24 Ekim 1940 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

j hi İ ti, $i Lâtince ve arabca Yazan: Mehttin Birgen :: Vekületinin iyi bir karazım- İan babacttiler. Bu karar, üç Türk seninde birer klâsik şube tesisin - İ Üen ibarettir, Bu subenin progra - X İomde haftada beş seat de lâtince o- İ Futulacaktır. Bu karar, daha fazla "İecikmemesi lâzım gelen işlerden Birini tahakkuk tezgilina koymak İemektir hi bundan dolayı memnun İ Olmaktan baska ı dünva medeniyeti - i k içim, br me- İleniyetin ruhi doğurunda başlı ba- İ na bir amil olan humanişını tanı - İnek İâzemder. Bu klâsik şubenin ta- bkutulması da İsa gayenin lahak - ukemda birinci dereceds mülüm ir amildir. Maarif Vekâletinin yaptığı iyi bir İsy de, geçen gün de bahsettiğim Shi, bir gramer tecrübesine giriş - b ve bir anket açmaktır. Bizzat fekilin bu tecrübe eserine yazmış İduğu meksddemeden anladığıma e, Vekâlet, türkçenin iyi öğre - ine bu tarzda bi: ilâve yapmış- i Eğer dilimiz. normal bir inkişaf inde bir müddet daha işlenecek , bem yirmi otuz sene son- İ İs bu yabancı dillere aid ilâvelere Mİ ğe İzem kalmaz ve onları o zaman Ü Büsbütün kaldırırız. * HAMİ Birkaç çündenberi Akciğer vere- İnine dair olan tereümevi tetkik et- İiğim günlerde zihnim bu bahse çok bakıldı. Bunun işin, bi yeni X Ören edilen klâsik sube münasebetile İknindeki mülühaznları Kaydetmek İstedim: Sİ Beşiünkü Avrupa medeniyetinin X çuhurm iyi anlamak için bumeniğmi İre bu isde nlet olarak da Mâtnceyi İanımak ne kadar lüzumlu ve zar Hi ine, şa bizim oturdağumuz top - di pi üzerinde simdiye kadar ku - mus olan medeniyeti iyi anlamak ire bu medemiyeti bugünkü medeni İÜ İyetle ahenkimr bir hale getirip onu İyeni bir Türk medeniyeti halinde İrikbele doğru tekâmül. ettitmek intle #rsben ve acemerye, fakat, wa arabcayı ve Arab ilim ve lir. Bugünkü İtalyan, Fransız, Al İnam. İngilir medeniyetleri neler » Lâtin medeniyetidir. Rönesana İİ İenilen devir esnasında, mahtelif milli renklerile, yepyeni bir krar meydana çıkan ve inkisaf e ın bu medeniyet, bizce anlaşılması Üy. içine girilmesi ne kadar mübrem ir ihtiyaç ise, milli bünyemizi iyi k ve milli ruhumuzu tarihi ile muhafaza etmek bakımın- İrin teşekkülünde Lötinlerin. o yani oma ilim ve felsefesi hangi tesiri ıpmışsa bugünkü Türkiye ve mü- ör Türklerinin milli teşekküllerin - . felbefesi de avni ; galiba, onu yap - biz «Türkiye Türk- İkim teferriat meseleleri vardır ki onlarada önümüzdeki günlerde ay- nca temas edeceğim. ) € Muhittin Bi-gen ; Francala 17,5 kurusa çıktı Belediye, francalacıların bir müd evvel İrancala narkının yüle - v eçenlerde gareteler, Muahif cak bir şey kal- Hib ettiği gaye de budur ve bitince vahta| çı “İmiş, şehre «Tarabı efzun» “demişti. Tarihten fıkralar Şehirlerimizia isimleri nerelerden gelir ? bir letafet ve ahenkle konu şan bu böyük adamın muazzam Se- yahatnamesi, hez sayfası, kolorist bir resnmın eskizleri gibi, renkf ve canlı, bir ölmez âbidedir. En kur - üşmadan, velğd ve yorulmaz bir Yalemden. binlerce sayfanın bir ya- 7 alanına i Büyük muharir ve seşyah Ev - kya Çelebi, bazan, gezip dolaştığı beldelerin adlarının nereden geldi- ğine merak eder, tirih kaynakları- tin sustuğu verlerde, muhayyelesini kamçılyarak lâtif masallar uydurur, | kulağa biç de fana gelmiyen iştikak incirleri yapar. Yurdumuzun birkaç şehrinin adini, bugün bu tarih soh- betine mevzu olarak seçiyorum; söz | Evliya Çelebinindir: İzmit: Bu kale Orhangazi o zamanmda fetholundu. Orhan yazi buraları fet.