29 Ocak 1941 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

Hergün Şehir işletmelerimizin En mühim noksanları H iç şüphesiz, melerimizin fenalığından, bil. bassa tramvaylarımızın bugünkü hâ- inden şikâyet etmekte haklıyız. Pa. kat, bizim olduğu kadar onlerin da bir hayli derdieri var. Onlar, yani şe, hir işletmelerimiz, Elekirik, Tramvay,i Tünel İdareleri, belediye eline, eştef saatte geçmiş görünmüyorlar. Bu i-| derelerin belediyç eline geçmesini Mmüteakıb bugünkü harb başlamış ve bu hâdise, onlar için hakikaten kötü bir sürpr olmuştur. Bu üç idare şir. » ketten devlete geçtikleri zırmia saten yedek malzeme bakımından zengin değildiler. Devlet idaresi esnasında de Malzemenin bir kısmı sarfedimiş ol . duğundan işler belediyeye intikal et- tiği zaman, bilhassa aşınmaya müsa, # malzemesi çok olan tramvaylar, Aşk gençle harafeline dayanılmaz kari öüretie DAG NIMn kame vajen nihayet bugünkü vaziyet hâl olmuş.) tur. Fakat, bu daha birşey değildir; baftalar ve aylar göçtikçe tramvay müşkülsü artacaktır. Bu variyet bence zaten meçhul de. Bid İşletme erkânlle son günlerde yaptığım bir hasbhal esasında bu kötü vaziyeti biraz daha yakından tanımış oldum. Onlar da vaziyetin m Dahoştuğunu kabuklen çekinmiyor . Çin lügati ; fakat, kendileri için mazera ei müren olim gelire) © Çile bir tarifize harb ekerken «ne yapalım?» diye boyunlarını bö — öbür tarafta hayat eski tarzda küyorlar. devam edip dur We yapalım? Ne yapacağımın ya, | voktadır. Çin mek bizden siyade onlara aid olmakla ga xetele- beraber. derdin &aba umumi, JADA) yenme oldakla syade bizim bütün işlerimize hâkimi”. Pap olan rah bakımından möbim bamj |, bir bacuk / tarafları da mevend olduğu için Duy, fazla bir nokta üzerinde bir lâhza durmak fay, d dasız olmıyacaktır. meli orda hale HR beri o beklenil - mekte olan muazzam Çin lügetinin Şehrin suyundan İbastıyarak Geri jik cildi yakında intişar edecektir. hizmetlerine sd işletmeler, evvelâ) o Son senelerde hiç bir Çin Tögati devlet, sonra da belediye vimeo gever-| ihzar edilmemiş, en yenisi 200 sene ken bü işletmelerin bütün bünyesin.| evvel (basılmıştır. Bu yeni lâzat bir inkilâb humule gelmek fabl kırk cildde tamam olacaktır. On se, Binaenaleyh, bunları bir elden| nede neşredilecektir. Bu 40 cildin diğerine ve bir üçüncüsüne geçirirken,| sayfa sayın 34,000 dir! © yeni işletmelere verilecek hukuki bün Bu lügat hakkında ufak bir fikir yeyi, bunların en muntazam, en müs-| vermek Üzere şu kadarını söyliye - mir surcite işlemelerin: temin edecek lim ki: Yalmz küçücük «yi» keli — bir kalba dökmemiz ieab ederdi Bu,| mesinin 11,000 aded manası var- dır. Bu Wzat kelimelerin bütün ma. nalarını vermektedi, İki yüz senedenberi beklenen büyük nokta, yedek malseme stokundan daba büyük bir ehemmiyeti haiz ol.) “omaktı, Çünkü, bir idarenin bümyesin.| | Şark-hisanlarına vâkıf olanlar de salâhiyei, mes'uliyet ve kontrol için bu Cin İügatinin intisan hakiki © küvvetleri iyi tanem ve bunlar ara .