22 Nisan 1938 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 2

| ; ! î ĞÜYT 2- SOCNTFLORAFP — 22 Nisan 1038 —e ——— ——— — Yazan: SERDENGE l Kimya fenninin harikaları u son fen ilerlemelerinin en korkuncu muhakkak ki kimya fenninde oleyor. Meselâ sivrisinekten tereyağı çıkması Muse- Ş viden para çıkması kadar olmuyacak işlerdendir, değil —mi?!.. Eloğlu çıkarıyor! Bundan on sene evvel sizin önünüze kahvaltıda bir tabak taş kömürü getirip de: — Buyurunuz tereyağınızı!.. Deselerdi, Milletler Cemiyetine daimi aza oldunuz da Habeşistan hakkında nükte yapılıyer zanmederdiniz!!.. Halbuki bugün bütün Almanya taş kömürünü en melis tereyağı olarak şapır şapır yiyor!... Hem de Almanlar bizim İstanbuldaki Balıkpazarında tereyoğı ye- meğe asla alışmamış oldukları halde! Bugünkü ilmin medeni insanı ne hale getirdiğine hakın ki Alman- lar oturup taş kömürü yiyarlar, hem de daha gürbüz elmak için!.. Na- sıl ki bizler İstanbulda hiç hasta olmamak için pasta yiyerek bütün ilâçları birden aldığımız gibi! Meselenin asıl dehşeti bu kimya hokkabazlığının encamı fenaya, gittiğidir. Zira yiyecek maddelerimiz bu suretle yavaş yavaş büyük xanayiin Jokması olmağa başladı. Meselâ İtalyada koyun sütünden, yi- 'ne Almanyada balıklardan ipek çıkarılıyor!. Şimdi de Japonlar bakla- dan ipek çıkarmağa başlamışlar!. Bir Kanadalı da domates kabuğun- dan kavçuk çıkarmağa buşlamış!.. Yani, bu gidişle, şu dünyada ağzımıza üç beş lokma atabiliyorduk, anlar da böylelikle birer birer sanayi devinin ağzına düşerse, desene Ki, kursağımıza afabileceğimiz şu gada maddeleri de kimya olacak!.. Avrupulılar yeni Avrupa fenninin bu garib terakkilerine kimbilir mekadar mağrurdurlar.. Halbuki biz bu işde de onları gölgede bırakmı- şezdir evvel allah.. Neden mi? Oolar nihayet taş kümüründen tereyağı, domaleslen kunçuk, bak- ladan ipek çıkarıyorlar.. Bu o kadar büyük birşey değil; Ayol, biz ku- ru fasulyadan muharrir, edib, fikir adamı çıkarıyoruz!! * * Saf zeylin vaği 1 Ş imdi, beri tarafta işe bakın; Bizim gazeteler piyasada saf zey- tinyağı kalmamıştır, diye yazıp duruyorlar. Kuru fasulyadan çıkmış adamlar! dünyanın farkında değiller!. Hiç bm zaman- dö, hu kadar açıkgöz arasında saf zeytinyağı kalır mı?.. Yağma mi vart. Yani zeytinyağlar iz'ansız mı olsun istiyorsunuz?!.. Ü4 Zelzele mu“arririnin başına gelenler! u zelzele felâketi hakkında rasadhanemiz direktörü Bay Fati- 500 Üniversiteli| Akay Yarın Müdürü dün İzmite gidiyor Gençlerimiz şoratine İz- mit vilâyeti büyük bir program hazırladı İstanbul Üniversitesi Hukuk ve İktisad fakülteleri talebelerinden 500 kişilik bir grup, yarın hususi bir trenle İzmile gideceklerdir. İzmit Halkevinin misafiri olacak| olan genclerin istikbal ve ağırlan - ması için İzmit vilâyeti; güzel bir| program hazırlamıştır. Genelerimiz, — kâğıd ” fabrikasını pur, 25 gün sonra Ilmanımızda olacaktır meşgul olmaktadır. Diğer taraftan ,Akay maç da yapacaklardır. Bu münasebetle, yarın şehrimi - ze gelmesi ve Karagümrük İdman takımile bir maç yapması kârar - laştırılan İzmit futbol takımının bu seyahati, öbür güne bırakılmıştır. F. Vienna Lokantacılar Şişli ve Pera ile Cemiyeti intihabı Karşılaşılyor |Dün yapılamadı İstanbul, Ankara ve İzmir muh -| seçim tehir edi'di telitlerile karşılaşan F. Vlenna fut-| Lokantacılar çemiyeti idare he - bal takımı T. S. Kurumu ve Alman| Yeli seçimi dün saat 10 dan 1€ ya Futbol- Federasyonu müsaadesile|kadar devam etmek üzere cemiyet yarın Şişli fakımlle Yarşılaşacak -|Merkez binasında Yapılacaktı. Fa - tar. Şişli bu maçı kazanabilmek için | Kat dün, ekseriyet hasıl olmadığın- . Şişli bu maçı kazana ç takviyeli bir kadro tesbit etmiğtir.| dAD- bu intihab, 8 mayıs perşembe gününe talik olunmuştur. Pazar günü de öğleden evvel tak - İvineli Pera ile karşılaşıcak — olan Mali Viyanalılar için her ikismaç ta mü- alı_ııe Vekili himdir. Şişli ve Pera takımlarının. yeli kadrolarla viyı'ınihldl!n Şehrimizde Maliye Vekili Bây Fuad Ağ - asında görmek maçların ehem - miyetlerini artırmaktadır. ralı bu sabak Ankaradan şebrimize gelmiştir. Şişli yarın saat 16 da Pera, pazar, günü saat 10 da Taksim ztadyomun Vekil, istasyonda Maliye erkânı ve bazı zevat tarafından karşılan - da Viyanalılarla karşilacaklardır. mıştır. Kendisi, şehrimizde birkaç gün kaldıktan sonra Ankâraya dö- |necektir. H Yeni pür yakında İzmirden harekotle Mayısın 15*inde limanımıza gelmiş bulunacak, bazı eksiklerinin ta - (mamlanması ve boyanmak — için Halice çekildikten sonra yaz sefer- lerine başlıyacaktır, Hayvan ve Araba ile Posta nakliyatı aT Ankaradan geldi İzmirden getirilecek va-| Bu münasebetle 25 kadın ve erkek Bundan birkaç gün evvel Anka -| raya gitmiş olan (Akay) müdürü Bay Cemil dün şehrimize dönmüş- tür. Bay Cemil, yaklaâşan yaz mev- simi münasebetile yeni tedbirler ale makta ve Yalovanın imarı işile de idaresinin yaz tarifesine ilâve edilen Yörük - i - Büyükada ve diğer adâlar ara, Ziyaret edecekler- ve İzmitte bir| Seferleri için İzmirden alınacak va- purun muamelesi bitirilmiştir. Va- İstanbul Uçak Modelcilik kursu dün kapandı muallime ehliyetnameleri verildi S 5 W Şehrimizde ilkmekteb muallimle-| Bu münasebetle — Sultanahmed r iiçin açılan «Uçak modelcilik kur-'meydanında muallimlerin ve - bir va d Kacuk aylık tedrisattan s0n-kasım ilk okul talebelerinin iştira - ra dün kapanmıştır. ç N Öğretmen Bay Celâl Koçovanın| Te uçak modellerin uçuş '”“? idare ettiği bu kursa iştirak eden Peleri yapılmış, talebeye gösterile - kadın ve erkek 25 öğretmenin ehli- Tek izahat verilmiştir. Resmimiz bu model uçaklardan birini uçarken göstermektedir. İyetnameleri dün kendilerine veril- İmiştir. Ötomobili, kamyon ve emsali rük resminin asgari yarı yarıya indi- rilmesi zaruri görülüyor Memleketimizde, otomobil, mo - cak ve hükümetin bundan alacağı tosiklet, kamyon gi- resim de, o nisbette fazla olacaksa İbi lü nakil — vasıtalarının da, benzin, serbest dövizle memle - İsüratle çoğaltılması için hareketc kete ithal edilen bir madde oldu - İgeçildiğini yazmıştık. Bu hususta undan Vekâlet, bu yüzden harice ve saire laldığımız mütermmim malümata gö- fAzla döviz çıkmasını da terviç et y memektedir. Bu vaziyetin, kat'i bir. karara| Taptı ile, yapılacak tenzilâtim net miktarı anlaşılacaktır, Maamafih, alâkadarlar, motörlü vasıtaların, en kısa bir zamanda her: göre, bu ka - tarafta çoğalarak herkesin istifade re, bu meseleyi tetkik ötmek |kurulan kömisyön, ilk tedbir cla Tak, motörlü — vasıtaların gümrük resminin yüzde 80 derecesinde in - dirilmesini zaruri! bulmuştur. Fakat söylendi. Motörlü vasıtalar çoğaltılıyor. nin beyanatını okudunuz mu? Muhterem Bay Fatin diyor ki: - Zelzele tamamile bitmiştir. Artık devam elmiyeteklir. Bu zelreleyi başka mıntakada yeni bir zelzele takib etmesine de imkân Bütün memlek >tte ta- Ziraat Vekili |dar büyük bir tenzilât yüzünden, edebilmesi için, bunların gümrük Igumruk varidatındn vukua gelecek' yesimlerinde büyük bir tenzilât ya- zaruri b çi lâ tanıdığını söyledi. Konsolos bu. yoktur. Sarsıntı oldukça şiddetli Zelzelenin şiddetinden kalemleri yerindon fırlıyan sismoğraf aletimizi yeniden tanzim cdiyoruz!.. Bay Fatin yalnız bir noktayı bize izah etmiyor, kalemi fırlıyan sis- moğrofile zelzelenin devamını ve tebliğinde verdiği on yeni sarsıntıyı ! kaydelti. Sakın, sismoğraf aleti yerine tebliği yazdığı kurşunka- lemile olmasın? ö d Fak'hamıma acidecek eski taşlar!.. kudunuz mu? Belediyemiz hamam kiralıyormuş. Şehirde üs-| tü boşr eski, kıyalet düşkünü görülenleri bu hamamları sev-| kedip bedava yıkutacakmış.. Bizce bu huher lâtife olsa gerek: Zira, her üstü haşı eski, kıyalet düşkünü olan hamama gölürülecekse bütün İstanbulun üslüne kubbe çekmek Tazım!!.. * * kuran., Dünyadalik bankayı u Avrupa âlimlerinin düştükleri hataya bakın: Güya - tetkik| etmişler, dünyanın ilk bankası eski Babilde kurulduğunu mey-| dana çıkarmışlar, Hatta hankanın adı Ejibi ve mahdumu imiş! Ne münasebet?.. Dünyada ilk bankanın kurulması çok daha cski- dir. Kuran da Eğjibi falan değil, şudur Hazreti Müasa!!... Yd adasları SRUNL AAT AU DLS Almanya, İngiltere, Fransa ve Rusya hizmetinde bu- Tunan dört casusun, asri casusluk hakkındaki ifşaatı | YAZAN : PİYER PİKAR ÇEVİREN : F. S. İSTANBUL| İNGİLİZ CASUSU Sahle binbaşı, iki gün sonra ko -| hâdiseyi, bütün dost devletlere ha- misyonu almak için geldi. Konso -|ber verdi. Bu gibi sahtekârların tu- los, masanın üzerine 100 marklık|zağına düşmemeletini tavsiye etti. bir banknot bıraktı. Ve binbaşıdan,| Az sonra, Romanya hükümeti a- parayı almazdan evvel, hüviyetini| Janından cevab aldı. O da, ayni ve- müsbit bir kâğıd göstermesini rica| sikayı satın aldığını yağıyordu. etti. Bu suretle karşısındaki adamın| — Komünist ajanları çok tehlikeli- eski Avusturya ordusu binbaşıların-| dir ve her yerde mevcuddur. Bunla- dan biri olduğu, Berlinde oturduğu,İrın en çok bulunduğu yer Polonya- casuslukla