| he giden Akçrkoca Beye elznimdir var gitin dedi, Ba emir «İznim git» diye kısalıldı. Buradan da İznik - mid adı kaldı. (İzmite o zamanlar| İlanikmit» derlerdi. Lâpsekii İ Bir seki bayır üzerinde İncirli or- ». Türkler Oincire vlopn| raya da sekisi, yani incirli i, Sonra bur isim kaldı. 'ntih Mehmed zama » üştü, Padişah, bir ka- lenin zaptına Mahmud Paşayı me- iş: «Bu gece kale slhna gir- Kalenin adı Gizesun Trabzon: i Trabzon da Fatih tarafından zap- İ tedilmişti; padişah, bu beldenin ha - vasından ve suyundan hoşnud kal - Lâdik: Darmendilerden Melik gazi bu- rayı Bizanslılardan fethettikte, Oü- merasından Saluran ban: «Sancağı kale üzerine dikmiyelim» o demişti. i .. dik sancağın eri- dan kalınışiz. Ergani: ——mnee0e amsenee sero easesas eaaaansanaasamasumaaananansenens, BIR-AĞI EMEA EIA İlik İyazan: ald Ziya Usak Resimi Makale: yükseltiriek ve alçalımak için kullanılan bir Vek vasitadır: Bi. dun gururu okşanır veya kırılır. Vedad Pragda Maslahatyüzar Bu müllkata bir netice vermez dâ- amd: — Şu halde, yavrum, dedim; yapılacak iki şey'den biridir. Ya isf'a cder, benimls beraber İstanbula ge - Yrsin, Orada senin. için ber yer ağık - dır; yahud aabr ve intizar We bir müd det daha, belki uzun belki kiss, bu havayı tenefTüs edersin. Durdı, sonra dudakları triyerek!),, yı yeşilköy mevkvinden teşyv e-|bir sühület ve talâkatle —İsti'fa mevambahs değildir. Bu ka- dar emek sari eldizden, ve bu mes - leke Lürlü türlü emellerie bağlandık. mek... Başka yapılacak biz şey' gör - meyorum., Yalnız... Durdu. — Yalnız?... diye bekledim. Birden: — Biliyor muslim, babaen ğım. Bülende ve Dana bu meslek çık. dıkflan bugüne kadar ne sarf etdi - pir?... On beşbin Hira... — Mübalâga ediyorsun, dedim. — Hayır, Bülendie beraber kemali dikkatle bisb etek. On beş bin brâ,.. Hilâ Bülend'e mu'âvonet ödiyorsinz, Hele hana... Bundan sonra bu bek - lemek sizin için ne demekdir? EBwmi bırakdım; eşyamı dağıtdım, otelde oturmakdan başka yapilabilecek &r çöre yok. Kendi vesâ'ltimle, Ankarı. nin eski bir köşesinde, fakır bir evin pelil dir odanda yaşamazlığıma az de muvafakat edemezdiniz. O kaldı dahi büyük bir mikyasda Tedakir 0- acaksınız. Buna da ben muvafakat! edemeyeceğim... — Yapılacak maâsra! bu güne kadar yapılanın #arogi bir devamıdır, yeti. gir ki netice Gunları muslb göstersin; dedim, Ve bu Bahsi bitmiş farz edefiten Ve. dad: — Demin size saydığım isimler. en mühimmmini unuttum, Ve bir ün söyledi. — Lâkin o burada (değil ve zehiri araya kadar azmnaz. — Ona hlet olanlar o râr; dedi ve yeniden bir kaç sim ta'dad etdi. Gözlerimi kapadım, o kapalı gözle. ri