17 Nisan 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9
SON POSTA Nasıl Doğdu?. Nasil Yaşadı?.. inci kısım — No 256 WHor hakkı mehfuzdur. TFiya Çekir Büyük Salon yavaş yavaş doluyor.. Kapının her açılıp kapanışında, başlar o tarafa çevriliyordu. Ara miza kulaktan kulağa ge idolaşıyordu 1 eee Paşa gelmeyecek — Enver acaba? B — Cemal Paşa da ortada yok. — Baksanıza.. — Sait Halim da gelmemiş. '—— Ziya Gökalp Beyin iki gün evvel Merkezlumumi —azar me?. — Vah, vah.. Bugün buraya gelip te (Kızıl Elma)j yı son defa olarak okumalı idi. Bu fısıltılar derhal başka mecraya döküllüyor.. Hafif bafif sallaman başlar, gerilen ve bure- şan simalar arsaında bazan elem ve endişeyi, bazam wtrap ve hidde ti ima eden tavırlarla sürüklemip gldiyordu. Birdenbire : — Talât Paşa geliyor. Sözleri duyuldu. Artık kerken susmuş, — ayaletakiler, — yerlerine oturmuştu. Talât Paşa dudakla- rında cebri bir tebessümle girdi. lsmail Cambulat Bey, Paşayı takip etmokte idi. Talât Paça, doğruca — kürsüye geçti. lemall Cambulat Bey de, kürsüye yakın bir boş mevldi işgal etti. Saat tamı KIL 15 dakika geçmekte İci. Çohresinde, büyük bir yorgunluk eseri görülen Talât Paça, salona şöylece bir göz gezdirdi. Derim derin içini çekti. Cemiyet ve fırka için bu ne hazin bir inhilâl ve inhizam İdk Daha beş gün evvel, milyonlarca halk — Çittihatçılık ) Ta — iftihar ederlerken, (İttihatçılığın hayat ve mematı ) mevzuubahs olduğu şa daklkatlarda, socak ve ancak bu içtinaa yliz yirmi beş kişi Iştirak etmişti. Ve bu 125 kişi de kim bilir ne muhtelif bisler ve fikirler beslemektelerdi?. Hattâ bazılarının, yalnız merak sevkile, yalnız temaşaya şayan tarihf bir sahne seyretmek emelile geldik- leri, simalarında beliren müte- cessis ve müstehzi manalardan istidlâl edilmekte idi. çe irkaç Âyan azası, on ıı.bB'u. 3- sonra, vaktile, Kara Kamal Beyin muazzam ( latanbul teşkilâtı )nın namdar kumandamr ları olan murabhaslar - ve kâtibi Mm29'uller.. dl:'lnl' gerup halinde işlerdi. "ııeı.uîı: gözler, Talât Paşaya çevrilmiştl. Salonu, derin bir sü> küt istilâ etmişti. Bu süküt, büyük bir ölünün Karşısında hissedilen ubrevi bir hürmete benzemekle. zabıt kâtiplerinin karıştırdığı kâ- fatlardan bâmıl olan — hışırti, bü ölüye hazırlanan kefenin yırtılması gibi ürpertici bir tesir husule ge- zaman ağlayıpta henüz gözyaşları dinen bir adamı içli sesi Hitireye titireye yükseldi. Şu ikl tek kelimenin söylenmesi bile, eski ve idealist ittihatçıların kalbinde derin bir ıztırap busule getirdi. Çünkü gerek komitecilik Ittihat - Terakki Âncak 125 Kişi İştira 17 * 6 985 ye gerek hükümet Eııb. müte- vekkilâne bir kalenderlikle geçmiş olan bu eski komitacanın, gimdi- ye kadar hiçbir hâdise karşısında bu derece zaaf gösterdiği gö- Tülmemişti. Talât Paşa; Güündeki notlara baka baka, ağır ağır sözlerine tPi. d"î:.'n"( Ktihat ve Terekki cemiyeti )min bir tarihçesini yaptı. Ve sonra muhtasaran Balkan mu- harsbesi esmasındaki hâdisati an- Jattı. Daha sonra da, takip edilen siyasi- hattıharoketi, şu noktalar Ozcerinde topladı: B — Balkan muharebasinden som- ra, artık siyaspt âleminde yılhı:ıl başımıza yaşayamıyacağımızı his- Bettik. A'ympıy;:u belli başlı iki ittifak zümresinden birine girmek istedik. Fakat muvaffak olamadık. Naamafih, Almanlar tarafından bize karşı fazlaca temayül göste- rildiğini — hisseyledik... O sırada Vilâyatı Şarkiye mesolesi xuhur etmişti. Almanlar, bu meselenin müzakeresinde bize faydalı ola- bilecek muzaharetler göstermİş- lerdi. Tabildir