ocak sahibleri de, amele bulamadıklarını şikâyet eder . ler. ZONGULDAĞA AMELE NERELERDEN GELİR? Zonguldak kömür havzasına en ziyade, Karadeniz vilâyetlerinden amele gider. Sahil vilâyetlernde toprak mahsullerile geçinen köy- lüler için, şehirlerde para kazan. mağa ihtiyaç vordır. Vaktile bu işsiz köylüler, daha iptidai usul . derle tedacik edilivdi. Bazı açık- gözler, kömür ocaklarının sahib. lerile bir anlaşmıa yaparlardı. Bu anlaşma müucibines, amele komis. yoncusu, ocuk sahihine şu kadar | mele bulacağını vadediyordu. A- mele komisyoneusu sahil viliyet. lerine kadar gider, hatta bu iş için köy köy dalasırdı. Küylerde nekadar işsiz; fakiz köylü vansa, bunlar yaya alarak shile inerler. Buradan bir vapurun güvertesine yerleştirilirdi. Komisyancu, amele işe girdiği zaman, amelenin bir haftalık yev. miyesini komisyon olarak alır, di- ğer taraflan da ocak sahibinden, adam başına bir komisyon almağı nutmazdı. Hasılı ocak sahiblerile, amele #rasındaki bu füzuli mu - tavassıtlar, bu işten büyük kör - Tar temin ederlerdi. AMELE ÇAVUŞLARININ ROLÜ *Amele ile cvak sahibi arasın - daki mutavasatlar yalmız amele komisyoncusu — aeğildi. Amele Zonguldağa çık'ıktan sonra, ikin. €i bir mutavassıt — eline düşerdi. Bü da amele çavuşuydu. Amele çavuşu ocak sahibi ile bir anlaş. ma yapardı. Meselâ: Şir oeaktan günde çu kadur ton kümür çıka. yırım diye Bir taahhüde girerdi. Çavuş aldığı paranın mühim - bir kısmını kesesine atarak pek az kısmını da ameleye verirdi, Bütün bu anlattıklarımız, bu - Üçüncü kampana vurdu. İhtiyar memur, bekleme salo - nunu perona bağlıyan demiz ka- Piyt kapadı. Yağmur... Bardaklardan — boşanırcasına iyağmur yağıyor. Garm galvaniz çahısına vuran dârbeleri lokamo. tiflerin soluyuşuna karışıyor. Ca. rın çıkış kapısından sırsıklam ko şan birkaç kişı ancak son vagona yetişebildiler. — Bunlardan — biri şapkasını gözlerinin üstüle kadar eğmiş, paltosunun yakası kalkık, üstü başı çamur içinde 3034 yaş. larında bir adamdı. Son üçü mevki vagondan kadınların i ci mevki vagonuna, oradan da birinciye geçti. Oturmadı. Yürü dü. Arkasından eğilerek kişi ona hayretle baktı.. paltosunuri eteği çamurdan rengini kaybetmişti. Kunduraları sırsıklamda. Üstünde bir perişan.. h vardı. Tıraşı uzamıştı. Yüzü Havzadaki tedkik- lerin neticeleri Amelelerin vaziyeti ile de olundu günkü padron ve amele münase - betlerini — ifade etmez. Kömür havzasına İş Bankası gibi, milli sermaye girdikten sanra, bu ipti- daf amele — bulma ve çalıştırma üsüllerine nihayet — verilmiştir. İş kanunu da çıktıktan sonra, or - tadaki füzuli mutavassıtlara pek iş kalınamıştız. DAİMİ AMELE Ve MUVAKKAT AMELE Bugünkü hesabisra göre, Zon . guldak kömür havzasında 15 bin amele çalışır, fakat bu on beş | bin amelenin n bınden — fazlası muvakkat ameledir. — Yukarıda yazdığımız gidi muvakkst ame - | le, ve yarı köylü demek daha doğ. vu olur. Muvakkat amele, işe yeni alınan veyahud ümründe kömür ocağına girmiyen bir ameledir. Bu | geraiti Baiz bir köylü, ocakta üç | dört ay çalıştıktan sonra, biraz eli işe ahışabilir. Fakat aradan bir iki ay daha geçtikten sonra, bu amele şinden ayrılarak tekrar kö- yüne dönmek ister. Çünkü ocak. | tan ziyade tazlasına boğlıdır. A. | ilesi köyündedir. Köyünde muh. telif yerlere borcu — vardır. Bu, barçlarını ödemeğe kifayet ede - cek derecede eline para geçirdiği için, Zonguldakta durmak İstemez. Derhal köyüme döner. Hasılı bu yarı amele, yarı köylü Mafilesi Zonguldakla, köyler ara. sında hicret eder bir kafiledir. Şimdi bu ame'e kafilesini, Zon- guldak ocakları civarına yerleş « tirmek zarureci hasıl olmuştur. Çünkü kömür çıkarmağı bir ih. tısas işi olarak kendisine benim « semeyen hir adamdan pek az isti. fade edilmekted'r. Mühendislerin yaptığı hesadlara göre, muvakkat a mele bir günde 700 küo kümür çıkarırdı, halbuki mütehassıs a. mele ise 1200 kilo kömür istilhsal eder. Aradaki fark pek büyüktür. Bu farkı ortadan kaldırmak - için mütehassıs amele bulmak için ça- reler aramalıyız. AMELE MAHALLELERİ Eti Bank teşekkül ettikten son. ran, kömür ocaklarında ameleyi barındırmak