29 Ocak 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

N. TÜRHAN TAN'IN Müessesemiz tarafmdan çıkanlan en son eserleri Hurrem Sultan Kadın Avcısı Tarihî Musahabeler Tarihte Türkler için söylenen büyük sözler " \ 150 Kr. 100 . 75 > 25 « II ıibi JII CUMHURİYET MATBAASI I 7 nnİ Vll SaVI " 5 9 1 6 oajı . ww umhuriyet ÎSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, lstanbul Posta kutusu: IstanbuL N a 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrit heyeti: 24298. İdare ve matbaa h m ı ; 24299 24290 Japon harb kaybed Bu mühim nüshamızda in 29 1941 Faşist CEPHEYE YOLLANIYOR Karar; orduya yapılan hücumlarm fena tesirleri üzerine verildi Hussolininin cepheye gönderdiği damadı Kont Ciano, kendisi gibi tayyared olan üç arkadaşile beraber (sağda Korporasyonlar Nazın Ferruccio Santini, solda Müstemlekât Nazın Lessona ve Berlin büyük elçisi Dino Alfieri Amerikan Yardımı Evvelâ bu yardım Amerikan mükelleflerinin vereceği dolarlardan teşekkül edecektir. Nifaayet Amerikan yardımımn zamanla, bu büyük memleketin filen harbe iştiraki neticesine kadar gitmesi asla ihtimal haricinde değildir ö y l e bir harb bütün milletçe benimsenmek için henüz vakit varken vaziyetlerin çok ince elenip sık dokunulmuş olması çok faydalıdır. Ciano bir bombardıman filosuna kumanda edecek! ANKARA Radyo Gazetesi •Italyanm harbe gırmesinden mes'ul olan nazırlar cepheye gonderılmektedir, İlk defa cepheye gonderilen Farinaçı'den sonra, Hariciye Nazın ve Mussolını'nın damadı Kont Ciano da Arnavudluğa gbndenlmiş, bunu takıben Nafıa Nazırı Golla ile Maarıf Nazın Battai de cepheye sevkolunmuşlardır. Mussolini'nin bundan sonra hariciyeyi bizzat idare edeceği bildirilmektedir. Faşist mehafilinde bunların askeri fArkası sahife 5 sütun 4 te] İNGİLTEREYE YARDIM LÂYİHASI Beyaz sarayda fevkalâde bir toplantı Lord Halifaks Ingilterenin harb ve sulh gayelerini anlattı Bardia muhasarasından hararetli bir safha: Avustralyalı kıtaat, bataryalan mevzilere yerleştiriyorlar 1 eis Roosevelt'in demokrasilere >ardım için kongıeje te\di • etmiş olduğu kanun lajihalarının muzakerelerinde gorulen ağırlık, vazijctin çok sur'at istejen ciddiyetile telif olunamıj acak şekiller arzedijor gibidir. Bununla beraber dtmokrasi rejımlerinde işlerin bojle juıünıesinde i a z i 1 e t e mustenid bir zaruret bulunVaşington 28 (a.a.) Meb'usan mecduğunu gozonunde tutmağa ilıtijac vardır. Roosevelt'in arzettiği şckliie bu ka Iisince tetkık edılmekte olan Ingiltereye dar bujuk bir mesele şimali Amerika yardıra lâyihasının tadılı hakkındakı gibi asırı bir hiırriyet memlckeünde tair teklifleri müzakere etmek üzere Rıyaiki günde kanuni bir malııjet ka/anı seticumhur sarayında fevkalâde bir topvermiş olsavdı bizce işte a a ü e zaıııan lantı yapılmıştır. Reisicumhur, bu toplantıya Hariciy© faşmak lâzım gelirdi. ve Malıye Nazırlarile meb'usan mecReis Roosevelt'in kongreyc teklif et lisinin demokrat ve cumhurıyetçi ertiği lâyibalar Amerikanın filen lıarbe kânını davet etmiştir. girmesini istcmemekle beraber ondan Gelecek hafta lâyiha kabul çok farklı bir hâdise olmamak üzere edilecek biitun Amerikan kudret ve kabiliyetVaşington 28 (a a.) Kongre korilerinin demokrasiler e m r i n e t a h s i dorlarında son günlerde husule gelen s ı n i istcmektedir. Şimdiki harbde de[Arkası sahife 5 sütun 6 da] mokrasi cephesinin başmıimessili olan Ingiltereye belki zamanla bedelleri yüzlerce milyar dolara çıkacak en geniş jardımların hiç bir karşılık beklenmekcizin alabildiğine yapılması salâhiyeü isteniliyor. Bu yardım işi, sımdiki halde tilen harbe karışmaktan kaçınan