23 Ocak 1940 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8

SON POSTA 2 8 Sayfa Türkiyenin demir ve çelik şehrinde neler gördük Sabahın altısı... Trende, Karabük yolunda, Karabük ya, kınındayız. Güneş, uyku sersemi.. bir türlü cibinli - ğin aralığını bulamıyan bir insan mah- rmırluğile bulutların arasından sıyrılma- Za çalışiyar. Tarife, kandüktör ve saat ya- len söylemiyorlarsa, artık Karabükte ok mamız lâzım! Yüzlerimiz bir toz bezi gibi, vagonun kırmızı kağifelerindeki yarım kKârış kiri, temizleğiği, sular da akmadığı için tavan- dan dökülen şamdan kulıklı ziya altında her tarafımız kir pas içinde,biran evvel bu, Tatsız seyahallen kurtulmağı bekliyoruz. Eğer şu külüstür vagonlarla, midilli bey- giri pindeki lokomofil, bizi yepyeni, meroleket mikyasında mühim bir mevzua, sürüklememiş olsaydı; Nasrettin Ohöci- nın, keçi boynuzu hesabı, dir damla mev. Zü için kilometrelerce eza ve cefa çekil Mezdi doğrusu... Gecenin nöbeti gündüze teslim ettiği| saztler.. güneşler evvel ufku aydınlatan çiğ bir ışık elli metre irliledan uzaklara kadar aksediyor: Karabük Yübrikasının havagazi bacası... Etrafını çeviren devasa fabrikaların elektrikleri, kararlık ve duman içinde, si- yatı bir kadife üzerine serpilmiş incileri andırıyor. Kömür, maden cevheri yığınları ara- Bından geçiyoruz. Fabrikaların karşısında, denizden çı karılan kocaman bir canavarı seyreden insanların hayreti var bizde... Ne muazzam fabrikalar bu — Ne görmemiş adammışsı: yorsunuz?.. Elbette, elbette görmedik.. dünyanın birinci sınıf ağır sanayi fabrikalarından birini teşkil eden bu harikulâde tesisatı biz ne zaman gördük? Fakat bunlardan size sonra baksederim. Evvelâ sabahın alaca Karanlığında Şu keskin âyazdan kurtulmalı, bir damaltı bulmalıyız. İki gece süren - yani bir gece İstanbul - Ankara, bir gece de Anköra - Karabük - yolculuğun pisliğini atmak Jö- am. Bir termaosta yakaladığım su le yü - zümü yıkıyarum, Mümkünse siyahlık git- sin. g rdir temizlenmiyen kompartı - manı yüzürle temizledim, kolay mı? Fo- to Cer sr? Ymıdi- Karebükne yamız çalışır zennetme yın, Orada sanayi hayatı gibi eğlence hayatı da vardır itin muhtelif köşelerine serpiştirilmiş fab- rikalar orta belli bir smayi memleketi - İnin bütüm varım je bakarsanız hayret, vatandaş gö - zile bakarsanız iftihar veren manzarayı €- A yoğumu teşkil ediyorlar. | teklerine dolamış tepelerin üzerinde mo- (Bumlardan bir kısmını gördük. Bir kısmı-İdern bir şehir görünüyor. «Şehir» der - mın büyüklüğü hakkında, sözle, rakamla, | ken kelimeyi insafsız kullanmış mübelâ- randımanla fikrimiz var, ğa ile cilâlamış değilim. Bilyük çapta fabrika mevruubahs ol -İ Dün köydü, bugün nahiyedir; şüphe eti v zaman gördüklerimiz veya duyduk-İmiyorum, birkaç sene sonra vilâyet ola - larımız arasından en azemetlisini seçiyor, İ caktır. N bayakimizde birkaç anlali devtiope ederek,İ o Karabükü, ruhsuz bulacağımı sandığı- nihâyet kafamızın içinde muhayyel birİmi söylemiştim, Bugün bütün