30 Ağustos 1937 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 2

2 -—SOÜTELG'R AF - 30 Âğustos 1937 Hem gülünç, hem hazin — ' Kiraları ucuzlatmak Bugünki?ğğğahürle Portekizle Çekoslovakya neden bozuştular ? Portekizliler, Çekoslovakyadan ala- cakları silâhları İspanyollara verecekmiş de ondan.. Ajans Havass'ın Lissabondan ve! 'dığı bir telgrafta şöyle deniyordu: «Portekiz Haritiye Nezareti ak - şam geç vakit bir tebliğ neşrederek Portekizin Çekoslovakya ile bütün diplomatik, münasebetlerini katetti- ğini ilân etmiştir. Prag'daki Porte - kiz sefiri daha çarşamba günü mev- Kiini terketmiş vö Viyanaya hareket eylemiştir. Lissabon'daki Çek sefi- rine de memleketi terk hazırlığı sı- rasında beynelmilel nezaket kaide- Terine tevfikan diplomasi mui nin mahfuz tutulacağı bildirilmiş - tir.> Avrupa matbuatı bu hâdiseyi hem gülünç ve hem de hazin buluyor. Gülünç buluyor: çünkü her iki mem- Jeket biribirinden binlerce kilomet- re uzaktadır. Aradaki diplomasi ih- tilâf ve niza hiç bir şey tevlit ede - mez. Hele bu yüzden bir harp tehli- kesi kat'iyen varit değildir. Ola ki, Portekizin Atlantik filesu Bohemya gölüne gelsin!.. Bu takdirde de eğ- lenceli bir sonbahar, yahut kış masalı yaratılmış olur. Diğer bakımdan hâdise hazindir, çünkü bunda İspanya dahili harbi- nin Avrupa milletleri arasında hu - sule getirdiği emniyetsizlik ve husu- metin derinliği görünüyor. Lisabon ile Prag arasında iki memleket mü- nasebetinin inkıtama sebebiyet vere- cek kadar şiddetli bir ihtilâf ve niza- ı İspanyadaki dahili harpten doğ- duğu şüphesiz ve mühakkaktır. Ni- tekim Portekiz hükümetinin bu bap- ta neşrettiği beyanat bunu teyit et- Bu beyanat şudur: «Portekiz, kendisinin silâhlari art- fırma programına tevfiken Çekoslo- | vakyanın başlıca si fabrikaları; müracaatle Portekiz ordusu için ayyen miktarda makineli tüfek satm almak istemiştir. Çekoslovak makine fabrikaları teslim müddetleri müs: t olduğu için tercih edilmişlerdir. Teslimat mukavelesi hakkındaki mü- 1 şekilde cereyan et- zakereler $ miş ve silâhların münhasıran Por - n (A AAA AAA Eski dostlar Dün akşam Ali isminde bir kah- veci çırağı eski dostunun yüzünü yaraladı Dün akşam Tarfabaşında yine bir cinayet olmuştur. Hâdise şöyle ce- reyan etmiştir: Bir kahvede çalışan Ali, epeyce za- man Naciye adh bir kadınla beraber yaşamış, fakat Naciye her nedense iki ay evvel Aliyi terketmiştir. O zamandanberi bu ayrılığı bir türlü içine sığdıramıyan Ali, gün geçtikçe hem sinirlenmekte, hem de Naciyeye karşı olan muhabbetini | yenmiye çalışmaktadır. Fakat dün Bece fena bir tesadüf Naciye ile Ali- Japonya - Almanya ve İtalya Hitler ile Musolini arasındaki mülâkatta bu mevzu da konuşulacak Londra, 30 (Hususi) — Royter A- jansı muhabirinin duyduğuna göre Müusolini ile Hitler arasında cereyan €edecek müzakerelerin mahrem kal - ması için, bu müzakereler, Hitlerin Bavyeradaki köşkünde yapılacaktır. Bu görüşmelerde Japon - Alman it- tifakına İtalyanın da iştirak etmesi ve bolşevizme karşı bu üç devlet a- | rasında