1 Nisan 1941 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

mann Hergün İki İnönü Muhittin Birgen l 3 undan üç ay kadar o çwvej| . birinci, bugün de ikinci İnönü gü i yirminci o yıldö- nümlerini idrak ettik, Bu suretle, | birbirini tamamkıyan ve zafer ve i$- tiklâl yolunda ilk meshalenin işaret taşını koyan İnönü (mücadelesinin yirminci yıldönümü de tamamlan. #mş bulunuyor. Aradan yirmi yıl geçmiş olmasına rağmen, o ginleri idrak etmiş olan her Türk, bu iki İnönlinü birbirinden (o ayırmaksızın, her ikisini de kül halinde, hatıra- sında bütün canlılığı ile yaşatır Çünkü, birincisi de, ikincisi de istik- | İl mücadelesinin ilk resmi adımını teşkil eder. Türk milleti, kendisini! #rmeğe karar vermiş olan 918 Av- Yüpasınin karşınna, sakin, mütcva- 7, İskat en sağlam bir: na çıkh, Bunun birinciyi tamamlıyan bir tarih vak'a sı ve her ikisi birden, zafer ve istik- 1âl yolunun ilk merhale taşıdır. İki İnönü tek bir adımdır. Birinci ve ikinci İnönü. hareket SON POSTA e Cemiyet manzarası. a «Milletler aras münasebetlerde sözün, teminatın, hattâ yazılı taahhüdlerin hiç bir kıymeti kalmadığı, hukuku düvel, huku milel esaslarının gülünç bir hurafe telâkki edildiği bir zamanda İİ ZİRAAT | bukimından, yeni Türkiyenin ilk resmi damıdır; fakat, hâdiselerin birbirlerile olan alâ bakımın. dan, her iki İnönü de ondan sonra- Aker kin biir ee selimi ey Türk cephesini sökemeyip geri çe mış bulunuyordu. Fakat, (birinci kazanmasını bilen kumandan, ikin- ciyi beklemesini de biliyordu; iki İnönü arasında, o zamanki Türki- ül was öğretmek bakımından nasl | hari- kalı bir gayret sarfedilmiş ikinci İnönü gösterdi: İkinci geli sinde mücehhez İD Dnş zan birinciyi? Memleketimizin mutedil iklimli çevrelerinde pek güzel Mevsimin ilk meyvalarından : Yenidünya ( Maltaeriği ) Ş j İ yetişen bu meypanın kemale gelişi, piyasada başka mey : vaların bulunmadığı bir sıraya rasladığından daima iyi : fiatla sürülmektedir i — ( “Son Posia,, nın zirai bahisler muharriri yazıyor ) | Memleketimizde yenidünya | (o Yenidünya, mutedil ile meak a- gibi | rası bir iklimi sever, Bizde en çok! yetiştiği yerler, İzmirden İskende - tuna kadar uzanan Akdeniz kıyı- larile, bu kıyıların arkasmda kalan İve pek içeri olmiyan ılık havali çevreleridir. Pratikte, ümu- - İmiyetle zeytin ve bağ ikliminin yesi nidünyaya da elverişli geleceği ka 3 bul edilir. Yenidünyarın, yetişti — rilmek istendiği iklimde ısrarla ara- dığı tek şey, ilkbaharda don olma" masıdır. Erkenci bir meyva oldu -| Bu dakikada cemiyetlerin gövenebilecekleri bir tek vasıta var- dır, o da kuvvettir, mümkün olduğu kadar fazla kuvvettir, kuvve- tin varsa hakkın da vardır, hakkını ber zaman berkese teslim ettirebilirsin. kuvvetin yoksa hakkın da yoktur. Söz Arasında: Amerikalılar 7.500 tonluk ticaret denizaltıları inşasına karar verdiler İtalyada sağır, kör ve dilsiz olan bir adam ediyor en iyi tayyare modellerini imal Birleşik Amerikadan” desizciliğe dair çok mühim bir haber alınıp. tr. Amerikan deniz mühendisleri uzed tetkikler “ve “çalışmalardan tahtelbahir © inşasına © muvaffak olmuşlardır. o Bu © tahtelbahir sirf ücari maksadlar için inşa | edilmiştir... Tecrübeleri yakında) receğini söylemiş ve su sözleri ilâve yapılacaktır. Tecrübeler muvaffa - | eylemiştir kiyetle | neticelendiği takdirde bu| — Bu denizaltı gemisi deniz tahtelbahirlerin seri olarak inşasna| nakliyatında mühim bir inkilâb hu başlanacaktır. sule getirecektir, Bu inkilikdan ilk | Ba tahtelbehirin inşasile Ameri-) istiinde