ruhile, hu- fabrika maketi kuruyoruz, süsiyetlerile Karabükü nasil tebarüz et -, Yıllardaniberi hömmeı bir faaliyetle tirebileceğimi düşünüyorum. Bu rwihak- | Karabükte demir ve çelik fabrfkaları ku -İ kak ki çok zor bir iş. şrulduğunu duyuyor, okuyoruz. Demir vel Orada ağır sanayii, orada Türk tek - çelik fabrikalarının ağır sanaylin teme - nisiyenin peki ve kabilivetini, orada Ami ve bizzat kendisini teşkil ettiğini he-İTürk işçisinin istidadını, Türkün yapıcı. i5ab ederek ben kendi hesabının bu fabri-İtik ve yaradıcılık kabiliyetini ve nihayet kaların her halde bizim dabrika» olarak| orada readdesile, ruhile bizim için yepye- bildiklerimiz ve gördüklerimiz(den ( Çok)ni sayılabilecek bir Avrupat âlem gördük. farklı olacağını düşünüyordum, Belki ga-| Bunu asgari olduğunun yarısı kadar te - rib gelerek size.. ekimde ölçü olarpk dei -İbarüz ettirebilecek bir şekilde anlatmak benim için hem meslek, hem vatandaşlık zevki olacaktır. yhude uğuşturma, diyor.. o senin tabii rengin... Valaâ esmerim amma, uğdukça ei- me siyah siyah bir şeyler sıvaşıyor. Be- yam da çıkmıyor yal. Karşımızda Karabük fabrikaları idare| memuru İhsan Gökçe. elinde kocaman) bir gece feneri... İstasyonun karanlık meydanından fab rikanın olobüşüne biniyoruz. Sokaklar - dan bir amele seli fabrikalara doğru âki- yor. * Cümhuriyetle (Oo başlıyan (o sanayi - ae Sn ray bacaları, havai vagonları, ge yündüz deşme ii z durmıyan fealiyetile, teknikten zerre ka- #lânlarla mublelif sene vâdeleri için 7 dar masib almıyan kalamdı easbrilm dö »muvaifakiyetle Otâhakkık oc h la dde hir biliş Vak Si âl . rilir. ve Türkiye bir sanayi merle- aklım. ikir doğurabiliyardu. keti 1 me etmeğe çalışırken, asla, |faki, Karabük hepsinin üstünde milli ve iyaset a eminde büyüz sanaytin hüceyrelerini teşkil eden |200ma da beynelmilel bir mahiyet ve kiy- (Baş tarafı 3 üncil sayfada) ki hir yüksek sanayi hayatiyeti met #ktisab etti, ehemmiyeti ve faslıye -İkikati aramak icab eylediğine Pöre bir dardı. Çünkü, ağır sanayi ol tile kendisizi düşünmek i icab ettiği za -İde sövlenenlere o nokai nazardan ku- Tayan bir memlekette, esanayileşik!> manler, onu gözümün önündeki nümeneİlek vermek doğrudur. Mesele bir ena - Sözü sadece bir iddiadan ibarettir. Bu - | 4 ölmek Batasına düştüm. Çimente #nbİptvot davası olmaktan çok yüksektir. gün, Türkiye bü iğiianın üstünde muh - |rikesım on defa büyültüm. Bundan da-| Ritaraf olan memleketler, işte bu nd - teşem biz nümune ile bir ağır sanayi ha kocamanı şakaklarımın arasma sağım: m4- İhklar içinde mütemadiyen bocalamak elele ağır. sanayimiz) “Eh dedim, bizde m gördü -İta ve hanri taratın hakikaten sahih ve — iyebilmek için Hizum gelen tek-|dü'tüz Avrupanın © insana hayret ve -| dot söyler olduğunu tayinde tered - Fâşlü isbat etmiş ve ağır. sanayiim Ten muazzam fabrikalarından birine sa *İ ga etmektedirler. Nasıl etmesinler ki, bülüğune ermiştir. iye > vanlış bir alım, bütün bir varlık ve iğa erişin ve abe bir ni ii ii “İbütüm bir