28 Haziran 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 13

28 Haziran «Son Posta» nm tefrikası: 12 Harem 'dairesinin odalarında da bi tün genç kalfalar başbaşa overmişler;İsultan tarafından (rağbetle nâzar edil- frenk delikanlısını sena ede ede bitire-İdiğini) zerre kadar hissetmiş olsaydı, miyorlar.. onun bahçede gezişini ve|hiç şüphesiz ki bu genç ve dilber ecne- kafeslere bakarak gülümseyişini teklid|biye karşı o derecede şiddetli harekete etmekle vakit geçiriyorlardı. Hayreddin ağanın genç ressama yap- tığı hakaret, ihtiyar kalfaların son de-|kızların arasında, (sultan hazretlerinin recede hoşuna gitmişti. Fakat, Hayred- din ağanın tasssub ve istibdadından bıkmış usanmış olan genç saraylılar, bilâkis başağayı takbih ediyorlar: — Oh olsun, zalim fellâha... Şultan hazretleri ne iyi etmişte, ona haddini bildirmiş. Diye, seviniyorlardı. Hatice sultana ;gelince.. onun düşün- celeri büsbütün bâşka noktalarda topla- nıyordu. Bu şen ve şuh ruhlu genç sul- tan, frenk mimarının kendi üzerinde husule getirdiği Otesirden büyük bir memnuniyet hissediyor. hoşa giden bir şey gibi onu doya doya temaşa ede- bilmek için, ertesi günü bekliyordu. * Gece, böyle geçmişti. Ertesi gün, ge- rek Hatice sultanda ve gerek genç sa- raylılarda, büyük bir sabırsızlık baş - göstermişti. s Saraylılar, kendilerine garib gelen bu yabançı mahlüku tekrar görebilmek i- çin, gözlerini harem bahçesinden ayı- ramıyorlardı. Hatice sultan dadısı Mahiveş kalfa ile hazinedar ustası Dilfeda kadın da vakit vakit geliyorlar. Has bahçeye na- zir olan kafeslerin arkalarında durarak ber tarafa göz gezdiriyorlar. Sonra, sul- tanın odasma dönerek: — Henüz gelmemiş, aslanım! Diye, haber veriyorlardı. Öğle zamanını bir hayli geçtiği hal de, ressam Melling ortada görünme - mişti. Hatica sultanın içine, garib bir şüphe girdi. Fakat bu şüphevi izhar ederek telâş göstermiye vaziyet ve va- karı müsaid değildi. Bütün harem dairesinde hüküm sü- ren bu ateşli intizar, o gün akşama ka- dar devam etti... Fakat Ressam “Mel - Ying, gelmedi. Aradan tam dört gün geçti. Mel - Ting'den gene bir eser görünmedi. A: Hatice sultan o kadar merakla v telâşmı sakfıyamadı. (Baltacıbaşı)sinı Reisülküttab Raşid efendiye yollamıya mecbur kaldı. Raşişi efendi, sarayda cereyan eden hâdiseden baberdar değildi Onun için baltacıbaşıya Melling'in raporunu ve mektubunu gösterdi; — Bü mektuba nazaran, imesfur, memleketine gitmek için yol hazırlığı ile meşgul olsa gerek. Dedi. Baltacıbaşı, koşa koşa saraya “geldi. Meseleyi, Hatice sultana haber Verdi. Bu haber, genç sultanı son derecede müteessir etti. Baltacıbaşıya.: — Ağa!. Göreyim seni... Var git, ne yaparsan yap.. şu çelebiyi, incitmeden, ağrıtmadan, al gel. Diye, emir verdi: Baltacıbaşı Mustafa ağa, zeki ve İş bilir bir adamdı. Sultanın kendisine tevdi ettiği bu nazik vazifeyi mahirane bir surette ifa etti. Ressam Mellingi ikna ederek saraya getirdi. İLK FESAD KIVILCIMI Saray kadmlarına karşı çok zalim ve insafsız olan Hatice sultanm başağası Hayreddin ağa, karakter sahibi bir a- dam değildi. Hayatında, yalnız üç şey öğrenmişti: Bunlar da; 1 -— Gösteriş mahiyetinde bir taassub. 