31 Temmuz 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2
Milli bir tasarruf Meselesi —. Yazan: Muhittin Birgen —.Budapeşte, 28— e zamân buraya gelsem hemen N her gün zilinimin üstünde dur- duğu bir mesele gözüme Çarpar; belki haddizatında ehemmiyetsiz, fakat, Tür - kiyenin mili fetisad hayatı bakımından, gittikçe büyük bir hesab mevzuu ola İecek bir mesele: Otomobil, taksi, benzin #ktisadiyatı. Türkiye için otomobil ve benzin mese- lesi mühim bir davadır. Hangi bakarsak bakalım, bu davanın ebemmi - yeti aşikârdır. Tü yeğe motörle hare - ket oden nakil v: 1, diğer memleket- lerle kıyas edildiği zaman. çok azdır. Bunun mikdarını harektini temin etmek bizim için, he hemen, büyük bir inkılâb meselesi de - mektir. Medeni dünyada, şey gün - den güne artan inanılmaz bir süratle dö #üp dururken bizim bugünkü vasıtala - rarazlâ mahud «yavaş yavaş» nizamı âl - tında Hardket etmemiz caiz değildir. Fakat, 'Dirkiyeyi motörle harekete ge- tirmek, Türkiyede motör kültürünü yay- mak ne kadar elzemse, ayn: zamanda ©- tomebilin her parçasırı haricden getiren ve benzini olmıyan bır memleketin ikti- &ndi hayatını da hesaba almak o kadar lâ zımdır. Türkiyenin benzin sarfiyatı her gene artıyor, otomobil arttıkça bu sarfi - yatta büsbütün bir artma hareketi ola - caktır. Şu bülde, Türkiye bir taraftan otomobili, ve motörlü nakil vasıtalarını artırmayı düşünmekle beraber diğer ta - raftan da benzin sarfiyatının artmama - #i çarelerini aramakla mükelleftir. ber * Bu bakımdan, Budapeşte de ötedenbe- ri gözüme çarpan bir hâdise beni dalma düşündürüyot. Hâdise şudur Bu şehir, Miksü seven Macarların lüks içinde yaşa- mayı daha çok seven bir merkezdir; ge - niş mikyasta oton:cbl hareketi buluran bu şehirde taksiler ve otomobiller, ekse- riya en ucuz, en ekonomik arabalardır ve bunların benzin sarfiyatları (o çok azd Burada biri mavi, diğeri gri iki muh renge göre ayrılmış ik: taksi || teşkil vardır. Bunların boyaları ayrı, fakat a - rabaları esas İtibarile ayni şeydir. Bu a rabaların gayesi, muayye« bir o süratle İnaanları ucuzca bir taraftan öbür tarafa hâkletmekten ibarettir. Şimdi taksiler on gactim daha pahalanmış, fakat buna rağ- men İstanbul tarifelerine nazatan ç. ucuzdur. Herkes taks.yi kolayca kulla - nabilir. Çünleü bunlar uc s h arabalardır, sureti için yaptırıIımş ve Bugün, bu şehirde hizmette bulunan ar: balar içinde en az on sene çalışmış olan - ların mikdarı yüzde elliyi buluyor. Bu nevi bir arabayı İstanbula alıp ge tirsek ve satmak istesek yüz liraya mi teri bulmek güçtür. Bunlar temizdir, veya beş kişi taşırlar, tarifeler de ona gö- re değişir. Yüz kiometre yolu gitmek i- çin bir araba İstanbulda nâ berzin sarfe- 1 sarfederler, Bü için caristanın harice verdiği benzin! parası| dao bette azdır. Buradaki ar Şenelik amortisman payları bizimkilerin ancak üçte biri olabilir, Çünkü arabayın kendisi ucuz olduğu gibi hizmet müdde ti de uzun hesab edilir. İki muhtelif şir. ket elinde bulunduğu için de buriların iyi halde tutulmaları ve uzun ömürlü olma - İarı temin edilmiştir. Hülâsa, bizdeki va- >iyetle kıyas edildiği zaman arada hasa - bu sığmaz farktar vardır. Bu farklar bir araya geldiği saman, Macaristanın sene - Mk mihli iktismd tasarrufu, bizimkile kı- yas edince, fevkalâde büyük bir yekün tutar, ab | | * Bizde taksi arabaları mutlaka lüks ol- malıdır. Çünkü şoförler ve taksi sahible- Tİ arasında rekabet vardır. Bizim müş - teri de, sanki bineceği taksiyi, satın ala- cakmaş gibi, dalma yeni ve lüks arabaya bakar. Bizde bir arabaya verilen para ile burada iki araba alınır; bizde bir arâba - nım yaktığı benzini burada iki arsba ya kar ve büfün masrafları da bu nisbet i - çindadir Bu aki arabalar, muhtelif şirket tarafından idare edildiğine göre şehir be İ ma, (burada taksinin standardize ec Aldanmaktan çök korkır ali ile titreyen sdam e mahküm eder. di kendisin iz. her dakika aldanmak ih- kusu e inmeye E i ebedi bir hareket- er aldana aldanmamayı öğrenmek, aldânırım ir şey yapmayarak insanlık kıymetinde sıfıra e Aldanmak korkusu i kor- mimeccahtır. 