| bir ilim hâdisesi teşkil etmektedir. osında bir ahenk z .". * bö wn tayece | Wüvezzilikten milyoner “ massa, böyle bir darenin faaliyetle. rinden hayır beklenemez. olan Amerikalı hapse giriyor © Mamleser, işletmelerin bu en mü -| © him meselesi makul bir şekilde halle- dümiş olmaktan uzaktır. Bu iişrele. “Gin işleri üzerinde hörüm ve karar) | Birleşik Amerikada Howard C. © vermeğe salâhiyetiar umumi Xuv .; © yetler, isletihelerin sabibleri çok, fa; |cisi idi. Çalışkan vo kat bzaş iş sabibsimdir. İşletmeyi 1.) lığı ve sebatı sm. / 77 dare eden müdürün en küçük obir,yesinde bua- /'/ © memuru bile değiştirmeğe salâhiyeti dam bugün A - ( © yoktur. Tayin edilecek herhangi biri merikalıların sa “memur için bir hadde kadar beledi -İyıı milyoner - — yenin, bir hadden sonra da bissat Da.| jerinden biridir. © biliyenin misaadesini almak lâzım — i dir. Hizmetleri takdir, kusurları ce re a —. salandırmak bakımından da salâbi-| temp adındaki mühim teşekkülü vi. yelleri bu çerçeve içinde kalir. Falan! cude getirmiş olan ve bugün 56 ya. ç Bismetin oiam için falin makamın! anda bulunan bu adam, Alnciika müsaadesini almak, filin işi yapab. maliyesinin yüksek mevkilerine ka- mek içim Naflanın tasdikini istihsal! dar yükselmiştir. ç etmek, münakasa ve müzayedede ma. ! Son zamanlarda vapılmış — OMiye usullerine tâbi bulunmak, vesai! tahkikat neticesinde, Howard C. Ke yeeae bim meşur bürekras-i Hopson'un 20 milyon dolarlık sah- “dinin usul ve mizamları içinde hare.| eekârlık yapmış olduğu anlaşılmış ve “ket etmek Mizım gekrse, işletmenin! kendisi mahkemeye tevdi edilmiş - hrusi âermaye işletmesine nisbetle.İçir. Hakkında henliz bir hüküm ve- N «lan Hopson alelâde bir sokak gazete -! SON POSTA Resimli Makale: bi Yazımın başına bü sernameyi koyarken. gayri ihtiyari Şehir T: yatrosunun çok eğlenceli bir vod vilini hatırladım: Bir muhasib ara miyor! Bu komedi ismini, hiç gülünçlü ünü kaybetmeden şu şekle koya bilirsiniz: Bir inünekkid aramyor! Evet, bir münekkid aranıyor, hem bu münekkid benim bildiğim Babrâi yokuşunda otuz senedi nıyor ve medenşe bir türlü buluna- miyor. Peki diyeceksiniz. münekkid yok mu bizde? Var, var amma, otoritesi vok. İste hölâ aradığımız be ötori. İ tek ekkiddir: bir makalesile bir edehi şahsiyeti ve onun eserini her- kesten iyi anlıyan ve anletan adam, Daha gecen ayın icinde bir ede- biyat muallimi Ali Rıza Korap «Va, tan» daki bir makalesinde şöyle ya- yordu: «Hakiki sanatkâr ayıracak olgun bir tenkid otoritesi mevcud olmayınca bizde san'at bir nevi tecessüs vesili İ garib huyu ve sözlerile herkesi eğ İlendiren bir tp gibi telâkki edilmiş İ oluyor.» Demek olüyor ki, dava, otuz yıl evvelki aktüalitesini henüz kaybet, İ memistir. Ne hazin! Acaba, edebiyat hocasının kas - dettiği manada, hakiki sam'atkâr izahını hatırladım. O diyor kit «Elinden geldiği kadar en iyiyi vörude getirmek... Asla hakikate