8 Aralık 1940 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

ar ei Dz Yunan - İtalyan Harbinden Alınacak dersler Yazan: Muhittin Birgen A pansız olduğu kadar sebeb- siz ve haksız bir Obaskma uğramış bir milletin nasıl çetin bir düşman olabileceğini önce Epir, sonra da Arnavudlek sahnelerinde cereyan eden mücadele ile İtalya biraz hayret ve biraz da mahcubiyet içinde seyredip duruyor. Fikikike İbalşama Yanesleran karşımndaki bugünkü askeri ovazi- yeti, herkes için bir sürprizdir: İtal ya Yunanistandan, nülfusça altı ke-| re daha büyüktür. Aaketliği Yuna- mktanın askerliğinden çok eskidir. Talm ve terbiyesi de kendisine mahsus bir sn'aneye sahib olacak derecede kıdemlidir. Hareket | ve harb malzemesi bakımından, kadro bakımından İtalyanın çok faik olan i de hesaba katarsak, bu- günkü vaziyeti askerlikçe izah et- mek pek müşkül bir iş olur. Hattâ hiçbir askeri teknik bugünkü vazi- yeti izah edemez. İzah için başka sebebler aramak lâzım gelir. * Bu sebebler hakkında ben şöyle düşünüyorum: İtalyan milleti bu barbi sevmi- battâ bunun için sebeb de gör- yor; sevmeyince ve sebeb da görmeyince, İtalyan makeri kendisi- mİ ateşe atmıyor, harbi tutmuyor. Acaba, bunun böyle olman İtalyan Askerinin | İtalyan olmasından mı ileri gelir? Zannetmiyorum. İtalyan #milletinin askerlik kabiliyeti hakkın- da pek te parlak olmiyan bir takım Fikirler bulunduğu malümdur. Fa- kat, ne olursa olsun, iyi techiz edil mis, iyi talim ve terbiye görmüş bir ordu, biraz da nded İzikiyetine sa- hib olduğu zaman, İtalyanların bu-! gün yaptıklarından daha iyi bir barb yapabilir. Binaenaleyh, İtalyan ordusunun bugünkü harbi Otutma- ması için başka sebeb aramak lâzım gelir. yo * Bu başka sebebi ben şu noktada görüyorum: İtalya için, sade Yuna- nistana taarruz değil, hattâ bu har- be girmek ve bilhassa fütuhat sev- dasına düşmek için hiçbir mühim sebeb yoktu. Hattâ, bazı derin ve tarihi sebebler bulunduğu iddin &- dile bile bunlar ya halka izah edik memiş, yahud da halk bu izahı an- İnmamıştır. Üçüncü ihtimal ola- rak ta şunu farzedebiliriz ki esase halk için bu sebebleri anlamaya da|? imkân yoktu. Resimli Makale: Buther Burbank ölümündi wi olan birkaçını alıkoyduklan ederim, sayfalar Padişah dördüncü Mehmedin portresi Yazan: Reşad Ekrem Milâdın 1655-1656 yıllarını İs - tanbulda geçirmiş olan Jan dö veno adında bir Fransız (o seyyahı, zamanın padişahı dördüncü Meh - med hakkında şu satırları yazar: «Dördüncü Mehmed, Sultan İb - zahimin oğludur. Benim İstanbulda bulunduğum 1635 senesinde on beş on altı yaşlarında yapılı, teni güneş yanığı, melânko- ik bir çocuktu. Sol yanağının tünde bir yara yeri vardır: Bir babası sarhoşmuş, kalkıp oynama - ğa başlamış, oğluna da kalkıp ken- disile beraber oynam söylemiş. Fakat, küçük, «ben deli değilim demiş. İbrahim kendisini kaybet - miş, o «demek ben deliyim ha?l..» diyerek oğlunun yanağına hançerini saplamış!(... (*) Hattâ öldürecek- miş, kadınlar kurtarmışlar. Bazıla- e rı da bu yaranın babası tarafından atılan bir şişeden olduğunu söylü - , sarayında sıkılınca, de- ine çıkıyor. Bazan da, tnİya, az zaman içinde çok inki- gaf etmiş, bir takım müstemlekelere | sahib olmuş, halkı, kendi imkânları ile mütenssib olmak üzere, hergün hayat sartlarını daha ziyade imkânlarını elde etmiş bir memle-| aratorluğunu n kurmak sevdası, halkın y e yer tutacak bir duygu de # zamanımızda, halk kalbine fütuhat ve şan ve şeref için| harbetmek sevdasını sokmaya im-) Kân olamaz. Şu halde, bugünkü harb, İtalyan kütlesi için #sebebli» bir harb değildir. Buna mukabil, n milleti, bü- yük bir ekseriyeti ile harbi bugüne) kadar çok kuvvetli ve iradeli bir el| İc tuttu, Niçin? Çünkü, orada halk, | hakikaten sıkılmıştı. 