20 sene sonra Yüzdürülen Harb gemisi Bundan 20 sene evvel Scapa Flowda batmış dlan 2760 tonluk eski Al kruvazörü Deriilinger, 15 senelik bir ça ışmanın sonumda yüzeilrülmüş, suyun üstüne çıkarılmıştır. halini resizele görüyorsunuz. lediyesi ile bunlar arasınd sine kâfidir. Taksi standard bir mahiyet alınca da kimse lük araba arâma ibtiya- cını hissetmez: Ne taksiye sahib olan şir- ket, ne de onu kullanacak olan ferd. iki şirket arasındaki rekabet, taksileri miz, şoförlerin terbiyeli, nazik ve bi ga namuslu dirnaları gibi şeylere münha- sır kalır. Bu nevi rekabet de be dan, şehri bakımdan, mi kımından yalnız hesaba sığmaz İ temin eden bir vasıta olur. Ha'bu de her şey bunun aksinedir. Bu mesele, Türkiye iç eseledir. İstanbul ve Ankar: Jediye i, biz n çok mühim izamı dan gerek halk bilimler, o kadar bü ir li Jarı hesab a abi man harb. Kruvazörün şimdiki /£ iktisad ba - te - SOZ ARASINDA mm Hergün bir fıkra Başından savmak istiyorsun Hasis bir ada istemişti. canı pasta yemek ya girdi — Bana yüz paralık pasta ver! Dedi, pastacı şaşırmıştı Yüz paralık pasta olmaz, pasta beş kuruştur. İ Hasis düşündü: : — Hele sen bir pasta ver. Bir pas Za Pastacı, bir pasta uzatir. Hesis ce- öden çakısım çıkarıp pastayı ikiye böldü; yarını geri verdi: — Pastayı ikiye bölüp yarısını ver. meye üşendiğin için, yilz paralık pas- ta olmaz, deyip insanı başından sav- mak istiyorsun! 4 Kocasını öldürdükten sonra “sevincinden dans eden kadın İngiltere köylerinden birinde bir köy- Yi kadın kocasını zehirliyerek öldürdük- ten sonra, gramafonu kurmuş ve dans havasına uyak uydurarak sevincin- den rüksetmiştir. Po'a Negri davasını kazandı! Kendisine haysiyetini kırıcı isnadatta vi İbulurduğu iddlasile bir Fransız mecmu-! Pola İNegriyi mahkeme hakhı görmüş, fakat is- İtediği İkebil gözet Jan: dava eden sinema yıldızı 6 bin İngiliz lirası tazminata mu- aİnız 58 İngiliz lirası ö- | derinde mahküm etmiş kazonç unutmayalım. nmel bir vasıtası olabi- eeeğini kayd luhittin Birgen eyi bir. :' bir| Londrada kadınlar Arasında garib bir | Yüzme yarışı Lorsirada Ramagate'de kadınlar ara - pılan bir yüzme yarışında, yü - yarışın sonuna kadar ağızla - ıslatmıyarak, söndürmiyerek içmeleri şart okoşulmuş, resmini gördüğünüz enerjik yüzücü bi - rinciliği almıştır. İranın “çol asisi,, Landrada «Çöl asisi> diye amlar, dört karılı ve 30 çocuklu prens Sxlareddovle Londroya İ gelmiştir. İran kabilelerini kendi ülkesi aleyhine kıyam ettirdiği için üç defa) /:pemleketiriden kovulan prens çizgili pantalonu, parlak rügan İskarpinleri ile İLondrada enteresan bir tesir yapmıştır. İ Güzel bir fransızca ile konuşmakta ve jestleri ince bir diplomatın jestlerini ha- tirlatmalatader. Lomdraya işleri hakkında adli istişare- derde İulammaya geldiğini söyliyen İren Kağar sülülesinin bap ol Ji dia etmektedir. Eski mahlü şahlardan, zamanlar menküb ularâk Arna f vlcöy nde oluran Mehmed Ali Şehın Prens, şatranç oyununa çok dır. Halen de Mısırda ikamet et- İSLER Takvime bakınız: — $0 Temmuz 1939, tarihini gün sonra Büyük Muharebe tem 25 yu geçmiş olacak Avrupa gazeteleri şimd ile dolmaya başladı, İlk o tarihi * Temmuz ayının 80n günleri harb ile İNAN, urbanların isim Bunlar Kamil Mayer isminde bir Alman teğmeni ile Andre Peugeot edinda bir Fransız onbaşısıdır amm SER — Pru: manda da bir — Silâh başına alılar. aksınız. Demek ki 2 | üzerinden kendisini bir manga Alman süvarisinin önünde buldu, he- i günlerin hatıraları | men tüfeğin: boşal rini yazıyorlar. vel o da rövekverini olarak yere seriidi Aradan 25 sene rTeyan ettiği noktada küçük bir mezar vardır, üzerinde; — Andre Peugeot 2 Ağusttm 1914 yazılıdır. sulh arasında tereğ- düdü kaydeder, Fransız ordusu o günlerde bir hâdiseye 86- beb olmamak arzusile hududdan 10 Mi) mişti, fakat Ağustosun birinci Cumaertesi günü 44 üncü a'ay- mangalık kuvveti Belfrot ile Delle arasında hudud Mmıntakasına yolladı, bu manga onbaşısı Andre Peugeot'ün kumandasındaydı, o gece hemen buğu yanında Janchery öyüne vardı, geceyi bir köy evinde geçirdi. Ertesi sabah. 