3 Temmuz 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

Osmanlı sarayında gilmanların kullandıkları ıstılahlar denilmez, mumu dinlendir, denilirdi ,, me ... E Son Postanın tarihi bahisler muharrri yazıyor “| Tayyarzade Atanın beş cildlik «Ende- Fun tarihiş, muharririn yalnız kendi dev- rine âid malümat ve müşahedeleri baki. mından tarih o kuynaklarımız 4z950Ö* Şok kiymetli bir eserdir. «Os rayı tarihi» üzerinde ni dikkatle lı hane- çalışan. göz- lar, Tayyarzadenin €s den geçirm burdurlar. «Enderun tarihis rin birinci cildini Xa- rA ken, «Saray ıstılahları» adını ta. fıyan bir faslı, Son Posta okuyucularına | 7 bir tarih konuşması çerçevesi içinde Bakletmek istedim. Tayyarzade Atadan, Osmanlı saray? Bilmanldrnın şayanı dikkat bir stılah Mecmuasına sahib olduklarını öğreniyo- ruz; “Saraya alınan çocuklar ve gençler, Yetiştirilmelerine ve terbiyelerine me eski ağalarına riayet Mur edilen enderunun lâl derlerdi. Bunlara fevkal ürmet etmek mecburiyetinde ii anları srasında da hârm mek istediklerine lala derlerdi. »Bizan bir lala, birkaç çocuğun gencin terbiyesine birden memur olur. du. O zaman o çocukları ve gençlere laladaş denilirdi, alınan çocuklar ve gençler, koğuşlarındaki yatak komşu- ve Yazılı olan isimlerinin altında ve üstün. de bulunmuş isimlerin sahiblerine de aY- Bi tabirle hitab ederi #Adam çekiştirm. lirdi. Me di, ğe baltalamak deni. «Bilân, Sarı Yusufu balta. “İki üç kişi bir arada oturu sohbet eder , Yün İğ; liye denilen | as ği letörlenir, sürrei » ” "akla önüne bir gi demeden onu kak, İçel «Arz ağaları ile peşkir, anahdör bend, rikâbdar ve çuhadar ağalarda rine, yahud Babüsaade sğusına Beyincilere nerede olursa 'olsun raslıyanı enderun gilmanları derhal kaçıp gizle nirlerdi. Bu zatlardan birbirlerile görüş. meğe gidenlerinin nde çakırsalanlar. Eider, ve enderun anl ları dan nın kaç, için ıslık çalardı; bu ıslığa sis deni. lirdi. Sisi işiten gilmanlar koğuşlarına ve direk arkalarına savuşup Siperlenirlerdi. «Enderun gilmanları arasında eline, Ayağına çabuk olanlara tomakçı derlerdi. “Sarayda kapu kapandı denilmezdi, ka Pu çevrildi denilirdi, , Mumu söndürmek denilmez, mumu dinlendir. denilirdi. Mumu yak denilmez; Mumu uyandır denilirdi, Mumun ilini kes yerine mumun külünü al tâbiri kul. lanılırdı, «Sarayda efendimiz âbiri yalnız padi. şah hakkında kullandırdı. K «Hazinei hümayunun ve erde; ğuşlarının — süpürülüp Pars oldu. y Pars edili run ko. temizlenmesine N Pars var, şimdi or deni her vaktinde, yahud yatsıdan son. râ her koğuşta kur'an okunurdu. Buna karşı okunuyor, karsı okundu! denilirdi. «Padişahın huzuruna çıkılacağı Savuş ağalar yüksek & var, aca ğ uz! » Ağalar huzura! diye bağırırd «Cuma günleri padi D» Padişahın ma camie etinde gider. koi bulunmağa davet için çavuş ağalar ke sında yükses sesle haydi gırışırlardı. «bal larm terbiyesine ve | etti denilirdi. Lal | lirdi. bahçe lirdi. gezinmelerine ân has odalı ağa Tirdi. olan gilmanle dan dışarı çıkmamak (üze gezmeğe, v: başındaki ve arkasındaki dolamayı © kavuğu uzun kirk ve ef soyundu d ka'dırılırsa hastalerda cocuk kendi ev denilirdi. deri | derunu hümayun gilman kotte, kaydedilenden çok İbir astılah me: sına inden sirav e ederek bugü nek isti tiz okuyucularım hü nırım: Berberbaş lar, padişi esmeğe bir iradei seniye il ük bir itina ile hü.| bri traş eder, kesilen saç ve sakâl| Cevad Açıkalın, Albay si bir bir toplayıp bir gümüş le-|eski Meclis Reiki, eski meb'uslar, baş inde yıkar. kurutur, sonra sureti | konsolosumuz Fethi Denli ve daha bir cuğa yahud gence nasihat rma izin alırlardı. Bunlar hakkında filân sahib şların o ydi! diye ba- rilen bir çi v anın Has oda gilmanlarının ikindiden son-| paydos d nere”, di sorulunca «paydosa gitti!