1 Haziran 1940 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

Hergün Yeni Gölimizi Ruhu Yazan: Muhittin Birgen eni yıl bütçeli Büyük Milet Mecilsi tarafından kabul edildi. Bütçenin Yakamları hakkında ayrıca izahat ve tafsi. Mt vermeğe lüzum yoktur. Bunu Türk oku- yacuları gazetelerde gördüler. Yalnız büt . çenin ruhu Üzerinde birkaç kelime göyleme- ği faydalı görüyorum. Bi Meclisten hemen hemen münaka. © yasış olarak geçti veyahud epk az münaka. gsya mevzu oldu Bunun ;sebebi basittir: Memlekete, böyle fevkalâde hâdiseler ara . sında yeni sene için verile-k bütçe, gerek hükümet tarafından hazırlanımken, gerek bütçe encümeninde münakaşa edilirken, en İnce bir tetkik haddesinden geçirilmiş ve Tllleş üzerine yüklenecek en asyari külfetle yafllet hizmetlerinin en iyi bir surelle gö Tütmesini-temin için azami bir gayretle şa Maşılmıştar. Memleketimiz fakirdir; bunu hep biliriz Pakat, saman da milletlerden zenginlik is, tiygn, maaraf istiyen bir zamandır. Bunun| için her türlü braftan kaçmmak ve mas raflarda ehemmi mühimlere takdim etmek, Per dan ziyade bu e Jen Jüzımdır. Bütçe, hükümet tarafından hazır. © lanırken bu noktaya bilhassa dikkat edil. misli. Bu dikkat, bülee encilmeninde bir kat daha artırıldı ve neticede gördüğümüz ra - ” kamlar meydana geldi. Bu rakamlar, Türki. © yenin bu seneki alelâde hayatını ileri götür. mefe ve ayni zamanda her ihtimale karşı memleketin harlel emniyetini temine kâfi. . de * Yeni bilteenin ale'âde kismile memleketin bir târaftan umumi bizmetleri, simdiye ka.| dar olduğu gibi, ifa edilip giderken veyahnd| girişmek mecburiyetinde bulunduğumuz bir takım imar ve ihya tesebbüsleri de devam edecektir. Belki de gönül isterdi ki, bu imar Sesebbüslerine, bu sene daha fazla bir iki. gaf verilsin. Fakst, fevkalâde iktısd ve ma, »iye şartları içinde bu nevi tesebbiüsleri ar - tırmaya çalışmak, fskir bir milletin hayatı rerinde farla bir -#rlik yanmayı mucib olabilirdi. Herseve rağmen. günün birinde Türk kendi varlığını müdafsa etmek mec. bırtyetinde kalırım, ssl fedakârlkiaı o a, mana saklamak, buründen daha geniş imar tesehbiislerine piriemeön ebet terelh edil - mek icab eder. Bundan dolayıdır ki, bütce - nin adi kısımı, kabil olduğu kadardar © eereeve İrinde twtulmustur. © — Fevkalâde tahrlsnta gelince, bunu Tüzü.| © O sennn taedikte tereidid ederek hirbir va - tandaş yoktur. Terihe efendi olarak doğ muş ve öyle yasamaya armetmiz bir millet © rin, fena Şhtimnilere kersm har bulunmak bakımından katlanİmracak fedakörlrlar| tasavvur edilemez. Bununla bersber, hie| © ximseve karm tecarür fikri beslemiyen bir) memleket oldultumuz icin, fevkalâde mm müdafan tahsisatı bakımıldan da dok açıl maya lüzum O görülmemiştir. Her İhtimsle karşı bizi emnivet altında tutarak had gözö, ninde tutulmus ve orun cerçevesi hereire ciki'mamstır. MM müdafaa o tahdentimiz pak'katan bir emilil emniyet ve müdafaa» rakamını ifsde eder Ru rakamda etecavir | Peri yoktur. Bundan dolayi ki, terko'â 4e tahslent, evveli rekam olarık çok bük detn, saniyen sarfı bakımından müfld ve mesruttur. ) İsta veni bütkemirin ruhunu bu suretle) tasrir