esaslı ve müttehit bir cep- İngilterenin bu cep- d te bolşeviz- me karşı kurulacak tarafa müttefik olması için nasıl bir hattı hareket it- tihaz edilmesi icabedeceği tesbit o- lunacaktır. Hitler - Musolini mülükatı esna- sında Avrupada bulunan bazı Japon Biyasi ricalinin de Bavyerada bulu- tacakları söylenilmektedir. » -di |tekiz ordusuna ait sı şart ko- nulmuş, mukavele fe edilmişti. İFakat son dakikada fabrika müdü- İriyeti 13 temmuzda Pragda Partekiz Elçiliğine bir mektup göndererek LÇkailovık hükümetinin 12 tem - muzdan itibaren silâh ihracatiımı mo- şrettiğini bildirmesi üzerine Porte- kiz hükümeti, Çekosloyak hüküme- |tine müracaatle ihraç müsaadezi is- temiştir. Çekoslovak hükümeti ise İspanya işlerine ademi müdahale İyasetinde Portekiz hükümetini: |rafgirane hattı hareketini ileri süre- rek bu müsaadeyi vermekten imtina eylemiştir. Mesele de bundan çık - mıştır.» Resmi bir Çek tebliğinde ize Por- | tekiz hükümetinin yukarıdaki tebliği zıddına olarak mesele tamamile gay- ri siyasi bir şekilde tasvir edilmekte ve şöyle denmektedir: «Portekiz Hükümeti son zamanda bir Çekoslovak silâh firması ile silâh teslimatı hakkında müzakerelere gi- İrişmiş ve bu münasebetle hariciye jpezaretimize de müracaatle Çekoslo- İvak Hükümetinin bu teslimat için İmüsaadesini istemiştir. Fakat mez- |kür silâh firmasının Çekoslovak or- İdusuna karşı evvelce giriştiği taah- hütleri bakımından istenilen müd - det zarfında teslimatını yapabilecek İvaziyette olmadığı anlaşılması üze- rine Portekiz hükümetine Çekoslo- vak ordusunda kullanılan başka bir İtipin verilmesi teklit edilmiş, Por - tekiz hükümeti ise istediği tipte ısrar eylemiş ve başka bir tip teklif edil- |mesini siparişin reddi gibi telâkki et- miş ve 18 ağustosta Pragdaki elçisini İgeri çağırmıştır. | Çekoslovakya ile Porlekiz arasın- İda siyasi ve diplomasi hiç bir ihtilâf İyoktur. Bu itibarla iş ve ticaret mü- | İzakerelerinde ademi muvaflakiyetin Idıp:ıımuıi münasebetinin tek tarallı | olarak inkıtana müncer olması bey- nelmilel münasebetler tarihinde ye- İgâne bir hâdisedir.» yine karştlaştırmış Ye Alinin Na- | ciyeye olan muhabbeti Slevlenmiş, Ali, Naciyenin yolunu keserek ken- disine yalvarıp yakarmıya başlamış- tır, Fakat kadın, karşısında bir köle | 'gibi yanıp yakılan Alinin bütün rica ını reddedince, bu sefer VAli de tehditlere başlamış, bu da kâr jetmeyince AlI, bıçağını çekerek Na» ve niyazl, yi, yüzünden, çenesinden yarala: |mıştır. Kadın hastaneye kaldırılmış, JAli yakalanmıştır. ittifakı j ——— | . .. | Sabiha Gökçen (Baştarafı Nrinet'sahifede) | rnici Ordu Müfettişi Fahrettin Al- tay, dün Eskişehire gitmişlerdir. Tayyare mektebinde yapılacak o- |lan bu merasimi, Örgeneral Fahret- tin Altay #çacak ve Sabiha Gökçe- nin askerlik hayatı, havacılığın e- hemmiyeti, memleketimizde hava - | cıliğin inkişafı ve bunda ilk kadın tayyarecimiz olan Gökçenin rolü hak-| kında bir nutuk söyliyecek; diplo - | masım verecektir. Bu gece de Sabiha Gökçenin dip- için tedbirler Evvelâ inş;a;ı“çoğaltmak, inşaat .malzemesini ucuzlatmak lâzım Belediye İktisat Müdürlüğü, kira- |her tedbire baş vurulması ve bu ara- ları ucüzlatmak için, her şeyden ön- |da malzeme nakliyat fiatlarının in- e& inşaatın çoğaltılması lâzimgeldiği, dirilmesi, binaların ayni çap ve ayni bunun için de bütün inşaat işlerini tipte inşasımın temin edilmesi, inş: 'bir elden idare edecek yeni bir te- |at için cüz'i faizle halka ikrazatta bu- İşekkülün kurulmasına ihtiyaç oldu- |İlunacak yeni tasarruf sandıkları te- ku hjkkmdn bir rapor hazırlamıştır. 'sis olunmâası gibi bütün inşaata ait Bu rapora göre Belediye, çimento gi- |işlerin idare ve kontrolünün bu teş- bi bütün inşaat malzemesine azami |kilâta bırakılması kanaatindedir. |fiat tesbiti ve bu malzemenin daimi | Bu rapor, alâkadar makamlarca da kontrol altında bulundurulması, bi- 'kabul edildiği takdirde kanımiyet naların daha ucuza mal edilmesi için İkesbeylemesine çalışataktı Taçlı Calı Kuşu (Birinci sahifeden devam) |kendisine paşa unuvğnı verilen ba » İki nişanlı sevişedursunlar, saray |bası Zülfikar paşa ona vekâlet ede. erkânı mühim bir mestleyi düşünüp |cektir. N *Camiülezt durmaktadırlar. O da şu: Kraliçe ev- |versitesi Rektörü kıyacaktır. Ve bü- lenince, çarşaf giyecek ml, giymiye- “tün dini rüesa merasimde hazır ola- cek mi? Kral ile beraber, merasim- caktır. Merasim, Müntaza'daki y lerde bulunabilecek mi, bulunam 'da yapılacaktır. yacak mı? Kral Faruk nişanlısına, birinci sı- Eğer Kraliçe, çarşaf giymek iste- İnıf Elkamel payesini vermiştir. Bu mezse, bu eski ananenin hilâfına e- 'nişan, Mısırda kadınlara verilen en lacaktır ve bir çok kimseler, Kral ve 'yüksek payedir. kraliçenin an'aneye pek de riayet e- | Bu merasime intizaren, Kral Fa- deceğini zannetmemektedirler. [ıux'ıın kız kardeşleri, saklambaç oy- İzdivaç merasiminin bir seneden 'nadıkları arkadaşlarının, bir sene evvel olması ihtimali yok gibidir. İsonta kraliçeleri olacağını düşünerek Yalnız, merasim, eski âdet üzerine Lıvlnm— ve oyunlarına devam et- yapılacak, ve nikâhta Safinaz değil, |mektedirler. ey Ya_;ını, başını |Harbiyenin günü Almış olan meşhur Fransız artistinin Ankara, 30 — Harbiye Mektebinin BGŞ"IG gelenler,nww 108 üncü yıldönümü bu- gün Ankarada büyük merasimle kut- İlanacaktır. Bu arada geçit resmi ya- Beyazıtta ve Taksimdeki merasi: Büyük geçit resmi (Birinci sahifeden devam) daha sabahtan Üniversite meyfiaı İda yer almışlardı. Yangın kulesinin yanında halılarla süslenmiş bir kürsü Bgöze çarpıyordu 'Tam saat 9,5 ta meydana gelen İs- |tanbul Komutan vekili Korgeneral Cemil Cahit Toydemir, maiyetinde 61 inci Tümkomutamı General Os - man Tufan, İstanbul Merkez Komu- İtanı General İhsan, Deniz Harp Oku- îlu Komutanı Deniz Albayı Ertuğru! olduğu hâlde kat'aları teftiş etti, tef- tişinden sonra kürsünün yanına gi - dildi. EN KIDEMSİZİN NUTKU Burada ordu namına İstanbulda en kademsiz bir sübay nutuk söyliyecekti | Bu işe seçilen 61 inci tümden asteğ- men Nürettin, kürsüye geldi ve: «— Yüce Türk ulusu, kahr. ordu! Buraya, bugün ulusal ta mizin çok şerefli bir gününü kutlu- lamak için taplandık. Sevgili vurdu- muzun her köşesinden sevinç dalga- İları taşıyor, necip milletimiz bay - yram yapıyor» cümlelerile başlıyan nutkunu okudu; nutkunda Mütare- ke devirlerinin karanlık günlerine da- ir biraz tafsilât verdikten sonra, mil- | N mücadelenin safhalarını anlatlı ve |devam etti: Aziz kardeşlerim! «— Bugün mükemmel bir ordu ile |yurdumuzun ve ulusumuzun selâ - İmetini gerçekleştirmiye azmetmiş | |bulunuyaoruz, acun bunu böyle bilsin, sözlerime son verirken Ulu Başbuğ | |Atatürke, tanrıdan uzun ömürler di- ".ltr. şehitlerimize saygı ve selâmları- )u sunarım.. Asteğmen Nurettinden sonra Üni- versite ve gençlik namıma kürsiye ge- len Tıb Fakültesi talebesinden Zeki Erataman da söylevinde, 15 inci yıl- dönümünü — kutluladığımız — Zafer |dönmüşlerdir. Mistinget Paris, 30 — Parisin Eyfel kulesi (İ9* Yaptığını gören Ali Mehdi, fena ,31 Cemil Cahit Töydemir geldi ve | kadar meşhur olan artist Mistenget, evvelki gün az kalsın, çalışmış ol- 'duğu Mozador tiyatrosunda, kendi - sine âşık bir adam tarafından öldü- rülecekti, Rüen şehrinden Parise ya- yan gelmiş olan Mark Delaland iz- minde biri zorla Mistenget'in nda- ma girmek istemiş, tabancasını çe- kerek kapıya hücum etmiştir. Bir taraftan — Onu seviyorum, ya benim ola- cak, yahut bir başkasının olmuyacak, onu öldüreceğim!.. Diye haykırıyordu. Adam, polis ta- rafından yakalanmıştır. Mistenget'e gelince, yaşı elliyi çoktan aşmış o- lan bu maşuka, hâdiseden memnun- |zü dur. Yüksek mekteplere alınacak talebeler Üniversitede yeni ders yılı ve ka- yıt ve kabul hazırlıkları başlamıştır. Tıb, Hukuk, Edebiyat, Fen ve İkti- | sat Fakültelerine ve Üniversiteye bBağlı Diş ve Fezacı yeni, talebe alınmasına 1 eylül sa- bahından itibaren başlanacaktır. Bu sene liselerden mezun olan ve mekteplerine geçen yillardan artakalan talebe ade- dine nazaran yeni müracaatlerin faz- la olacağı sanılmaktadır. Üniversitenin yeni yil varidatı 75 bin lira olarak tahmin edilmektedir. ——— — Bayan Makbule, Örgeneral Fahret - tin ile Eskişehirin sivi! ve asker bü- loma alması şerefine Eskişehirde mü: kellel biz ğğılu vörilecektir. Baloda A ün ileri gelenleri ve tekmil tay - iyare sübayları bazır bulunacaktır. İpalacak, Ulus meydanındaki öbide- Bayramının mahiyetinden, İstiklâl ye çelenk konulacak, bu yıl mezun İsavaşının bafhalarından bahsettik - | olan talebeden Bir genç bir söylev |ten sanra: İverecek, saat 15,30 da mektepte and | *«— Sulhperverliğimize misal mi *igmc ve diploma tevzü metasimi ya- |istiyorsunuz? Büyük zaferden sonra pılacaktır. kazandığımız muvaffakiyetlere bakı- | Bu yıl Harbiyeden çıkanlar, An- İniz. Onlarda barut kokusu, süngü | |kara Harbiye okulunun ilk vıl me- İşakırtım ve top sesleri yoktur. Bu İzanları alması itibarlle merasime hu- izaferlerde yalmız bir şes vardır. O İsusi bir ehemmiyet atfedilmektedir. 