eden adatmn kendimin ol- kahlar bir rekor tesis etmiş oluyor-| masını istiyorum, Deniz altında da Bazıları piyasada rastladıkları; yarı yarıya bam ' b ğundan böyle bahar mevsiminde jar, Bugüne değin en büyük tah - “| gelen donlardan zarar görmesi muh telbahir Fransanın idi. 1934 sene- temeldir, Sahillerden pek içeri git- sinde hizmete dahil olan bu tahtel- mek östemeyişi de bu korkusun - bahirin ismi Surcoufdur. Tulü: dandır, metre; » 9 metredir. Tons- Manmafih yurdumuzun ne sehil-| ji: Deniz yüzünde: 2880 ton; deniz eler icen edebilmek nakliyat âlemi için tahmin edilemiyecek kadar mü him ufuklar açacaktır. 1945 sene- sine kadar bu seferlerin müstür ne- İ öceler vereceğini kuvvetle ünsid ey Sakarya bo-! hazırlıyan gayret için sed oldu. | İki İnönü olmasaydı, yeryüzün.! de tek başlarına kalmış olan Türk-| İer, Zamanın ittifakını temin ede mezlerdi, * Türk milleti ile Zaman arasında- ki mes'nd itifekm sedlerini k olan Büyük Kuman: | ün memleketin ve) Şefidir; içinde ya- #adiğemiz devir de ehemmiyet iti- barile, o günkü devirden asla geri değildir; fakat, istiklâl zaferinin vü- cuda getirdiği heybetli sed arkasın. da yirmi sene çalışmış olan Türki- ye, gene onun ellerile, bu defa daha büyük ve simdi sayılması müşkül kuvvetler toplamış Bir diğer devire, kendisine devirden İnönündeki sedleri kurmasnı ve bugün onları kuranın etrafında ye- nilen toplanmasını bilen bir millet, eğer yeniden bir talih | tecrübenine davet edilecek olurua, yeni ve daha büyük bir sedle, kendisine daha göniş ve daha kuvvetli bir istikbal devri yaratmasını da bilecektir. Devirden devire, sedden sede ve “gayretten gayrete, İrağbete değer?) diye güzelan mey- | fenası vardır; onun da diğerleri gi- zendi | sının daha bakımlı ve aşılı bir yeni-| dan fazla saklayamaz, Bu sebeb - Türk milleti, |75 devşirilmiş. trak, tatlı, koca çekirdekli Yeni - dünyalara bakarak (bunun neresi den içeri yerleri vardır ki, oralarda! yenidünya değil, pamuk bile mu - vaffakiyetle yetiştirikmektedir. (Sa- İkarya vâdisi gibi.) Böyle müstea - na iklim bölgelerinde, süphesiz Ye-i İnidinyayı yetiştirmek o hem kabil! hem kazançlı bir iş olur, Yenidünya, çekirdekten yetişti -| vayı hor görmek ir, Hal- buki bunda çok hakuızdırlar: Het meyva gibi Yenidünyarın da” iyisi Bi özer kürü çekirdek. aza edi, iri hiilâsa gözahcı ol -İşilen kendi yabani Gdnnlarına aşı - masni terin edecek yollar vardır. lanarak üretildiği gibi, yoz ayva | Nami çekirdekte” yeğariş Yababi İzer ip “apismmenl de iüği bir erik, bakımlı ve aşık bir türbe | Bildiğiniz. çekirdeklerini, kemalin - eriğine' çıkışamazın,. elbet “Tatgele|den som hemen ekmek lâzımd yetişmiş âdi bir yenidünya meyva, Çünkü çimlenme kudretini, 3-4 ay dünyadan büyük farkı olur. Yoksa'den çekirdekleri beklemeksirin he- meyvacdik bilgisinin bütün icab -İmen ekmek en doğrusudur. larına uyularak yetiştirilen ve sonra| o Ayva Üzerine yetiştirilmek östen-| usulünce devşirilip piyasaya azzedi-|diğinde, anaç olacak fidanların iyi! len sahiden iyi bir yenidünya mey-) köklü olmasına dikkat edilmelidir. vasında, gerek görünüş ve gerek) Yenidünya ağaçlarında, kökün çok çeşmi bakımından kat'iyen küçük -(iYi teşekkülü, meyva ie yakından senmiyecek bir güzellik vardır. ala . Hattâ baz tecrübeli ların sibbntimiz üzerinde-! tarımmanlar, küçükken sik »k yeti ki müsbet tesirlerinde, yalmız şu ve-| değiştirilen o Bdanlann, ileride iri ya bu maddelesinin değil, belki birjmeyva vereceğini söylerler. Mut - d veren |İak bir kaide olerak kabul