> cevabi veri. | yi duş kapısın. re goyunuk takkevi karıp gece ibbe sivmei «Hastalânan gilman saray hastan e gönderilmişse timarda daha AAduk! tarih sohbe ahın saç -) me. SON POST, Hitler, Papen'i hususi bir vazife ile yakında Moskovaya gönderiyor (Baştarajı 1 i herhal. «li bir dersi de ih ği söze hürmet 'k de âdeti olmıyan Hitler" htarı fikirl İnönünün Hataylılara iltifatları Hataylılar, büyük itifatla İkarşı içten bağitmk daha teyid eylemiş Mareşalm telgrafı masından mi ve csndan Güv mensupları? va ey -İsa Paris ve Lon (Baştarafı 1 inci sayfada) bir emr i n karar ittik, en bahsetmek terenin be ın, bir emzivâki ne sure hdat evlemek derin atımızı sunarız.» Tayfur Sökmen veda etti Bone Alman sefirine taahhüdlerin yerine getirileceğini bildirdi Sayfa 11 Danzigdeki Alman hazırlığına dramın cevabı n en fenası bir kimse ben bu yanıbaşında buluna; Hitler'in şüphesi kalmasın mzetesi diyor ki: hattâ dün Tansa ve İngilterenin Po- rdım i t Hitler, bir k surette T bu- tmese ge- in bir nutku ida bir mutuk da tenr hüründ ezcümle şöyle - “Dün Londrada mili tezahürler yapıl Sabık Hatay Devlet Rai meb'usu Tayfur reket etmiştir. run istasyo Antalya wen Ankaraya ha - Sökmen, İskende ahhas Kanadlı, da yaptırılmış bir çekmece için.İçek zevat ve kalabalık bir helk kütl iktirir, saklardı, İstanbuldan sürrei | teşyi etmişler: ağı sırada bu çekmece | ketinden ev hümayun vg m edilerek Medineye gi Jda, peygamberin kabri civa: re gömülürdü. Sarayda, bunun Yavuz Mardin (Hi kolu gençleri tarafından Halkevinde çok güzel aşkani mahkemeleri piyesinde ro İleri gösteriyor. eminine derilir, ora. ında bir ye. Sı zama. »İnndan kalmış bir âdet olduğu rivayet ygmlet 1 İ olunurdu. Mardin Halkevi müsamereleri R. Ekrem vi — Halkevi temsil geçen gece Il alan genç- r. Tatfur Sökmen hitabede kurtuluşundan duyd kere daha izhar etmi; Mill Şef (Baştarafı 1 inci sayfada) Meclisi Reisi Ab ik Renda İolduğu halde, Vekiiler, Parti Genel js kreteri Fikri Tüzer, Parti müstakil grup reis vekili Ali Rana 'Tarhan, meb uslar, Hariciye Ve Genel Sel teri Büyü Erk İkinci E İAsım Gündüz, Vekâle kânıharbiye ve Milli M Ankara mevki Kema! Gökçe danı ve Emniyet Müc birçok zevatın bayan zır bulunmakta idiler. Reisicümhur ve Bayan İnönü, ken - dilerini vilâyet hududu hare - k muş ve Hats İğu sevinci b âleti enemencioğlu, teisi al iz Kı rü ve bu arada arı peronda ha- nan“ kara Valisi Nevzad Tandoğan ile bir - te trenden indikten sonra kendile - P rşıla rı iltifattn bulunmuşle Şef, müteak. gelen zevata a di içten tezahüratı ara k dam ile birl gitmişlerdi Milli Şefin İki i kıy Wfatlarmı sevgi tezahürlerile karşıla- İmiştar bulun - y y a karşılamış) İolan Başvekil Dr. Refik Saydam ve An); Londra 2 ahi berlayn, akşamüzeri r söylemiştir: Bugünkü mil F rü münaseb tuk pe at siv l ını tebarüz eti n vazifesi, memleketin ay içir milyon tiniz. İyeti her türlü tal z, vatana T T lim, yalnız bu hu eden bir majesile okuyacağım. Kralın mesajı ndaşlarm azmini gösterdiği - Temektedir. Kral a i zamanda gösterdiği feragat ra ve va erverlik zihniyeti kar da ifade etmektedir. bu mesajında, bu gönül Kral kar ilerin ira bun alarmda vatanın emniyetini Bunu vicdanında bi fedakârlıklarmın mükifat - e olduklarını da tir. Milis teşkilâtı ayrıca nilisyet İler is Kritik Zirai kredi faizi. bir mikdar indiriliyor (Baştarafı 1 inci 5