ihanet etmemek, işte san'atm da, dehanm da bütün sirri buradadır.» Hiç şüphesiz ki, san'at, böyle yüksek manada anlayılınca basit bir eğlence olmaktan çıkar ve tam ma, nasile içtimaf bir kiymet alır. Mü - nekkid de bu kıymetleri ortaya çu karır. Bunun için de münekkidin bu vazifesini ifa edecek bir üre ve ayni zamanda bir zevke raalik ol - ması İâzim gelir. Bu şahsiyete ayni kuvver se, münek mad telkin etmesi imkânsizdir. Ali Rıza Koran, övle sanirim ki buna anlatmak istyio: imdi sorabilirsiniz: böyle (bir > Tenkid oforifesi Yazan : Halid Fahri Ozansoy ir ara.| san'atkâr dal”) nasl olur? Burada Beethoven'in bir! Sözün kısası Geçen yıllar ene başında, tanıdığım, geni, bir bayan, Gzüntülü bir ta. — Yirmi sekizdi. Şimdi yirmi do - kuz oluyor. Paca,. değil mi? Yirmi dokuz yaşında olmanın fa, ciası?! güldüm. Muhatabun da kız. dı, gitdi. Arkasından, düşündüm: Ha. İyatı sathi gören için yılların hızlı se7 ri belki gerçekten de hir faciadır. LÂ kin yaşamakta muayyen bir gaye gü, İdenler bilâkis her geçen sencde bağ- Ka bir teselli bulurlar. Ber yeni yıl, o güzel beyan gbi, herhangi birimizi ye'se düşürmemeli dir. Hayatımızın inkışafında bizi alâ, kadar edecek olan ne süçımizdaki uk. lar, ve de yüzümüzdeki buruşuklar « dır. Her yil geçtikçe manevi tekâ » mülümüzü kontrol etmeli, sade © bakımdan birşey kazanıp kazanma. dığımızı hosablamahdır. Zira firak insana maddi inhitata mukabil ma, nevi tekâmül imkünları vermekle bizleri büsbütün tesellisiz bırakmama, Ka itina etmiştir. Senelerin seyri fasa. Kimin için? Maddi benliğinm günden güne f#& » yarladığına ve harab olduğuna ba. kıp da kend; iradesile bunun önüne geçemiyen, (o ihtiraslarını, öşliknenni İrenklemek kudretini kendinde bula, mıyan, nefsine hâkim olamıyan, hâ- İhtiyarda tadına hiç doyulmaz bir hatıradır. İYA TE bir anyfasında bir şair için yazılmış| yin çıkardığı İlhası gazetesi idere- olan satırları diğer tab'ında tama -| hanesinde takdim etmişlerdi. mile başka hükümlerle değişmiş gö- zannederim İskender Beydi. Hey- sıl yaşayışının temposunu bünyesi rüyorum. Tarihçi, ilk*zanıaı' batır -| betli bir zattı. Masanın önüne otur.İnin stidad ve kabiliyetine uyduramı, dığı san'atkârı sonradan sevmiş ol-İmuş, ingilizce ve fransızca gazete- yan adam senelerin sey faci& mah ki, evvelce kara dediğine aon.|leri önüne yıkmış, piposunu çekerek telâkki etmekte haklıdır. râdan ak diyor. İste bu nevi deği -| hiç durmadan makine gibi siyasi| Lâkin her geçen yılın bizi «kemaler sik hükümlerdir ki münekkide olsun, | makaleler tercüme ediyor, fakat in- yaklaştırmak için seyrettiğini Görü edebiyat tarihçisine olun İtimadı -| gilizcesinden iki kâğm tercüme ©-|cdecek kudur şuur sahibi olanlar © - mizi azaltır. Ötorite bü seretle te | derse hemen © işi bırakıp İramszca: izeli bir. kanımun hükmünden biç edemez. Eğer Ali Rıza Korap|912dan da başka iki kâğıd Gi "du | korkmadan, fitur gelirmeden kendi bu mevi garabetleri de düşünmüş, | yonlu rice bir yozı iin doldur. kendilerine çizdikleri yolda, ağır basli münekkid namına elem verici hük.