edile - görünüşlerinin vol oynadığı anla -İzmezse de, iyi teşekkül etmis kökle- #ilahberi, meyvacılık fenni, mesaisi-( rin, ağacın yaşayınrdeki rolü inkâr ni (rösteriş) istikametinde de iler-) olunamaz. Bu itibarla mütaleayı İetmiye başlamış ve yenidümyanın. ufacık çekirdekli. hemen küçük bir yurmuzta irikğindeki fevkalâde nefis örneklerini meydana getirmiştir, Yaz kış yapraklarını dökmiyen sidünya ağacının, böyle nefis meyvalarla yüklü olduğu bir sıra- olmasma dikkat edil - büyük imikbaline doğru (giderken İnönünü de bütün yüksekliği ve bütün ismeti ile birlikte o beraber götürecektir. İnönü Wir tarih ve ayni zamanda mes'ud bir talih, büyük bir kuman- e dan ve yapıcı bir gayretin ye yan ti nedi * İnönü için çek vey çok şey söylenebilir. Fakat, bilhas sa şu nokta üzerinde bir dahe dur. mak isterim: Türk milletinin hayatın da, yeniden doğusu timsalidir. Bu. nun için, ölçüsü | gelecek nesillerin iyi görmeleri ve Bütün ruhunu tamam duymaları icin omu edebiyatrrmızân «ymca bir abi de olarak yaratmak lâzemdir. Ar ker, tarihçi, içtimsiyatcı, edib, ves sam, beykelci, bir milletin en kuv. (Devam 6 ncı sayjada) küçük, fakat ruhu) <ok büyük olan bu zafer timsalini) da me kadar cazib olacağını bir dü- sününüz! Birçok zevk erbabı, ye- rüdümyanın. bu güzel göstetişinden 'doluğı bir süs ağacı olarak bahçe -| rinden sökülmesine ve yefiştirmislerdir. un birçok konak -İdikkat edilmelidir. Saknlar larında ona rastlanır ve bam genç ir kızlar yenidünya i üni biz- zat ekmeyi uğurlu bir iş sayarlardı. £ SEN Bugün Nisanın İlk günü. Bu dakikada Alman devlet reisinin iki üç ay evvel söylemiş oldu- ğe bir matku hatırlıyoruz. Kullanmış olduğu cümle aynen gözlerimi- zin önünde değil, fakat: — Düşmanlarımız asıl harbi Nisan geldiği #aman göreceklerdir, şeklinde bir tehdidi fade ediyordu. iNAN, Bahar çoktan geldi, Nisan da işte kapımızı çaldı. O kader israrla, iNAN, SE EN Bu tahiclbahirin O motör atmamak ve elden gel-İ cinsi, kudreti hakkında şimdilik yenidüny: fidanlarımn| bir malümat verme, İSTER ASTER İemekteyim.» Sağır, dilsiz ve kör olan tayyare modelcisi İtalyan Romada âmâ, sağır ve dilsiz bir adam vardır Adı Giovnni Me - ricunidir. Tam altmış yaşımda bulunan bu 8 - (dam smalüliye - altımda 4304 tondur. Suscowf'un mürettebatı yekömü: Sübaylar dahil olmak özere 150 idi, Üfek tecrübelerden sonra bü - yük bir sefere çıkmış idi. Fransada! Cberbourg o limanından o Afrikada Konakry'ye kadar olan 2500 ssillik mesafeyi deniz altında on dört mil süratle almış idi, Gene bu tahtelbahir 1938 sene- nde Antilles adalarına bir şefer mp ve 00 mete dere yk eyamelie yreyieinlş “idi, İrette bombar - * ? dıman tayya - Amerikalılar geçen Harbi Umu- yesi O modelleri mide Almanların inşa eylemiş ol “yanmaktadır. . dukları böyük ticaret tahtelbahirle Bu rinden ve Fransızların Surccuf &- herkesin (tak - dindaki tahtelbahirinden örnek alâ-İdirini mucib olmaktadır. we işe bam denizaltı gemisini. Giovanni Moriooni Romada sir) ai m Fennin Pr ve dilsizler enstitüsünde tah - cn son yeniliklerinden istifade ey- vi! HÖMÜK berkey e ann k gi ini ib eylemişlerdir.) miştir. Bu husustaki çalışmaları - Henüz tecrübeleri yapılmamış ol -. 