Amerika için o kadar büyük bir meseledir ki onun üzerinde birkaç gün, hatla birkaç ay fazla tevakkuf edilmesinde şaşılacak hiç bir cihet gorülmeraek lâ»ımdır. Zaten muzakerelerin uzamasından dolayı Amerikadan İngiltereye silâh ve malzeme yardımı gelmıyor değildir. Mebzul İngiliz siparişlerinin i m a l i ve s e v k i devam etmektedir. Amerikan yardımı parasız olarak japılarak Londra 28 (a a ) Bugun Londrada daha büyük mik\asta imalat ve sevkiBüyuk Muharebeden evvel sukunet» jatı isühdal edijor. mevzulu bir nutuk soylemış olan IstıhYUNUS NADİ barat Nezareti parlamento sekreterı Ha[Arkası sahife 5, sütun 1 de] îArkası sahife 5, sütun 2 de] MİHVERİN ÇİN DAVASINDA 3 CEPHEDE TAZYİKI Japonya, yelkenleri suya indiriyor! Sicilya'daki Halktan zaptedilen tahşidat artık emlâk geri veriliyor gizlenmiyor ve sulh imkânları aranıyor Almanya eski talebleri üzerinde Fransa ve Ispanyayı da sıkıştırıyor [Afrika harekâtına dair diğer resimlerimiz 4 üncü sahifededir] 9 Libya da bomba ttssii alındı İngiliz ordusu Derne önünde toplanıyor Italyanlar, Katana ve Napolinin bombardıman edildiğini bildiriyorlar Kahire 28 (a.a.) Trablusgarbdaki Bomba deniz ve hava üssünün İtalyanlar tarafmdan terkedildiği anlaşılmıştır. İngilizler buraya girmişler, burasını tahrib edilmiş tayyare enkazı ile dolu bulmuşlardır. Tahrib edilen tayyareler arasında dort deniz tayyaresi de vardır. [Arkası sahife 5. sütun 2 de] Avrupanm asıl i i «yeni nızam ı Tokyo 28 (a.a.) D. N. B ajansı bildirıyor: Âyan meclisınde Hariciye Nazırı Matsuova, çın ihtilâfı hakkında beyanatta bulunarak şunları soylemişitr: « Yeni alman tedbirlerden bahsetmiyeceğim. Yalnız şunu soyliyeyim ki, Çmlilere aid olup, şimdi Japon idaresinde bulunan butun muessesat, fabrıkalar ve saire sahiblerine iade olunacaktır. Esas şudur: Askerî olmıyan her şeyi eski sahiblerine iade etmek » Gene âyan mec. lisinde beyanatta bulunan Harbiye Nazırı General Teze ezcümle şunalrı söylemiştir: « Japon ordusu Çinde bir tenkil hareketi yapmaktadır. Eğer Çin iyi niyetlerini gosterecek olursa Japonya ujsal bir vaziyet almaya hazırdır > Japonyanın talebleri Londra 28 (a.a.) Verılen habere nazaran Japonya, Holanda Hmdıstanmdan muhim fedakârlıklar taîebinde bulunmuştur. Bunlardan ezcumle madenler ve dalyanların Japon amelesile işletilmesmi istemistır. Bu taleblerin kabul edileceği şuphelidir. "Avrupanın esaretine değil, her milletin hürriyetine istinad edecektir„ BELÇİK KONGOSÜ İngilterenin Ortaşark orduları başkumandanı General Wavell, Tobruk muharebeleri esnasında, garb çölü ordusu kumandanı General O'Connor'a talimat verirken... Şarkî Afrikada Vichy hükumeti üzerinde, Alman tazyikını ifaja memur sefir Abetz r MARESAL FOCH ANKARA Radyo Gazetesi «Mıhver devletleri uç cephede tazyiklerde bulunuyorlar. Bırinci cephe Amerika, ikinci cephe Akdeniz, üçuncu cephe de Şarki Avrupa sahalarıdır. Birinci cephede tazyık rolunu Japonya, Vichy uzerınde tazyık vazıfesini Almanya deruhte etmişlerdir. Şarkî Avrupada tazyik rolu İtalyaya terkedümiş iken, bu devlet tarafından gösterılen zaaf karşısında bu rolü de Almanya uhdesine ahnıştır. [Arkası sahife 5, sütun 3 te] Tana gölü cenubunda Habeş kıfaları İtalyanları bozdular Kap 28 (a a 1 Belçika Müstemleke Nazırı Devleeschauwer, Belgıka Kongosunda kâin Elisabeüıwılleden dun buraya gelmiştir. Önümuzdeki perşembe günü yeniden şimale hareket edecek olan Nazır, buradaki kısa ikameti esnasında. Cenubî Afrika Birliği Başvekili Libya cephesinde: General Smuth ile görüşmelerde buluSon İngiliz tebliği «Libya cephesinde T Arkası sahife 5 süran 7 de] kıt'aiarımızuı Derne