karanlıkların içinden manevi bir aydınlığa sevk etmek Istayerek, ora. İda mazlumları himaye eden bir ada. lein mid ve teiiyet veren nurını &. hakk içinde sıyanei oOsltina almas Onı Anlırada bırakarak İstanbula kalbimi buran «bakalım ne olacaz.?» sa'alınin düğümü (le avdet etdim ve bekledim. » Ne kadar bekledim, bu gün om te. ”İhattur etmayorum, Olâğin pek üzun deği. Bir gön Veğajdan bir mektub alarak öğrendik ki o Prag Befareli Baş kâlbliğine ta'yin edimiş Galibi onan di'ima çini cebin ile bulunma » , | sından, her gözüne ilişdikçe seraps! mücessem bir mu'ahaze (O bey'eünde görünmesinden bikip usanarak, niha- ————— —— Paşa telâş ederek: — Bre lâla!, Var ga askeri islâmı bul ayır! dedi. Bu - da Bulayır denildi. Diyarbekir: Bu beldeyi çok zengin ve çok gü- zel bir hükümdar kızı kurmuştu. A. İŞTE birinde İzmirde, dına «Diyan bikire denildi. Sonra halk ağzında Diyanbekir oldu. Rahbim Evliya Çelebiye rahme- tini bol bol ihsan eylesin. ç Reşad Ekrem Koçu ———— yel Ankaradan © uzaklaşdırılmasıns) karar verilmsişdi. Vedad İstanbula biz - İdenbire kahır âleminden sürür dün- yasına çıkmışeasıma, heniz küçük bir gocuk iken nasl ciddiyetinin arasın - dan çılgınca bir şetaret fışkırır idiyse yine öyle, gülerek şukalaşarak mu - Kadderatına doğrı yola çıkdı. Yalnız Bir hâl gözümün önünden gilmeyor: 'diyordik. Katar burada ancak bir da- kıka tevakkuf etdiğinden onm araba. idan çıkmasına, öpüşmesine js gakit vedalaşırken onun kaza göz- leri aabit bır nazarla annesine diki - di, ve Birden bir sis içinde örüldü Özle mahzun, öyle nevmiö, öyle ma- temder bir bakış ki, işte şiındi yine ozu, o bakışı ile görüyorum ve gözle- Timin yaşını zor zabt ediyorum: A - caba o bakışın ma'nası, sebebi ne idi? Anasını üzaklarda (ken, kayb etanek disipe muntazır olan âlibetin kablel. vuku" Dir hissi mi ruhunu sarmmışdı? | Bu âlibet ilk önen pek deklerme'- yen bir şekilde beceli etdi; Prag 88 - İfsretine ta'yin edilen zat Viyanada bir ameliyei cerrahiyenin onetayicine İtanamıni edemeyerek vefat edrte İ vekâlet oraya yeniden bir sefir ta'yin İetmmekdense bir tasarruf imkâninden şında maslahsigözar oluyordu. Ve- kâletin onim hakkında gösterdiği bu tereecüh ve i'timad beni hem şaşırt. İdi, hem ürkütdi. Vekâlet Vedada bu fttmddı göster. dan me'zunen âvdet ederek zamanını İstanbulda geçiren İyada her şey'den fazla sevdiği karde. İşinin yanma gitmeği arru etdiğinden ve bu vesileden istifade ederek anne- rar eylediğinden onlar, sna oğul, İPrag-a gilâler, ve Bülend bir kaç gün ihtânenlmi mi düşünüyordu, Yoksa ken-| istifadeyi tercih elmiş ve Vedadı mrs-) hagüsarlığı geçirmizdi. Vedad genç mekle hiç aldanmamışdı. Waşington.