78 barlamadan evvel henüz amâ masma rağmen mzinlink değildi. Az sonra tamamile kör oldukları muhakkak addedilmek | tedir, Çök azimkâr bir âdam Olan inin Giovanni tayyare modelleri inşa biç vimiye bi . Bü san'atta © miştir ki, en ince teferrüatı mü - kemmel bir surette yapmaktadır. bbüs edecekler, ük a İzmi yenilecek ski il İvaffak ub vilâyetlerimizden de getirte tecrübelerin mu -| Giovanni kimseye bilirler. Bu takdirde yeni fidanların | vaffakiyet ile yapılacağına kanaat tamamaktadır. Karın dahi sağır mi mi en ol pa . ve dilsizdir. Onunla ve iki çocuğu küçük skaler içinde. aşınmasına | müdüsü be inat işi ile çok yakım-fe DİZE Gn e Vi içinde) dan alâkadar — Tec. alfabe ile görüşmektedir. Karsı yeticeler, |onun ellerini hususü tarzda gık INANMA' e kadar ehemmiyeti, tekrarla üzerinde durulmun olan ilkbahar âe- adar, rna, mandar Almanlara bakılırsa hayır, izlerin kanaatine göre ise evet, hut- «8 iflâs bile etmiştir. Muharebeye fiilen karışmıyarak, meselâ cenubi gibi pek uzaktan bakanlara gelince, öyle görünüyor ki, on- dar olup bitenin ne olduğunu ancak muharebenin hitaramdan sonra anlıyacaklardır. k İNANMA! | İ münasebetile bugün ! yapılacaktır. Nisan 1 inönü zaferi buvün Halkevlerinde merasimle kutlulanacak İkinci İnönü zaferinin yıldönümü şehrimizdeki Halkevlerinde toplantılar ya- k, bu mes'yd günün yıldönü- bü pi İmü merasimle kutululanacaktır. Eswinönü Halkevinde yapılacak irene saat 20,30 da İstiklâl mı şile başlanacak, Ev reisi Yavuz A- badan uçış nutkunu verecektir. Mü. teakiben Beden Terbiyesi İstanbul bölge başkanı Feridun Dirimtekin ikinci İnönü zaferinin nasl kazanıl- dığinı ve bu zaferin ehemmiyetini anlatacaktır. Diğer Halkevlerinde de aşağıda ki programlar dahilinde ( rüerasmi Üsküdar Halkevinde Üsküdar Halkevinden: İkinci İnönü zaferi yildönümü münasebetle İAV.941 Sah günü akşamı sast 2! de Evimiz salonun da İhsan Tezer tarafından bir kon- Ferans ve onu mütcakıb bir de sil verilecel : Davetiye için idare memurluğu. na müracaat olunması, Beyoğlu Halkevinde Beyoğlu Halkevinden: İkinci İnönü zaferinin yıldönümü münasebetle Sah günü saat 18,30 da Evimizin o Nurriya sokağında Parti binasındaki temsil salonunda merasim © yapılacaktır. o Program: 1 — Konferans, 2 — Temsil, Arzu ederlerin (davetiyelerini Halkevi bürosundan almaları rica olunur. Kadıköy Halkevinde Kadıköy Halkevinden: İnönü Zaferinin yıldönümü mü- nasebetile 1/4/7941 Salı mksumı sa- at 20,30 da Evimiz salonunda ya. piacak toplantıya azamızın teyrif- İsri, “ Şemsettin Günaltay dördüncü konferansını verdi Büyük Millet Meelisi Reis ve - kili Sıvas meb'usu Şemsetiin Gü- naltav, dün gece sant 2030 da Ka- İdıköy Süreyya sinemasında (Dün ya ahvali ve bu ahval karşısında Türkiyenin durumu) mevzulu # üncü konferansını vermiştir. Kon ferans büyük bir kalabalık tara - fıdan alâka ve heyecanla takib 0- lunrouştur. Hatib, sık sık alkışlanan bu kon feransında dünya ahvalinin bu - günkü manzarasını, Türkiyenin siyasetini, ordumuz Mili Se - fimize olan güvenimizi, sallli bir- liğin ehemmiyetini anlatmış, Nih ver devletlerinin gayelerin! teba- rüz ettirmiştir. Şemsettin Günaltey beşinci kon ferahsını Şile Halkevinde verecek tir. Şehir Meclisi bugün sast 14 de Vali ve Belediye Reisi Dr. Lütfi Kırdarın reğsliğinde toplanacak ve Nisan devresi içümalarına başlıya- caktır. Bugünkü toplanıda kimsesiz çocukları kurtarma yurdu doktor İarıpm vasifelrei ve o pansiyonlu ilkokullarda vilâyet hesabma oku- tulacak talebenin sureti kabulü kak. kındaki talimatnameler o gö cek, zabıtai belediye talimatnamesi müzakeresine devam olunacaktır. Sehir Meclisinin Nisan o devreğ toplantısı 15 gün sürecektir, aşlamaştır. 'mektedirler, kadar büyük bir maharet elde ct-İzelmekte ve bu suretle #aplaşmak- tadırlar. 26 yaşında olan oğlu ge- ne bu usul sayesinde tayyareci - edilen terakkiyatı bil -