'da daima kükriyen Atatürkün sesi, l —— Türkün sesidir.. sözlerile nutkuna inâhayet verdi. | Giaigenei mülekip yaliz Ve ğapli Dün iki yoldaşı biribirime <ax.na kürsiye gelen Şehir Meclisi düşürdü azasından Adalı Avni de bir süylev | Valde hânında oturan İranlı Meh- jverdi ve söylevinde bu zaferin ne di Ali/ vanında Marya #ühr Hir ka- İMüskül şartler içinde — basarıldığıni dınla dün Suadiye gazinosuna git - |tebarüz ettirdikten şehitlere |miş, orada Kâmil ve Mehmet adlı iki |Selâm ve büyüklere şehir namına say- |arkadaşına rastlamış, hep bir arada gılarını sundu. oturarak yiyip içmişlerdir. GENERAL CEMİL CAHİDİN Gece yarısına doğru İstanbula dö- NUTKU İnerlerken Kâmilin Maryaya işaret- — Ray Avniden sönr: sonra irsüye Gene- balde hiddetlenmiş ve Suadiye polis ' meydanı heyebana getiren şu nut - |noktası önlerinde ayni hal tekerrür - kunu söyledi: jedince Ali Mehdi tabancasını çekmiş İve Kömili tehlikeli surette yarala - |mıştır. Kâmil Haydarpaşa Nümune ' hastanesine - kaldırılmıştır. Hayatı tehlikeli değildir. Suçlu bugün Ad- liyeye verilmiştir. ' Hariciye Veki'i <Arkadaşlar; heyecanla anlattığı büyük 'Türk 24- feri bugün kutluladığımız milli bay- ram, çok kudretli varlığımızın baş- langıcıdır. O gün, Türk ordusu, koca dünya tarihinin dik ve yalçın alnını top ateşlerile ve şanlı süngülerile Hariciye Vekili Tevfik Rüştü A- oraya derin ve ebedi izler halinde İras iki üç güne kadar Cenevreye gi- 'şu nurlu damgayı vurdu: (30 Ağus- decek ve Mülletler Cemiyetinin 10 “t0s 'Türk Zaleri!) Bu zafer ve bu z eylâl toplantısına iştirak etmiştir. fer bayramı, yüce Türk milletini | Rİ aeT Z hilkati beşerle başlıyan şeref ve za- Dün bir &ite diçak — ( LA dolu farihinin en parlak bir ı bıçağa geldi ” Tışığıdır. » Dün Yeşildirekte oturan bir Ya - | General, bu kutlu günün büyük - hudi ailesi arasında geçimsizlik yü- lüğünü çok veciz bir şekilde izah et- İtikten sonra askerlere hitap etmiş- üÜr: «Büyük kurtarıcının açtığı zafer ve medeniyet yolunda onun peşinde ve onun izinde yürüyen sizler, yurdu - muzün güvendiği ve dayandığı en ikudretli varlıksınız. — Sizler, biricik yurdumuzu her şeyden üstün ve her İtehlikeden masun bulunduran vatan- severlersiniz, bahtiyarsınız, bahtiyar olun, bunları size hatırlatmakla ben de bahtiyarlık hislerile dolu olarak büyük zafer bayramını hepinize kut- Tularım. Bu yaşatıcı zaferin yaratıcısı Ulu Başbuğumuz Atatürkün yüksek var- lığını tebcil ederken mukaddes şe- |bitlerimize ebedi saygılar suynarım.» | General kürsüden indikten sanra |Beyazıt Cumhuriyet Meydanında ha- | (zırlanna tribünlere geçildi, Buraad | bazılarına |Vali Muhittin Üstündağ, Vali Mu- ve bu iti. învml Hüdal Karataban, vilâyet er- razları tesbit için hukukçulardan mü- kânı, saylavlar ve yabancı elçilikler jrekkep bir encümen kurmuştur. — |erkânından mürekkep davetliler bu- karısı Mazelkayı bıçakla y oğlu 12 yaşında Dami, Kutucularda yangın Dün gece Kutucularda 57-59 nu - maralı Yakubun dükkânından ateş İçıkmış, bu dükkân yandığı halde yan- İgin söndürülmüştür. | Zabita, yangını şüpheli — görmüş; dükkân sahibile çıraklarını sorguya İçekmiştir. | Evkafla