| öv bu kâğdları sağlı sollu yere İLE efendi gibi, güzel güzel erler, hid. münde yerden göğe kadar haklıdır. | etmekte ve sreaa bir mürek > anta değerinden fazin kiymet veri, Meselenin acıkh bir safhası da, İyi ENİ Me bar ermmalıi, Jezek; Mik tefek acıların önselisini ekine iki ci oni Sleek a ine | Muhitlerinde bizsat yarattıkları sev- ütercim i masanın Üzerine » münakasn volile otorite tesisine kalk | Lan ve bir kü i | ve sayan haysmndan belizak cis fırlattı ve bir künük paketi sözlü leva mukadder olan neticeye huzurlü ni masıdır. Biraz evvele dağru gide -İ Paketin içind i içinde kahve ve şeker var- çk bn tarafa Üzen Ebem elde Zile bast, kaleci geldi, Fakat Hüseyin Cahid. dier tarafta Maah-| kahveci üstadın hususi fincanı ile| giç k lim Naci ve Sair Mehmed Celâl mü-| kaşığını da beraber getirmizti, Mub- | yanı dme Ee zaşlandılşa sirenr 30 nakasalarnı. hatt Hacı İbrahi İterem mütercim bu kaşıkla fincana | ememiş, temayüllerm, Mtirasların fendi ye Narif Saruri | hücumlarını| kahvesini ve gekerini koylu. son7| tr iin hiebiz gayrete belma düsitnün. aradan bune zoman geç-İahvsciyi gönderdi. Biraz sonra ar pa eg erer Pa iel Tuna göre kendı halis kahvesi ile| yi ihtiyar elemi. netanin and Ka) pişirilen menkuuw içerken daha sü-İyui etmez kölesi olmuştur! ratli çalışıyor ve artık daha sık ge- e — len mürettib çırağı yere | firlatılan & Ele “Tai kâğıdları toplamağa yetişemiyord. Ayakkabılara satış fiatı Evet: Bedbaht odur ki hayati va, #&i halde bugün de elin vin revdcta olduğunu catmak! Bu, hakiki ilim yolu, ten - kid yolu değildir. Anenk ne yazık ki, meslekdaslar arasında bu sakim welin revaçtan düöstüğü yoktur. Her halde arrı edilen kalem otori- tesi bu yoldan dofmaz. Onun için de, tekrar ediyoruz, yu aşağidaki ön bu gidisle otuz sene sonta da muhefaza edebilir; münekkid aranıyor!» *# ,Kahve içerken bir iki hatıra | | Dostum Ercümend Ekrem Talu, ' geçenlerde uzun tatlı bir makalesile kahveden © bahsediyordu. İsonra gazetelerde kahvenin ismi ha, vâdis sütunlarında ikinci defa gö - İzüme isti. Tatlı bir haber değil! Kahveye aid bir hatıram daha Rıza Tevfik'in bolenda Spam cildlerilş Babiâli yokuşunda gazete iüzekanelerini dalaştığı bir devir. konulacak de idi, bir gün İran sefaretkenesinin| © Ayakkabı fiatlarının yüksekbiği önünde kendisine rasladım. o Benalüzerine, dünden itibaren © piyasada sordu: tetkiklere başlanmıştır. Alâkadarla. — Nereye şair? na bu husustaki tetkikleri (netice — Şahabettin Süleymanı göre-|sinde ayakkabı fiatlarının tam bir ceğim. Bizim arkadaşlar da onun) surette tesbiti mümkün olacaktır. yanında... Bu işle meşgul olmak üzere Sümer- abı ne zaman olan görür-| bank, ayakkabıcılar ceniyeti kon- sün, Gel benimle Narsosmaniyeye | peratif ve deri fabrikası mümessiller ar yürü. Ben Çarmdan geçece.