3 Ekim 1942 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

Almanyanın Kış plânı Üzerinde düşünceler Ekrem Uşaklıgil inlândiya körfezinden Vol- ga dirseğinie kadar bir çiziniz. Bu hattın üzerinde Stalingrad çevresi hariç olmak üzere Alman ordusunu müdafaa d rüyoruz. Rus ordusu ise bu hattın en aşağı yarım düzüneyi rnuhtelif bir saldırı halindedir. Alman devlet reisi tarafından iki maddede hülâsa edilen kış plâninı bir defa daha hatırlıya - İm, hükmederiz ki, Bu vaziyet kış sonuna kadar bu şekilde devam edecektir. man ordusunu taarruzdan dandadır ; Nepolyonun den gözü yılmış: — Rus neferini bir defa öl - dürmek yetişmez. İki defa öl- dürmek, ondan sonra da mezara gömmek lâzımdır, demeyi âdet edinmişti. Hüdiseler gösterdi ki, 130 se- ne sonra Rus neferi gene ayni neferdir. Üstelik Sovyet rejimi 25 yıl durmadan harb endüst çin çalışarak Rus nef düşünülebilecek O malzemenin hepsile teçhiz etmiştir. Hududsuz toprakla, hudud - suz insan kaynağından istiffle eden, bir de çelik teşkilin elinde bulunan bu orduyu silâh kuvve- tile yıkıp ortadan kaldırmak ka- bil olmuyor, o halde hedefe var- mak için metodu değiştirmek Yüzımdır. ylenen nutuklarla yapılan neşriyaltan anlaşıldığına göre yeni programın ( tanzimine il ham veren düşünce sülâ - sa edilebilir: , — Alman ordusu asgari za“ yiatla müdafsa ve içinde azami rahat temin edilebilecek bir hat gerisine çekilerek bekliyecek, bir taraftan da zaman âmilini ken - disi için müttefik yapmaya ça - hşacaktır. Alman ordusunun gerisinde kalan toprakta 90 milyon nüfus sakindir, bu nüfusun bir kısmı katıksız. Rus ise bir kısmı da henüz tamamen Ruslaşmaktan uzak kalmış mubtelif Slâv veya yabanci ırklarına mensubdur. Alman nesriyatına dayanarak hüküm vermek doğru olmaz, fakat, Rusyaya gidip gelen bazı ta- rafsız müsahidlerin yazılarından anladık ki Alman idaresine ge - çen M0) milyonluk nüfus içinde mühim bir kısım Almanya hesa bna çalışmaya, hatta Almanya lehine dövüşmeğe başlamıştır. Yavaş yavaş bu nüfusun tekmili ayni yola sokulabilir. Almanya bu yıl Rus toprakla rından mühim miktarda yiyecek aldı, Gelecek yıl daha fazlesin alacaktır, bir kısım fabrikaları çalıstırmağa başladı. Gelecek yıl geri de kalanları da işletecektir. Bu, evvelâ Almanyayı, sonra Almanyaya bağh memleketleri, daha sonra da bütün Avrupayı genisliğe götüren bir yoldur. Almanva bu vaziyette Rusya| nın içinden çürüyerek açlıktan ve kaynaksızlıktan çökmesini sanenenenessesasonsanasinsssasusnausanamasas0s0za | TAKVIM © 1 aci terin | Arabi sene 1981 Rusya seferin - hat Gözlerinizi kapatarak tanıdı SON POSTA klarınıza hayali bir geçid resmi yaptıracak olarsanız bazılarını hep kaybetmek, bazılarını ise ” ele ie hep kazanmak için yaratılmış farzedebilirsiniz, fakut biraz dü- mücalsaya sevkeden sebeb MEY) süinürseniz bu faraziye sizi tatmin etmekten uzak kalır, a A .. “Sivil memur!,, diyerek tüccarı soyan hırsızlar Sirkecide İzmir otelinde” bir müddettenberi misafir bulun - makta olan Ali adında bir tüc- car evvelki gece Beyoğlunda Yüksekkaldırımdan geçerken ö- nüne tanımadığı üç kişi çıkmış. tır. Bu adamlar, taşralı o tüccara İyakın ahbablık ve dostluk gös- termişler, hep beraber köprüye İdoğru yürümeğe başlamışlardır. Kendilerini sivil zabıta memuru diye tanıtan bu ağımlar, Eminö- nünde Alinin yanından ayrılmış- lar, esasen çakır keyif bir halde -İbuluman tücöar da otele dönmüş- tür. Fakat ceketinin cebine el a- tan