15 Aralık 1934 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9
Ziya akir S inci kısım Her hakkı mahfuzdur. İTTİBAD ve TERAKKİ Nasıl Doğdu?.. No. 139 16 « 12- 934 SON POSTA Nasıl Yaşadı?.. Nasıl Öldü? Vaziyet Tehlikeli Hal Almış, Hicazda Ve Harb Başlamışdı.. rüst bir siyas siyaset tlHP etmekti. | lerdi... Şerif Hüseynin aleyhtar- Da İIsyan İkinci kanal seferi için bütün hazırlıklar bittikten sonra, (birinci vvei seferiye kumandanı )anva- Büm almış olan (Fon Kres) hareke t& geçmişti. (332 senesi nisanının 10 uncu günü hareket eden ve ğir ağır kanala doğru ilerleyen kuvvel seferiye, ( Bi'rülabd )da düşmanla karşı karşıya geldi... ı"îîlillıı. birânci kanal taarruzunu defettikten sonra Sina şibih zezi Tesine geçmişle.. ihtiyatla ilerle- Mişler, bu hatta kadar gelmiş- lerdi. Fon Kres, derhal taarruza geçti ve Iyi bir muvaffakıyet elde «ttü, düşmana, bir hayli telefat Verdirerek geri attı. Epeyce de tdir aldı. Fakat, düşmanı takibde deVım etmedi. ( Ureyş ) ve (Şelâ- le) ye çekildi. Orada bir müddet bekledi.., Eu bekleme, (22 Tem- Muz)a kadar devam etti. Bu tarihte Fon Kres, —tekrar — taarruza, Keçti. Fakat bu defa talihi yar- dim etmedi... (Rumani) de düş- man ileri kıtaatının İşgal ettiği Mevzilere hücum ederken düşman Süvarisi tarafından şiddetli bir tazyik/ karşısında kaldı. Bütün kuvvetini — sarfetmesine rağmen bu tazyika dayanamadı. Epice esir vererek geri çekilmeye mec- bur kaldı. Maddi ve manevi bir çok fedakârlıklar ibtiyar edilerek ha- rlanan (ikinci kanal seferi) de hihayet böyle acı bir metice ile hitam bulmuş.. Şehit ve mecruh, 10C0 kişi ile (3 piyade taburu, İki makineli tüfek, bir cebel topçu Ve bir istihkâm bölüğü) ile daha bazı kıt'aların esir , düşmelerine Mal olmuştu. Vaziyet, tehlikell bir hal al- Mıştı. Çünkü (Kicaz) da da isyan Ve harb başlamıştı. (Hicaz isyanı) İttihad ve Terakki tarihinin en Mühim fasıllarından birini teşkil ettiği için burada Mmuhtasar bir tarihçe yapmak ikliza eder... Eşratiyet ilân edildiği esnada, Hicaı) ve ( Yemen ) vilâyetleri, irer suliştimal menbar halinde L Hicaz valisi Ratib Paşa, kke Emiri Şerif Ali Paşa ilo Uyuşmuş, vilâyeti şahst milkâne aline getirmişlerdi. Meşrutiyetin €yzini her tarafta sür'atle neş- Tetmek iİsteyen İttihad ve terakki miyeti, Hicaz halkımın göklere Çıkan şikâyeti karşısında, derhal v iki zabı arlettii. Mekke Emir- İlğı_ ( Şerif Avn - illââh ) Paşaya fevcih edildi. Fakat bu zat ta Makamına vasıl olmadan vefat ettiği için Emaret, (Şerif Hüseyin aşa) ya intikal eylemişti. Şerif Hüseyin Paşanın Emaret Makamına gelmesi Hicazda ailevi Bir ihtitâf husule getirmişli. (Şe- Tif Abdülmatta'ib evlât'arı) ve (Obâdi: e) namile iki koldan mü- Tekkeb olan (Şerif ailesi), eski> denberi biribirlerini çekememek- telerdi. İttihad ve Terakki Cemi- Yeti, Şerifik makamına (Şerif Üseyin) i getirmekle onun menm sup olduğu (Abdülmuttalib) ev- llu,,,) kulübüne - Kicaz havali- sinde- bir şeref temin etmişti. Bundan gonra Ittihad