1 Temmuz 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 5

Iğdırda pamuk bayramı yapıldı i yramı vali bir nutukla açtı, tezahürattan sonra ilk pamuk partileri Trabzona sevkedildi / ğü (Hususi) — 987 yılı pamuk mah- j ün satılan kısmının sevkine baş - hası münasebetile burada biyük bir in yapılmıştır. Pamuk tarım satış koo- İtifleri birliğinin bir numaralı fab - önündeki sahada yapılan bu töre- Kars valisi Akif İyidoğan, Tirkofis İirü Naim Öktem, Kars Ziraat Ban- müdürü Haydsr Emiroğlu maarif Hürü Sadi Tokcan, Iğdir kaymakamı Olgun, kooperatifler birliği genel İktörü şükrü Kasaboğlu ve büyük bir balık tücesr ve balk kütlesi iştirak iştir. Söylevile merasimi açan vali pamuk, Kooperatifleri bizliğinin k Sortaj ve Standart, ve satışı me- Kerinde gösterdiği hassasiyeti tak - B vâdettikten Sonra pamuklarımızın on kilosunun İtalyaya satıldığını n pamuklar bir tek müşteriye ak kabil olduğu halde başka memle- re de tanıtmak maksadile bu yolun | duğunu anlatma, birliğin Fransa, | islovakya, Belcika ile de iyi anlaş - ir arifesinde Olduğunu söylemiştir. ihdan şonrâ vali Atatürkün inkılâb- arasında çiftçinin kalkınmasının da almış olduğunu Ve Celâl Bayar hü- tinin ekonomi sahasındaki azimkâr İlelerine saygı İİ€ işaret etmiştir. İlik direktörü Şükrü Kasaboğlu, İİ adıma Kaymakam İhsan Olgunun İöylevinden sorra kooperatifler birli- on kamyonuna Yüklenmiş olan pa- balyeleri YÖKlü kamyon kafilesi Amsunda ilk Okul mozunları Atatürk heykeline çelenk koydular n (Hususi) — Samsun merkez ile mülhakatının ilk okulları imti- ları bitmiş, 900 talebe şehadetname ştır, Bu münasebetle Samsunda mev- Â tam devreli on bir ilk okulun mezun ği 500 talebenin iştirakile şehrimizde diploma tevzi töreni yapılmıştır. * 'örende kültür sahasında da çok kıy *! ti hizmetleri sepkat eden vali Fuad İksal, General Lütfi Karapınar ve bir zevat İle birlikte bini mütecaviz ta- “İs velisi bulunmuştur. “alkevi bandösunun çaldığı ve tale- isin de bep bir ağızdan söyledikleri İs- marşile Görene başlanmış, kız ve vruların söyledikleri nutuklar 7 kları şiirlerden sonra kültür di- tofu Hamdi Hızol şehrimiz kültür du- i£ #ğnunu belirten bir söylev vermiş, bun-| in sonra vali Fuad 'Toksal küçük me - 'lara hayat yolunda, başarılar temen- * sinde bulunmuştur. Törenden sonra mızıka önde olduğu de Cumhuriyet okulundan hareket o - hmuş güzel bir resmi geçit yapıldıktan ra parka gidilmiş ve ilk okullar me- ları adına Atatürk anıtına çelenk ko- İduktan sonra törene nihayet veril - tir, Yuratlıda bir adam aklını oynattı i, Muratlı (Hususi) — Burgazın Büyük İıştıran mâhiyesine bağlı Evren sekiz yi Hasan oğlu Mehmed, karısının | üzerine kalan iki çocuğunu Şar - i kardeşlerinin yanına bırakıp av- aklını oynatıp Muratlıda öteye be- kaldırmağa başladığından jandarma- l rafından yakalandı, hastaneye gön- hi. , Hağın Bey görsen zaval- mı, o kadar pevmid ki, > —.. adetâ canından bıkmış, Iğdırda ilk