Ali, içinde 180 lirs bulunan ctizdanının yerinde olmadığını İ görmüş, az evvelki (o ahbablığın manasıni anlıyarak polise koş mustur. Yapılan tahkikat neti - cesinde, kendilerine sivil (o polis memuru süsü vererek taşrahı tüc- cara ssinalık eden bu acıkgöz - rında üç sabıkalı oldukları anla- sılmıştır. Zabıta tarafındari ya. kalanan soyguncuların üzeri a - ranmıs, tüccardan asırdıkları pa- ra bıu'unarak müsadere olunmuş- tur. Her üç suclu da müdedelu - mumiliğe tesi edilmislerdir. eek Sanlakai fıtır İstanbul Müfiliğinden: Böle mizin en mülaim ihtiysetm kar, söwan, yurdumuzun hava (o müdafaası esbabım temin hususunda pek kıymeti İ messi görülmekle olan ve aldığı ie berründı Kızılay ve Çocuk Esirgeme ka, rumlari'» aralarında paylaşan Türk Ha. w Kurumunu her veçhile o yanlımda İ bulnulması lüzumu, Fıtra ve zekât ik, İse mükellef olan muhterem ahalinsine #hemmiyelle arz ve Sadaka! firm nevi ve mihdurı ân olunur, SADAKAİ FITIR Rerraki bekliyebilir. İşte müdafanya geçen Alman ordusunun uzaktan anlaşılabil- diği nisbette esas düşüncesi bu- dur. * Rus ordusunun on bes aydan- beri hiçbir dünya ordusunun katlanamıyacağı o derecede bü- yük zayiat vermesine rağmen İİlmütemadiyen saldırı halinde bu- lunmasının sebeblerine gelince, Bir dakika için 130 yıl evvelki maziye dönerek Napolyon sefe - rini hatırlıyalım : İkinci Aleksandr Napolyonun yaklaştığını — işitince lerin Sabri, Nadir ve Zeki adlan Sehir Tabiat dünyaya gelen her ferdin yeni bir defterin beyaz yap- rağı gibi boş bırakmış, alnın yazısını yazmak hakkını o alnın sahibine terketmiştir. Kayıbın o sanın kendisidir. tu olamaz. aberi İstanbulun Karne usulü sıkıntısı de Belediye hududu haricinde bu lunan kazalara karne usulünün ilgası dolayısile Ofis tarafından un verilmemesi üzerine Kartal, Pendik ve havalisi köyleri mi- la çok müşkül vaziyette kaldık - larını ileri sürmüşler ve un veril mesini emişlerdir. Rami civa- rındaki Köçükköy halkı da vilâ. yete ayni şekilde mür&caatta bu- Tunmuştur. Diğer taraftan Pendik, Kartal ve ha halkından buğday mübayaa etmek üzere Eskişehir akasına giden heyetler de buğday temin edemeden dön - Siyasal bilgiler okuluna alınacak yatılı talebelerin müsabaka imtihanları Siynsal Bilgiler okuluna bu yıl alınacak parasız yatılı talebenin İimtihan günlerile müsabakaya İdahil edilen derslerin i | Maarif Vekilliğnce tesbit yek alâkadarlara bildirilmiştir. Önümüzdeki Pazartesi günü saat 8,30 da türkçe kompozis - yon, saat 14,30 da hayvan ve nebat fiziyolojisi, ayım 6 ncı Sah İzünü saat B,30 da riyaziye (lise edebiyat kolunun bilmesi lâzım gelen bahisler), sant 14,30 da yabancı dil, ayın 7 nci Çarşam. İba günü Türkiye, komşu mem- İleketler ve büyük devletler coğ- rafyası ile İstanbulun fethinden bugüne kadar olan Türkiye ve Fra: nkılâbından sonra Av- rupa tarihleri, ayni gün lise fen İkolunda okutulan programa göre ifelsefe ve içtimaiyat derslerin » den müsabaka imtihanları yapı - İ İSTER İNAN, (Ulus) refikimizin fıkra muharrirlerinden birisi yazı » yor: «Geçenlerde birisi anlatı- yordu: Harb içinde olan memleket- lerden bir takımlarının. ateş boyunda dövüşen (askerleri, İzin alıp evlerine gitmiye pek de istekli değillermiş. Buna s€- beb de, cephede karınlarının doyman imiş. Vökıâ bir asker izinli oldu- ğu zaman da karnını doyur » | j messilleri dün vilâyete müracaat. | Kaldırılan kazalarında ekmek | " vam ediyor Pendik, Kartal ve havalisi Rami civarı