ve Terakki CGIHl_ııLııln yapacağı bir şey Varsa, ortık burada açık ve dü Fakat Cemiyet hata etli. Ailele- rinin gasbedilen bazı hukukunu istirdad için İstanbula gelen (Şe- rif Hüseyin) in bısımlarına fazlaca yüz verdi. Hattâ, Cemiyelin bazı nâfiz erkânı, bunlarla adeta bir hususiyet tesis etti. esasen kıldan nem kapan bir adam olan Şerif Hüseyin, bu va- ziyet karşınında kendi mevkümne den şübhelendi. Bu sırada itlihadcılar tarafın- dan Hicaza bir heyet gönderildi. Bu heyet, Hicazın hal ve ahvaliri tetkik edecek orada asrın en son tekâmülâtina uygun bir ida- renin tatbiki mümkün o'up ola- mıyacağını tetkik edecekti. Hak buki bu, hiç şüphesizki bir ha- yalden ibaretti. Istanbulda bile mevcut kanunların tamamile tat- bikından âciz kalındığı bir za- manda, Hicazda böyle (İsveç) ve- yahud (Felemenk) hükümetlerinin idare tarzına benziyen ıslahat ve tesisat yapılabileceğine inanmak için mecnun olmak gerekti. Böyle olmakla beraber, itlihadcı'arın bu tasavvuratı Hicazda şüyü bulur bulmaz halk arasında büyük bir dedikodu husule gelmiş.. Asırlar- danberi (Ebü Nümey)in çöl ka- munile idareye alışmış olan halk, (Ahkâme şer'işerif)i ihlâl eden böyle (Frenk) kanunlarile idareyi kabul etmiyeceklerini ihsas etmiş- ları bu vaziyetten istifade etmek istemişler: — Şerif Hüseyin, halk üze- rinde gizlice tesir yapıyor. Bu adam bu mevkide iken hiçbir şey yapmıya muktedir olamazsınız. Diye ittihadeılara fit vermişler; ayni zamanda Şerif Hüseyine de haber göndererek: — Biz, itt'hadcıların içini dışını biliyoruz. Buraya, ıslahat namı altında bir takım firenk bid'at- leri sokacaklar.. Mübarek Hicaz topraklarının kudsiyetine büyük bir darbe vuracaklardır. Bundan maksadları da halkın fikrini aça- rak hanedarımızın - kiymet - ve ehemmiyetini iskat etmek, (emaret ve şerafet ) 1 ilga etmektir. Eğer siz, böyle bir ıslahata müsaade ederseniz, mübarek ecdadımızın Iâneti altında can verecek.. bugün dünyanızı, yarın da ahretinizi ber- bad edeceksiniz, Diye, Şerif Hügeyini ittihade- lar aleyhinde harekete sevketmiş- lerdi. Bu iki yüzlü propaganda, der- hal tesirini göstermişti. Zalen ittihadcıların vaziyetinden şübheli olan Şerif Hüseyinin endişesi te- zayüd etmişti... Jtuhadcılara da, Şerif Hüseyinin bir ıslahat düş- manı olduğuna dalr kat'l bir kanaat gelmişti. ÇArkam ver) Soyadı Seçimi Köy Adlarından Araştırılıb Çıkarılan Yeni Sözleri Yazıyoruz Iç Bakanlığın tesbit — ettiği köy ad'arından alınan ve soyadı olabilecek olan isimlerin listesi aşağıdadır : çırakmanı çoğaşılır çokal glongar Ççozrman çotulay çukua dağ n dalayman — dönüşman daysal denşiz diagen dizmen dinen dogala dengot dö'ek dulkadır. durrün dıyımaş dün/ar ede € ebah eğdemir e eğmr ela di o seetl eldeş elemen el l emre #virecik e | aef SA E erçek erçel erçik erdd erdöğmüş ergat Si erisen erkmen dt ermin ernez bem ertoğan erloğdu artuğrul ere: evren eymur geylan geç getizmen gükçen e gözblik gökeün güktaş gönen gön'aç görgen gözmen güden güder gü