2 Ağustos 1914 Pazar, Fransada seferberlik ilân edilmişti. Andre Peugeot onbaşı köy evinde ailesine mektub yazar- ken dışardan ev sahibi kadının sesini duydu: dan » İSTER | inmetre geriye çekil | O Biz Avrupa gezi dük, birkaç ay soru mesinin nerede vu! yeceğiz, fakat yapa NAN, ISTER mülğizm Mayer yere yüvarlandı. faket yuvarlanmadan ev- zin üzerinden 25 yıl geçmiş olacak. Biz de ilk kara müsade- adını yazmak, ilk kurbanın mezarının resmini koymak isti- INANMA!T Prusyahıl'ar, diye bağırıyordu, ayni 28- akılmış olan nöbetinin: diye, bağırdığı işitildi. Onbaşı fırladı, #i, Alman kuwvetinin kumandanı olan i ateş etmişti. Fransız onbaşısı da cansız geçmiştir. Şimdi bu ilk müsademenin ce- * etelerinide bu hatırsları ökürken düşün- ra bizim de Büyük Muharebeye girişimi- kun geldiğini kaydetmek, ilk kurbanın > Sözün kısası Pe hazırlıkları Devam ediyor * xx ir gapetenin spor sayfasında bu serlevhayı okudum: «1940 olimpiyadı hazırlıkları ediyor.» Sporosayfalarında klüp dedikoduları, tokatlı, tekmeli maç tafsilâtı okumaya alışmış olduğum için böyle bir haber be- ni birdenbire şaşırttı, — Biz olimmpiyadlar için hazırlığa baş- ladik ha! “Gerçi bir sene kalmış umma, bunun da zararı yok, bir sene, gene bir senedir, Habere göz pe ecnebi balardan iş oki nu ve alâkası ii alamiğesi anladım. Ben olimpiyadların bu kadar yuklaş- Kış ol m farkında değildi mek gelecek sene"gene cihan sporcuları bir arada boy gösterecekler. biz bu ci ban sporcuları arasınd görünecek miyiz, benüz bu karar verildi mi, verilmedi mi? devam dusunu, adam yemek hi rekap milletler arası müsi larca gayretimizle çalışmak zamanı (gek miştir demiyeceğim) geçiyor ve belki de geçmiştir. Bol zamanda çalışmayıp dar zamanda hazırlanmamızın zararlarını şimd dar çok gördük. Gideceksek.. gi değil; kendimizi göstermeye gitmeliyiz. Sporda yenmek te vardır. Yenilmek te, İskat bor zeman yenilmek, sporculuk sayılmaz, Sun dakikada verilecek bir karar -, zerine devşirilecek birkaç &porcu dünya por sahasında sporumuzu temsil eder derse bir kere daha yeniliriz. — Daha çek vakit var.. biz neler neler Yaparız. Diye kendimize güveniyorsak hata & diyoruz. Şimdiye kadar böyle hataları çelik. yaptık ve acısını çok gördük.. Yukarıda da yazdım ya. olimpiyad- lar çok yaklaşmış ta farkında değilmişim, İşin içinde olanlar da acaba benim gibi ği kadar bunun farkında olmadılar #*X Balıkesirde hava hücumlarını haber veren bir çan kondu Balikesir (Hususi) — Tayyare hücum arından halkı haberdar etmek için bele-) diyect Taphane karakolu civarma bir B-) bar çanı konulmuştur. Uzunköprü hükümet konagının inşaatı bitti Uzunköprü (Hususi) — Uzunküp - rünün çök mühim bir ihtiyacına cevab İvermek üzere geçen yıl yapılmasina İbaşlı lanan hükümet konağının imşanak bitmiştir. Balıkesir mahalli idareler müfettişi (Hususi) Balıkesir ma, idareler müfettişlerinden mizi Akıncılar Hatay tahsilât müdürlüğüne edilmi Balıkesirin su projeleri Balıkesir (Hususi) — Balıkesire ge tirilecek suyun projelerinin yapılma * sı işi 5900 liraya su mühendislerinden Sedada ihale edilmiştir. Projeler üç ay İiçinde ikmal edilecektir. bilecek miyiz? Kendi kendimizi tenkid de olsa... O vakitki gazetelerimizin iyi birer tariheilik yaptık- larına ve maziyi daima canlı #ulmaya muvaffak olduklarına inanmıyoruz, ey okuyucu sen: INANMAT