918 den sonra Almanın hayatı cidden çok müşkül olmuştu. Bay Hitler, Almanların buna lâyık olmadığı fikrini Obalka iyi ah etti. «Hayat anhasts na- zariyesi, ortaya, bir fütuhat davası olarak değil, Alman hayatının za- Turi bir meselesi olarak atıldı, Halk bu nazariyeyi tuttu, kendisine mal etti ve ondan dolayıdır ki harbi tut- maya karar verdi. Almenya, bunun aksine inandığı gün harbi bugünk şevk ile tutmkatan muhakkak su- Tette vazgeçer. Bence, İtalyanın harb karsısında- Yi vaziyetini en iyi izah edecek olan sebeb buradadır. İtalyadaki rejim, kendi kendisine bu izahı yapmaya, #stikbal için bu müsshededen ders alarak ona göre sivasetinda bir ta-| ım tadiller vücude getirmeğe mec. burdur. Bazan nahalı da olsa ders derstir ve ondan istifade etmesini bilen için her zaman fevdakdır! | Cc / sekzğsin Birgen | Eski Fransız Hariciye Müsteşarı mahküm oldu Ciermont Ferrand 7 (A A.) — Fran- sanın eski hariciye müsteşarı yüz! gi Virnnot diranı harbce 8 sene hap. se, rütbesinden mahrumiyete, 20 sene| müddetle imedeni haklarmdan &ti - fade edermemeğe ve devlete para ce .| gam vermeğe mahküm edilmiştir. Viennot'nun hapis ceran tecil o -İ lunmuştur. Buna sebeb 1914/18 bar. bindeki hareketleridir. Üş defa yı - alah || İ masını nadir olarak, karada, şehir içinde r. Halkın kendi aleyhlerin- şaha istida, kâğıd vermem. $ için, mazırlar, kendisinin şehir inde gezinmesine mâni oluy Şikâyet köğrdları, istidslar pa geçerken, kalabalık ara İsrm ucuna bağlanarak bunları gören padişah dertip aldırtıyor. Dördüncü Mehmedin saraydan çıktığını bir çok defalar o gördü İlk gördüğümde bana, bir y uzatılıyor, beri sarayından ilk çıktığını söyle -|” mişlerdi. Şehir icinde bazan pek az bir maiyet ile, bazan da, muhteşem bir alay ile dolanıyor. Deniz gezin- tilerine gelince, kadirgnsına Bu kadinra, dalma, Galatarı asında durur. Padişah okadirgaya pek az bir maiyet ile biniyor. Razan Karade - nize kadar gidiyor. Bu kadirma, fev- kalâde zengin, muhteşem altın yal- dızlar içindedir. Baştan asağı yalan- cı mücevherlerle donalıkmıs, yirmi dört oturaktır. Yani dört çifte kü - rektir. Her küre: iki bostancı re- feri çekiyor. Ayaklarında o beyaz donlar sırtlarında mintanlar, bat larmda filizt külâhlar, hepsi boylu boslu güzel delikanlılar, hepsi de bostancıbasının gözdeleri olduğu i- (Devamı 4 üncü sayfada) (*) Osmanlı kaynakları bu yara İhakkında şu satırları yazarlar: Ço - cuğun anası Turhan sultan, padi - şahın, prensin #ütmnesle ve Meh: din sütkardeşi ile fazla alâkadar oğlunu göstererek sevilmesi İâzım ge leh çocuğun bu olduğunu söyler. Hddetlenen İbrahim de küşük oğ - Jun haymza fırlatır. Çocuk, ölümden müutize kabilinden kurtular, İSTER Bir arkadaşımız var, iş; sabahlar buna rağmen işte şöyle böyle bir b: gelmeyi, akşamları da 7 ye kada, Merak ettik, inden ayni zamanda çikiyor, bu bakımdan sabahları 7 kadardı. Narin | culuk © “SON p OSTA kısa bir zaman önce şu sözleri SÖ; — «Bir vebatın bir milyon çeşidim yetiştirir ve bunların aras snra geri Okalanlarını