geçindiğini anladı. dır, En ziyade burada faaliyet gös- Konsolos, parayı verdi ve İngiliz| terirler. jve telgraf umum müdürlüğü - çok İtir; | İsek yerlerinde va bilhassa şark! |muntakalarında da,hâlâ araba ve at| İ | İliyatı badema, yalnız motörlü vası- |Karısına telefon etti, evrakı alması rihe karışıyar Aldığımız mnlünuıîı îdre pomal Dün tatsiklerne . başladı « Yeni Ziraat Vekilimiz Faık Kur- doğlu dün Ankaradaki ziraat mi seselerini gezmiş,: bu raat enstitüsü ile Orman ç de uğrsmüuştır Vekil, Enstitüde derahaneler Tağatiş; riiders vaziyetinde | tetkik otmiş, bazı sualler sörmüş - tur, Bundan sonra enstitâ profesör - lerile doçentlerini bit — taplantıya güzel ve yerinde bir karar vermiş - Bu karara göre, Anado'unun bir-| larla icra edilmekte olan posta nak- talarla yapılacaktır. Bu kabil eski vasıtalarla nakliyat, plyderpey kal- | davet eden Vekil burada ziral kal . dırılacaktır. kinma programı etrafındu konuş: Bu maksarlla posta ve telgraf u ,Hmuıar yapmış, kendi fikirlerini an- isBik B latmıştır. e BKLEZÜÜÜ deatyattiği, ““d"'j' F'n.xş!ıl.ım-ıı çıktıktan — sonra Or - motörlü vesait “tedatik edecektir. |o in çiftliğinde da tetkiklerine de- Bundan aonra da mühteli? mınta-| vam eden Vekil; müdüz — Osmanı kalarda posta müfrezeleri teşkil ©-. ve zir: işletmeler idare mewelisi re- lunacak ve bunlar, yol ve arazi va- İsi Tahsin, Vekâlet müsteşarı Naki ziyetine göre çalışacaktır. 3*:1'; eee ı;îw:“ S_“;"'iş';' ğ n ekilin bu tetkikâtı neticesinde h MYeda v maktüblar; : bedema y ee N a A S daha çabuk yerlerine vüsıl nlacak-İhakkında bir Karar vereceği zan - tir. lilmektedir. sustur» dedi. Ve bu sözünü isbat|eı. Du büro, Rus casuslarının büro- için, şu kısa vak'ayı anlattı: su idi. Lüzumunda kullanmak için «— Geçenlerde, Polonya ötkâm İsaltle Polonya zabitleri, neferleri de harbiye heyeti hafi bir içtimaa da-| vardı. vet olundu. İçtimada, dost devlet-| Bir kaç tene evvel, Varşovada bu-. lerden birinin ümerasından bir zatİna benzer bir vak'aya daha şahid da bulunacaktı- Miralaylardan biri-|oldum: si, celsenin küşadında, mühim bir| Haribye nazareti, Baltık denizin - evrakı evinde- unuttuğunu gördü.|deki Polonya limanının torpillerle seddine dair bir plan tertib etmişti. Bunu, umumi şeferberlik planına ithal etmeden evvel, bir Fransız mü- tehassısına göstermek, reyini almak istedi. Fransa Bahriye nazareti, Polonya hükümetinin ricasını kabul etti, ve binbaşı Marşal isminde birini gön- derdiğini bildirdi. Br kaç gün sonra, binbaşı Marşal, Polonya harbiye nazaretine geldi, tavsiyenamesini gösterdi. Ve işe baş ladı. Kendisine husus! bir oda ver- diler. Bütün planları da önüne koy- dü. için bir mülâzi mgöndereceğini söy- ledi. gİçtima devam ediyordu, fakat mülâzim meydanda yoktu. Bir müd- det sonra, miralayın karısı telefon- la kendisini aradı, ve evrakı almak üzere ikinci bir zabitin geldiğini haber verdi. Miralay, derhal evine koştu. Gönderdği zabiti orada bul- du. Evrakın bir casus