belediye Evkafla Belediye arasındaki 4hti- JAf meselelerin halli, dört mebustan |mürekkep bir hakem heyet; miş, hakem heyeti 400 madde üze - rinde kararını vermişti. Genç sübay arkadaşımın destanını | lunmakta idiler, Tam 10 buçuktâi çit resmine başlandı. Komutanın bulunduğu — tri karşısına gelen 61 inci tüm b çalarken başta tüm komutanı Bf İral Osman Tufan, onu takibeli |kâmharbiyesi, sonra sırasile YE |Sübay Okulu taburları, deniz bayları, Deniz Harp okulu ve Gedikli Erbaş Okulu, Kuleli, tepe askeri liseleri, 61 inci tül |mürettep piyade alayı, topçu |motörlü tabur, süvari bölüğü mobilli toplar, tayyare defi merasim geçişini yaptılar. Ki dan sonra esnaf cemiyetlerile teşekküller geçit resmini tamamtli dılar. Alay Beyazıttan hi tramvay caddesini takiben Cumhuriyet meydanına kadar Tüyüş yaptıktan sonra Taksim rılan kıt'alar kendi - garnizonlafi Merasim geçidinde K:leu ve tepe askeri liseleri, muntazam $i fet ve düzgün geçişlerile çok landılar, Yarının kahraman süb İrını teşkil edecek olan bu gençi sert adımlarla geçişi bütlün s€ lere büyük bir itimat bahşetmi idi, Merasim geçişi yapılırken bit va filosu meydan üzerinde yapmıştır. BEYAZITTAN TAKSİME Komutanlarımız ve vali ile d zevat, Beyazıtta geçit Tresmi bitmez otomobillerle Taksime £ mişlerdi. Alay buraya varır va etrafı dolduran binlerce halkın Ci kun alkışları arasında ve İstiklâl şını müteakip âbide meydanir direğe şanlı bayrağımız,çekilir Müteakiben —müzika Cumhi marşını çalmıya başlamış ve mi lif makamlar ve teşekküller adıı âbideye birer çelenk konulm Bundan sonra kıtaat garnizonlü na, mektepliler yerlerine dönmü lerdir. | GECE ALAYLARI Bu gece iki büyük fenor alayt tip edilmiştir. Alayın birisi Beyö diğeri İstanbul yakasında ya cak ve askeri kıt'alarla me'-teplli rak edecekt Inhiliz filosu -Perşembe ye | Geliyor İngilterenin Akdeniz donanmal mensup bir filo, 2 eylül perşembl bahı limanımıza gelecektir. Filo, Yeşilköy açıklarında to dolarımız tarafından — karşılal Wmı.ı'..-ıd resmi ziyaretler yamlacakk! yafetler verilecektir. | | İnönüne Bulgar Kr dan taziye telgrafi Başvekilimizin kardeşi Bay Haf İnin ölürü dolayısile Bulgar Kral rafından İnönüne bir taziye tali İçekilmiş ve İnönü de buna bİf şekkür telgrafile mukabeleed lunmuştur. Tarih Kurultayı | 20 eylülde Dolmabahçe sara itoplanacak olan Tarih Kurultay! |Yunanistan ramına Arkeoloji Mi |hassıs Profesör Maritüs bulun 'tır. Profesör, Küçük Asya hakki bir tebli ğokuyacaktır. Atlantit hükümdari! serveli aranıyor Bir Amerikah âlimler hı ;Sağlarında vaktile icrayi hükümü den Atlantid hükümdarlarının nelerini aramak üzere Fasa lerdir. Bu heyet, Fastan i ru gidecek, bu dağlara çı yüzüned altını kıymetsizlei (derecede altın bulacaklarmış. Hariciye İstanbula gelen giden rın çokluğu ve şehrimizin ht ziyeti göz önünde bul! rada Hariciye Protokol Mi 'ğünün bir bürosu tesis edileti |Postacı bir güvercin ve ne taşıyordu İstinyede Gümrük muhafazf murları, ayağında T-O barfleri | ve 174 rakamları bulunan bİF ein yakalamıştır. ; vi