pamuk partisi Trabzona götürüldü Trabzona hareket etmiştir. Bu pamuk - ların satış kıymeti C. O. B. Trabzon kırk iki kuruştur. Rekolte üzerine yapılan tah- mini hesablara göre bu yıl Iğdır çiftçisi pamuğun tarımsal maliyeti harıç olmak üzere 480,000 lira temettü elde etmiştir. Bunun birliğe malolan kıymetinin dı- $ındaki safi kârı 80,000 lirayı bulmakta- dar. Halbuki pamuklar ötedenberi çiftçi- nin âdet edindiği üzere Çiğitli pamuk satışma göre yapılmış olsaydı 13 küruş- tan elden çıkacaktı. Dünya piyasaların - daki ehemmiyetli düşüklüğe rağmen Iğ- dır pamuklarının bal ve istikbalıni sağ - lam esaslara bağlıyan kooperatifler bir- liğinin mesaisi ortakların memnuniyetini mucip olmuştur ve çiftçinin menfaatini korumuştur. Zafranbolu (Hu- susi) — Kazamızda bulunan 69 uncu pi- yade alayına Orge- nersl Fahreddin Al- tay elile sancak ve- İrilmiştir. — Törende General Abdurrah- man Nafiz ve Tüm» İ general Kemal Gök“ çe de hazır bulun- İmuşlardır. Halk ve İbütün memurların huzurile yapılan İ sancak verme töreni | çok heyecanlı ol- İ muş, Fahreddin Al- İtay sancağı teslim ettiği 69 uncu alaya hitaben kısa ve ve- ciz bir hitabede bu- tunmuştur. R Alay komutanı İsmail Hakkı Alpay da sancağın kutsal şerefini her yerde ve her türlü şart ve ahval içerisinde a- layının son peferinin kanı dökülünceye kadar muhafaza edeceğini, Alatürke bağlılık minnet ve şükranlarını bir kere daha bağırmaktan şeref ve sevinç duyduğunu söyliyerek Fahreddin Al- taya teşekkür etmiştir, Bundan sonra bir resmigeçid yapıl- mış, alayın intizam ve disi, gene- telik verdiği yok!, .. hayata zerre kadar me- ilk İİ Umumi Müfettiş Erzurumda Tahsin Uzer Erzurumlulara Tortum şelâlesinden istifa- de edileceğini müjdeledi Erzurum, 30 (Hususi) — Umumi Müfettiş Tahsin Uzer, Erzuruma gel- miş ve Gümüşhanede büyük merasimle karşılanmıştır. Umumi Müfettiş refakatinde Trab- zon valisi Ferid de olduğu halde Bây- burddan geçerken orada yeni Halkevi- ni tedkik etmiştir. Yolda Aşkale kaymakam evile diğer mebaninin temel atmaları yapılmıştır. Erzurumda bir hitabede bulunan Umu- mi Müfettiş, Atatürk rejiminin, Bayar hükümetinin Doğu için düşündükleri- ni anlatmış ve 50,000 beygirlik Tortum şelâlesinin, başta Erzurum olmak üze- re bütün Doğuyu aydınlatacağını, Ko- varsan, Norgul bakırlarında da bu eiek- triğin kullanılacağını izah elmiştir. Ağrı ve Kars valilerinin de Erzuru- ma gelmeleri bekleniyor. İran heyeti ancak ayın otuzunda gelebilecek, tran- sit iskeleleri görüşülecektir. Mardin Halkevi köylülere bir çay ziyafeti verdi Mardin (Hususi) — Şehrimiz Halkevi köycüler kolu iki senelik bir faaliyet programi tanzim ederek tatbika başla - mıştır. Geçen gün, civar köy halkı şehre davet ettirilerek Halkevi salonunda sesli sinema temaşa ettirilmiştir. Sinema bittikten sonra da 250 köylüye bir çay ziyafeti veren köycüler komitesi köylülerle çok yakından alâkadar olmuş, zaruri ihtiyaçları, sağlık durumları, yeni yıl mahsulü vesair hayati işler hakkında kendilerile görüşmüştür, Komite, pek yakında köyleri dolaşacaktır. 