kl bu da bizim özerimizde Almanlara karşı bir sempali husule get mi &, Maama- fih bu vaziyet; Almanlarla ara- maızde, ciddi hür rabrlamın mevcu- diyetine delâlet edemezdi. Bizim atf gayemiz, Ruslarla ittifak et- mek.. kara ve degiz hudutlarımı- zın birleştiği bu kuvvetli komşu ile tedafüi ve tecavüzi bir ittifak Nasnıt Öldü? Kon Akteylemekti Bizzat ( Yalta jya kadar giderek Rus Çarı ile gisli bir mülükat —Ycra — ettim. Ve Çarın verdiği teminat — üzerine Istanbula — memnunen — avdet eyledim... Fakat Rus diplomat- ları Çarım vaitlerini savsaklıyanak bizi başlarından savdılar. Ingiliz ve Framsız diplomatlarile birle- gererek ağır tekdiflerle bizi kor- kuttular, Artık Almanlarla an- laşmıya mecbur kaldık. Ve ekteti- gimiz itlfak mucibince, harbi- umumide müttefikan eilâha va- mldık. Söz buraya geldiği zaman, Talât Paşanın sesi ağırlaşmıştı. Küçük bir vakfeyi müteakip, da- ha er, bir sesle, sörlerine Ge- vama başlamıştı — Harp, uzadıkça uradı. Ve harbin bu kadar uzaman dola- yıslle de, vesalti nakliye umurunda ticari muamolâtta, İaşe hususla- rında türlü türlü sulistimallere meydan açıldı, İaküri mümkün olmayan bakikatlerdendir ki, bu fenalıkların mürtekipleri arasında cemiyetinize ve fırkamıza mensup bazı kimselerin ishnleri de dolaş» mıya başladı... Bu gibi vakayilin men'i ve müsebbiplerinin tecziyos! hiç şüpbesiz ki hükümetin vazifesi eünelesindendi. Fakat, bu varile.. Maatteesstif ifa edilemedi. Bu varilenin Ifa — edilememesinden mes'ul olan kimdir 7.. İşte, açıkça #öylüyorum.. Biziz.. Ve bllhassa.. Bon... (Arkası var) Türk - Alman Yeni Ticaret Mukavele- leri İmza Edildi Berlla, 16 (A. A.) — Türkk ye - Almanya — ticaret klering anlaşmaları dün Türkiye namıza B Numan Menemsuçi oğlu ve Almanya namına B. Von Bülow ve B. Wucher tarafından hariciye Bakanlığında imza edildi. Mukavelelerin üki-tarafın ticari münasabetlerini kuvvetlendirecek ve |ıı||l*eik mahiyeti ihtiva ettiği çıkarılan müşterek tebliğde bildirilmektedir. Belçika Parası Brüksel, 16 (A. A.) — Bel- çika başbakanı millet moelisinde beyanatta bulunmuş ve demiş- tir kd : “ Paranın İştikrara dönmesi arsukusal münasebetlerin teme- lidir. Ş Faideli tedbirlerin alınmasına bizi yaklaştıracak her teşebbüslü tereddütsüz yapacağız. ,, K":ıe A $ —N —a aa eei madı Yunan İsyancıları Venizelos İle Avenesinin Davası Ayrıldı Atina, 16 ( Hasasi) — Venk- zelos, Plâstiram ve Girit wsl kuv- vetlerinin kumandanlığını yapan Çanakakisin muhakemelerinin diğerlerinden ayrılarak bu ayın otuzunda — görülmesine — karar verilmiştir. Düy tersane divanharbinde asi deniz zabitleri muhakemesi başlamıştır. Divana verilan 234 suçludan ancak 126 sı hazır bu- lunmakta, — diğerleri — bakkında giyabi mubakeme yapılmaktadır. Kavala divaniharbinde Bulgaris- tana iltica edenlerin gıyaben mu- hakemelerine başlanmıştır. 17 NiSAN ÇARŞAMBA GÜNÜ SAAT 15 dea Taksim'de Cumhuriyet Meyda- mruda, Elektrik Şirketi Sergisinde, Elektrik Fırımının tatbikatı gön'e- rilecek ve bu meyanda, gelenler aratında, kur'a çekilenek bir ELEKTRiİiK ALETİi HEDİYE EDİLECEKTİR. Bu ders Bayanlara mahsustur. (Kerkes girebilir ) Yarın matinelerden itbaren | P E K Sinemasmda CHARLES BOYER tarafından emsalsiz bir surette lan Fransızca Fı sözlü K A N cucom) filmi takdim edilecektir. Diğer rollerde : FLORELLE - ROLAND TOUTANN Rejisörür FRITZ gresine puçünü k Etmişti.. ee LANG a zamamaz F Sayla 9 Sovyet Rusyada Musiki İk Teşrin İnkılâbından Sonraki Cereyanlar Başlıca Muvaffak