Ziya Şakir ÜTTİHAT » TERAEKİ! — Her hakkı mahfuzdur — Dördüncü K'mım No. 71 Nasıl Doğdu?.. Nasıl Yaşadı?'.. 25-4- 94 — Nasıl Öldü?.. Trablusgarp Vaziyetini Kendi Emellerine Uygun Görüyordu.... İtalyanm günden güne büyük sür'atle artan nüfusu, artık © dar çizmenin içine sığamı- Yordu. Şap denizi — sahilindeki Müstemlekede bu kalabalık hü- Üreti tatmin etmiyerdu. Buna 'nacn Fas meselesi ortaya çıkar çıkmaz, ımylınlır Krispinin dıma- ğından doğan hayali hatırlamışlar; bunu tahakkuk ettirmek — için; Na h.'lde biz de Trablusgarbı, İsteriz. Zaten vaktile Fransa ve dılın“?) Tflldln bize vade- ilgi : bıl kamışlardı. İ BiRte Tabüidirki devlet'n dahi harict işlerini - Babıâli uki:;Ieîri: emelli aç Sarptaki vaziyeti kendi Vaki .ıîmıc Pek uygun bulmuşlardı.. :ğ"e Abdfılhamit. İtalyanların y çğd';:m bildiği için Trablusa siyasetinj AABiyet veriyor, İtalya ğizli - iktir İyi idare ediyor, bu Fokat ıu,;::. nüne geçiyordu. ve Terakki hükümeti bu yolun büsbütün .kl:liulı“k';’:;: yor; Trablusa hiç ehemmiyet vermiyordu.. Eski deyi Ijüefnu Eski dev'ırde Trab- ( frkai Arif Paşa gibi namlı tarafından idare edilmi miye Müşirler şti. Niza- n kuvyeti hiçbir mi bin silâhtan aşağıya ü zamanda faşıyan ve olan eski torunların- bin — kişilik 1fi yetiştirilmişti. #skerinin lamidiye alayları)na | Yah H Zeyen bu teşkilât, icabında erhal vatanı müdafaa edekile. çek kabiliyette idi. Halbuki Meş- Tutiyet, bu leşkilâtı altüst etmiş- ti Nizamiye kıt'alarının. mühim Bir kasmı (Yemene gönderilmisti Suvari 37 ve 38inci .ıa,ı.,d:'î'j ğıtılmış, suvari miktarı bir alâya indirilmişti.. Yine eski devirde, icabı takcirinde kul oğlu ocakları efradına dağıtılmak üzere Trabluş askeri depolarında daimi surette kırk bin martin ve şinayder ti fengi bulunuyordu, Mahmut Şeyv- ket Paşa, bunları son sisteme tebdil ettirmek için İstanbula al. dırmış; halbuki ne bunları tebdil ettirmiş, ne de bunların yerine bunların yerine başka s'lâh ılerlıııuâı. Vıl:.ifq - hılyı:îun-. kuşkulandırmamak — için - arada gırada gizlice top ve cepha- ne gönderiliyordu. İttihat ve Tarakki hükümeti Za bu da ihmal adeta yerlileştiriliyor; büyük Iıiı: hususiyeti olan o muhit ve halk ile kaynaştırılıyordu. Ve bilhassa Ara; ırkına mesup olan zabitanın eh.,.p risi oraya gönderiliyordu. İttihat ö Terakki hükümeti, ahvali mahak liyeye tamamen vakıf olan o eski Ve tecrübeli zabitleri oradan kal- dırdığı gibi, Araplık meselesini Mühim görerek Arapırkına men- Sup olan zabitanı da başka ordu- göndermişti. | Gariptir ki Osmanlı ordusunun mukaddera- *« l SI (;0 3)W İ Yü J SAPAŞIU SA H pĞ SAR Iİ BAePE D LN gİ BANEYA SAD İyA 2D OŞ LİŞİ e8 KEYL Na IYERİ BZ VA HW v ea . gt Ş . be! M Jet Co a L D D YD &M d3 AY OA BŞN YYT D UD A OG çe PAr V ELAR * p AMĞ OA d el SPVP GDN . dd CKL GPYA v s'L ? Nİ TiğğLKİE Ü abaed » ÇA ASN ç. W-_—.’_»»w—k_,ı.—.,_—,_g,u—" MEYİİL P DA DN SD ao Hİ 03 a n B a y BAA DU . A Ğ*le:'wu.»u; e çi ğ : dar » —ab, tıma hâkim olan Mahmut Şevket | Paşa da Bağdatlı ve Araptı. | Bunlar, askeri hatalardı. İdari ai KF CAİ L VI BŞ B ğ eiD Ka SAT A LAY TÜRCİLAY L v250 VDS HÇA KS UA LA A SŞ M0 eyoruct GA V a Ğ nlim Güvİ sAPİR G romak d U A CP “'“"(—,u HAĞ DODA d'(_b_ımfı/ıb’l_.r lı.'.._»_ı',i.:c,_ı_’,’ v Ka P MA H d, VF AF SA # yüp, SAYK P d V, PİSNBİKRİŞ e VP OAYAY ÜRMDÜLİ SAi A Trabtusgarpta — Ittihat ve Terakki Cemiyetinin — teşekkülü — üzerine hükümete verilen beyanname seyyiatı ise saymak mümkün de- gild. Mevkin merkeze uzak ol- ması hasebile her sınıf memurlar, adeta halkı haraca- kesmişlerdi. ( Arkası var ) 25 NWisan Çarşamba İSTANBUL — 1815 plâk ne riyatı, 1845 franmaca dera, 1913 Müsmme: Bey tara» fından mazo öğ, 1930 Türk müsikl meşri- yütı (Ekremi Bey, Ruşen Bey, Covdet B y, Bey, Cevdet Bey, Şeref Bey, Vetihe » Semiha MH, Servet H.), 21.20 ajana ve beren haberleri, 2130 Necip Yakup Bey #rkestrası tarafından muhtelif -..ı.; Nle boaf ü BUDAPEŞTE (540) — 1830 Odeou ve B ofon plâkları, 1XIS dera, 19.1$ teganal .uu könse vatuvar — tolebral — türafın dan Olalled a 2AS haberler, 13.10 Doni aç Maklen dans müs kis, M ene, IS a gan müs kisl (T BÜK TORİNO, CENUVA, TRL ANSA — 1810 teganalli 'Aberler ve. 20.40 p âk, habere vi 2DAS #tüdyodan Üç perd.lik 2130 İkdaci haber servlsi, 2323 dne aklal 28 devamı, M Mozart'ın eserlerinden yayı Tar kocseri, 2430 ııud:: veüi BELGRAT — (©7 :'ı.ıu dane plâk'arnı, 19; ana zCa n Teklâmlar, m plâk, Madsn naklen öpera Piyano musiklek ©.) 18 musahabe, - 25 musahabe, 1930 Piyano konseri, 2040 ZI Jabliyasa opera- neşeli 'bir “mesikili .ıhç. _:'.:_2*1. ::ı:uı:u Pai den'a ı.ı:l'uı. halk bavacarı, musahabe, tekmik neşriyal, 2145 24 Paraguyay ve Arjantin i ( - muzika, L0S şriyatı, sizi takip TRADYO | 26 Nisan Perşembe İSTANLUL — 1815 p âk Beşrİyatı, 1X15 #jane ve mühtelii keşriyat, 19.50 Ürk mus #ki veşriyatı (Kemal Niyazi B., Hayriye Ha Müzeyyen Hazım, Mahir B.), 21 Selm $ım Bey tarafırdan konlerana, 11,30 dans muale kisi radyo orkestrası tarafından. VARŞOVA — — (M415 mi) 1810 - kan- ferana, 18.30 iktasadi vesair bahisler, 21.05 senlonik konser, 17 müsahabe, 22,15 hafif erkestra mus kisi, 23 huf f ve dana musikia', müs.habe, dana ve hafif mus kinle deremi BUDAPEŞTE — (5860 m.) 18,80 ke> man könse i, 19 konlerana, 19,30 Mine Enee ma Kömlosi tarafından Bacar ga kı'arı (el- gan müsiklal yefakatlle), 12.30 siüldyodan bir tiyatre neşe', 21,1$ haberler, 21,50 Bu- dapeşle kanser orkestrası, 2440 Bacı sigan takımı, BÜKREŞ — (364 m4) 18 borsa, plük, baberler, pâk, 17,1S mektıpli neğriyatı, 18 Gr. Dinico orkesrası, 19 halerler, 19,15 are kesracın dev. d, 20,10 konferane, — 20.30 Jo- hasn Siraoss'un esarlarinden — "Dle Fleder” MaLe, İslimli operet temaili, müteakiben haberler, MİLANO, TORİNO, CENOVA, TRİ- YESTE, FLORANSA — 14.10 dans musik'si, mülsahabe, 20.40 p'âk, 20,55 haberler, Z1.05 