İTTİHAT v TERAKKİ Nasıl Doğdu ?.. € inci kısım No. 109 Her hakkı mahfuzdur. »» Ziya Şakir Osmnlı Hükümeti İdaresinde Yaşıyan Milletler Hiç Te Memnun Degıllerdı * Bu mesele etrafında bugüne kadar meçhul kalmış olan öyle bir takım acı hakikatler var ki, eğer ortaya dökmeden evvel sözlerimize devam edersek, - bur gün, karilerimizi.. yarın da-istikbal tarihini yine müphemiyet - içinde bırakacağımıza hükmeyliyoruz. Buna binaen, kısa bir istlirat yapmıya lüzum görüyorur. llk hakikat olarak şunu bil- mek lâzımdır ki; Osmanlı hükü- metinin — idaresinde yaşayan (Arap) larla (Araplaşmış) milletler, hiçbir zaman bu hükümete kargı candan ve yürekten bir muhab- bet ve merbutiyet hasıl edeme- mişlerdi. Buna - sebep te, hükü- metin tarzı İdaresi idi, İrakta, Basrada, Necitte, Yemende, Hi- cazda, Suriyede dalma hükümet memurlarından şikâyet edilmiş ; hükümetle halk arasındaki uçu- rum, hergün biraz daha genişle- mişti. Yemen, Asir ve Hicazda ; lsyan İsyanı takip — etmiş. — bu layanları bastırmak İçin gönderi- len milyonlarca Türk evlâdı ora- larda can vermiş.. Arabistanın kızgın çölleri, zavallı Anadolunun korkunç bir mezarı kesilmiştir. — Sebep?.. Hükümet, cahildi, kendi- neli unsuru olan Türkleri bile refah ve saadet içinde yaşatacak maddi ve manevi vesaite malik değildi. Milyonlarca halkın, ayrı ayrı emel besleyen muhtelif unsurların ida- resi; (saray) denilen istibdat yuvasile ( Babıâli ) namı verilen | rüşvet ve iİhtiras ocağına İnhisar etmişti. Hükümet idaresinin x- lüm ve şenaatinden doğan fer- yatlar; sarayın duvarlarına, bi- biâdlinin parmaklıklarına — kadar gelerek çarpıyor; — orada — bin parça olarak - tesirsiz. kalıyordu. Buralar — yalmız altın — seslerine ma'kes oluyor ; ve yalmız - elinde altın kesesi olanların sözü dinle- nilerek bunlara memleketlerinde günagün imtiyazlar veriliyordu.. Anadoluda olduğu gibi Arabir- tan da mütegallibe elinde kak mıştı. Mürtekip devlet memurla- rile çarçabuk, uyuşabilen (eşraf) ve (zadegân), hükümetin nüfuz ve kudretini müştereken kullen- yorlar.. her vesileden istifade ederek halkı soymaktan çekinmi- Yorlardı. Düşüncesiz ve cahil bir memu- run beş on İira irtikâp etmek İçin Aciz köylülere reva gördüğü w- lunı ve hakaret yüzünden halk hükümete karşı gittikçe artan bir kin ve gayız besliyor; halk İle hükümet arasında açılan uçu- rum derinleştikçe derinleşiyordu. Tahsil, ticaret ve sair sebep- kerle, Tunusa, Cezayire, Mısıra giden araplar, oradaki ırkdaşlarır nin - Hiç olmazsa zahiri - bir refahâ saadet, - velev gösterişten iİbaret olsun - bir musavat ve adalet içinde yaşadıklarını görlü- Yorlar; Ingiliz ve Fransız idaresile Osmanlı — hükümetinin — idaresi arasında mukayeseler yapıyorlar.. O zaman mahrumiyetlerini daha acı bir şekilde hissederek Ow- manlı hükümetine- Ve, — hsitâ hükümeti resmen temsil etmektan | ülkeyi yoldan, köprüden, mektep- 15 « 11- 934 Mutr Hidivi Abbas Hilmi Paşanın Hicoza gidişi alay başka hiçbir suç ve günahı olmayan (Türk)lere karşı- kinlen- dikçe kinleniyorlardı. (Saray) ve (Babiâli), gaflatte