| rinden mürekkeb bir komisyon kus ğim, sen gene dönersin. ii rulacaktır. Komisyon ayakkabı fiat — Peki, üstadi Es tesbit edebilmek için bunlari Yokum tekrar turmandık. Yürü. vaziyetins ve ; malzemesine v göre smıflara ayıracak, bu sütetle Piyasada kahve azalıyormuş! No | dük, Çertmn, Nuruosmaniye Kapı.) arflnra aynlan ayakkabılara st İbud karışığı da hakikisinin yerini) mA” era Se ik, | fiatı konulacaktır. Komisyon ayrıca > velki vethali önüne kadar geldik. ay | tutamıyacağı için, bundan en ziyade| Orada bir kahve yardır, bir mahal. | hazır ayakkabı fatlarmı da bu şek İbiz mekanlar. müzterib . olaruz.'J. kahvesi, Feylesof hemen durdu:| le göre tesbit edecektir. ünkü, kahve, bizde, yazı yazanlı vel 5 - Zi b ğ için bir dereceye kadar ihamın bie| ge Glam <<“ Teneke levha ve otomobil aynağıdır! / İnanı ete | di “lerini i karelerine biz eğen: zem | Kahveci arkalıklı iki iskemle ye) (| İâstiklerinin tevziatı * İ östirmişti, Fakat Rıza Tevifk itiraz) © Son günlerde şehrimize yeniden eti: pi mahsul verme kabiliyeti bakımından| gilmemiştir. Mesele Birleşik Ame - ae derecede geri gideceğin: tasavvur! ikada pek büyük bir beyecan u - 'etmek kolay olur. İşle, vaziyet de) yandırmıstır. “bundan ibarettir. ür. * © Bu vasiyele göre, idareyi işleten o kuvvet" ne müdürün veya müdürle. ne de mühendislerin ve işlerin “ Kuvvetleridir. Kalemden kaleme ha , vale edilen kâğıdlar, masalardan ve mertebelerden dolaşarak ne rirse ve Tansimaltanberi simdiyel | Malâm olduğu üzere, Baltık de. Kadar bütün işlerimizde hangi neti leri vermişse bu Xarelerin işletme iyetler; de ayni neticeyi verecek -| manda öpünde! derecesi de az * duran vaziyettir. Zaten bundan beş, dır. Bu hetice, gözümüzün vetice kkid nasıl yetiseLilir? Ah işte, davanın en dü tarafı da cra- dadır. Bövle bir münekkid, her & den evvel çok okur, mütemadiyen okur, seir asır bütün edebiyatların saheserlerini Adeta ezberler ve Ğ esarlerle mukayeseden geri dur - maz. Runun de hayatin maddi sefnletleri karasında kendinini. ba ee bu kadar sadakatle verebilecek imkânları. refah vantaları olmak werektir. Bövle bir minekkidi. bil - hassa, ermivet tutmak ve vetisme, sine de âmil olmakdır Fakat bu, yalnız mwünekkid icin değil, san kür icin de bövledir. Tahii Ak Rip (0 | Korapm zikrettiği ehakiki san" Baltık denizinin tuzunu arlırmak ve hararet derecesini çoğa'tmak istiyorlar Avrupanın tüzu en az olan de- dir. Ayni za hararet ni Tevfik Fikretin, büyük ikramiye kazanan bir muharrir İisanından -İyazdığı süri hatlarımız. Fakat bilmem neden, büyük esir, «buram buram çubuğundan çıkan duman - İlarlas masa başında düşündürdüğü muharririn eline bir de kahve finca- ni tutusturmamış!? Bana öyle geli. İyor ki, Tevhanın daha tam ve ha - | kiki olması işin bu da Mizımdi. | Eskiden mubarsirler, bilhassa şa- irler saçlarım uzatırlar, mühim bir İlkim da meyhaneye postu sererler- di. Hamdolsun böyleleri pek kalma- dı. Fakat kahve tiryakilerini bugün de aramızda bit haylice görmekte. yiz. İ birçok ithalât esyam gelmişti i — Hayır, dedi, arkalıksız iskem.