plâk, 21,58 “Dos Giovanınl, lamindeki 4 perdelik musikii temsil VıYANA — (507 m ) 1420 hafif mur #ki, müsahabe, 20 aaat ayarı vesalre, 2015 baftanın haber Jemali, 2040 aktlalite, 71 Üç yüz senelik epera eberler'nden 28 haberler, 23,15 akşam könserl. ,1$ millt ney- BELGRAT — (487 m.) 18 erkestra könseri, müsahabe, 15.30 dera, 20 plâk, 20,10 hitabe, 20.50 plâk İle popüler mnsiki, 20,50 rek'Amlar, 71 Yugos'av bestekâriencin kane serleri, 2140 senlonik konser, 7420 muhtahi vözler, müteskabes « gan musiklek ROMA, NAPOLİ, BARİ — 18 tagaır ni ve mübtelif a'etler Mce konser, 1855 muhtelif bakisler ve arada gramolfon ko1sa- ri, 71,4$ Rito Selvagrinin idaresinde ecale- nik konser, M haberler, KONİSVUSTERHAUSEN — (1571 m.) 1845 Huge Wolfum şarla'arından (Tenor mugannl tarahadan), müsahabe, 19,55 ç ir, 20 “Sen; küçük, fakat güzel, aydınlık bir veh're n laminde bir akeç, 71 kısa haberler, T1$ Richard Siranasın eserlerinden senlo- nik konser (Layrziglen nak.en), 22.30 Amele ialeli akeç, 23 habarlar, M Alman ve İogiliz eüdyarları tarahadan (Londradan naklen). Es_n[af Bağkası İşiGenişSa "Sayfa 9 lâhiyetli Bir Komisyond: ( Baştarafı 1 inci sayfada ) seler, hazirana kadar muhakkak sermayelerini asgari bir milyon lira- ya çıkarmıya mecburdurlar. Yap- mazlarsa, kendiliklerinden tasfiye olunur. Bu meyanda da Esnaf bankası, kanunen hazirana kadar sermayesini bir milyon liraya çıkar- mıya mecburdür, Halbuki hazira- na bir ay vardır. Esnaf bankasının sermayesi ise bugün 6 bin lira- dır. Bir aya kadar sermayenin bir milyona çıkarılması imkânı görülmemektedir. j Dün İstanbul Asliye birinci Hukuk mahkemesinde Esnaf ban- kası ile Akşehir bankasnın bir davası görülmüştür. Akşehir bankası da Esnaf — bankasından alacak iddia etmektedir. Bu ala- cak şuradan gelmektedir: Esnaf bankasından (90) bin lira alan Volf, Esnaf bankasının senet- lerini Akşebir bankasına ipotek etmiştir. Halbuki bu — senetler karşı'ıksız olduğundan - bilâhare on para etmemiştir. Şimdi Akşe- hir bankası, Esnaf bankasından hem bu senetlerin parasını, hem de temettüünü istemektedir. Esnaf Bankası, bundan bi hafta evyel yaptığı heyeti umu miye içtimama dair bilânçosum bugüklerde neşredecektir. Bilân goda kâr yoktur. * Vali ve Belediye reisi Muhid din Bey dün de şehrimize dön memiştir; ne vakit geleceği dı malüm değildir. Muhiddin Beyit İstanbuldan başka bir yere nakl veya münhal — meb'usluklardar birine intihabı şayiaları devam etmektedir. Maamafih değişmi yeceği hakkında da bazı şayi alar vardır. * Dün Esnaf bankası iİşinden bahsederken müessislerden tacir Zühtü Sabit Beyin — beyanatı olarak sermayenin - çoğallılması için yapılan umumi heyet toplan- tısına Vali Muhiddin Beyin riya- set ettiği yazılmıştı. Zühtü Bey bu toplantıya Muhiddin Beyia riyaset etmediğini, hatırında kak dığına göre Celâl Sahir Beyin riyaset ettiğini söylemiştir. ... Yunanlı G&_îzile Edirne ( Baştarafı 1 inci sayfada ) Bütün Trakyayı birçok nakliye vasıtalarile gezdim. Yeşilköyden sonra güzel bir deniz motörile sevimli -Kalıkratyadan — geçtim. Oradan Büyükçekmeceyi selâm- ladıktan sonra kara yolile Si.ivri- ye, küçük bir Seyrisefain vapurile de Tekirdağına geldim. Bir oto- mobil ile Muratlı demiryolu istas- yonuna ayak bastığım zaman tuhaf bir hadise ile karşılaştım: İki Türk vatandaş Muratlı istasyonundan kendi iİşleri için Edirneye gidiyorlardı. İkisi de tren hareket etmeden evvel baş- larında fesle geziyorlard. Tren kalkar kalkmaz, derhal feslerini ceplerindan çıkardıkları şapka ile değiştirdiler. * On iki sene evvel gördüğüm Karaağaç'la bugünkü Karaağaç arasında hiçbir fark ve değişiklik yoktur. Hiçbir bina yapılmamış ve eski binalar büsbütün harap olmuş. Karaağacın umumi görünüşü tamamen Avrupa kasabalarına benziyor. Bilhassa bugün'erde fes ve ferace de ortadan kalkmış. Kasabanın bütün - evleri tah- tadır.. Geniş ve güzel caddeleri kasabaya şirin bir manzara veri- yor. Fakat artık eski dükkânlar, eski kahvehaneler ve bihasca eski kalabalık ve ticari faaliyct İstasyonda birkaç otomobil, yolcuları Edirneye götürmek için bekliyorlardı. Ben de ciğer yok cular gibi bir taksiye atladım ve geniş ağaçlı caddelerden Edime- ye hareket ettim. Edirne Türkiyenin en kıymetli şehirlerinden biridir. Ve bu şehir tarihi bir büyüklüğe maliktir, Nasıl Bursa tarihte yükselmiş ve tanımmış bir şehirse, ve şöhreti- nin sebebi de Osmanlı İmpara- torluğunun payitahtı olması, sar rayların burada kurulması - ise, Edirne de ayni sebepten kıymet- lidir. Bu kıymıtdı!md" Selimiye camiüle de B Benim bu cami bakkındaki tarihi ve mimari malümatım, ondan bahse girişecek kadar zengin değildir. Fakat 12 sene evvtl Edirneyi gördüğüm zaman kub- besinin Büyüklüğüne ' ve minaret lerinin yüksekl.ğine hayran almuş- tum, Selimiyenin bugünkü hali be- kımsızlık bissiri veriyor. Seyyalı celbi işine ehemmiyet verildiği şu sırada bu camiin tamiri ve ziyas retçilerin takdir bakışlarına araı Edirne için her halde ihmal edil- memek lâzım gelen bir noktadır. İmtiyazlı Şirketlerden Şikâyetiniz Varsa Bildiriniz (Baştarafı 1 inci sayfada ) Tramvaydan Şikâyet — Tramvay Şirketinin " halki ne şekilde istismar ettiği malüm. lerini ferah ferah taşıyacak olursa, bu 80 kişi için 3 araba işletecek ve bunu da kendi zara- nna görecektir. Sonra tramvay ücretleri, dün- yanın hiçbir yerinde görülmemiş halde, tramvaylar bir santim bile fiat eksikliği yapmadı. Tarife bahsi de ayrıdır ve bu da evvelkiler gbi şirket lehine, halk aleyhinedir. Meselâ iki nokta araumdaki garip Ücret tarifesi de gülünç bir mahiyettedir. Şirketin işçi kullanmasında, bir'nci mevki işletmesinde ve daha birçok yers lerde gösterdiği müşkilât ta sayr lamıyacak kadar çoktur. İstanbul Zeyrek yokuşu ” No. 89 İzzet YAKUT Hanmetendi; — güzelliğinizia — ilinası 'çin kullanmanız lâzüm ç_ıkıbıı'ıdâı.