| bir. kana) z Billend | kayd mü'amelesini de yapdırmış †İstanbuldan ve bizlerden ziyade, dün. ni de beraberinde götürmek için L. sonra Waşingtonn avdet ederek pm -| De» İ nesini orada birakdı. O da ancak onjnArak, Atinin getireceği mes'ud gün - beş gün xaltıkdan sonra İstanbula Jen evdei edinte Vedadın Prag-daki ha-i... yatına di'ir tafslât verdi. Gerek on- dan, gerek o esnada Öllesle Prag-da ikamet eden bir dostdan dinledikle - rimden anlaşıldı ki genç maslahak - güzar orada Hariciye o mulilinde ve bilbassa ecnebi sefaretler erkânı nez- dinde pek yiyade mergub olmış. Bu — nın başlıca sebebi selirlerden üçü Je, Fransız, İngiliz ve Alman, kendi 4 - sanlarle, onları bayrele (düşürecek olması imiş. O kadar ki Alman sefir. bilâı mutad, ona yirmi dört sa'at| geçmeden Yade ziyaret etmiş, Ve bu #ik Lemdasları müte'akib onı da'vet et-| meğe başlamıştır. Yalnız... Vedadın mutlaka da'retlere muka- bele etmek merakı vardı. Ancak sefa- ret hatlâ bir çay vermeğe bile ihtar edihnemiş fakir biz halde olduğından çocuk bir çok le'ahhüdala (o girerek, hip olmazsa, Hezielye erkânına ve â&. Grlere bir çay verebilmek (o İukâmnı bahşedecek mübayan'ata göişom i- İmiş, Bundan başka Viğşingtonda pek güzel bir packrad. arabasına malik olan kardeşi vamtasile onukine mü şabih bir araba bile usmarlamış ve bu- Dın için o müessesenin Prag müm İsli de bir mukavele akd etmiş ödü Bunlari kep pek hoş, pek -mümssib büuluyordım. Pek genç, henüz biz « cuk eler oğlan uaslahalgüzarlıkda gören bir baba için bunları memnu- niyetle telâkli etmez pek (tabii Buadan başka berice bi? imi'ınr bebi daha vardi: Vedadın Üniversite tahsii tekemmül etimek için bir ya - rım yl daha isterdi. Prag-da bir Al - man üniversitesi vardı; Vedad o nok- sanı dilediği mikyasda lazmin edebi. lecekdi. Ve bu makandla icab eden ve Üzretini vermiğdi. Şu hslde her iş yolunda idi ve ar. uk çocuk meslekinde koşa koşa (er - leyecekdi. Biz de uzakdan onın bâş nu. üsünde parlayan ikbal yıldırınm gülürtseyen va'dlerile, müsterih, Ye - şülköy köşemizde yalırslığı unutarak, yavrularımızın sâ'âdelile oysla - bekleyorduk. Halid Ziya Uşaklıgil Cümhuriyet Bayramı programı hazırlandı Dün öğleden sonra vilâyette va- li muavini Ahmed Kınığın pealiğin- de kaymalsımlarn iştrakile bir toplantı yapılmıştır. Bu toplantıda cümhsriyet bayramı (münasebetile yapılacak merasim hazırlıkları ve beden terbiyesi mükellefiyetinin ka- zalarda tatbikat şekli üzerinde gö - rüşmeler yapılkasştır, vilâyet kutlu” lama komütesi tarafından hazırlanan cümhuriyet bayıamı proğramı tabe- dilmek üzere matbaaya verilmi Bu sene vilâyette verilmesi karar- lastırılan cümhuriyet balosu için vi- İyet binasında icab eden hazırlık- lar yapılmaktadır. Şehrimrizdeki bütün okullarda da İ cümhuriyet bayramı münasebeti mek üzeredir. Geçid resmine iştirak edece provası yapacaklardır. R İNAN, | n çekilmiş bir telgraf gördük. Bu bei. STER | Keece şarttr» kul talebeleri yarın bir geçid resmi|rimden iNANMA! — arak zeytin yağı satılmasma karar verilmiştir. Arcsk Trakın &ep NANMA! Dün şehirde iki yaralama vak'ası oldu Fatihte oturan ve Mercanda 49 sallı dükkânda şapkacılık yapan Rs, dün o civar sakinlerinden Kâ- zan adında birile bir alacak mese - lesinden dolayı kavga etmişler, bu emada Kâzim eline geçirdiği yük bir odunla Rızanım başına vu - İsarak ağır suretle yaralanmasına 9€- beb olmuştur. Yaralı Rıza ifade | veremiyecek bir halde Cerrahpaşa © hastanesine