halkı vilâyete müracaat ettiler müşlerdir. Vilâyet bu vaziyet karşısında bir taraftan Ankara- ya müracaat etmekle (beraber, diğer taraftan şimdilik bu ma - hallere un verilmesini o Toprak Mahsulleri Ofisine (bildirmiştir. /Dün Maltepeye bir miktar un verilmiştir. Bugün de Kartal ve Pendik muntakalarına un 'verile- İcek, kat'i tedibler alınmeiya ka. İdar ihtiyaçlar bu suretle temin olunacaktır. Ankarada bulun - makta olan Toprak Mahsulleri Ofisi müdürü Şakir de bu husus- ta alâkadarlarla temaslar yap - maktadır. Bu yıl mekteb kilabları zamanında basıldığından hiçbir sıkıntı çekilmiyecek Maarif Vekilliği ilk ve orta öğ- retim ökullarında yeni ders yılı için islim ve terbiye heyetince ders ki - tabi olarak kabul edilen eserlerin Tistesini alikadarlara bildirmiştir. Kitabların fiatlarile temin edile. ği yerlerde Vekliliğin bu tamintin de ayrica gösterilmektedir. Son za: manlarda kiğid flatlarının artması İ yüzünden bir kisim kltablarin fi - | atlarına bu yıl 10-20 kuruş arasında İbir zam yapılmıştır, Ancak geçen İ seneye aid kitablar, üzerlerindeki ftatlarin satılacaktır. Vekâlet mekteb kitabları için, zamanında Maarif o matbaasında baskı faaliyetine geçmiiş bulundu - ğundan bu yil gerek İlk ve gerekse geçen sene olduğu ortaokullarda gibi kitab sikınlısma meydan ve *| rilmemiştir. İSTER İNANMA! mak imkânunı her halde elde eder amma böyle hareket © den askerler belki de, kendile- ri doyarken ilerin aç olduklarını görmek gibi a- cıklı bir manzaradan kaçmak istiyorlardır. Bu örnek de bize, daha yüz- lercesi içinde, yabancı memle- ketlerden birçoklarının iaşe bakımından içlerinde bulun - dukları güçlükleri gösteriyor.» Biz bunun böyle olduğuna inanıyoruz. Ey okuyucu #en: lduğu gibi kazancın âmili de in- İnsanın kendisinden büyük düşmanı veya dos- eri Halka 200 bin ralık manifatura tevzi edilecek İstanbulda tevziatı Yerli Mallar Pazarile idhalât şirketi yapacak Hariçten memlekete ithal edilen manifatura eşyasının Gç S0 sinin bazı müesseseler vastasile halka dağıtılması - na karar verildiğini yazmış * tıh. İstanbul şehrinin ihtiya - « için ayrılan kısrm Yerli Mallar Pazarları müessesesi ne, İzmir ithalöt şirhetine ye İstanbul ithalât şirketine ve- rilmeğe başlanmıştır. İlk par- 4 dağıtılan manifatura eşya - sının değeri 200 bin liradır. İzmirdeki tevziat ise yalniz Yerli Mallar Pazarları mües- sesesine ve İzmir itholât şir - ketine verilmektedir. İzmirli şirket 12 vilâyete tevziat ya- pacaktır. Umumi meclis seçimi Umumi meclis intihabına dün de devam olunmuş, birçok erkek ve kadın vatandaşlar kaza ve nahiyelerdeki sandık mahelleri- ne giderek reylerini kullanmış - lardır. sr. Şirketlerin mürakabesi vardır. | Askerlik işleri | Şoför aranıyor Eminönü Ask. Şubesinden: İviyak olup bu kere lerhis olan 50. | förlerden şubemizde kaydı olanlardan 60.89 Wra ücset mukabilinde çalışmak tteyenler gabemize hemen mürnenai tarı ilân olunur, | RADYO | CUMARTESİ, 3/10/1943 7.30: Sasi ayarı, 7.33: Vücudumuzu çakıştaralım, 748: Ajans haberleri, 155 Senfonik proçmm UM), 1430: Saat İğans haberleri, 14: Biyaseticümhuz ban, dese, 1430: Ankara sonbahar at koşu. larının dabınileri, 14; Temsil: «Şu Fa, tavadaıım yaptığını doğru buluyor mu. İ mamuz?u 18: San ayan, 15/08: Radyo İ dans orkestrası Wer tekten prozramı, 18,45: Kadyo çocuk İdübâ, 1030: Sasi yan ve Ajans habeneri, 1945: Serbesi m Mürakabesi Ticaret Vekâltine aid olan bilömum şirketlerin