69 uncu alaya törenle sancak verildi Orgeneral Fahreddin Altay 69 uncu alay komutanına sancak verirken raller tarafımdan takdir edilmiş, kahra- man askerlerimiz halk tarafından, Şiğ- detle alkışlanmıştır. 5 Orgeneral Fahreddin Altay ve ya- nında bulunan zevat biraz “istirahat citikten sonra Kastamonuya mütevec- cihen hareket etmişlerdir. Orada da yapılacak sancak: verme töreninden sonra Orgeneralin kazamız"yolile Zon- guldağa gideceği haber alınmıştır. Ge neral Abdurrahman Nafiz'de Karabük yolu ile Ankaraya dönmüştür. Pazar Ola Hasan Bey Diyor ki: çiz; 7 Hasan Bey — Bir yere mu- allim mi olmuş acaba? Tortum şelâlesinden elektrik istihsali Doğuyu bir sanayi 40 bin beygirlik muazzam merkezi yapabilir bir kudret ifade eden bu varlık Rus ve İran hududuna kadar bütün bölgenin enerji ihtiyacını karşılamıya kâfidir Erzurum (Husu- si) — Erzurumu bir sanayi merkezi ha « line koymağı alâka « darlar muhtelif ba « kımlardan. lüzumlu görüyorlar, Evvelâ geniş yaylaların or » tasında kurulmuş o « lan bu şehir, iyi biz Ziraat - mıntakasndğ bulunmuyor, Sene « rin $ ayında karla mestur Olan bu mın- akada mutlaka ge - «iş ziraat yapmak ve ekim ile biçimi kısa zamana sığdırmak, bi naenaleyh makineleşmek, lâzım. Öyle de olsa senenin dört ayında çalışan rençpe- re sekiz ay için devamlı bir iş teda- rik etmek lâzım. Bu düşünceyle hükümet iplik fabri - kasını Erzurumda kurmağa karar verdi. Fabrikayı Erzurumda kurmak İyi, hattâ başka yerlere nazaran birçok ci - hetten faydalı, Meselâ Erzurumda bul ve ucuz amele tedarik etmek mümkündür. Halk doğunun diğer bölgelerine nazaran daha münevverdir. Tren terminüsüdür. Sevkiyat çok daha kolay olur. Fakat bü- tün bunlara rağmen zihinleri tırmalıyan tek bir nokta kalıyordu. Kuvvei muhar- rike meselesi, Fabrikaya muharrik kuvvet nereden te- min edilecek? a — Zonguldaktan kömür mü getirile- cek? b — Erzurum ve civarının linyitleri mi işlenecek? e — Erzurum ve civarındaki, Karasu, Boğaz, Akdağ sularından mı istifade © dilecek? d — Yoksa Tortum şelâlesi müstahsil bir hale mi getirilecek?. Zonguldaktan kömür getirmek, bir fab- rika için en az ranlabi olan bir iştir, Zon- guldak kömürünün fiatı matümdur. Ona bir de nakliye bindirirsek, muharrik kuv- veti için sarfedilecek para hayli yüksek olur, Bu arada teshin meselesi de mu - harrik kuvvet meselesi kadar mühimdir. Senenin sekiz ayı bu fabrikayı gece gün- düz ısıtmak lâzimdir. Bu kömür ile ba- şa çıkılır bir iş olmıyacaktır, Erzurum ve civarında işlenmiş güzel kömürler vardır. Bir mühendis bilhassa Ağmaçık madenini çok istifade verici bul» | muştur. Fabrikanın kurulması şimdiye kadar İscemi ellerde ve iptidai bir surette işli - yen bu ocakların da bir gün rasyonel bir tarzda inkişaf edeceği hakkında ilk işaret verebilir. Ve bu ocaklardan mütemmim bir suretle