kaldırılmış, “Kâzım O yakalanmak hakkında tokibata başlanrmıştır. Kazlıçeşmede Biletçi sokağında 6 sayılı deri fnbrikasında . çabşun Maizle, hamal Selih bir balye taş- mak yüzünden birbizlerile kavgaya yapılmakta olan hazırlıklar sopa er) Mek e k o <İSalihi vücedünün müteaddii yele - yaralamıştır. Yara tedavi altına alınız, Muiz yakalanmıstır. Sözün kısası Sinema fiatlarına Zam meselesi lerde Belediyeye baş vussi yeni bir takım metalib serdedi lermşi. Bunların üç tanesini, b Yeren gazeteler, bize de bildi İlk ikisi Belediyeye aiddir; ball? lâkadar etmez. Anenk, üçüncü ist€ vadi &in bizimle, kesemizla doğ doğruya ve münhasıran alâkaiiizii İl duğumdan “onam” üzerinde Zira. İ” Muhterem sinerincilar, * gorta primlerinin pahalılandığındı* İdem vuraşak fia'larn zam istiyor! Primlerin o pahalandığı di Fakat harbin yarattığı iltsadi g0“ ların icabı bulunan bu pahalaş keyfiyeti bir sinema sekibini nesli pe kadar mutazarsır eder ki, © rar telâfisi için, bilet Hatlarını YÖK sehmekten gayri çare olmasın? İi Ba cayi sualdir!. Film başına, prim farkını elli İİ dahi tahmin ve kabul etsek, her min” asgari dört seans gösterikDii te olduğuna göre, seans başıns iki buçuk lira düser ki, sinems€ ticaretinin halk lehine bu kads! bir fedakârlığa beleyan mabsli! İmütehammil bulunduğu ( kanas” deyiz. Bu kanantimizi tesis eden kökleştiren, İstanbulda, ufacık sermaye ile işe baslayıp ta, bir” vil içerisinde - Allah ziyade etsiğ mitenddid irad ve akar sabib muhterem sinemacıların kendi dir, Mecbur ohirsak isimlerini aktan da cekinmiyeceğimiz bu * | vn zevabn bo kadar hazla bir iii Iı önemli bir zarar gibi ileri #ÜĞE rek, fiatlara zam istemelerini ye” haksız görüyoruz. gi Sinema, bugünün medeni vii için peynir, ekmek gibi, vaz$ mez bir ihtiyaç olmustur, Bütün bedenen veya fikren çahşan bir sanın, arada bir, di rederek kendini dinlendirmesi hazım tabi urmurlarındandır.. yap Sinemacı, sinemanın, içtimsi gi yatta zarari bir ihtiyaç, haline Byi mesinden istifnde ile halkı isti e | binlerce Trak mev tera den, zekâsı, iş kabiliyeti ve geli kabik imkâr olmıyan bir mütef” kör İsi İstanbulun en'kenar ve semtinden alp. üç ber Bayoğlunun *â göbeğinde elek müesseseye sahih kılan halkın. n gelince bu velikimetliğine beklemesi giye tabi? ve mar ri Bir sigorta primi mil |dilecek 'zararın #ermayerlen İkârdan olacağı neikârdm. Bine İayh snihterem | sinemacıları” bu bahin üzerinde sarar etrsi lerin? umarız. Zira kendilerini? ii i menmasile zarar iddinler?” İkimnevi inrarderamrun ank barik: yk Münhasıran haller. üzerine, “sefi lenmek fena politikadır ve İİ kaide ye mefhırmlarile teli mez. Her zaman soffadan f EZ rek “0 kadar tok kalkılmaz. Bazast dede bir parca yer ve hayat icin favdalı olur, Bu bukileati, içlerinde de bulunan sinema sahiblerimizir. sazarlarına samimiyetle 8 TE Ele Cİ Dobrucadan gelen Tart Dün Bimanımıza gelen EĞ ra Dabrucamın Bulgarlar eğ dan işgali zerine bu terkeden Türklerden mürekkt” kişilik bir kafile getirmintr. g Bu kafileden beska Türk muhacir kafilesinin de y# . İ emri see 1058