edebiliriz. Pu Toh feindeki biteenin| masraflarını karelomak Şvere bir takim yeni varid Peimemesa Jâsm gelivordu Burlara BA tafirler de almrmetir. Pr taskislerin fakir hir mewiakat Kaval Üyerindn ananı gieleri tatmin etmek ko. | İster. Benenia heraher, şarnretlerin eseri * ölen bu veriri maryletalin term gelis tam4s amları afinhaeirdir. Fer e bi yi» afnyu hahranını hu tarsdaki tadiğrlerin emrenin yAtlAAKI gören marietinabi. Pirev vendimizi gene talihli ve mes'nd sa. 'yabiliriz. £ Muhittin Birsen Bozüyük ve Karaköyde tarlaları su bastı Bilesik, (Hususi) — Bozüyük ve Kara- köyde sağnak şeklinde yağan yağmurların tarlaları göl haline getirmiş ve Karası ya- tağından taşmrak bahçe ve yolu göl haline! sokmuştur. Bahçelerdeki tahribatın mikta- *a sular çekildikten sonra belli olacaktır. Şahid jardırma onbaş'sı için bir küçük anıt dikildi Bilecik, (Hususi) — Karası boğazında yol bağı yapan şaki Mehmed Tmaztanehin şehid ettiği Vezir onbaşının vurulduğu yer- de Bozüyük jandarma (Komutan Enver Bayerin gayretile ulak bir taş diktirilmiş! Üzerine onbaşının adı ve sanı yazılarak ha- birası anılmıştır. Meriç Yunanistanın bize hudut İlemektedir, Bu harb üzerine Birle olan ada içi hava'isini isti'â elti Pityon, (Hususi) — Son günlerde ta. gan Meriç nehri suları havalisini tamamile is etmiştir. Sular bir öe bağlamıştır. Suların mezrualğ — fuzlâca zmir verdiği tahmin vie N 7 MN NU Ul 0 / / di Nİ Vi yg y fi f, Yy İM MM) ise susmayı bilmelerindedir. larının meziyeti güzel ve doğru #ö ylemelerinde, bazı- — La Brüjer'in bir sözü & Amerika plâjlarındâ Yenimoda güzellikler Amerikada plâj larda bu sene ka - &mlar ortaya yeni bir moda çıkar - mışlardır. Güneş ten korunmak için larına resimde görüldüğü gibi çi. : çekleri andıran renkli tırtıllar takılmak- tadır. Bu gözlükler büyük rağbet kazan- maktadır. Hele tırtıllar arkasındı güneş. ten masun olan kısım, beyaz kalışı ile göz lere çok yaraştığı söylenen bir hâle vü - cude getirmektedir. İçerisine gürültü sızmıyan oda Holandada Utrecht şehrinde etmekte o'an bir mühe: uretle gürültü sızmıyaca Ml asına muvaffak olmuştur. Bu mühendi » sin-gayesi eserinde muvi p dirde bu suretle büyük inşauta giriş ve sinirleri gergin bulunan İnsanlara fes alacak melceler te: eyler k Mühendis bü odayı diğer daha geniş! bir oda içine inşa eylemiştir. Her iki İeıs- mın duvarları üçer tuğladan yapılmış, | tuğlaların delikleri at kılları ile kâpatıl. kamet içine Eiç bir r, mıştır, Her tuğla arasına mantar taba -| kaları vazedi'miş, mantar Labakalarından sorra kurşun Jevhalar #rilmiştir, | Bu suretle dışarıdan ütü du-| yulmaması temin olunmuştur. Birleşik Amerika ile Alaska! arasında muazzam bir yol Harbin tesirleri ber tarafa sirayet merika hükümeti Alaskay;ı memlekete raptedecek bir yolun inşasına Koyulmuş- tur. 1900 kilometre uzunluğunda olacak olan bu vol 14,000,000 dolara çıkacaktır. Rüsya veya Japonyanın Amerikaya harb ilân eyledikleri takdirde büyük bir sevku'ceyiş ehemmii haiz bulunacak olan bu yol dünyanın en uzun yolu ola- caktır. Ayni zamanda Alaskanın zengin-! liğini ortaya çıkaracaktır. Beton yeni birşey değildir Çok