istifade edilir. Civar sular 1500 beygir kuvvetinde bir kuvvet verebiliyorlar. Ancak bu suların, en kurak zamanlardaki rejimlerile, kar- ların eridiği zamanlardaki rejimlerini u- zun müddet etüde etmek zarureti vardır. Karasu Pasinler ovasındadır. Fırat neh- rinin anasıdır, Gelelim Tortum şelâlesine, 48 metre- den düşen bu heybetli şelâle, üzerinde, mühendisler uzun tedkiklerde bulun - muşlardır. Tortum Erzuruma 90 kilometre mesa- fede dağların arasına sıkışmış, Erzurum ikliminin aksine nadiren kar gören şi - rin, ufuksuz yağmurlu bir kaza merke- zidir. Şelâle kaza merkezine on kilo- metre mesafededir, Şu halde elektriği, muharrik kuvveti, ve elektrikle meselesini 100 kilometre uzaktan getir- mek lâzımdır, Yapılan iptidai tedkiklere göre şelâle- nin 40,000 beygir kuvvetinde muazzam bir kuvvet sahibi olduğu anlaşılmıştır. Bu kadar enerji yalmz bir fabrikayi değil, bütün mıntaka için bir nimet te -| lâkki edilmektedir. Bu neticeye vâsıl ar İli teshin / Tortum gölünden bir görünüş z duktan sonra şimdi başka mülâhazalar da ortaya çıkmıştır. Civar sularile, Linyit istifade etmek için yapacağımız masrafa kömürlerinden nazaran Tortum şelâlesi için yapacağı: mız masraf daha kabarık olsa dahi, bu yolu ihtiyar edelim. Zira 40000 beygir kuvvetinde elektrik demek, yalmız Er - zurumu değil, İran ve Rus hududuna ka- dar bütün bölgeyi nura garketmek de - mektir. Bu masraf bir kere yapıdıktan sonra, bilfarz civarda yeniden kurulacak, bir şeker fabrikasının, et kombinasının, muharrik kuvvet masrafları sıfıra inmiş demektir. Şu halde bu masraf bir kere yapıldıktan sonra, gerek şehirler tenvi - rat ile, gerek fabrikalar, istihsalât ile bu masrafı sür'atle ödiyebilirler, doğu da bu azim kuvvet sayesinde bir sanayi di - yarı olur. M. F, Bu yıl mekteblerden iyi neticeler alındı Çorluda Şücaaddin ilk nköun im - tihanları bitmiş, talebeler kendilerinden beklenen muvaffakiyeti göstermiş, hep- si de iyi neticeler almışlardır. Resimde okul talebeleri hocaları ile bir arada gö- rülmektedirler. Samsun İnönü mektebinin sergisi Samsun (Hususi) — Diğer imeklebler- de olduğu gibi İnönü mektebinde de gü- zel bir sergi açılmıştır. Bu sergi de ia- lebenin teşhir ettiği eserin güzelliği ba - kımından muvaffak bir sergi olarak alâ- ka uyandırmıştır. Ziyaretçilere talebe - lerden küçük Asiye Tanrıöver izahat ver- mekte ve sergiyi gezenler iyi intıbal, ayrılmaktadırlar. Bursa müzik talebesi muvaffak oldu Bursa (Hususi) — Müzikevinde eli talebenin devam ettiği bir kurs açılmış- tı. Altı ay devam eden bu kurs biir G& talebenin belediye reisi ve kültür direk- törü ve musiki ile alâkadar diğer zevat huzurunda imtihanları yapılmıştır. 37 tas lebe muvaffak olmuştur. Aksaray orta mekteb mezunları Aksaray (Hususi) — Orta okulda iım- tihanlar bitmiş, bu yıl 30 talebe mezun olmuştur. İkmal imtihanlarını müteakib mezun falebe sayısının kırkı bulacağı u- mulmaktadır. zi di vi ld Si) ksk,