3 Şubat 1941 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8
SE AE Viz şişe Şi e İŞE gin VOR w ea AE B Sayfa İktisadi tetkikler (Baştarafı 2 inci sayfada) Bu vaziyete nazaran Kanada, bir dan İngilterenin gida ve ipti İni madde deposu olduğu gibi, di r yandan da onun silâh ve cep - mne deposudur. Daha 1938 yılında, yani bugün. E dünya harbinden bir yıl önce, xd Suinten Avam Kamarasında göylediği bir nutukta, grabi Avru- anın büyük bir harb sanayii ya - Tatmak için az elverişli ve «çok » olduğunu, bu vazifeyi en iyi racak yerin Kanada bulundu.| nu söylemiştir. Harb şernitinde, Kanadanın İn - pilizlere silâh ve cephane yetiştir - ak bakımından nasıl bir rol oyna ğı, veyahud oynıyabileceği mese. İçsl, gerek Almanları, gerekse Ama Hkalıları fazlasile alâkadar etmek - tedir Kanadanın bu kadar büyük glâka uyandırmasının sebebleri ne- dir) Bunlar üzerinde duralım. Harbden önce Kanadadan bah - badilirken, ilk hatıra gelen sey, bu- tasının emsalsiz bir obuğday amba. #w olduğu keyfiyeti idi. Halbuki hububat ve buğday, 42 nüfuslu bü muazzam memleketin bitmez ti - enmez zenginliğinin ancak bir par- mdır. Kanadanın toprakları içine İs, henliz el sürülmemiş, hattâ kıy. Metleri bile hesablanmamış fevka - İlde hazineler mevcuddur. Birçok gengin servet kaynaklarına malik o- İsn Büyük Britanya imparatorluğu, m zamanlara kadar Kanadaya faz- | ehemmiyet vermeğe lüzum gör. #nemişti. Halbuki Kanada, plâtin, gikel, altın gibi dünyanm en kıy - ğnetli öç madeninin istihsali bakı - ından, dünyada hemen hemen bi- eiliğe yakın bir yer işgal etmek. tedir Bakır ve kursun i amdan da Kanada. dünyada ü gülüğü ve dördüne ü İsgal eder. Çinko istihsalâtından ise, Belçika ile beraber birinciliği almaktadır. Dün- Ya azbest istihlâkâtının 9 50 sini Kanada temin eder. Kanadanın kömür ihtiyatı da hu. dudsuzdur. Binaenaleyh Kanada yalnız hububat bakımından değil, fakat tabii servet kaynakları bakı- undan da fevkalâde zengindir. Fakat burada, Kanadanın aley » bine olan bir nokta üzerinde durmak taecburiyetindeyiz: Bu harb başla- dığı zaman, İngiltere gibi Kanada da henüz o hazırlıksızdı. Bu köca memleket, bütün iktisadi ve askeri kudret kaynaklarını, bilhassa Fri sız inhidammdan sonra seferber et- $. Fakat bu koca makinenin kısa bir zamanda, bütün heybı bütün kudretile derhal harekete geçmesi, tabii imkânsızdı. Onun için, Kana. danın bügüne kadar İngiltereye yap tığı yardım, kendi muazzam tabii servet kaynaklarile mütenasib de - ye , Kana. li bette İngiltereva artmağa başladı, * Kanadanın askeri sahadaki hazırlıkları Kanadanın bu harbde İngiltere- ye yapabileceği yardımın derece - sini anlamak için onun geçen 1914. 1918 Dünya Harbinde seferber et - ği iktisadi ve askeri kuvvetleri göz- den geçirelim. Geçen Dünya Harbi başladığı an Kanadanın sanayii o kadar ti değildi. Fakat harbin devam et- tiği dört yıl içinde Kanada gerek sa- mayiini. gerekse ziraat hay kişaf ettirmeğe muvaffak oldu. mada, 1917 Ağustosundan 1918 Ağustosuna kadar 1185 milyon Buşel (*) buğday: 11,2 milyon bu- gel un ihraç etmişti. Kanada 1914 yılından 1918 yr. lina kadar geçen dört vil zarfında İ milyar dolar tutarında harb mal. zemesi ihraç etmiştir. Vüksâ Kanada bugün, gerek in san sahasında, gerekse malzeme