oOimha Fransa neden bu kadar çabuk mağlüb oldu? Meselesi yeni bir mevzu değildir. Fransa yıldırım harbi doha cereyan ederken ve bitmesini mütea. kib, bu sual dünyanın hemen her ta- rafında soruldu ve bin törlü cevab alındı. Napolyon gibi büyük an. dan yetiştirmiş, 130 yıl evvel Avrupa- ya hükmetmiş ve geçen harbin galibi olan Fransanın, altın babası ve ko. ca bir sanayi memlekei olmasına rağmen 45 günde mağlâb olmasının sebebleri elbeite derin, esaslı ve mü. tenddid olmak gerektir. Fakat Fransanın neden bu kadar İçabuk mağlüb olduğunun sebebi İsöylemek mevkinde olanlar, bunu ek- seriya kendi bakımlarından, tek bir İlete ifadeye çalışırlar: Me bir bedbin size «Fransanın bu kadar ça. buk yıkılmasına sebeb olarak onun içinden çürümüş olmasmie gösterir, Diğer bir zat, «Fransız ordusunun İyi dövüşmediğini, uçaklarının uğ. emediğini, o tanklarının İtan, namus ve mediğini» söyledikten sonra: ı hezimet! ». ileri, geldiğini yet bir nüfussuzluktan mağlüb olduğunuz ifa de edebilir; bir iç siyaseş adamı da beyan eder. lerin hâkim bir zol oynama voyahud farmasorlarin ke enternasyonalist tereyan ve proj bulur», Ötede bir dip nın 1914 de, İngültereden başka Ru: İyayı da kendine mütü sonra İtalyayı müttefiklerinden ayar. tarak kendi tara; İbarbe siyaseten, 1589 dan çok di bir srette hazırlanmış olduğunu.|edebilecek bir vasiyette imişler, emekle Fransız hesimelinin se -|nunin berater | beblerini | deşm harici siyaset bakımından ye. çalışır. Bir asker ie; «Fra rn harbe hazırlıklarını, orda san bularake veyahıml harb pl »müttefiklerin t belki, rmubarebe tarzla - .İrında fahiş hatalar sezmek suretül | Fransanın neden bu kadar mağlüb olduğunu £ tünüteçi diğer çabuk Tarihten || fâsikeri İ İ in Prankızların harb etmeme.) » rahsanın || | etmek vofl İ | ekmek suretile|niz 90 Fr: © taslihatı bakımından, nok-| du rında sakatlıklar görerek» tümenle harb et im ' biribirlerie mukayesesi bie, müta E Sandalda yedek kürek bulandurunuz Es Sözün kısa Asım Baba çağdakile, hatırlarlar ma? bilmem: Bir “ei ler, en mühim eğlencelerimi “iğ yanında orta oyunu ( denili ik sey, o orta oyununun da ba za fından sevilmiş, rağbet bir kaç siması vardı. Mi Bunlardan kula kala bir K Baba) kalmış. İtiraf emeli eği ben şahsen bundan haberder “ği dim. Geçenlerde evveli Vâ” ra da Ulunay arkadaşları yg di gazetelerinde bu geçmiş İf sevimli ve kıymetli bergüzüüiygi bahsettiler de öylece vâkıf & ği Asım Baba sağ imiş ve,, biti İ rünüyormuş! g İ latanbuldan gayri bir yerdy” | saydı ve İstanbulun Bele liğinde çok muhterem Lütfi | Lutber Burbank'ın fikçi hayatın her faaliyet sahası için eymen mute. | Moe SE elem ed berdir: Yaptığınız ve yapacağınız işde tek bir plân ve tek bir koala iklifa | Cân Daşka biri bulunsay man © lann enskış etmek hatâ olur. Birçok plân yapınız, birçok koz bulunuz ve bunların ara. |'atımın o yazı : 0 sından en iyilerini seçiniz, sırasına göre birbiri arkasından kullanınız, £ | telâkki eder, kendim de böğ sesaasmenemesen. .. erammmmamnasz | MEvzua avdet eylemezdim Tetkikler |: Belediye Reisimiz, san'atın. İbenine ve san'atkârn her tüf her vesile ile yakin ve kalarını şimdiye kadar birç9” F i göstermiş bulunduklarından © “A 9 mağlüb oldu? man ordusunun nasıl dev adımlarile büyüyüp arttığı haber alınıyor ve hi ikâr görülüyordu. Yeni Al ordusu müttefiklere meydan 0- kumıya bile başlamış vo ilk icraat