kişi betonu yeni bir icad sanir. Bu harbde pek büyük bir rol öyni beton hakikat halde çok eski devirlerde icad e- dilmiştir. Romalılar devrinde beton istimali çok geniş idi. 1743 senesinde Fransada Arles şehrinde bulunan bir tarihi öbide yıktı - rılmış, enkaz İçinde beton blok - lara tesadüf edilmiştir. Tam bir &scr son- ra yani 1850 senesinde kimyagerler ta - rafından muayene edilmiş olan bu biok - ların çakıl, horasan, kireç ile anlaşılmıştır. İSTER İN şöyle bir tıkta çıkmıştır: İSTER Anlattıklarına bakılırsa bugünlerde Berlin gazetelerinde — sAlmanyumn Fransaya münferid bir sulh teklif ede- Yunanistanın Adaiçi)| ceği hakkında Pariste dolaşan rivayet tamamen asılsızdır. INAN, Sabahtan sabaha Bir tesadüf Elime geçen eski bir Fransiz siyasi mecmuasında tarihi bir vesikaya te . sadüf ettim, Geçen Büyük Harbin sonlarını doğru 1917 de, yani Kayzer ordularının can çekişmeğe başladığı devirde Fransa ve İngiitere tarafın - dan Türkiyeye yapılan bir sulh teklifi Te buna verilen red cevabı. Teklif ya. pıldığı zaman Türk orduları Filistin ve Bağdad cepih'erinde çok fena va - riyettelerdi. Memleketin bütün servet ve insan membaları tükenmişti. Halk buğday ekmeğini umutmuyta İşte o bitkin devirde" Pariste Os - manlı âyan meclisi arasından iki zat Fransa hariciyesine davet ediliyor ve Osmanlı devletinin ne şarilaria müm. ferld sulh ' yapabileceği soruluyor, Bur bir müzakere kapısıdır, Ve müttefik ler tarafındam açılmıştır. Miinferid Sull şartlarmı tayin hakkı da Os - marfı hükümetine — bırakılmstır. İk teması takib eden müzakereler Enver paşaya. #iwedince © derhal kesiliyor. Enver pasa şahsan Kayzere verd sonuna kadar İttifak söründen döne . miyecdgini söyliyerek işi kapatıyor. Ben 0 günlerde milli ajansta cah , #iyordum, Mer gece Alman resmi teb. İiğlerini gazetelere gönderirdim. Mem. leketin ne halde olduğunu ve Alman askeri variyetinin nasl gittiğini pek yakmdan görüyordum. Öyle perisan ve ümidsiz bis vaziyette memleket 5. çin pek kıymetli bir sulh teklifini © zamanın ricali sırf Türk sözünün de Eerini isbat etmek icin reddetmişler . dl. Bu kâfi gelmemi, hattâ kendi cephelerimizden ordular ayırarak Al, manlara yardım etmek için Galiçyaya göndermiş bulunuyozduk. Türkün tarihe geçen bü * merdliğini buzünkü müttefiklerimiz bile takdir ettikleri icin bu barhin basladığı gün- denberi “Türk asalet ve civanmerdiği parlamentolarda. Avam Kamaralırın. da hürmetle yâdedilmektedir. Belçika Krahnın müttefik saflarda harb eden askerlerine teslim enirini vermesi dünya viedanını harekete ge. tirdi#i şu gönlerde bu tarihi vesikaya tesadüf edişim ne garibâtr? e a. > 2 Card —svansansamasre vssvanpnemaneenasssszsssnennsasamanamanmas TAKVİM Uye Rebiü ahar AN, İSTER SERER Almanya Fransü ile İngiltereye ayni muameleyi tatbik et- meye karar vermiştir» Eerlin gazetelerinin bu fıkra ile Fransaya yeni bir şey öğ- retmiz olduğuna biz inanmıyoruz, fakat ey okuyucu sen: #n meşhur Orkestra şefi Bugün baystta Jerinden en nam) - hası hiç şüphe yok ki, Toskaninidir. Büyük (orkestra üstadı, idaresinde çalışan müzisyen- leri çalıştırdığı sr a rTalarda müthiş su- rette geçimsiz