sa- bir ptığı yardım da * | bitecek ve Kanadadan umulan is - » İtifade yanılamıyacaktı li mağlübiyetini takib eden başkumandanlığının emrine Amade kılmış bulunuyor. Kanadanın iktisadi sahadaki hazırlıkları Kanada, 1941 yılına kadar ikti « sadi sahadaki hazırlıkların henüz tamamen bitirmemiş bulunuyordu... Bunun başlıca sebebi, Fransanın yi kılışıma kadar İngilterenin esasen Kanadadan bu sahada herhangi bir yardım İstememesidir. Fakat Fran- sanın yıkılışından sonra, Büyük Bri-! | tanya imparatorluğu, bütün İmpa, İ ratorluk © kuvvetlerini o mobilize etmeğe başladığı zaman, bu arada Kanadanın da iktısadi kaynaklarına müracaat edileniştir, | Yukarıda da. söy miz gibi, | Kanadanın oldukça inkişaf etmiş) İbir sanayii olduğu gibi, Kanada,| (ileri tekniğe dayanan bir zirsate de | maliktr. Bu itibarla harb esnasında, | | Büyük Britanya ordusunun iaşesini | temin hususunda büyük (faydaları İ dokunacaktır. | Hasbin ilk doküz syı içinde İngil teronin Kanadaya yaptığı harb #i-| İpar 200 mil İyon dolur tutmakta idi. Fakat, Fran sa mağlâb olup da Alman tavya - eler için reel bir tehlik» teskil et basladıkları zaman İngiltere, Ame rika ve Avustralya ile birlikte, Ka- nadadan da, imparatorluğun ihtivat bir depomu olarak istifade başladı. İste bu sebeblerden # Simdi Kannda sanayii, dev ad larla inkisaf etmekte ve yeni yeni sanayi branşları kurulmakta İncilterenin verdiği sinaridlerden manda, bizzat Kanada hükümeti de kendi bütcesile bircok (o veni harb malzemesi imaline baslamıstır. Ka - nada hükümeti, harbin icab ettirdi- i Jâhları vaktinde ye hükümet azala - Kanada üç ko- lerinin mecmuu ane İngiliz sanayi ve fabrikaları etmeğ komisyonlar, Kanadanın bütün harb sanayini, ve harb sanayiine bağlı 0. lan çelik, demir, alüminyom en. düstrisini k olü alı âlmış bu- lunmaktadır. | 1940 yılının Ağı askeri fabrikal baren Kanada tayyare | fabrikaları avda İbÜ tavvara imal edebilecek | bir hala getirilmislerdir. Ayran Ke-| İ mada fabrikalarının her av 30 tank! yapabilecekleri de hesahlanmakta- dır. Makineli maki müteferrik parçalardan hergün 600 paren yapılmaktadır. İ Kanada sanayünin tem kadro ile çalışmağı başladı mütehassıs işçi kadrosunun kifayet. zliğinden de anlaşılmaktadır. Ka - nada hükümeti ayrıca bu meseleyi de halletmeğe uğrasmaktadır. Almanların kanaatine göre, İn - giltere Kanadadan umduğu kadar İş #demiyecektir. Cünkü ge - vasitalarına sid) seferi ve çen Dünya Harbinin aksine olarak bu harbee imal edilen | tavyareler, fevkalâde mürekkeb bulunmakta » dır. Böyle mür âletlerin ya - pılması ine, her sevden önce bir za- man meselesidir. Binanaleyh Ka » İnadanın sanayii tam verimini gös - İtermeğe imkân bulamadan bu harb İ GCAlmanlar bu mütaleayi 1940 yı- nan, Ağustosunda, yani, Fransanm aylarda söylemişlerdi. Halbuki a aylarda Al manlar, İngilterenin sulh yapacağı| kanaatinde idiler. Fakat hâdiseler Almanların umduğu gibi çıkmadı. Fransanın o mağlübiyetine orağınne İngiltere harbe devam etti. Binaen. aleyh bu zaman zarfında Kanada! tayyare fabrikaları da en mürekkeb | tayvareleri yapabilecek bir hale gez tirildiler. Kanada bilhama tayyare ve tay- SON POSTA Türkiye Cümhuriyeti ZIRAAT BANKASI Kuruluş tarihi: 1868 Sermayesi: 100.000.000 Türk Lirası Çul ve ajana adedi: 268 Girai ve ticari her nevi banka muameleleri PARA LİRA IKRAMIYE VERIYOR Zirıat Bankasında kumbaralı ve ihbarsız tasarruf hesablarında enaz 50 liram bulunanlara senede 4 defn çeküncek kur'n de aşağı - daki plâna göre ikramiye dağıtılacaktır. 