tarafından &- lındığını anladı. sİçtimaa nihayet verildi. Çünkü, tetkik olunacak vesikalar, düşman casuslarının eline geçmişti. t kadının eşkâlini tarif etti, kendisini| - Polonya erkânı harbiyesine men- tanıyıp tanımadığımı sordu. sub bir zabit, bir gün bana: Avusturyalı binbaşı, kadını pek â- Viresinin telefonuna bir tel bağlandı- «— Bir arada gördüğümüz üç Po-/ğı ve konuşulan şeylerin gizli bir Jonya zabitinin mutlaka birisi ca -| büro tarafından dinlendiği anlaşıl- lüyordu. «Neden sonra, erkânı harbiye da-| Nazarete gelirken, beraberinde bü .. Atdalar ve Anadolu hat'ında yeni'ikler J»zalmayı Maliye Vekâleti hoş gör- pılmasını gördüklerinden |memektedir. Her nekadâr, mefnle - hürhalde, bu tenzilütin yüzde 50 yi) kette motö çoğaldığı geçeceği kuvvetle tahmin olanmak-i takdirde benzin sarfiyatı da arta - tadır. “Akay , idaresi hususi ve yeni bir şirket kurdu Kemalist ! Rejimdea insaft Orla Anadolu — ansızn İ İbüyük bir darbesine uğradt den ve gökten gelen felâkti İzabların en azılısı olan en buşla Kırşehir muhitâ Fibatı gazete —muhubirli dikleri haberlere göre tüylerimizi ürperten sal ludur, Yüzlerce ev yıkılmış, dağl ovalar dere haline gelmiş * yüzlerde vatandaş evsiz I kalmıştır. Ancak, bütün bil zararların üstünde, yüreğim! İhyan ea büyük acı bir çocuğunun ölmüş, ymM Tâl kalmış olmasıdır. w Şüphe yak ki, hepimiz bi | rün matemi — içinde Yüzlercesinin bir arada vatandaşın bile durup d mesi muhakkak ki — avutuli acıdır. İ Bay Şükrü Kaya Türkiy€ Millet Meclisi kürsüsünde min act tafsilâtını millet izah ederken bilhassa işardl miz noktayı tebarüz etüirmü nuyor, İ İç Bakanı bu — felâkelit |sadmesini ve yarattığı vüyül |Sürü izah ederken ayni & tabil bir görüş ve uumg sipleşmiş itiyadı içinde İn fir Şükrü Kaya, sözlerinin | sülü içinde üzerinde —durdü noktayı bize şu cümlelerilt | çesakiz : İ «— Maddi zaratin usla & yeti yoktur. Fakat, asıl | memleketimizin bir katb gP fında yese düştüğü haber & 'tandaşımızın” enkaz aımı:;â |dir. Bu birtürlü telafi Rimiz bir acıdır.. Her türlü maddi zararıa * lıkla ve eskisinden daha İyi İyerint - getirilebileceğini İŞükrü Kayanın yalmız vata |Tüleri karşısında tabiatin karşı boyun eğişi bir taz |me isyanın, bir taraftan da insanu ve insanlığa verdiği |salâhiyetle ifadesidir ve bu | — Birimiz bepimiz için, birimiz için.. Diyen Kemalist umdenin lenmiş en beliğ tezahürüdüf Onun içindir ki, bu Şükrü Kayanın sözleri için bir izah, bir tenbih ve oluyor. 4 ğ - Bürhan € Birimizin derdi — yatı umumiye şirketi — aralarında| anlaşarak bir şirket kurmuşlardır.