2 — Kendinden zayif olanlara tahak- küm. 3 — Kendinden kuvvetli olanlara tabasbus... Saraylarda rahat yaşıyabilmek için de bu üç şeyi maharetle idare etmek ışı. Eğer ressam Melling'in ( Hatice) saraylarında macera arıyan bu genç ve hülyaperver san'atkâr, artık bu se- fer talihin kendisine son derecede ya- ver olduğunu anlamış. fesunkâr sulta- inın bir an evvel teveccühünü kazanmak için, bütün zekâ ve san'at kuvvetile ça- Iışmıya başlamıştı. Melling'in saraya yerleşmesi, Hay - reddin ağanın kalbine, zehirli bir ok gibi işlemişti. Fakat bu kurnaz adamı bunu hiç kimseye hissetti Bilâkis ona son derecede - cür'ette bulunmazdı. Nitekim, © gün, pencerede cıvıldaşan de bulunduğunu öğrenir öğrenmez, kır- dığı potu anlamış. bunu tamir etmek in çareler aramıya başlamıştı. İşte, Hayreddin ağa bu çareleri araş saray tarırke , yessam Melling saraya 8'İ -İteriyor.. hemen her akşam genç ressa- mişti, Ve genç ressam saray kapısın - mm dairesine uğruyor. tuşakların hiz- metlerinden ve kendisine verilen ve - meklerden mimnun olup olmadığını s0- ruyordu. dan girer girmez, ihtiyar başağa derhal onun koluna girmiş. doğruca kendi odasına alıp görürerek, çubuklar, kah- veler, şerbetler ikram etmiş. altın gülâbdanlar ile ellerine gül suları serp- tirmişti, Hatice sultan, genç ressamı yalnız tekrar saraya getirtmekle iktifa etme- mişti. Selâmlık dairesile harem bahçe- sinin duvarı arasında zarif ve küçük bir köşkün derhal hazırlanarak bu genç €cnebinin ikametine tahsis edilmesi için de emir vermişti. Ressam Melling, böylece, Hatice sul- tanın sarayına yerleşmi * Melling'in önünde yepyeni ve çok zengin bir hayal ufku açılmıştı. Şark * Aradan, bir hafta kadar geçmişti. Bir Cuma günü akşama doğru sara - va (Aygır imam) geldi. Bu adam, ağır cüssesini pek güç taşıyabilmekle bı ber, ber hafta Sultan saraylarını ziya - ret eder.. başağalar va le sultanla, ra selâmlar ve dualar göndererek (ta - zimat ve ubudiyetini tarsin) e ». bol bol yemekler yer.. şerbetler içer.. sonra da, sultanların ihsan ettikleri paraları ve hediyeleri kovnuna sokarak mem - nun ve mesrur bir halde çıkıp giderdi. (Arkası var) Yapı İşleri Tesisat İlânı Nafıa Vekâletinden: — Eksiltmeye konular iş; Ankarada yaptırılmakta Sulunan Gençlik parkı. na Filitre istasyonundan su iselesi tesisatıdır. Keşif bedeli 66.952 lira 90 kuruştur. 3 Eksiltme 14/7/9439 Cuma günü saat 15 de Nafın Vekâleti yapı ve imar iş. sliği eksiltme komisyonu odasında kapalı zari usulile yapılacaktır. — Eksilime şartnamesi ve buna miteferri evrak 330 üç yüz otuz kuruş be. del mukabilinde yapı ve imar işleri reisliğinden almabilir. 