in sonunda müt- Asm Babanın müessif vaz? zerine dikkat nazarlarını <p ten kendi kendimi alıkoyamyi Ağlamıyan çoc meme mezler... türkçe bir söz ete4 Lâkin şunu da takdir etm ağlamamak, fışkırma intidedie Alman Ron eyaletin, 7 MAFİİ teren göz yaşlarını, nefsine Sg ds seri kayi ve azimli bir hare -İdip tutmak, bazan da terbiyfi gö ketic işgal ve Rayhs ilhak etmiş | cabet ve haysiyet eseridir. Lui Alman Pühreri bay Hitlerin kurdu.) banın, sokaklarda karemelâ “ Ku yeni ordunun bu barekeli mütte-| yı şuna buna szlanarak #“L di fiklerin gözünü açmağı şayed kâfilmağa tercih eylemesini. ben yi gelmedise 12 Mari 1938 de Avustur -| vaktile pek iyi tanıdım, on yanın #ihakı ve gene 10 Birinciteşrin| faziletlere veririm. bali Alman Sndet eyaletinin işgalle) (Evet: Asım Baba bu a neticelenen büyük Alman eskeri ma.) kimseye derd yanmamıştır: iğ nümayişleri göze batmalı idi) den şikfiyet etmemiştir. Et 41 ki Almanya 1935 yılmda mecburi! önce muttali olacnklardağ ği usulünü #sbul etmiş) ben idim. Diyorum sizi i 2 dan bile haberim yoktu. Fak in müsaade hu oy m nut d yi nde, general V. Seçckt|'di duyduktan sonra, Get z t0 DE ini eeckt| ie almayı maziye ve sansi karaman ER edimi elan ankiee-İ bir borç telâkki ediyorum: gi e om z ır to) EN çi ul: in ns b : vi Maişeti böyle bu kadar av uçağı bulunmasına karşı Fransa|, 5x ve uçaktan mahrum ve ancak değil el, kolu. kafasi; başkus n elinde yalnız 100) ri mış değil, eli, kolu, ey ç İT piyade ve 8 süvari tümeninden iba-İ hen alışmağn. ve bombardıman ve 420 av uçağı varmış, z henüz Çi v ret, küçük ve gönüllü eski Alman Or-| yatinid, uzun senelerin arr muzlarına bu artistlerimize mürüvvetleri araf bir bölğe haline getiri. Je: Üstelik bu b Mt 5 5 zrhh vari lives kanın verdiği Cut yorlarmış. Müttefikler mar ok dunu genel kurmayınm Mayısta 'kar Fransız ordularından tüm la her birnin 500 1 10 şerhi tümeni varmış. A fikler ise bu büyük orduyu ka e 10 İngil #ümenle bir # ki keb muszsam bir kara Y: mütenasib büyük bir P kurmıyu başlamıştı, geye en » vel lerini, zarif, nezih san çi Pevkalâde bir sürat ile kurulan ve| ir. alerde tenşit eyle (Asm Baba) yı hatırlatır, Bu hususta, Doktor LO rın da her yere yetişen, | fetheden meşkür himmetini metle dileyorum. Kış geldi, çattı. Maziden a digâr olan ihtiyar san'at de ihtimal ki bir mangal tur. Hatıralar me kadar çok eşiği İmetli dahi olsa m adamı. seyi tan sonra, şâfrin W tamaz da, mes'ud da edem İstanbul nankör değildin nim ki, sesimi duyacak: ba) son demlerini kavgW serilerine dun etmekle $© NE Elm Gİ A'manyanın İsve$ v er iyen, yaşlı iseler b rini, genç iseler babalara ler, Fra ir rüâkamlara arhlı ve değildi. B kitablarda, #0 - ve hat arğ'un Ta. ş nenbersdeki muazzam âskerl cena: alayının alınmış filmlerinde bile gö ği rek uy » Demek isti. ecek) YOrUZ ki Pr ninkini şoktan en | geçmiye başlamış olan Alman . | bazırlıklarından ve Alman askeri teş. İkilâlından ürkerek kendisi de kuvvet. lenmenin bir yolunu bulabilir idi Netekim bunun için parasi Tardı Bizzat Fransanın nüfusu yetmiyorsa müstemlekelerinde 65 müyon halk mevcuddu. Almanya barış zamanın- daki ordusunu 50 den fazla fümene çıkarır, bahusus 5 zırhlı tümen ya- par ve büyük ölçüde de tank ve uçak yani cem'an ale mu İn to biri ser er ileride Almanların tank ti 10 zerhlı tü. e karşı tankça zayif yalnız 2.3 tümen çıkarabilmişlerdir. Yalnız ba