devam ediyor; her şikâyeti (idarel maslahat) ilâcile uyuşturmak İsti- yordu. Fakat buna — mukabil ( Arabistan ve hilâfet ) siyasetine hakim olmayı arru eden İngiliz- lerle, —Araplardan iktisadi ve siyasi menfaat bekleyen ecnebi- lerin ekmeklerine tereyağı sürü- 'ı lüyordu... Hudutsuz rüşvetler al- | maktan, kaçakçılarla ortaklıklar yaparak zengin olmaktan başka birşey düşünmeyen cahil ve mür- tekip valiler bir taraftan o koca ten, bütün umran ve terakkl yasıtalarından mahrum ederlerken diğer taraftan ecnebiler darülfü- nunlar, mektepler, — medreseler, hastaneler açıyorlar.. Hükümeti metbuasından en küçük bir şef- kat ve bhimaye bile görmeyen halka, her hususta yardıma koşu- yorlar.. Kimsesiz çocukları, dul kadınlarla yoksul ihtiyarları, tesis ettikleri darüleytam ve darülaceze- lere toplıyarak bunların dertlerine deva oluyorlardı. Surye ve Irak, Osmanlı hükü- meti için sadece ( öşrü alınacak vasi bir tarla) mahiyetinde idi. Halbuki, ecnebiler bu mıntakayı kendileri için yüksek bir varidat menbaı haline. gıtınnlşlııd! Ka- —aT ZÜZTORRE aN Nasıl Yaşadı?.. Nasıl Öldü? pitülâsyonların bahşettiği salâhi- yetten istifade eden firenkler; Himanlar, şimendiferle, tramvaylar yapıyorlar, ©o feyyaz toprakları deşerek birer avuç tohum serpi- yorlar; buna mukabil aldıkları kucak kucak — cevheri, — kendi memleketlerine — taşıyorlardı. Bu gizli müstevliler, yalnız bununla | da kalmıyorlar; — mekteplerinde meccanen okuttukları gençlerin, hastanelerinde bir / damla şifa verdikleri — dertlilerin — fikirlerini açıyorlar. Ark Mekteplerde Vekil Olan Muallimlerin Vazifeleri Kalmadı; Orta tedrisat kadrosunda vakil olan muallimlerin vazifelerine ni- hayet verilmiştir. Çünkü kanımen bir memur altı aydan fazla vekâ- let yapamaz. Diğer taraftan bu sene mekteplerde yeniden birçok şubeler açılması Üzerine, birçok yeni muallimlere ihtiyaç — görül- mektedir. Maarif Vekâleti, yeni bir kanun projesi hazırlamaktadır. Bu projeye göre orta tedi müesseselerinde ıi(ki sene muallim iği yapılacaktır. "k=ukıı_lerpvekıllul için bazı şart- lar aranacak, bunlara - (60) li; ücret verilecektir. Kadroya alı- nan yeni muallim vıkiuıxlnln ha- riçte iş yapmaları menedilmiye- cektir. WSMM nisini istediği hedete yürütebil. esinde muvatlakiyetin en iyi talihe koz mektir. Sağlam $ müthiş emmanda elmek ve insanın kendi 9 hayat teminatıdır. Binaenaleşh sinirlerinizi Bromural -Knoli- ik kuvvetlendiriniz, bunun müsekkla e mukawi tesiri her işte görülgr. Hiç bir zaranı yoktür ve alışıklık v © * x derde ecam Knoll A-G., kimyevi maddeler fabrikaları, Ludwigsbafen sIRhin gezrz z — — İnatçı Mal Sahıbı Çalınan Eşyasını Bir Sene Sonra Pazarda Ele Geçirdi ( Baştarafı 1 Inel yüzde ) Feriköyünde Kır sokağında otu- ran Artin Efendi isminde birinin evine bundan bir sene önce hırsız girmiş, evde ne var ne yok hepsini aşırmıştır. O zamandanberi y pılan bütün araştırmalara ra; men hirsiz. ve eşyaları bulmak mümkün olamamıştır. Fakat Ar- tin Efendi ümidini kesmemiş, hattâ tamıdıklarına : “— Giden gelmez, derler amma ben