terihe mal olabilecektir. memleketi oluşu. hayriye vapurun az ni nun mi işareti ve tahakkukudur. pedip, kendisini gördükten sonra düştüğü Dev nk 40 milyon 800 bin Vira gibi mmu-| hüyrete eş bir şaşkınlık tevlid etti bende. kler Man e aşma hareketini| | Ben zannediyordum ki, kafamız Şam- elmile! ölçüye ii Da rn EE clan buj brnuarında develope ettiğim bu manza - 8 mıştır. Biz'Türk azim velranım yanısıra kirkaç paviyon, birkaç 2- iradesinin, ekeieyeriz. bir şiheseri|partıman #lmağa özenmiş ev, iki karanlık Migeiie pelin > Çe GR lk Katakakn|riye Serkajide kemik Kayi de Sari liği değil ayni saBiande ağır ii la den, Re Tae 6 yaşla li e z ii irk gem me gin İken, ısıtan, yapan makinelerden) (De Martel, Sibiryada, Kafkasyada fev- eler! 102. ve usta, i ii sonra meği, görmeği ve hakiki bir iftihar duy pan a mel vak Rl e m Sa Gn ei bir ile Ka e ip gel iirer roj ve Rizeda hususi memuriyetle bulunmuş cu bildik, rasına sikiştirmiz, ri e > ei am işle pi a Dİ sek fırın- büyük elçilik ve nihayet Suriye ve Hayalimıleki Karabük Harda eritmiş bir kasabadır. Halbuki... | Lübnanda fevkalâde komiserlik yarifele- (Arkası var) Nusret Safa Coşkun A Sariyenin eski fevkalâde komiseri ö'dü Paris, 22 (A.A) — Fransanın eski Su- Dört duvarın üzerinde, kavak ağacı ka- Bugünkü Karabük rini “a eylemiştir. . dar bir bacanın yükseldiği yerede fab. 1096 da Karabük, etrafın dağların, te) Yunan Kralının amcası öldü ib eyliyecektir» rika diyoruz. İstanbuldan dışarı çıkma -İpelerin çevirdiği boş bir arazi parçasiyde|.. rına 22 > ee mışaanız, fabrika adile gördüğünün ni -|Ve burada Safranbuluya konaktık eden (A.A.) Atina ajansı bildi - hayet yol üzerindeki birkaç çimento fab- minirini bir köy wardı, ik a rikastle, Barut Başka. bir şey de-| “Bugün emme ve übtişemizrila, dağ.) side ie Mn idir. Bursadaki Merinos, Malatya kom- era dudak büken heybetti boş diğerdi eros. dün ge-|ya aynen alıyoruz: gir Ağıd fabrikası ve memleke- |araziyi dolduruyor, bu yepyeni, insan gö- ce e mevcud bir sbse netieosin- « İzmit k de vefat etmiştir. * hususunda İtslyan mafbuatının müker- beylemiştir. ni sergüzeşiçilerinin indireceği yum “İİ N J Belçikada ruğa ilk önce kimin kurban gideceğ | * Brüksel, 22 (A.A) — Royter: Çörçilin veortadan kalkacağını sorup duruyof” | İkindikünun 23 Çörçilin nutku (Baştarafı | inci sayfada) | Umumiyet #tibarite siyasi İtalyan me- rizde slsun, Hitlerin kin ve gazabı 'uğrıyan birer kurban vayiyetinieir © iler. Avrupanın şimalinde bulunan tâ“ rih* devletler grupuna bir bakınız. K8 zam Tuna huwzasında ve Balkanlarda &f dişe içinde çırpman milletler grupuâ da bskunız. Buzların hepsi Berlinin o Fransanın harbi bütün Avrupa kıt'asına teşmil için ellerinden geleni yaptıkları! Ter ithamlarım “Çörçilin bu wutku teyiâ ilar. Sonra bir de bunların arkasında di £ dik duran azimkâr Türke bakınız... Alman tayyareleri Belçikada mec *j buri inişler yapıyorlar. Daha geçenlef” de bitaraflığına riayet edeceğini vadeğ lediği bu memleketi Almanya istilâ et | mek istiyor. Romanya pek yakında B£ | inin ve Moskovunn taarruzuna uğrâ *| İmaklan korkuyor. Almanya venobji Slâvları arasında son zamanlarda taha kuk eden tesanüdü entrikalarla yıkr0$ | ğa uğraşıyor. İsviçrenin cesur adaml8” Tı dağlarının geçitierini müdafaa eği yorlar. Holündaltlar su bendlerinin b” şında mazinin müstebidlerine ker yaptıkları gibi nöbet bekliyorlar. Nasi") ler ve bolşevikler tehdidlerini bütü8 mwya üzerinde yapıp duruyoğ teşebbüsleri kabul etmiyecektir. İsveç ve'lar. Norveç bitaraflar cephesinde müşterek! Yalnız Finlandiyanın, yüksek oha * hareketlerini muhafaza etmektedirler.» İyır» ». Finlândiyanın tehlikenin ağzı? Danimarkada da iken bile söylediği bu «hayır» hüf Kopenhag, 22 (A.A) — D. N, B, ajansı 'insenların nelere muktedir olduğunu # bildiriyor: İ bat eder. Finlândiyamn beşeriyete yal Hariciye nazırının mensub olduğu par-|tğı hizmet her türlü silayişi ünin organı olan Politiken gazetesi Çör-|dir. Kızılordunun ve Kızıl hava ku gilin nutku hakkında tefsiratta buluna-|veilerinin kabiliyetsizliğini dünyaf Tak, bitarafların gerek ekonomik bakım-|isbet eden Finlândiyahlar olmuştur. dan, gerekse insan zayiatı bakımından| Komümistliğin nasil bir milletin ne arzu ettikleri ne de sebeb oldukları İhunu gürültüğünü. bir milleti Ss“ bu harbe feci bir fidye wermekte olduk-| zamanında nasıl sefalet ve açlığa sti” larını ve istikbelin kendileri için bugün-İğm we harb zamanında da nasıl mü den de daha çetin ve daha deci olacağını|tekreh bir tarzda hareket ettiğimi biktiklerini, bitaraf küçük devletlerin kes görebilir. kendilerini beynelmilel münazaalara tek-| © Ağeğce faik ve insafsız bir kı rar karıştırmak e mizi ei altında ölümden daha fena bir tar kalmıyacaklarını bildirme! nihayet dü olursa, şimalin İngilizler we diyorlar ? yle yüne parlak ırkının vereceği manzara kadi "Londra, 22 (A.A) — Royter ajansı bil-İac: hiçbir sey tasavvur edilemez. diriyor: Faks, isimlerini saydığım bütün Çörçilik sufkunda bitaraf memleket-| siteraf rnilletler ve dâha diğerleri lerin hattı hareketine dair ileri sürülen|ietler Cemiyeti paktı mucibince ken * wülâhazalara atfı icab eden ehemmiyet|dilerine düşen vazMleyi yapar, 4 hakkmda fikirlerine umürecant edileni ve İngilere İmparstorlukları yanın Londrunm salğhiyettar mehfelleri, bü-| tecavüze ve adaletsizliğe karşı gün şu beyanatta bulunmuşlardır: kalkarlars ne olacaktır? Nazırların, şahsi #ikirlerini izah için Bugünkü vazivetleri berbaddır. mutad olarak söyledikleri nutuklar seri-| böyle giderse daha da fenr olacakti sine dahil olan ba mutku Çörçilin hususi! Almanyanın tehdidleri karşısmda Kk mahiyette söylemiş olduğunu nazarı i-'y varlar ve boyun eğiyorlar. Ayni bara almak icab eder. Çörçilin radyoda yanda da İngiltere ve Fransanın Pİ söylediği bu vutuk, hükümetin siyaseti! tün kanunlara ve mukavelelere riay! hakkında, Avam Kamarasında yapılmış | edecekleri, bu kanun ve mükaveleli bir beyanat gibi telâkki edilemez. sileceği İ Bu yüzden, bil