16 Haziran 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

Hergün Mühim bir dava Yazan: Muhittin Birgen calamış oldu. Mesele şudur: Henüz üç yüz milyonu bulamıyan bir bütçede, yüz milyona ya. kın bir parayı memur aylıklarına veri - bir yol ilâve yarısın. 'dan fazlası yalnız aylıktan ibarettir. Eğer yoruz. OBu rakamın içinde kısım maaşlar dahi değildir; masrafları (Ovesaireyi oObunlara edince görülür ki bütçenin buna milli müdafaanın teknik masraf . Jarmı, bu memleketin muhtaç olduğu ve Btedenberi yapageldiği bir takım basit bizmetlere aki sarfiyatı da ilâve edecek 0. lursak görürüz ki Türkiyeyi canlandıre. cak olan yeni işler için bütçeden ayırdı. ğımız para pek az bir şeyden fbaret kalır. Ya sanayi teşebbüsleri? Ya köy kalkın . ması? Ve şu ve bu... Bunların paraları nereden gelecek? Bu suallerin cevabları. nı bulmak ihtiyacıdır ki bir zamandan Türk hükümetlerini fevkalâde (bütçe usullerine göndermiştir. Bu usul, çok teh. likeli bir usuldür. Fakat, galiba Celâl Bayar hükümetinin ilk teşekkülü zama . nındaniberi bu usule teşebbüs edilmiş ve buda tedricen ilerlemiştir. Bugün bu u. sul devam edip gidiyor; çünkü başlan mıştır; çünkü zaruridir. Refik İnce bahsin bu taraflarına gel . medi. Kendi kendisine bu sualleri sorma. dı. Yalnız, bütçenin aylığa tahsis edilen kısmı ile iktifa etti. Esas itibarile, bahis derin ve derd büyük olduğu için, ben de yalmz memur kadrosunun bütçe üzerine yüklediği yük bahsi hakkında mühim zannettiğim bikaç söz, söyliyeceğim. * Esasen yeni barem kanununun hazır - lanmasını icab eden seböblerden biri de budur, Yüksek maaşlı memuriyetlerde mahdud iretlara gidilmesi, bir kısım fi. kirleri harekete getirmiş, bunun bütçeye Mirumundan fazla ağır yükler yükliye . ceği endişesine düşülmüş ve bu lâyihaya bu sebeble ehemmiyet verilmiştir. Lâyiha kanun olup tatbik edildiği zaman, bu ga. yeyi temin edecek mi? Ben bu suale müs. bet cevab vermekte mütereddiiim. Oto. matik terfi usulünün ne netice vereceğini bize ancak tecrübe gösterir. Şimdilik, ben bu usulün bir taraftan memur kadrosun. da kalite yükselmesine mâni olacağını ve diğer taraftan da bütçede memur yükü - nün seneden seneye artacağını zannedi - yorum. Tecrübe, benim bu zannımın yan. hş olduğunu gösterirse çok memnun ka. Tarım, 2 Şimdi, anl üzerinde durmak istediğim bahse geçeceğim: Bugünkü bütçelerimizi, eğer Osmanl bütçelerile mukayese edecek olursak, cümhuriyet devrine çok teşekkür borcu - muz olduğunu görürüz. Eskiden, kâh dev. Yetin milleti hiç düşünmemesinden, kâh ta, meşrutiyet devrinde, düşünmeğe vakit bulamamasından ya hiç bütçe yok, yahud da bütçede o, müsmir tahsisat pek az bir şeyden ibsretti. Bugün, bütçenin ehemmi. yetli bir kısmı olsun milli ihtiyaçlara tah. sis edilmiş bulunuyur, Zamanla fevkalâde bütçeler meydana gelmişse bunlar da ge. ne milli gayeler içindir: Ya milli müda İaay, kuvvetlendirmek, yahud memleke. 1 tısad! cihazlarla techiz eylemek gibi Işlere tahsis ediliyor. Fakat, bü kadarı kâ. fi mi? Hayır, mutlaka, bütçemizin kadro. ya tahsis edilen kısmı, nkibet itibarile geri gitmeğe ve «iş» e tahsis edilen kısmı da Heriye doğru yollanmıya mecburdur. Her sene, bu bütçeyi tanzim eden hükümet ve önü tetkik eyliyen Meclis, kendi kendi . Jerine daima şu suali sormalıdırlar: «Kad. #onun maaş kısmının bütçe yekünuna »ifbetinde bu sene ne kadar gerilik temin ettik ve müsmir masraflar nisbeti ne ka. dar arttı?» ancak böyle bir usul ve şuu. rumuzu bu tarzda bir yoklama edir ki tedricen bütçemizi bir halk idaresi dev - rine daha lâyık bir hale getirebiliriz. * Fakat, bilir misiniz, bu iş ne kadar güç. dür? Belki (bilirsiniz, fakat ben gene biraz izah edeyim: , Devamı 11 inci sayfada) arem kanununun umumi heye. ti halıkında kendi fikirlerini izah