dez günca #öceen gündeş güzcoğmaş güney güneri gyeney yEre güvanç balman barar hergül hotamiş hozmnan li Higar idem ilbasan ubaş ildeyli ilçin ilgan ilban İlimen ilmin Hltuş imecik imen İmert imir veük tnaç inal ne tacç ireğür iremet ttemur ivredi akabalak kağir kagan kalabak kalcan eai kandoniş kandikot kapçak kap'an aracan karacaoğlar — kaaraçor kararoç karakurt karsınan karamur kurasar karasatl karaş karalaş karstay eratokla kar aturok karaym'r kargı kagın karmış kartal kartı kasman aç ayı kaydan l kaytarmış — kerçin Soyadı Alanlar n Viâyet muhasebe müdürü bay Vahid (Tıntşar), — Maliye — İstanbul yakast müdürü bay Ali Rıza ve biraderi Givanı muhüsebat — temyiz komiyonu raporltörü Hakkı (Yönak), müddeiumumi — muavin erinden bay Muhlis (Gönen), bay Salim (5.1',,) bay Şefik (Orbay), Paket posta mü- dürü bay Tayyar (Üstünuçar) müddel- umumilik tetkik bürusu memurların- dan bay Hakkı (Gökse!) Çamlı kö, mür meadeni sahiplerindi aklüğlür. Camak, aai Tezi (Arit), Üsküdarda t harri memuru bay Heşim (Can), İah'sarlar Galata Yaprak Tü'ün deposu istilçi boşm bay Ali (Özbay), muavini bay Mustafa (omıık ) ıoysdlın nçm.' 'erdir. AAA aa n ee ş n Senenin en büyük filmi Çardas Furstin Dünyayi dolaşan meşbur operet Baş rölde: Marta Eggerth , duyulmuştur. I Ş Borsada Hafta İçinde Neler Duyduk ? verenenereN srRevALELERE KA LARALArA KA KA senaAe Afyon — Afyon - olışverişi İstanbul piyasasında birkaç haf« tadır iİşidilmez oldu. Bu hafta içinde de hiçbir iş o'madı. Uyuş- turucu maddeler İnhisar idaresi- nin Japonya için 300 sandık Afyon sattığı ve Uzak şark İçin yeniden 300 gsandıklık bir parti satmak Üüzere pazarlıkta olduğu Fakat bütün bu duyular şeyler inhisar İdaresini alıcı olarak piyasaya çıkeramamış o da, hafta içinde yine mal alk- mamıştır. Borsada İş — olmayışı, inhisarın da almayışı afyonlarını satmak isteğinde olanları çok üzmekte ve düşündürmektedir. İnhisar idaresi müdürü Ali Sami, İdare meclisi başkanı HBabib zade Ziya ve Türk ofis memurunun Yugoslavyada afyon işini görüşmekte olduğunu geçen haftaki — yazımızda bildirmiştik. Belgrad konuşmalarının sonu daha gelmemiştir; gelen haberlere göre konuşmalar iyi bir hava içinde ilerilemektedir. Bu heyet Belgrad dan dönmeden yeni bir alış veriş olacağı umulmuyor, Bu yıl inhisar idaresinin 934 rekoltesinden ancak yüzde 10 kadar mal almış olması inhisardan beklenilen faydaların yerini — bulamıyacağı kanaatini vermektedir. Tiftik — Bu hafta da alış veriş olmadı. Böylelikle on beş gündenberi dışarıya tiftik satık mamış oluyor. Geçen hafta AL- manyadan hiçbir istek yoktu bu hafta ise 7T0 - 78 kuruş arasında bazı soruşturmalar oldu. Bu fiat 15 gün önceki — kapanış fiatına bakarak yülzde otuz kadar eksik- tir. Elinde mal — olanlar birden- bire bu kadar eksiğine vermek istememişler ve bundan ötürü de || olmamıştır. Bununla birlikte Taksi 3500 Den Sekiz Yüze Kadar Düşmüş Son senelerde piyasadaki taksl otomobilleri giltikçe azalmaktadır. EBuna