getireceğim, der ve ilâve edermiş : “— Istanbul kazan ben kep- evimi boşaltan ©o ise — günün çe.. -Benim zırtapoz — kim rinde şıp - diy yapışıp çalyaka poli Filhakika Artin Efendi kepçe, Istenbul kazan olmüş, — aramış, taramış ve nihayet çalınan eşya- sından bir kısmını dün ele geçir- miştir. Bağrıyanık adamcağız dün Feriköy — civarında kurulan bir pazarda dolaşırken bir koltukçuda, bir sene evvel çalınan kendi pal- tosunun — eşini görmüş, —yanına yaklaşmış, paltoyu evirip çevirin kendi paltosu olduğunu cep ağ- zındaki bir işartten anlamış. Artin Efendi paltonun kendi- sine ait olduğunu anlar anlamaz bir sevinç sayhası koparmış: *“—Hay gözünü seveyim, Emektarı enseledik be..,, Hâdisenin bundan sonraki Macarıstanın | safhası malüm.. Artin Efendi pa- | toyu satan adamı polise teslim etmiş, yapılan tahkikatta bu ada- mın Hasan isminde birisi olduğu anlaşılmıştır. Hasan bu paltoyu | bir. müddet — evvel başka bir adamdan satın aldığını İsmini ve simasını - hatırlıyamadığını söyle- miştir. Polis tahkikatına devam — et- mekte, çalınan diğer eşyaları da aramaktadır. Bu ve — bunun gibi birçok İşin maharetle çalışan bir hırsız kumpanyası tarafından ya- pılması ihtimalleri çoktur. Tehdit Savuran Âşık ( Baştarafı 1 inci yözde ) eniştesine, İçinde tabanca, kılıç, tüfek ve yılan resimleri bulunan ve Bulgaristanda bir komitenin firması olduğu söylenen mektup- lar göndermiş ve * fenaların ce- zası kahramanca verilir. ,, demiş- tir. Müddeiumumilik bulgarca ya- zılan bu mektupların tercümesi için Nikoliyi dün poline iade etmiştir. Esasen polis Müdde'umumlliğe yazdığı müzekkerede, suç tevki- fini icap bile huduat hat e çırarılmak Üzere kendi- sini iadeıi â immiııi ettirmese Milk Bayramı ylacaristan kıral naibi amiral Horti ve relikası, kendi çiftliklerinde refikasile birlikte tenis oynarlarken Yarın Macaristanın milli bay- ramıdır. Bundan ou beş sene evvel Macaristan bir kargaşalık devresi geçirmişti. Bugün Maca- ristanda devlet reisi olarak kral naibi amiral Horti on beş sene evvel Macar milli ordusunun ba- şında Budapeşteye girmiş, bu suretle ecnebi istilâsı ve kargaşa- hk sona ermişti. Yarın, bu kur- Muhammenesi Lira K. ı7 50 arsanın tamamı. 76 12 tamamı. 00 Beyoğlunda Kuloğlu tuluşun — on — beşinci yıldönümü , olduğu için Macaristanın her ta- | rafında büyük ve parlak şenlikler | yapılacaktir. Macar milleti, amiral Hortiye, ] milli murtuluş hamlesini başardığı | için derin bir muhabbetle bağlı- dır. Bu münasebetle yarın Maca- ristanda kral nalbi için de milli tebrik tezahuratı yapılacaktır. Beyoğlunda Hüseyinağa mahallesinde Çaylak soka- gında 94/96 No. l 172 metre terbiinde bulunan Samatyada Hacıkadın mahallesinde Mercancıkirkor sokağında 43,5 metre terbinde bulunan arsanın mahallesinde ve soökağında 21/23 - No h 118 - metreden ibaret bir kıt'a arsa- nın lamamı, Yukardaki emlâk satılmak üzere yirmi gün müddetle ilâna konmuştur. dir. Tal'plerin pey akçelerile beraber mahlülât caatları. Ihalesi 5/12/934 tarihli Çarşamba günü saat on beşte- müra- (7754) kalemine