ederken Refik İnce, bu memleketin çok mühim bir meselesi üzerine parmağını koydu. Vakıâ, bu bahis üzerinde lâyıkı veçhile durmadıysa da gene bahsi kur - Resimli Maka Anadan doğma kör bir köylü gencine hastanede ameliyat yapıldı, biçare senelerderberi adlarını işittiği eşyanın hiç bi. Tini tanımıyordu. gözleri açılınca: — Bana bir inek gösteriniz, dedi ve birçok sualler sormaya başladı. Sualleri çok basit şeylerdi, fakat onu dinliyenler sa. bırsızlanmadılar, merakını birer birer tatmin etmeye koyul. Küçük bir çocuk ta, gözürmeki siyah perdeden henüz kur. tulmuş bir hastadan hiç farklı değildir. O da hayatı, yeni görmeye başlamıştır. Tanımadığı, bilmediği birçok eşyayı tedricen öğrenecektir, merskını ve tecessüsünü hem haklı, hem de mazur görmelisiniz. Çocuğun suali karşısında ne ka. dar basit, iptidal, hattâ mantıksız olursa olsun sabırsızlan. mayınız. Hele hiç birimi cevabaz bırakmayınız. Bilmedikle. dular.. . riniz olursa öğrenip mutlaka söyleyiniz. SOZ ARASINDA İngilizlik hukuku r “| İngiliz köylülerinin Garib dansı Hergün bir fıkra Onu da susturan olurdu Meşhur bir avukattan bahsediyor. ; Nezedilen genç kız lardı: — Çok kuvveti çenesi vardır; de. i diler, karşımnda kim olsa hemen sus. turur, Orta yaşlı bir sat söze karıştı: — Henüz evlenmemiş olduğunu ben da işittim! dedi. Beynelmilel Modellerden Biri evleniyor ! İngilterenin tamnmış ailelerinden ibirinin kızı olan ve taç giyme merasi - minde Kraliçenin tuvaletinin kuyru - Bunü tulanlardan biri bulunan 22 yaş- larında Leydi Elizabeth, © Avusturyah bir şâirin oğlu olan bir zatle evlendiği! Beynelmilel şöhretli modellerden Da. Sahn bü hukuku kendisin-| von Dickens, Amerikada evlenmek üze den nez'edilmiştir. Şimdi kocasile bir - ik ez kocası ölü Ekte Cenub! Fransada balayı seyaha - «— Bir kadının yeri yuvasındadır. İş Meşhur yıldız Meri o Pikfordun ilk tini geçirmektedir. Kocer, İngiliz te - > basına kabulü için hükümete bir isti- hayatımda erkeklerle boy ölçüşmek hiç| kocası SI yaşında olduğu halde, Holi - da vermiştir. Kabul edildiği takdirde|te doğru bir şey değil Kadınlığı yakıç. vudda, evinde nezfi dimağiden ölmüş - genç kız da eski haklarına sahib ola -|maz!: diyen genç manken, evi ile uğraş. bee üç gi» «vds löğii caktır. Avusturyalı genç, kızı 14 ya -İmayı en büyük zevk telikki edeceğini ziyareti ii : iğ ii şındanberi tanımakta idi. söylemektedir. miştar. | İngilterede Norfolk köylülerinin yap. tikları ve «Morris dans» ismini verdikle. Ti bir rakıs vardır ki, her yıl tekrar edilir ve bir takım merasime tâbi tutulur, Re. simde gördüğünüz gibi dansedecek olan.| lar beyez elbise giyer ve bacaklarına Zil. ler asarlar. Meri Pikford'un ilk İSTER İNAN, İSTER On, ön beş sene kadar evveldi, bir gün bilümum tıbbi müs. tahzarat sahibleri Sihhiye Vekâletinden bir tebliğ aldılar. Bu İNANMA! yan Ünler yapabilecek kimse çıkabilir, deniliyor. O halde sorabiliriz: «İköşkçeğizi, bir demet yeşil ağaçlı tebliğde de: ceksiniz, şeklinde bir emir okudular. Niçin? Neden? soranlara; ondan, deniliyordu. — Bundan sonra müstahzaratınızı gazetelerde ilân etmiye. — Hakikate muvafık olmıyan şekile Din yapılabilir de — Mümkündür, fakat böyle yapanı tecziye etmek te müm. kündür. Şu kadar kişi arasında bir tanesinin fena bir hare. kete teşebbüs etmesi ihtimalini düşünerek bütün diğerlerini san'atlarını yaymak'an men'e kalkışmak vehme kapılarak ce. za vermek demek değil midir? Sualin cevabını bulmaya intizaren 15 yıl evvelki düşün. Sözün kısas Karakoncoloz ruçeşmid? “2 5 Li yuk bedbahıtlığındA pala den, babadan, dededen ai asına satıp ta başka yere kiti sorduğum zaman; — Karakoncolozdan kaçtık! Ön küsur yıl bu kara kongalfi” huriyet mahkemelerinin kararığı gö sahillerde ettik, Şimdi, Allah razı olsun, z © cennet