muıtakasında tahaşşudü devam ediyor.. dediğine ve İtalyan tebliği de, «Dernenin şarkında muharebe devam etmektedir. Kuvvetle rimiz düsmanı püskürterek za>iata uğin şıırı ratmış. bir miktar esir almışlardır.» şekHartum 28 (a a) İngilizler Kassa linde olduğuna gore, Derne mukavemet la'dan 100 mil mesafede bulunan Adag edijor, denıektir. İtalj anlarm, Sidi Barrat kapılanndadırlar. Burası her taraf rani'de. Bardia da, Tobruk'ta kendilerine tan ihata edılmek uzeredir. [Arkası sahife 5 "îürun 5 te [Arkası sahife 5, sütun 4 4e 1 INGİLİZLER AGORDAT KAPILARINDA HARB VAZİYETI Derne öttünde çarpışırketı... Italyanlarla harb etmek üzere Şarkî ve Simalî Af rikaya asker gönderiyor Yahya Kemat "Bir Tepeden,, Bugün 3 üncü sahifemizde flayat ve mematı meçhul kalan lejyonerler reisi Horia Sima Kumkapıda bekçiyi yaralıyan bir suçGeneral Antonesco nun ilk işi gene mih luyu muhakeme edecek vere sadakat arzı oldu Londra 28 (a a.) Rumanyada beş saat suren bir çarpışmadan sonra Antonesko taraftarları Brasovada hükmunu tesise muvaffak olmuşlardır. Maamafıh Krayuva, Turnusevrin ve Tamşvarda kargaşalıklar devam etmektedir. Tamşvardaki vaziyet hakkında Macaristan endişeler izhar etmektedir. Bükreşte vaziyet Bükreş 28 (a.a.) Bu sabah Bükreşte fevkalâde şiddetli polis tedbüleri alınmıştır. Asker müfrezeleri yollarda bütün otomobilleri durdurmakta ve i[Arkası sahife 5 sütun 2 de} 25/12 940 gecesi Kumkapıda bekçi Dursunu vazife esnasında bıçakla yaralıyarak tabancasını alan ve 28 12'940 günü de ayni tabanca iie Taksimde Mavi Köşe, içkıli kazınosuna giderek kasadaki paraları almak için garson Cemale ateş eden ve bu suretle şekaveti andırır hale cür'et eden Mehmed oğlu Atıf Sert hakkmdaki davaya Orfî İdare komutanlığınca el kpnmuş ve kendisi İstanbul Örfî İdare mahkemesine tevdi edilmistir. Transilvanya hâia karışık! Örfî idare mahkemesi Birkaç söz Doğrusu yakışmıyo Altı ay var ki, sabahleyin gazeteleri elimize aldığımız zaman, başlıca iki tenkid mevzuu ile karşılaşıyoruz: Tramvaylar ve asfalt yollar. Zannedersi" niz ki bu iki meseleden maada memleketimizde tetkike ve göz nuru dökmeğe değer başka bahis yoktur ve bunlar Türkiyenin yegâne derdleridir. Yazıyoruz: Tramvay arabalan ihtiyaca kâfi gelmiyor. Hatlar bozuktur, yedek malzeme yetıştirilmıyor. Halk, sabah akşam cendereye sokulduğu için ıstırab içinde (sardalya kutusu esprisini hiç bir gün unutmayız). Arabalan çoğaltmak, hatlan tamir etmek, yedek malzeme bulmak lâzım. tozdan, kışm çamurdan halk bizar ( ve krem esprisi). Bunun bir çaresine 1 Ve gene soruyoruz: • Neden bakılmıyor? Halbuki alâkadar makamlar, bu defa cevab verdiler. « Harb var, de yüzden Avrup^ kâfi derece malzeme emıyoruz. Tramvay balan eskidikçe yerin nerini bulmak kabil muyor. Raylar, diğer lparçalar da öyle. Asfalt yollarda fazîa i ıılundurmak, bugünkü vaziyette çok güç. Har nden, bu Jcadarcık aksaklığa çaresiz tahani etmeliyiz.» Fakat dinleyen Ve soruyoruz: sin. Biz çalakalem Allaalayor, aynı sualleri sohm günü aynı tenkı Bunlar neden yapılmıyor? ruyoruz. ^^^ Gene yazıyoruz: Memleket çapınSKvj^üffc gördüğünü iddia eden Asfalt yollar fena yapılıyor. Kullanılan işçinin miktarı azdır; malzeme fenadır. Bir yol bittı mi, lstanbul matbuatma şehrin derdlerini bu kadar şişir• N. aradan iki ay geçmeden tekrar bozuluyor. Yazın mek yakışmıyor doğrusu. Geçen harb sonundan bir hatıra: Müttefik şefleri, Fransannı Amiens istasyoounda: Soldan sağa: Lord Derby, Mareşal Foch, İngiliz MaresaU Haig, General Mordack (arkası dönük), Clemenceau ve General YVeygand. W. Churchill'in yazısı Bu gün 2 nci sahifemizdedir J