4 âdet 1,000 Liralık 4,000 Lira 4 500 2,000 4 250 1,000 40 100 4,000 100 50 5,099 120 40 4,800 160 » 20 3,200 bikkat: Husatlarındaki paralar bir sene içinde 50 liradan aşağı düşmiyenlere ikramiye çıktığı takdirde X 20 fazinsle verilecektir. Kur'alar sinede 4 defa, 1 Kylül, 1 Birincikânun, i Mari ve l Haa - ran tarihlerinde çekilecektir. Devlet Denizyolları İşletme Umum Müdürlüğü İlânları 3 Şubattan 10 Şubata kadar muhtelif hatlara kalkacak vapurların isimleri, kalkış gün ve saatleri ve kalkacakları rıhtımlar — Perşembe © 12 de (Ankara), rum), Galata rıhtamından. de .Anafaria), Cumartes: eci rıbtunından, Sali 9,50 de, Çarşamba, Perşembe, Cuma 16 da (Marakmz), Cumartesi 4 de (Trak) e Pazar 9.50 de (Marakaz), Galata rıhtunından, ba ve Cuma; B,15 de (Trak). an. Ayrica Çarşamba ve Cu. Saadet) Tophane rıhtımı ve Cuma 19 da (Seyyar). Tophane rıht . mundan. — Pazar 9 da (Bartin). Tophane rıhtımından, 1 Çarşamba 15 de (Kemih, Cumartesi 18 de (Mer. sin), Sirketi rihtimindan. İsmir sürat hattına o — Pazar 11 de (İzmir, Galata rıbtımından. İzmir aralık postarı o — Perşembe 1? de (Tırhan), Galata rıhtımından. Net: Vapur seferleri hakkında her türlü malâmat aşağıda telefon nu , maraları yaslı Arentalarımızdan öğrenilebilir. Galata Baş Acentalığı — Galata o rıhtımı, Limanlar Umum Mü, dürlüğü ( binam altında. — Galata o rıhtımı, Mınlaka Liman Reis. Nği binası altında. — Sirkeci, Yolen salonu Karadeniz hattına Pazar 15 da (Eru. Bartın hattına 19 de (Antal, Mudanya hattına Bandırma hattına Karabiga hattına İmroz hatlına Ayvalık hattına #0 Galata Şube , 40133 Birkeci Şuba |» 210 DOYÇE ORİENT BANK Dresdner Bank Şubesi Merteri" Berlin Şubat 3 HAYAT ve KOMPRIME Mütenevvi yemeklerle Mide ve Emayı yormadan bir tabak ÇORBALIK ÇAPAMARKA Hububat ve sebze komprimesile bir günlük kalörinisi temin edebilirsiniz. Kt ve Tavuk suyiyle mamul Mercimek, Beze ye, Buğday, Komprimele- rimizin 100 gramlık paketleri her yerde 15 ve 50 gramlıkları 9 kuruştur. Nefaset suhulet ve ncnrlufunu bir tecrübe İle unlıyacaksınız. Büyük Bakkaliye mağazalarında bulunur. İ rin Ankarada Nafia hasında bütün kudretini seferber et-| yareci yetiştirmek humununda İngik miş değildir. Fakat bu sahada bü -|/ereye on büyük yardımı ia e yük hazırlıklara giriştiği muhakkak-! lacaktır. 1940 yılında Kanadanın tır. Meselâ Kanadanın 1940-1941! 1765 tayyareci sübayı ve 12.688 Yili için kabul ettiği harb masraf -| şayyareci eri bulunmakta idi, İn - ları 700 milyon odalardır. Genel hazırlıklarını 1940 yılında «memleketin bütün İnsan ve malzeme kaynaklarının se- ferber edilmesin hakkında bir de ka nun nesredilmiş © bulunmaktadır. 1940 yılı Ağustomunda 16 yasına kadar olan bütün erkek nüfusun hu- susi bir sayımı yapılmış, ve bunlar- dan beherinin, memleketin müda » İsası bakımından ne gibi bir iş ya - pacağı teker teker tesbit edilmiştir. 