karşılık, piyasaya hiç bir yeni taksi arabası gelmemektedir. Aldığımız malümata göre bundan beş sene evvel, İstanbulda (3500) taksi arabası vardı. Bu rakam, İstanbulun en fazla taksi çalış- tırdığı zamandır. Bu miktar her yıl azalarak nihayet bugün (800 - l 900) e düşmüştür. Taksi arabala- rının çoğu da eski makinedir. Taksilerin azalmasının sebebi, hususi Aarabaların çoğalmasıdır. Istanbulda 800 taksi arabasına karşılık 1200 kadar hususi oto- mobil vardır. Hususi otomobillerin | miktarı da gün maktadır. Taksi arabaları bir taraftan azalırken, diğer taraftan fiatlar da ucuzlamıştır. Saatle iş gören arabalar parmakla — sayılacak kadardır. Otomobil sahiplerinin iddiasına göre, müşteriler daima yeni ve lüks arabaları tercih etmektedirler. Eski ve boyası soluk arabalar ise pazarlık ile müşteri taşımıya mecbur olmak- tadırlar. Bazı arabalar da (10) kuruş adam başına - toplayıp, otobüs fiatına müşteri taşımak- tadırlar. Çok lüks arabası olmıyan otomobil sahibleri, bugünkü taksi | vaziyetinin ıslahını istemektedir.er. geçtikçe art- BT dışarıdan yüzde otuz eksiğine d olsa alıcı bulunması satıcılar ümid vermekten geri kalmamıştı! Stok 15 bin balye kadar umu maktadır. Yapağı — Yapağı piyasa da tiftik piyasasının eşidir. l!ıır.'ıığ da hafta içinde hiçbir iş işidi memiştir. Yabancı stoku ço azalmıştır: Ancak 8- 9 bin baly kadar umulmaktadır. Buğday — Buğday piyasa: geçen haftaki — gibidir. Ekstr beyaz buğdayların kilosu be 30 - 40 çavdarlı malların kilo: ise dört kuruş aralarındadır. D ğer malların fiatları çavdarı!: göre bu fiatlara kıyazla elde e; lebilir. Arpa — Dışarısı için arp satılmıyor. Borsada satılsın diy hergün Haydarpaşaya gelen arpı vagonu İse İki nihayet üçü ge miyor. Böylelikle Istanbul ı'ıtel: leri bile zorlukla — kapamıyor Hafta içinde bu yüzden fiatlard iki üç para kadar yükselme d görüldü; dökme arpaların kilos üç kuruş otuz paraya kadar çıktı Mal az geldiğinden piyasası iz isteklidir. Fındık — Hafta içinde ge len ve 43- 43,5 kuruştan satıla bir kaç vagon Akça şehir ma lndan başka bir alış veriş dı yulmamıştır. Ramazan ve bayram için M: sırın ve diğer Akdeniz memle ketlerinin; Noel ve yılbaşı yortu larından ötürü de Avnıpı larına gidecek mallar gitmi: lunuyor. Bundan sonra ynHeıı cek fındıklar o günlere kadar ya tişemiyeceğinden her yıl görüle: bu durgunluk normal ve piyas durgundur, Şekerli olanlara ekmek, francala ve nişastalı maddelerle şeker ve şeker mamulâtı zehirdir, Zayıflamak ve şişman: hktan kurtulmak için mutlaka HASAN GLUTEN EKMEĞİ ve MAMULÂTINI Yemelidir. Hasan Gluten ekmeklerini ve Hasan Gluten biskülerini ve Hasaa Gluten makarna, Hasan Gluten un ve şehriyelerini ve Hasan diyabet şekeri ile Hasan Diyabetik çikolatasını korkma: dan bol bol yiyiniz. Bütün dünya san'at ve rekabetinde muvaffak olmuş olan Hasar Gluten mamulâü Avrupa bil hassa —Romanya piyasasında müthiş rol oynamaktadır. Hasan deposu : İstanbul ve Beyoğlu, büyük bakkaliye ve eczanelerde bulunur.