çi haki. ancak Almanyarın ihlâl edebilece iiçetini tal İşüncesile müteselii oluyorlar. Bütün e imei edenak. tetisik gi“ milletler öyle zannediyorlar ki, timi Maamsfih, Royter ajansı, bitaraf mem- e e a a “e ağir deketlerin vaziyetini alâkadar eden cihet- o Bl doy li Eleği lerde, Çörçilin mütalealarının ağır bastı-|i © Xalar geç parçayacakıır. Eni öğrenmektedir. Nazır, müttefiklerin le urmıyorlar Ki. kendi sıraları gel” yiferinderi “bim Hitareflerim tetilmle e.|0en Truna gelin geçmis olacakki. deceğine işaret etmiştir. San seneler zar-|, Fakat, çek fem ia 8 ünde, bilaraflar, bir Alman tecavüzüne |lİ Mn Fırtına her an karşı korunmak için büyük mebliğler bir şiddetle esecek ik ve gürültüsü 'sarfetmişlerdir ve müttefiklerin galebesij1” artarak, genişliyecektir. bini Balinde, bunter, büyük kan” ve mekid cenuba, hem de şimale sirayet eN mastaflarile elde edilecek bir #ulrlen|tür. Çabuk geçmesi. için hiçhir bitrat mütefikler kadar müstefid ola voktur. Ancak. ek hirümid warsa caklardır. da hareket birliğidir. Şayed, İns. Kimenlâr ne diyorlar ? ve Frnsa mücadeleden yorülarık 9 YA 2 ima nn A Kond bgi nrlermde onların elemli ile İngilerenin yarında harbettmmek Xİ la etine bem ayki. hey çin açıkça bir teşebbüs saretinde tavsif | YUN.” ve ” ediyor ve diyor ki: ayri zamanda miüşebih ik 4 Diğer memleketleri” Şimdiki harbe şü-J08zilik ile balgeviklik arasında b rüklemek ve İngiltere için harbettirmek' âzere İngiltere tarafından yapılmış olen İ teşebbüsler bu son günlerdeki kadar asla “apaçık meydana çıkmamıştı, İ Yarı resmi Alman güzetesi, 'bitaraf İ memleketlerin harbe sürüklenmiyeceğine İdalr bu memleket mas'ul devlet adamla- İzmm sözlerini ehemmiyetle kaydettikten N İsonra şöyle yarıyor: çok. Alman tayyarelerinin İngiliz «Bütün dünya emin olebilir ki, Al-İPransız tayyareleinden daha fazlar mapya bizzat kendi emniyeti bakımından İman ordularının ve Alman tayy: iliz manevrasını büyük bir dikketlelrinin bu memleketlere Fransız ve liz ordularından (o ve tayyarele! daha yokm oluşudur. Hakikaten ve” edir. Adedce aleyhimizdeki birçok lere karşı koymak mecburiyelini #ukat. şunu urmıtmamak HKizımdır — Zâvaltı bitereflerm, ştemdili he-'pek az harb eded yüksekliğile E5 li büsbütün başkadır, Karada olsun de'mıştır.» nutku kakkında, (Natinn Belge) | şöyle yazıyor; «Yabancının sesi ne kadar dostane ve no kadar iyi niyetle meşbu olursa olsun Belçika kendi utesine düşen o varMesi hususunda bu sesi dinlemeye muhtaç de- ğildir. Hayır Çörçil, Belçika tehdide ka- pilmıyacaktır. Timsahın avı olmıyacak- * tır. Toprağını her türlü istilâya karşı m hazırdır.» i Oslo, 2 (AA) —D. N. B. ajansı bil diriyor: Norveç gazeteleri Çörçilin nutkundan : i him surette sevkedecek bir şey © da yarb müttefiklerinin aral asim ve kuvveti her an daha Zİ anlamakta olmalarıdır. Bu küçük “4 letleri korkulan şey Alman ordular" Frensız ve İnsiliz ordularından * Natkun metni Çörçilin mevzuubahs nutkundan bita-| raf devletleri alâkadar eden kısmı aşağı”