için evler ve mahal. leler yapmiztır. Bu — mahalleler kâfi görülmed'ği için yenrden ev. ler yapılmaktadır. Halbaki Pran. sız sermayesi zamanında bu iş çok ihmal edilmişzi. Ancak Zongul - dağın denze bakan güzel bir sır. tında, yülnek ücret Rlan memur. larla mühencis,cre mahsus evler yapılmıştı. Bu evlerden ibaret o. n adıma «Pronsz » derlerdi. Diğer taraf . tam amele, barakalarda kahve kö. şelerinde, yiae — kalkandı. - Mülli sermaye. bu iplidai manzarayı or. tadan kaldırmaktadı:. M A, Ka A aat karmakarışıktı. Vagon kapılarını | sür'atle, gürültü ile kapıyar, ki. mini de açık bırakıyordu. Arka - sından — söylenerek kapıyı hızla | örtenlerin küfütle karışık hitab. | larınr duymuyordu. bile... Niha. yet en san ikinci mevki vagonda boş bir kanapeyo oturdu. Hayır... Buna oturmak denilemezdi. Âdeta çöktü. Omuzları sarkktı. Şapkasının önühden çıkan saçları alnına ya. pışmıştı. Kaşları asebi asabi inip kalkıyor, dudağının iki kenarın. dan hafif bir salya süzülüyordu. Ellerile yüzündeki — yağmur damlalarile kucaklaşmış - terleri kuruladı. Şapkasının kenarmmda birikmiş olan sular olukları bo . zuk bir evin damından ukar gibi omuzlarına damltyirdu. Elinde sı. kı sıkı tuttuğu küçük bir paketi yanma bıraktı. (Devamı var) __./; : AÂLÖZOFU — HAYAL Tiyatro, konferans, sergi, | ma, maç salanları, kütüphaneli | klüp binaları, posta evleri otobüs garları, otomobil parkır Bu saydığım medeniyet nişanc- eleri yeni Inşa edilecek bir şehir plânında değil. Tadil edilecek olan Taksim meydanının güzel vaad. leri ühtiva eden hü'yayi plâmında zikredilmektedir. Hayal ile hakikat arasındaki fark, vaad ile netice arasındaki farkın aynldir. Bizim, şu plânda vadedileu şey. ler hakkında bir itirazımız yok ve şüphesiz ki bu vandedilen şeyleri muvafık görmiyecek onlarm mü- kemmeliyetini kabul etmiyecek kimse de tasavvur edilemez. Yal. nız bizim Bu plânda beğenmediği. miz şey bunların bangi uzak bir istikbalde neticeleneceğini ve ka çıncı asırda ikmal - edileceğinin zikredihnemş bulunmasıdır. HALK FİLOZOFU 10 yılın Matbuatı Önümüzdeki ay şehri« mizde muhteşem bir sergi açılacak Aldığırma malümata göre şeh. rimizin «Eyüp» Halk Evi; önü. müzdeki ayın 10 uncu günü; «l0 * yıln Matbuatir namile mühteşem bir sergi açmağı kararlaştırmıştır. Bu sergide; kabul ve ilânı tam 10 yılı bulan yeni Türk hartlerin. — den sanra meraleketimizde çıkan — bilumum yevmi gazete. risale, kitap, mecmua vesair neşr'yalın her seneye ait nüshaları buluna. cak ve tasnil edilmek suretile teğ. hir olunacaktır. «Eyüp» Halk Evi; bu maksatla bütün Halk Evlerine müracaat etmiştir. İstanbu! ve memleketi. mizin her tarafında çıkan gazcte. lerin — kölleksiyonları — mahalli Halk Evlerinden istemiştir. Bu sergi; harf inkilâbında Twrk matbuatınım nasıl çalıştığını ve halkı inkilâpta nası! sürüklediğini Söğekat Acenteleri Ve belediye Ya bir müracaat ı’î:ı?le neticelendi Belediye seyahat acentalarıma müracat ederek; bunlrir memle. ketten Avrupaya şehirlerine grup ve umumi seyahatler tertip ettik. — leri gibi; Avrupa memleketlerin. den de şehrimize seyyah celbi için uğraşmalarımı tslep etmiştir. Acenteler; bu arzuyu, memnu. niyetle kabul etmişler ve Avrupa. daki seyahat acentelerile temasa geçmişlerdir. Belediye; bu maksatl bir de program hazırlamağa bşlmıştır. —— Programın hedefi; evvelk «Bal. kanz şehirlerinden sanra Avrupa. — dan memleketimize seyyah cel. hidir. e Oteller gibi sınıflara ayrıla- cağını haber verdiğimiz lokan - | taların tefriki için tedkiklere baş- Tarımıştır. * Şehrimizde arfalt olarak ye. ni yapılacak yollardan çıkartla - cak olan parkelerle ? inci dere - cede cadde ve sokakarın tamiri kararlaştırılmıştır. *& Orta tedrisst umum müdü « rü Avni H ay mezimiyetle dün Arıkaradan şehrimize gelmiştir. * Çin tayyareleri dün; dört Japon gemisini deha batırmışlar. — dir. 4 Türk - İngiliz malf anlaşma- sı dün; Lordlar kamarasında Ğ kabul. olunmuştür #4 Boluda Atatürk günü bi ve parlak merasimle tes'id ol ştur. e Almaaya hava kuvvetlerir arttırmıya karar vermiştir. Al « manların umum hava kuvv 6000 tayyareye çıkarılacaklır.