rakamların mütaleasi ve göreceğimiz gi nci kıskanır. Bir.gün İbrahime acaba evinden mim ietüzam eden bir sebeb mi vardı, gelip geçici bir fırtına k mağlübiyetine sebeb gösterir. No bile-| fiklerin harb hazırlıklarının ne dere. İ yim?1 Herkes Fransanın seri mağlü-| gelerde noksan olduğunu göstermiye Diyet söbeblerini daima kendisinin ih-İye hezimetin sebeblerini izaha kâfi teas beslediği veyahnd ehemmiyci'gesir. Ayni zamanda bu rakamlar, verdiği bir bakımdan izaha çalışmış. müttefiklerin harbin bidayetinde Po. tır ve çalışmaktadır. İlonyaya neden, hiç olmaz e hava Bu sebebletin belki hepsi vardır ve|kuvvetlerine büe, yardım edememiş | doğrudur. Zaten Fransa gibi eski ve|olduklarını aydınlatır. Bundan başka İbüyük bir gület bir iki iletle bu de.|bu rakamlar Hitlerin meden, mütte a Ml ml. roselerde mağlüib ve perişan olamaz. | fiklerden o çekinmeksizin, (Polonyapı : İdi; bunda mütenddid ve derin pe. Jordularına çiğnetliğini en beliğ su -)nmaan demen > een mağllb ve bebler olmak (gerekti. Bunun böyle rette ifade ederler. “ aeremrezen olduğunu irah için geçen tefcikada| Fakat burada çok dikkate şayan bahsettiğim Fransız genel kurmayı -|cihetler vardır. Fransa ve İngiltere, tâ i neşretmiş olduğu tarihçede. | İlalyan.Habeş harbinden ve daha dikkate değer bâzı rakam.| doğrusu buna takaddüm eden, Al - şa ederken Fransa uyuyamazdı. Fa. kat Fransız genel kurmayının Fransa harbi başladığı Zamana aid olarak neşreğliği rakamlar gösteriyor ki Al- manyanın müthiş harb hazırlıkları Fransayı harekete (o gelirememiştir. Bunun neticesi kolayca ve süratle yapabileceği harb tedarkâtını bde İngilterede kömür stokları fazla i ahkâ Londın, 7 (A.A.) — İngilterede |1500 zırlilı arabasına mukabil mütte.İmından kurtularak ordusunu istediği! kömür stokları geçen sene bu mev- fiklerin yalnız 2000 tankla muharebo| gibi teşkil etmek salâhiyetini Kendi! sime nisbetle yüzde 35 fazladır. etiikleri yazılıdır. Bundan başka Al .|kendine aldığı 16 Mart 1933 tarihin-| Hükümet m. man garb cephesi başkumandanlığı. | denberi, Avrupada işlerin ve kuvveti talarında küçük müstahsiller nef'ine zn emrinde birinci hatta kullanıla -| müvazenesinin değişmekte olduğunu | beş milyon ton kömür dağıtmak- büeek 3500 bombardıman ve 1500 pekâlâ sezmişlerdi. Ondan sonra Al.'tadır. ISTER iNANMA! | sında, 8 ıda ie 75 arasında tramvaya binmek maddeten he- men hemen imkânsızdır. Normal zamanda bile ihtiyacı çok güç karşıla- yan araba adedini beş misli artdırsik gene &ki Evim şehrin bir ucunda, işim öteki kenarında, salla di #aatleres tramvay beklemektense sokağa tramvayların bomboş oldukları il halkı işine ayni yamanda gidiyo: ” saatte çıkıyorum, bü sayede de normal zamanların hayatını yaşıyorum, 7 le 8,5 ara - | dedi. LŞ-LER INANMA! çok iNAN, i8 de başlar, akşamları 5 te biler, af a var ki, arkadaşımız sabahları 7 de r kalmayı iliyad edindi. in olduğu kadar uzak kalmasını gışında mi kal, mıştı? Nihayet sorduk. Güldü ve endişemizi bir iki cümley — Sebeb çok basit: Bütün İztanb: İNAN. »leketin muhtelif nok- | Yugoslavya ile ik münasebati Lizbon 7 (AA) — Biel et Beynelmilel mahfellee öne İ berlçre göre Almanya ile DE manya ile Yugoslavya e mühim iktasadi anlaşma st zakoreler cereyan etmek” İlk anlaşma mucibiDo? ve İsveç ihracatınm yüzde cak, buna mukabil Alma recektir. Yugoslavya 'de yapılan * synl derecede mühimdir. TAKVİ