4 — Eksiltmeye girebilmek için isteklilerin 4547 dört bin beş yüz kırk yedi lira 63 altmış üç kuruşluk muvakkal teminat vermeleri ve Nafia Vekâletinden bu işe girebileceklerine dair ulıniniş ehliyet vesikası ibraz etmeleri lâzımdır. Bu vesika eksiltmenin yapılacağı günden en az sekiz gün evvel isteklilerin bir istida ile Nafıa Vekâletine müracaatları ve dilekçelerine en az bir kalemde 50000 elli bin liralık bu işe benzer bir iş yaptıklarına dair işi yaptıran idarelerden alınmış vesika raptetmeleri muktezidir. Bu müddet zarfında vesika talebinde bulunmayanlar eksiltmeye giremiyeceklerdir. 5 — İstekliler teklif mektublarını ihale günü olan 14/7/1939 Cuma gürü sat 14 e kadar eksiltme komisyonu reisliğine makbuz mukabilinde teslim edecekler. dir. Postada olan gecikmeler kabul edilmez. «240B3 «45333 TAİ NASIR iLÂâcıI te TE YAYA MY ET YAŞAT İTEK YERİ MK Sİ e ek İş Eli senedenberi İL Val lake al Kişi YA era İİ li li Kanzuk Nasır ilâci her eczanede vardır era EY İNGİLİZ KANZUK ECZANESİ — Beyoğlu, İstanbül Taksitle Alınan Vergi VE Resimleri Taksit Zemanları: BİRİNCİ İKİNCİ ÜÇÜNCÜ DÖRDÜNCÜ TAKSİT TAKSİT (TAKSİT TAKSİT BİNA VERGİSİ (Dört taksittir) TEMMUZ EYLÜL, 'TEŞRİNİSANİ KÂNUNUSANİ ayları sonu 'TANZİFAT VER. GİSİ VE TENVİ. RİYE RESMİ (İkt taksittir) ARAZİ VERGİSİ EYLÜL KÂNUNUSANİ piki (İki tsksittir) O TEMMUZ KÂNUNUEVVEL Si YOL VERGİSİ (İki taksittir) O HAZİRAN TEŞRİNİEVVEL va olduğu ve bu taksit zamanları zarfında mensub bulunduğu Belediye tahsil şu. besine müracaatla borcunu ödemiyenler hakkında tahsili emval kanunu ahkâ. mını tatbikine zaruret hâsıl olacağı. Mükellef oldukları vergilerin tahakkuk ve tahsil miktarları kaydedilmek için mükellefler yedine verilmek üzere maliyece hazırlanmış olan cüzdanları Bele. diye vergi ve resimleri için de kullanmak istiyenlerin malmüğürlüklerinden bu cüzdanlardan tedarik ederek imlâ ettirmek üzere yine mensub bulundukları Belediye tahsil şubesine müracaat «ylemeleri ilân olunur. (4539), Son Posta'nın tefrikasr: 1 (7 detli ahkâm vazetmişse de, Yolumuz bizi Spalmadors adalarile Çeşme limanı arasına sevketliği için ce- haletin büyük bir rol oynamış olduğu bu muharebe sahnesini görmek imkânını buldum. Denize düşmüş olan tunç top- ların bekayasını hâlâ çıkarmakla meşgul idiler. Bu vazifeye memur eğilmiş olan adamlar çalabildikleri parçaları benim. siyerek rasgelen kimselere sâtıyorlar- Çeşmeden biraz ötede, Karsburunu a (0. döndük. İzmir şehrinin kâin bulunduğu geniş ve derin körfezi bu burun kapar. İzmir şark ticaretinin merkezi (2) gibi İtelâkki edilmek lâzımdır. Burası hem it- halât, hem ihracat merkezidir, bütün As- yanın da yoludur. Bazı mal sahiblerinin | zenginliği İzmirin civarında bir nevi is- *iklâl hareketi temin etmiştir. Bu vazi- yet gittikçe vüs'at peyda ediyor. İşin e- $ası para kuvvetidir. Bu kuvvete karşı koymak ta zordur. Babıâlinin bu ağalar. İdan birini yıkmak için birkaç sene evvel sarfettiği gayret diğerlerini korkutmak. tan ziyade müstebidin zâfını isbat et- meklen başka bir şeye yaramamıştır. Hattâ ağalar arkadaşlarının evini muhâ. saraya bizzat kaptan paşanın memur €- dildiğini görmekten bir gurur bile hisset. mişlerdir. Bu büyük amiral kazandığı zaferden sonra müdafaadan âciz kimse. ieri merhametsizce