bir adam olur, her san'at- kârdan en küçük bir hata bile sâdır Ol masına tahammül edemez. Zayıf ve nahif İvücudünün üzerinde beyaz saçlarile taç- anan başım içinde coşan, ahenkleucn İmotifleri ustalıkla kullamır ve orksetrayı bütün san'at ustalığı ile idare eder. İngiliz tayyarec'leri sümüklüböcek yemeğe alıştılar Fransızların sümüklübücek yemekle - rinden çok hoşlandıkları malümdur. Fran sada harbeden İngiliz tayyarecileri bu yemeği beğenmeğe başlamışlardır, hattâ karargâhlarının yanında bir de sümüklü- böcek çiftliği tesis eylemişlerdir. He bah bu çiftlikte hoş saatler geçirmekte - dirler. İspanya ipekböcekciliğini ihya ediyor... İspanyayı kasıp kavuran dahili harb- den evvel ipekböcekçiliği çok parlak bir İmevki ihraz etmiş idi, Çok güzel ipekli İmensucat ve şallar imal edilmekte idi. Bütün bunlar harb sırasında mahvol - İmuştur. İ İspanya hükümeti bu sanayii yeniden diriltmeğe karar vermiştir. Bu elimleden olarak, otuz bin dut fidanı dağıtılmıştır. Gelecek sene 150,000 dut fidanı dağıt - İmak için teşebbüslere girişilmiştir. Kaynanalar birliği orkta bir kaynanâlar birliği var- dir. Birlik reisesi Dul! Mitehell adında bir Amerikan kadınıdır. Reise, geçenlerde a- zaları için beş maddeden mürekkeb bir program tanzim eylemiştir. Bu programa riayet eylemiyen cemiyet azaları cemi - İİyetten #araç edileceklerdir. Program şu- dur: . 1 — Karı koca arasındaki kavga'ara hiç bir veçhile müdahale eylemeyiniz, 2 — Münakaşa eylemekten sakınınız. 3 — Damadınızın veya gelininizin hiç bir hareketini en ufak bir surette bile ten kid eylemeyiniz. 4 — Size güç bile gelse her şeyden hoşlandığınızı sösteriniz. 5 — Kızınızı veya oğlunuzu tercih e - der görünmeyiniz. Haber verildiğine göre bu programa riayet eyliyen kaynanslar rahata kavuş- muşlardır. INANMAT iNANMA! olan orkestra şef-| Sözün kisası Yeni bütçe ve Mali durumumuz E. Ekrem Talu uhterem Başvekil Dr. Refik Say» dam ile kıymetli arkadaşlarından müteşekkil Cümhuriyet hükümeti 1940/41 bütçesini, emsali gibi mütevazin olarak millet vekillerinin yüksek tasvibletine ara etmiş bulunuyor. İçinde yaşamakta bulunduğumuz şu na- zik zamanda, ihtiyarma mecbur olduğumuz muazzam masraflara ve gene zamanın ayni nezaketinden doğan iktimdi müşkülâta rağ men böyle bir bütçe Lanzimine muvaffak olmak şükran ile alkışlanacak bir vak'adır, Senelerdenberi Cümhu iyesi, başından en büyük müşkülleri iktiham © derek mali durumumuzu ve milli itibarı * mızı hep ayni muvaffakiyetle kurmuş vg hergün bir az daha tarsin eyiemiş olen sas Yın Fund Ağralı'nın, bu bütçe münasebe « tile Meclise hitab eden nutku hepimizin gÜvencimizi arttıracak ve istikbale tümüd ilg ve emniyetle baktıracak mahiyettedir. Bizden uzakta cereyan eyliyen bir hat- bin doğurduğu endişelerle münhasıran meş gul zihinlerimizi bir an için o meşgeleden ayırarak bizi daha: yakından alikodar ey - liyen memleket meselelerine tevcihe ey - liyecek olursak, keşfedeceği hakikat « ler, mâneviyatımızı şüphesiz ki takviye e decektir, Bunlar meyanında iktisadi vaziyetimi - İzin, hükümetimizce alınmış ve alınmakta folan tedbirler sayesinde oldukça düzgün ve mütemadiyen