Bestekâr- ları Kimlerdir Ve Neler Yapmışlardır? Sovyat — malil- kisi san'aikârlarından mürekkep bir kafi- le, Ankars ve'latan« bılda *temailler ve kanvefler — vermek üzeme Mmumleketim - ze geldiler. Dünya masiki — heyatındı derin izlet brakı » ya başlayan Sov) 4 musiki dakJAbındau bahseden aşağıdaki yapımış, bugünkü san'ztklir nerile men sap batı #almaları gözüdüzün önünde canlandırmaya çalı- yacaktış lk — Teşria Sovyet — inlalâbı Rus — musikisi Gzerinde kısa bir şaşkınlık - husule getirimiştir. Fe- kat genç mesil, bu şaşkınlığı Sov yetler havası için d: çabucak at- latmış, — tehlike- yi — #ezen bazı geç musikişinaslar — Proleterya musiki birliğini ku-muşlardır. İşte Sovyet mutikisi — bundan sonra inkılâbın. hırile bernber yürümeye beşl vmuştır. Eski muasr mustki cemiyeti azasmdan Knipper “Şi- mal' rürgün,, isimli Wk Sonyet operanım vermiş, “Bakâü komzserm leri,, “Üçüncü ve beşinci »- to- ni,, lertri bestelemiş, Dimi ri Ka- Lenin'in — hayatını tasvir eden bir senfeni — vücude getirmiştir. Şimdi çocuk tiyatro- munda çalışan Polovinki — sabne imuaiklal Gzerinde eldiyetlnl ksbut retmiş; V. Şebal de âki — wenfoni Hle birgok vakad we ensiri- imantal — seserler, “Leninin 8 İlümü,, “Lâdam Okamelya,, gübi rovutulması imkânsız canlı eserler Iyaratmıştır. Aymca İnlalüp mev- izuunun gak sik eskl arkestza rüsülleri ile işlenmesinde Viktor IBeyl ve Alaksandr Veprik göze ıçarpan — yenllikler yapımış, Borls Şekter'de Türkmen mülli türküle- irini senfoni haline koymuştur. IBugün Sovyet musikisimin başlıca ;mlwüı biride Ha a oryan- ır. * Son 17 yıl içn e Sovyetlerde izevk, heyecan ve artistik telükki Utibarile öç musiki neal) yetişmlş- tür. Maamafih klasizm, ramantizm, | ronatrliktivizm, ve sair şekillere irâğmen gerek eskiler ve gerek yehiler, içümdi bakımından bir | İleşmektedirler. İlkteşrin takılâbında milli Rus mektebinin meşhur *“beşler grupu,, Fransız ve Alman musikisinin i tesirleri altında kalmış, bunc n monra ise Sovyet havası musikiye | hâkim olmuştur. Yalmı Sovyet- lerde değil bütün dünyada tamn- mış olan senfonist Miyoskovdlâ buna sa canlı misal teşkli eder. | Bilhağsa harp esnasında zalit Eken yazdığı “buşinci senfeni,, wi harp dehşeti içizde ükbahar ko- kolarının hayeli buzurunu yarat- maktadır. Ayni mesil san'atközlarından | M. L ivanov da halk we bilhasaa Türkmen — türkülerimi — işlemiş | | Sovyet kompozitödlerinden B. Şostakoviç Şah Senem Isimli bir opera bes- telemiştir. * Sovyet musikl — aan'afkârları arasında en ziyadb tebarliz. eden birisi de Şostakoviçlir. 1906 da Lenlugratta doğan san'atkârın ilk eseri umumi harbe ve Rus ibiilâ- line sütür. Bundan sonra “Aske-, isizili bür poem, “İbElâl senfoxüs',, “simli ikâ eser besiclemiştir. 923 de İkampasüsyan — diploması alın musikişinas “Birinci senfoni,, ,i yapmiş, büyük aorleastaa için “A- Hanizm,, büle süetini “Burun,, a1 bir operan we sen olarak <a “Katerin İzmallova,, şaheserini vC- wcude getirmiştir. Nihayet gerç İkompozitörün müstehzi kabiliyet. “Polis çavuşlarınan yürüyüyü,, ve VA mahnesi, mde büt m kud- iretile belirmiştir. Bugünkü Sovyet musikâ melil (genç, dinç, gen we arjinal bir ba- ya üçirde ve büyük Hir verime iyel almuktadır. HASAN KREMİ Dünyada — mevcut kremlerin en mefisi, en sıhhisidir. Nazik cildli kadınların hayat arka- daşıdır. İhtiyarları gençleştirir. Ve genç- leri güzelleştirir. İnsa- na ebedi bir taravet veren Hasan kremi- ni unutmayınız. Kutusu 50, tüp halinde 20 Hısan deposu: Ankara, istanbul, Beyoğlu