| Bu şirket yazlığa çıkacak olanlara! bir kolaylık olmak ve onlari uzun uzadıya zahmetten kurtarmak için tesis olunmuş ve bunda halkın) menfaati korunmuştur. Yazlığa çıkmak istiyenler, bu şir- kete müracaat edecekler ve eşya - larını Akay hatları boyunca nereye & Kiğibllra Üarama kadar isterlerse oraya kadar bütün Otele sordular. Ayni gece çıkıp| YESEİ ve Masrafları şirkete ald öl-| ittiği cevabı verildi. Harbiye na- Mak Üzere götürüleceklerdir. — Vel zareti şaşırmış kalmıştı. eşyaları evlerinden ambalajlanarak Nihayet, muayyon günde, hakiki kamyonlar ve hususi motörlerle gi-| binbaşı Marşal Paristen geldi, meso- decekleri yere naklolunacaktır. le de anlaşıldı. Yeni şirket, İstanbulun herhangi İlk gelen binbaşı, Rus casusu idi. bir semtinden alınamak ve bütün Beraberindeki çantada bir fotograf Masraf dahil olmak üzere 100 ki - makinesi vardı. Artık, planm, vesi- loya kadar olan denkleri 120 kuru- kaların iptal edildiğini, tatbikinden şa en uzak iskeleye taşıyacaktır. vaz geçildiğini söylemeğe lüzum var/ Hamal ve sair bütün masraflar bu mi?... nun içindedir. Ayrıca Akay vaptr- Bazı memurlar, casuslardan çok|ları ile yapılacak göçler için de bü-. korkarlar. Ve bu korkuları bazan|yük tenzilât icra olunması karar - Akşam olunca, erkânı harbiye re- isi kendini yemeğe davet etli. O, ka- bül etmek istemiyor, fakat reis 18- rar ediyordu. Nihayet: — Peki, dedi. Fakat, müsaade edi- niz, vtele kadar gideyim, geleyim.. Otele gitti. Uzun müddet sofrada beklediler. Ne gelen var, ne âe gi- 'den. Ertesi gün de meydana Çıkma- iyücek bir çantâ getirmişti. İçinde kitab ve dosyalar bulunduğunu söy hiç hoşa gitmiyen hâdiselerin zuhu-| laştırılmıştır. runa meydan verir, Bu tenzilâtın nisbeti geçen se -| M var) 'neye nazaran yüzde 12 dir, Göç edenlerin bütün eşyalarını evlerinden Hep’mlzm d j sıyfiye'ere çok ucuza götürecek Hokkabaz | Yaz mevsiminin yaklaşması mü-İcümle Akay — müdürlüğü, Adalari Külâhı mı ? nasebetile Şirketi Hayriye idare - hattında çok pahalı olan yük ve eş- Kesekâğıdı mı sile Akay — müdürlüğü, — yazlık ya tarifesini, herşeyden evvel ten- Son günlerde şehrimizif müşleri Ve sayfiye yolcusu adedini zü etmeği ve göçlere teshilât gös -| — pezar yerlerinde bi pakill kendi hatlarında çoğaltmak için termeği zarur bulmuştur. yar meyvacılar gene hil) jbüyük faaliyete ıeeçmiyludl_r- | Haber aldığımıza göre, Adalar vel mağa başladılar. Meselâ Ö Heor iki idare, sayfiyeye gidecek- Anadolu yolcularından istiyenlerin şam Çetberlitaştaki pst leri ıılı(uîuhln: hsrhmk için, bunleça Çeyalarını çok ucuza nakletmek ü-| kilo elma ile 20 tane Pf yeni kolaylıklar hazırlamakta, hazı zere Akay idaresile Antalya nakli | — b tedbirler tesbit etmektedirli a N TaRR Va ü KS fizere olduğu için bir 469 tıcının harekâtına pek diki demedim. Fakat kese koyduğu bu yemişler hiç çürük, ezik bulun! Kgördüm. Lâkin eve geldiğim vakt Tetl.. Bir de ne bakayıf' zim o cahim elmaların * kalların altından çürümüş hemcinsleri mı?.. Bunların hepsi; bif baz külâhı gibi hazırlı kâğıdlarının altında oldUl”| işi ve hilekâtlığı anladıf | Büyük kese kâğıdlarif? na bu çürük meyvalar doldurulmuş ve sonra benim gözümün önünde Fi dan konmuştu!... Bu vağif | | 4 me şikâyet edeyim? VE pat edeyim?.. Son Telgraf — Ol zun bu mektubunu .B arzediyoruz. Belediye müurlarının bu husustü * şiddetle mücadele et menni ederiz. g