de salâha doğru gitmekte Jolduğunu müşahede ederiz. Ticari müva İzenemizin bilhassa son zamanlarda lehi - mize inkişafı, ihracatın ithalâta nisbetle günden güne artması, paramızın sağlam - lığı, tedricen sıkışma takyidat çemberine rağmen metalarımızın hergün yeni im reçler ve piyasalar bulması, her Türkün gönlüne su serpecek, kıvanç verecek vâ « kıülardır. Mili müdafan zaruretlerini karşılamak için, masraf kıstnında mümkün okluğu ka- dar tasarrufa riayet eden ve bazı vergileri cüz'i nisbette arttıran 1940/41 bütçesi bus na karşılık, ötedenberi mağdur vaziyette kalmış eski müteksid, dul ve yetimleri d€ düşünerek bunların aylıklarına zam yap « makla cümhuriyet rejiminin sadealet ne « safet şiarlarının icablarını yerine getir « miştir. Hâsılı yeni bütçemizin heyeti umumiyesi, Türk varlığının kuvvet ve kudretini ve dev- letimizin, kuruldu kurulalı yâr ve ağyar in- dinde kazanmış bulunduğu hüsnüsyü . bir daha izah eden mükemmel bir eser, bir âs bidedir. Bu eserin yüksek mübdilerini saygı ve sevgi ile anarak, emin ve metin, hüdisatı karşılamağa hazır bulunabiliriz. Vaz Elzem Gali Muhtelif semtlerde birçok ev soyan bir gece hırsızı yakalandı İstanbul zabıtası dün, bir müddettenberi izi üzerinde bulunduğu azılı bir gece hır - sizmi cürmü meşhud halinde yakalamağa muvaffak olmuştur. Bu adam gene biz hırsızlık suçundan beş seneye mahküm o- hp, cezasmı geçenlerde İzmit hapishane » sinde ikmal eden ve tahliyesini müteakih de derhal faaliyetlerine başlıyan sabıkalı- lardan Kör Alidir. Kör Ali bir ay içinde Üsküdar, Suadiye ve havalisinde mütende did evleri soyarak bir hayli eşya aşırmış son günlerde de İstanbul taraflarına geçes tek hırszlıklarına devam etmiştir. Nihayet evvelki gece Alinin peşine dü» şen emniyet müdürlüğü memurları cür'ete kâr sabıkalınn o Karaşlimrükte De mahallesinde o marangoz Ahmedin evine pencereden girdiğini görmüşler ve kendi - sini bu evde bastırarak iş üzerinde yaka « lamışlardır. - Dün emniyet müdürlüğüne getirilen sabı- kalı yaptığı hirsizlik suçlarını itiraf etmiş muhtelif yerlerden çaldığı esyalar satıl » dıkları yerlerden istirdad olunarak sahib » lerine iade edilmiştir. Zabıta ayni zamanda Kör Aliden bu mesruk malları bilerek satın alan iki çahıs hakkında da takibata başlamıştır. Suçluları bugün adliyeye teslim edileceklerdir. “ Köy enstitüleri için 605 parça bina yaptırılacak Maarif Vekâleti bu yıl muhtelif yerler de açılan İZ köy enstitüsü için mekteb, top- lantı, atölye, mutfak, çamaşırhane, banyo ve idare binalarile, tavla, ahır, kümes, re- vir, depolar ve öğretmen evleri olmak ü « zere 605 parçe bina yaptırmağa kârâr ver» miş ve bunların avan projelerini memle » ketimiz yüksek mühendis ve mimarları a « rasında müsabakaya koymuştur. Müsabakaya girerek birincilik kazanan mimarlata iki bin lira ikincilik (okazanan mimarlara da bin lira verilecek ve proje * tin alacaktır. Bir mimar ancak 3 nün müsabakasında ez İş - »abilecek, birircilik kazana: mimarların isimleri binaların üzerine yazılacaktır. Mü- sabakaya girme imüddetleri 15. Temmuz » dan 2 ncikfin 940 tarihina kadar ayn aynı tahdid edilmiştir. 2 leri |