1940 yılmın Temmuz ayından A. pe avma ka ni bir ay zar- ında Kanada mevcudu 90 binden, 154 Kanada, İngiliz ordusile yan yana harbetmek üzere, hususi bir seferi heyet tertib ederek İngiliz orduları (9) Buşel: 77,2 kilogramdır. giltere, ilk zamanlar üç senede ikmal etmek esasi üze - rine hareket ediyordu, Fakat hâ - diselerin süratli inkişafı, İngiltereyi| bu kararından caydırdı. Binaena » leyh İngiltere, daha büyük bir ener- ji ile çalışarak, üç senede yapmağı tasarladığ: işi çok kısa bir zaman- da bitirmek ezmindedir. Halen Ka- nadada, yaz tayyareci | kadrpsunu hazırlamakla o meşgul 22 mekteb fnaliyet halindedir. 1941 yılının 40- mesi tasarlanan tayyar İre fabrikaları, tayyare | hangarları, İ tayyare mektebleri, 1941 yılının ilk aylarında bitmiş olmak mecburi - yetindedir. Hülâsa: Kanada bilhassa ordu. şunun teknik kadrosu bakımından, İngiltere için fevkalâde ehemmiyeti nunda Türkiye şubeleri Galata . İstanbul . İzmir Deposu: İst, Tütün Gümrüğü Her türlü banka işi e aa aa m haizdir. İngiliz lisanile, konuşan Ka- nadalıların, İngiliz ordusunun her sahasında büyük roller * oynıyacağı aşikârdır. Umumi seferberlik yaptığı takdirde | milyona yakın insan seferber edebilecek olan Kanada, hiç de azımsanmıyacak bir kuvvet» tir. Bahusus Kanadalılar, ingilizce bilmeleri dolayısile, İngiliz ordusu - nun idareci kadrosil 6 teknisyen kadrosunu, mükemmelen teşkil e - debilirler. Hasan Âli Ediz (idare Merkezi! İSTANBUL (GALATA) Türkiyedeki Şubeleri: İSTANBUL, Galata ve Yenicami MERSİN, ADANA Bürosu Yunanistandaki Şubeleri: SELÂNİK . ATİNA Her nevi banka muameleleri l Kiralık kasalar servisi Bon Posta Matbaası: arma Neşriyat Dlüdürü: Selim Ragıp Zmeç SAHİBLERİ: 8. Ragıp EMEÇ A Ekrem UŞAKLIGIL | | Zanguldak Mıntakası Iktısat Müdürlüğünden: 133 numaralı Çamlı ocağının imal ruhsat rilmesden — ervel v tezkeresi eski sahiplerinin rdikleri tesisatın kiymet tak. ihinde ikmal edileceğinden tayin olunan güvde ya bizsat ocak mahallinde bulunmaları veya usul Ehiresinde tanzim edilmiş salâhiyetnameyi haiz vekillerini bulundurmaları aksi takdirde takdiri kıymet muamelesinin huzurlarına hacet kalmadan yapılacağına dair eski sahiplerden mâresleri malüm olanlara şahsen fmü, »ligat yapılmış se de Kara Mahmud oğlu Mahmud kızı Saniye Mahmud oğlu i de bilirememiş bulunmasından keyfiyet kendilerince re ilânen tebliğ olunur. a» Kayseri Belediye Riyasetinden : Mezbahanın 22.883 lira bedek keşifli elekir.k, su ve şişirme 8/1/M1 Çarşamba günü sat 16 da ibale edilmek Üzere kapali zarf wewlde eksiltmeye vazedilmiş se de yevmi mozkürun bayrama tesadüf eimesi ha. sebe 2400 nu kanunun 13 üncü maddesi (o mucibince ük iş gün olan 13/1/0941 Pazar günü muayyen #aâle kadar bir teklif vaki ol: dığından mezkür unun 40 ıncı maddesine tevfikan 13/1/941 tari - hinden müddetle Pazarlığı konulmuş olduğundan talibie « kâleti yapı ve'imar işleri reisliği ie İstanbul be - de bulunan proje ve keşifleri tetkik — ederek ü saat 14 de kadar Belediye Encümeni Riyssetine 4» tparen bir lediyesi Fen Mi 13/2/M1 Perşembe g' üracsatları dün olunur. AYLAR GEÇTiKÇ 1941 IKRAMİYELERİ 1 adet 2000 liralik — 2000.— bira 1000» w0— » 0 > WW.— » m » 2000. — » , 2000.— » , 390.— » , , , , T. İş Bankası 1941 Küçük : Tasarruf Hesapları İKRAMİYE PLANI 100 ». . 0000.— ler: 4 Şubat, 2 Mayıs, İ A. #ustos, 3 İkinciteşrim tarihlerinde yapılır. 4000. —