katlettirerek zalim. İik gösterdi. Bu zalimlik istikbal için da. ha büyük bir mukavemet hazırlamıştır. Ticaret bu ağalar ile münasebette bu. lunmaktadır. Onların pamuk mahsulle. rini satın alır ve mukabilinde ağaların istihlâk edecekleri şeyler verir, Üst tara- fını da para ile öder. Ticaret bazan bu jişlende biraz zarara da uğrar. Fakat mahsulâtın nef'i iki tarafa da daima h&. kimdir. Ortada tahaddüs eden derdler tarafları birbirinden ayıracak derecede vahim değildir. İzmirin ticareti kârvanlar yolle n Anadoluya dalbudak salı. vermiştir. Bizim Languedoe o kumaşları bu kârvanlarla naklolunur. Yerli tüccar. Jar bunları toptan satın alarak geniş A. nadolunun içeri taraflarma dağıtırlar. Şu uzun cevelân; tamamlamak için Avrupa sahillerini de dolaşmak işi kalı. yordu. Solâniğe gitmek için Cezairbahri. sefidden geçtim. Selânik Avrupa Türki. yesinin büyük paşaliklarından biridir. Buraya isal eden körfezi medhande meşhur Aynaroz dağı görülür ki Rum papazlar, tarafından meskündur. Bazı s6. Yahatnameler bunlarda kıymetli el yaz. ması eserlerden mürekkeb bir kolleksi. yon bulunduğu zannını tevlid etmiştir. Fakat bu eserleri bu Rum Papazlarının okumadıkları daha muhakkaktır. Eski Selânik kitablarile İstanbul Kkitablarının, fetih zemanında, kilidlendikleri ve bar. barların kilidlere erimiş kurşun akıttık. ları da doğrüdür. Önun için, ya batıl iti. kadlâra ya cehalete tevdi edilmiş olan Yunan edebiyatının bakiyesi bu edebiyat düşmanları tarafından o kadar güzel mü. dafa edilmiştir ki bazı parçaları ellerin. den koparıp almak imkânı kalmamış gi. ir. Türk hükümeti Selânikte milisler ta. rafından istibdadın uğradığı muhalefet ile dikkati celbediyor. Gözetme ve okşa. ma neticesinde askerlerde birlik ve ar. kadaşlık ruhu daima kuvvet buluyor ve hükümet nüfuzundan bir parçasını ele geçiriyor. İşte bu suretle Selânik hükü. meti milisler tarafından benimsenmiştir. Müteaddid paşalar birbirini müteakib bu tahakkümün kurbanı oldular. Fakat is. (0) Padişah hesabına bu tarzda hükümeti Idare etmek © derece ileri vardırılmıştır ki More paşalarından birinin Coron toplarını testere ile kestirerek madeni sattırdığı gö- rülmüştür. Topların adedini ekslitmeden t0p- pera Salmanın bu kurnaz larzı takbih &- ig olabilir. Pakat hiçbir zaman ceraya çarptınılmamıştır. (2) Şarkta ticaret merkezlerini Made için kullanılan xecheller kelimesi türkçe iskele Kellmesinden slıurmştır. Bmtiayı tahliye Için kasık üzerine tutturulmuş bir nevi rıhtım demektir. İşi kalaylaştırmak maksadile bun- Jar bir iki basamaklı olarak yapılır. ahi Baron de Tott'un hâtırala Hububat inhisarı sma a . , Padişah da bir hububat inhisarcısı olduğu için pek şid- bir fayda temin edememişti Terclime eden: Hüsayn Cahil Yalçın |tibdada karşı bu muhalefet istibdadın te. sirini izale etmek şöyle dursun, bilâkis onu çoğaltmaktan başka bir şeye hizmet etmiyor. Yeniçeri ağası, ona tâbi şefler ve birer birer her yeniçeri Babıâlinin beğ ttiği, paşanın korktuğu ve Di ma ee halde ürktüğü birer