| giltereden gelmiş olan 16 bin sandık lelerden getir. Bize de okkalı fin.| teneke levha ile 14 bin ot canla birer kahve pişir! i Şimdi ikimiz. kahvenin önünde, | lerdir. Lâstiklerin tevzii içi yan kaldırımında iki arkalıksmız kü-| diye, Vilâyet, Ticare? o Müdür çük. iskemleye olurmuştuk. o Hava) ve Emniyet Müdürlüğü mümessille” biraz serindi. Feylesef, harmaniye-| rinden mürekkeb bir heyet teşkil e sine İyice sarılmış, bana izahat ve-| dilerek, tevzint bu heyetin tensibili riyord: iş yapılacaktır. Lâstik tevziatında eve YO Okkalı fincanla kahve böyle) velâ resmi deirelerin ihtiyaçlari içilir. Yer inkemlesine olürurmm ve | gözönünde tutulacak ve sonra höpürdete höpürdete içersin. uşusi ihtiyaçlar. karsıla Hakikaten de öyle yaptık. Kah. imizi içerken, Üstad hana o za. man hiç kavrı inli felsefeden bahsediyor ve “kasını beklemek de hata olur. Eğer,| OM. Gidlen a - bu işletmeler, eski sâhiblerinin elle -! Jında bir İsveç rinde bulunmakta devam etseydi, bu,! übehdisi, hü Zi in orlerin hiçbir eksikleri bulun | vünendişi, AH madı Çünkü, orada şirket sermaye, Kömete müra - darlarının emniyet ve itimadını haiz olan bir müdür, ilediği zaman öste- diği kararı verir ve istediği meseleyi — islediği şekilde halledeilird. Bugün, Kü idare we, hiçbir meseleyi Fendi kanaatine göre halledemez: çünkü, mlâhiyeli yoktur, hakkı yoktur ve| HA vazifen de'değildir. Mutlaka, p çizecek, anlatacak ve nihayet tün salâbiyeti ve kudreti bundan olacaktır. Bu işletmeler bu şekilde bundan (Devam 7 inci sayfada) mu artırmak ve hararet (Devamı $ inci sayfada) yapılacaktır. Merasime her sene of! caateederek Baltık denizinin tuzu -İda üç kere banlmıs bi derecesini | rihinin öc muhtelif tab'ı var. Ne ga. | tiryakiyi. Bu muhamiri bir gün ba. | nuşulurmuş! styele açtığım Ni İSTER i İSTER «Bugün tayyare şehidleri için Fatihte Tayyare Âbidesi önünde merasim ISTER Kâru dan bahsediyorum. yoksa sca- vib huyları ve sözlerile herkesi eğ - lendiren #plerden değil! Acmacak half Masamm #stünde, bir edebiyat teriheisinin on bes yı edebiyat ta- rib ki ilk tab'ınım INAN, uğu gibi... vestire, vesire...» İNAN, Benim matbust hayatımda en ti. | tevsik için de, arasıra elini tiz kahve tiryakisi oluak tanıdığım | üstüne koymuş olduğu muhteşem muharrir, bir mütercimdi.. Aradan | Spenser cildlerime vuruyordu. i neden fazla geçti, daha öy-| O zaman anladım ki, felsefeder remedim, yani o kuvvettelde en tatlı surette kahve içerek ko- Halid Fahri Ozansoy ma, eski Dahiliye Vekili Ferid Be- iNANMA'! aynen aldık. Bizim bildiğimiz tayysre şehidleri ihtfai üç Yıldır Mavisji synda yapılmaktadır. Bu sene de ihöfal tarihi değiştirmiş değildir. Bir Yukarıdaki satırları evvelki gün çıkan bir gâzetenin birinci sayfasından | gazetenin birinci sayfasında çıkan bu bavadisin doğruluğuna ISTER INANMA! | i İ | İl