köşesinin yüzünü yeniden olmadığı için, mel'umun korkusu Üy kın, ber tarafta, herkesi tr tir bostanından birer okuyucu 7 dım... çecdkmiş.. Gerçek mi? isi Diye soruyorlar Ve, yaz 8 ğe / dostum, oradaki kömür depols” ii 'man, boş bulunup ta bu hai xi vermişli. ” men, inadına, o tanın tacaklarmış. Lâkin nereye kaza Geçen gün Üsküdardan, dün dit — Aman! Geliyormuş. Bizim tse Bizlere, evimize, barkımız&, gol za, çocuğumuza, sıhhatimize y» ezğını anlat. Allahı severseni- diye sine yalvarıyorlar ki, yürekler İstanbul imamı daha faal iken Pig rin göbeğinde kömür ardiyesi modası yoktu. Bu kara yığınları, gi" Harb esasında Almanların KSÖ i dikleri bid'atlerdendir. Kolayımıza geldi; yerli yerinde ve tık. Düşünmedik. düşündü isek te gö“ madık ki, Boğaziçinin ve stanbul zelliği, milyonlarca ton kömüre i lemiyecek bir servet, bir nimeti”. Hele, başkalarından yl gayretile, Şirketihayriyenin, önündeki, Boğazın biricik, içim ğını korkun ve iğrenç bir kömür “e. haline koymasını hiç afledemiyer gl Ada, Ermeni zenginlerinden 9 lâ gözümün önündedir. O dârisİz yaf cehennem aniresi gibi kömürle yene bulıyan her kimse, nasıl azab d0T şaşarım. yuri Ne ise! Rtraf, karakoncolozd3” İursa, o da belki temizlenir. > Biz, gelelim, Üsküdarlı ve danlı okuyucularımın mete onların hesabına, hem de kendi eri Hİ bilhassa tahkikat yaptım, Endişelti gif yen varid değildir; tebgir ederi” & A eği Yü olmasın: hepimizden fazla il mis bir vatan çocuğudur. O. * v beyaza öşikdir. Kara, değil KÖMÜN yg * bir olsa, güzel İstanbulun beledi dudları içerisinde ona yer veri) gö! tir. Ve şimdiye kadar toz tebdilin* "yg Bimiz Boğaziçine, gene eskisi SÜT tebdiline gideceğiz! Telefonda duyduğu sesi âşık olub evlen#” müddeiumumi ei” West Tudies'de Windward “gt” müddetumumisi, telefonda sesli Gost” tiği bir kıza vurulmuş, müşterei e larının delâletile onünle tanılar ilk görüşte de evlenmek istemi 5 cü görüşte nişan yüzüğünü ri , Lütfi Kirdar İstanbutun temiz 9 Buna verilecek cevab yok değildi, fakat olsun veya olma. sın emir uzun müddet tatbik edildi ve nihayet yanlışlığı gö. rülmüş, anlaşılmış olacak ki bir arslık kaldırıldı. Mesele kalmamıştır, demeyiniz, on, on beş sene farkla ay- ni emrin bugünlerde tekrar verildiğini işitiyoruz. Tıbbi müs. tahzaratın gazetelerde ilân edilmesi tekrar yasaktır. İşitilmiyen, bilinmiyen, tanınmıyan bir müstahzar nasıl sa. tılır? Batılmayınca fen adamı daha iyisini bulmak için nasıl çalışır? Cevabı güç bulunacak suallerdir. Fakat daha iyisi de var: Tıbbi müstahzaratın ilân edilmesini yasak etmek için bu. lunan sebeb, bundan on beş yıl evvel gösterilmiş olanın ay. midir, Gene: — Müstahzerat sahibleri arasında hakikate muvafık olmı. İSTER İNAN, ceye nazaran terakki mahiyetinde gördüğümüz bir noktayı da haber verelim: — Tibbi müstahzarattan herhangi biri için ilân yapmak müsaadesi «İinebilirse o ilâna resim koymak ta menedilmiştir. Anlagılan egözü çekme, bahsinde ilk kaidenin tersine ha. reket edilerek yarım asır evvelki «Takvimi Vakayi> usulüne dönülecektir. İstisnasız olarak bütün dünya gazetelerini açıp bakınız, en ziyade hangi çeşid ilânların konulmakta olduklarını görünüz, bu müşahedeyi müteakib bizden eri memleketlerde tatbik edilegelen bir usulün bizde mahzurlu görülmesi bahsi üze. rinde düşünebilirsiniz. Kendi hesabımıza biz bugünkü vazi. yetin bir yanlış arlamdan doğduğuna inanıyoruz, ey okü. yucu sen de: ISTER İNANMA! süren bir bal ayı seyahati ni eşi ile birlikte Londradat | başına dönmüştür. pi Dünyanın en büyük wiğ yolcu gemisi de Dünyanın en büyük yolcu Deri duğu söylenen Kraliçe Elizabet X.. Bi atlantiğinin inşası bitmek vadi seyyar şehirde, müteaddid yi sinemalar, bir kilise, bir tiyat9 “© nu vardır. Mi çenlerde mükellef bir düğün VE $€ yapı gi ui üye