müra-| kabesi Minteka Ticaret Müdürlü - güne verilmiştir. Şehrimizde müra- kabesi icab eden 450 ticaret şirketi ayan, 13,33: Türkçe plâkler, 1345: A Hükümetleri şaşırtan Esrarlı makinenin Yalnız adı malüm: — İhtikâr Burhan Cahid Ç ifpınıp duruyoruz. Gaze- teler, iktısadçılar, devlet teşkilâtı seferber bir haldedir. Buna rağmen pahalılık yatağın dan taşmiş nehirler gibi yayılı. yor, kabarıyor. Günle değil, sa- atle hattâ dakika ile, nabız sa- yar gibi fiatları kontrol etmek lâzım. Herkes de iktisadçı kesildi. Gerçi kul atkılmayınca Hızır ye- tişmez derler amma bu işi başara cak Hızır alaydan yetişmez. Dün ya öyle bir alt üst oldu ki en çetin iktısat uleması bile apışıp kaldı. Avrupanın, hattâ Ameri- kanın hali meydanda. İş bir kere çığrından, çıktı, akıl, ilim para etmiyor. Uleması da, ukalâsı da, hukemaa'da bu. selin içi çalıyor. Vaziyet naziktir. Başını alıp giden maddelere narh koy- sanız ortadan kayboluyor. Bu- gün iki yüz kuruşa aldığınız pi- rinci de bulamıyorsunuz. Başını boş bıraksanız baş döndürücü süratle yükseliyor. İlim nerede kaldi tedbir nerede? Bütün gıda maddelerine el koyup harbeden Avrupa memleketlerinde oldu - ğu gibi vesikaya bağlasanız bu sefer dağıtmada, toplamada zor- huk çıkıyor. Bal tutanın parmak yalaması hâdiseleri görünüyor. Mevcud teşkilâta güvenilemiyor. | Velhasıl çapraşık bir dava, Pirinç işine dair şöyle bir ti- İvayet var. Memlekette belli baş İh dört çeltik fabrikam o varmış. Bunlar pirinç yetiştiren çiftçiden malı toplamışlar. Toplamak için de Ticaret Vekâletine demişler ki: — Piyasaya mal gelmiyor, sebebi de hükümet Ziraat Ban- kas vasıtasile çiftçiye oyardım ediyor” Çiftçi sıkılmadıkça malı“ nı satmaz. Yardımı görünce ma- (bna elinden çıkarmıyor. Krediyi kesin. Bakın mal piyasaya nasıl akacak. Zirant Bankası krediyi kesiyor. Çiftçi dara gelince çel- tikçiler işe girişiyor. Birkaç mile yon sermaye ile bütün malı top- "luyorlar. Bu sefer meselâ birkaç yüz eldeki pirinç birkaç elde toplanıyor. Ondan sonra artık fiatlara hâkim olan çeltik fabri- katörleridir. Piyasaya diledikleri İkadar fiatları da diledikleri gibi çıkarıyorlar. Adanada pirinç elli kuruş, fabrikada doksan | İstan- bula nakliyesile yüze geliyormuş Bugün iki yüze satıldığına göre pirinç toptancıları sayılan üç dört firma yüzde yüz bir kazanç İla vaziyete hâkimdirler. Ticaret Vekilinin şeker hakkındaki dün- kü beyanatı da bunu teyid edi- yor. Fabrikalardan bol şeker çık tığı halde piyasada görünmeyişi- * nin sebebi aradaki toptancılar elinde kalmasıdır. Görülüyor ki çiftçi her zaman olduğu gibi yine masumdur ve mutavassıt her zaman olduğu gi bi yine fintlara hâkimdir. İşte ükümetlerin, iktisat ulemasının. işini, tedbirini şaşırtan da bu si- raftır. Sermayenin rolü buhran- lı zamanlarda trajedi kahrama- nına benziyor. Ahıs veriş meka nizmasının işin içinde yetişmi- yenlerce görülmiyen ince ve e#- rarlı manivelâ ve civataları var ki erbabı her engele rağmen us- talıkla kullaniyor ve makineyi isletmekte devam O ediver. Biz yalnız bu tılsımlı makinenin a» dını koyduk: — İhtikâr! Buzhan Cahid Karaya oluran Yunan motörü yüzdürüldü İ19 dakika, 19,55: Pasi heyefi, 2015: o Pireden limanımıza gelirken rini sordu, en nihayet de Ros- topşin'i çağınttı. Bu sonuncunun İSTER İNAN, İSTER İNANMA! Radyo güzelesi, 20,45: Karık yarkılar,| Çannkkale mevkiinde karaya ©- 31: Konuşma, 21,13; Dinlesici islekleri turan Yunan bandıralı Aya-Ni