tirandırlar. Türklerde, daimi garnizonlar bulun. durmak âdeti efradın disiplirsizliklerine inzimam edince onlar da bulundukları mahal üzezinde bir nevi mülkiyet hakki tevlid ediyor. Buralarda usul ve âdet ilç takviye edilmiş bazı hukuk (sahibidler, Birlik davranmak sayesinde bu hukukü muhafaza edebiliyorlar. o Tesis edilmek istenecek intizam ve asayiş ile bu hukuk daima tearuz eder. İstunbulda kuzu sat. mak hakkını ellerinde bulunduran kal yoncular işte bu prensipe İcbaiyetle her. kesi kuzu satın almağa zorlârler. * (Arkası var) nene ssanmanema sn s4p4aAA A9 900n4a 00008 Siyaset âleminin meseleleri (Bastarafı 8 inci sayfada) Ingiliz efkâri umumiyesi hükümeti ta. mamile tasvib eyledi. İşte o günlerde in. giltere Splendid isolment — Muhteşem infirad siyasetini terkeylemiş bulunuyor. du. İngütere Avrupa ile yakından alâ. kadar oluyor ve Şarki Avrupa vaziyeti, i ümsiyordu. e atmış olduğu bu ika. dımdan sonra İngillere EN ii r klaştırdı. Hemen birkaç gün 80 ek cephösis kurmağa başladı. Sulh ephesi günden güne kuvvet buldu ve bugün Avrupanın yegâne kuvveti ol. du. Siyasi teşebbüsatına mütenazır bir su. rette İngiltere silâhlanmağa da koyulmuş tu. Yeniden yeniye fabrikalar tesis edi. liyor, mermiler, toplar yapılıyordu. Tay. yarelerin imeli bilhassa mazar, dikkati İ elbedecek şekilde ilerliyordu... İngiliz sanayii yüzde yüz olarak harb malzemesi imeline koyulmuştu. Hepsinden üstün olarak 1939 da İngi- tere, mecburi askerlik hizmetini ihdas Mi kararı alkışlarla, tezahüratla kabul eyledi... İngiltere her yaptığı şeyi tam yapar ve iyi yapar. İngilterenin yarım tedbir aldığı vaki değildir. Almanya ve İtalyaya karşı “ancak kuvvet siyasetinin fayda vereceğini ân- ladığı gündenberi bu siyasetine başlanığ bulunmaktadır. : İngiltere eski siyasetini cidden sevi yordu. Splendid isolment kelimelerinden iftihar duyuyordu. tefsir eylediklerini anladığı gün “bunu Bölen Collaboration — Muhteşem iş birliği kelimeleri ile değiştirdi. Hakike. ten bugün İngütere sulhsever devletleri hep bir araya tuplamağa muvaffak oL muştur, İngilterenin ittihaz eylemiş olduğu bv tedbirleri lâyıkı veçhile takdir eyleme. mek imkânsızdır. İngiltereye bu hususta bir nasihat ver. i faydah buluyoruz: gi hariciye nazırının yahud baş. vekilin gene , sulhten bahseyledikleri, konferans akteylemek istedikleri sözleri işitiliyor. Bu sözler beni endişeye düşü. rüyor... Yalnız kuvvetten anlıyanlara kuvvetten bahsedilmelidir. İcabı halinde onların yeşil masa etrafında toplanabile. ceklerini ima bile etmek yapılan bunc? fedakârlıkları boşa çıkaracsk bir şeydir Bugün İngiltere etrafına Fransa, Tür. kiye, Lehistan. gibi büyük devletleri top, lamış bulunmaktadır. Muazzam bir kuy vetin başındadır. Biraksın, karşı tara! ona ilk olarak el uzatsın! İngiltere şim. diye kadar birçok defalar tahammül gös. termiştir. Hüşnüniyet sahibi olduğunu bilmiyen yoklür. Hüsnüniyet sahibi ol. 'duklarını göstermek sırası şimdi karşı taraftakilerindir. Fakat karşısındekilerin dünü ( yanlığ” vi “