25 Aralık 1932 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 6

| Dünya eleri I Koyunun Faydaları Pek Çoktur Almanyanın Toprak İle Koyunun Münasebeti en mükemmel tayyare mey- danlarından biri de Berlin — civa- rındaki; Tampek hof karargâhıdır. Bu arazi, vak- tile Berlin civarındaki köylerin koyun sürülerine mer'alık vazife- sini görüyordu. Lufthanza hava gşirketi burasını meydan yapmak Üzere satın alınca, bittabi koyun sürüleri meydana giremez oldu. Meydanda yükselen otlar maki- neli makaslar vasıtasile kesiliyor we daimi surette tanzim ediliyor du. Son zamanda meydanın otları bitmiye, bazı noktalarında yarık- lar ve çöküntüler hasıl olm.ya başlayınca tayyare işleri de teh- likeli bir vaziyete girmiye başla- mıştır. Bunun - Üzerine meydan tetkik edilmiş ve görülmüştür ki arazinin — yarılmamasını, çökme- mesini ve otunun muntazaman bitmesini temin eden, evvelce oralarda otlamakta bulunan ko- yun sürüleri idi. Çünkü gübreleri toprağın feyzini arttırıyor ve yükselen otlar arariyi kuvvetlen- diriyordu. Lufthanza şirketi, bu vaziyet karşışında kendi hesabına bir koyun sürüsü satın alarak bu meydanda otlatmıya başlamış- mıştır. Makinenin ıslah edemiye- | ceğini sakin koyunlar şimdi ıslah edecektir. * İspanya ile Fransa arasına sıkişmiş ve aha- ğşîı;iı;, |ııdedl ı;kı n imıyan bir Ültimatomu | pronslik — vardır. Adına Andor derler. Hakikatte bu memleket cümhuriyetle idare olunur. Fakat pek eski zamanlar- dan kalma bir itiyatla bu küçük toprak parçasının şekil ve gidi- gine - ilişilmemiştir. Andor bir taraftan Fransız Cümhur Reisine tabidir. Fakat onun için Cümhur Reisinin unvamı prenstir, diğer taraftan da Andar başpapasının reisliğini tanır, bu iki zatın müş- terek kararı olmadan — Andor eümburiyetinde esaslı — birşey yapılamaz. Son zamanda Andor beledi- yesi, memleket — jandarmasına yeni tabancalar dağıtmıştır. Fa- kat bu tabancaların kullanılma- #ını kimse bilmediği için Fransa- dan tecrübeli birisi istenmiştir, Civar fransız vilâyeti valisi de bir fransız jandarması göndermiş, ama Ander cümburiyetinin istik- Kâline bürmet ederek sivil bir javdarma.. Bu adama, icap eden dersleri vermiş ve Andor jandar- malarına tabanca atmasını öğret- miş, fakat memleket hoşuna git- miş olacak ki Fransız jandarması Andorda fazlaca kalmış ve buhal Andor hükümetinin canını sıkmış, Fransaya bir üUltimatom — vermiş. Diyor ki: “Burada bulunan Fransı2z jan- darması, takip ettiği fena politi- | ka yüzünden memlekette bhuzur- suzluk çıkarıyor. ve memleketin Istiklâli için tehlikeli bir hal al- yor ve bu surette yeliştirdiği askerler — arasında, — memleketi Fransaya ilhak için meyil uyan- dırıyor, tahrikât —yapıyor. Bu adam derhal geri çağırılmadığı takdirde Andor Cümhuriyeti Ce- miyeti Akvama müracaat etiniye mecbur olacaktır. Alın size ufukta bir harp tehlikesi dahal VAPURDAN AMBAR KAPISINA KADAR Bizde Gümrükten Mal, Nasıl Çıkar ? Tahmil Ve Tahliye, M;nifegto, Ordincîlîonşimetno, Kon- tenjan, Vergi Tahakkuku, Muayene, Vezne, Makbuz, Ambar Muamelelerini Kimler Yaparlar ? Farzediniz ki ticaret hbayatına henüz atılmış bir adamsınız. Malınız gelmiş. Onu, güm- rükten — çıkart- mak istiyorsunuz. Eğer hiç işiniz düşme- gümrüğe mişse, muamele- nin çokluğundan ve karışıklığın- dan adeta buna- hr ve sersemle- şirsiniz. Ben kem- dimi bir gün için böyle acemi bir tüccar yerine koydum. Ve bir komisyoncu re- fakatında gümrüğün bütün dal- relerini adım adım dolaşmağı göze aldım, Yanımdaki komisyoncu - bir mahn gümrükten nasıl çıkarıld- ğını anlatmazdan evvel bana şu izahatı verdi! Vapur Limana Girince.. — Ecnebi memleketten, lima- nımıza her gelen vapur, gümrük idaresine bir hamule senedi ver- miye mecburdur. Hamule sene- dinde, o limana çıkacak bütün malların miktarı ve evsafı ya- zılıdır. Senedi, acanta — doğ- raca gümrük — idaresine — gör- derir. Vapur, anctak —bundan sonra, eşyasını boşaltmıya başlar, Eğer vapur, açıkta- demirlemişse, | çıkan mallar Liman Şirketinin mavunalarına yükletilir, eğer rıb- tıma yanaşmışsa, doğrudan doğ- ruya gümrük —ambarlarına ve rıhtım antrepolarına yerleştirilir. Ambar memurları, bu malları marka ve numaralarile tesellüm eder ve yaptıkları listeyi Manifesto Kalemine gönderirler. Manifesto Kalemi... Komisyoncu sözünü ikmal et- miye vakit bulamamıştı ki, Mani- festo Kaleminin önüne geldik. Bizim arkadaşın ilk vazifesi bu andan itibaren başlıyordu. Kalemde genç bir memur, kom- siyoncunun uzaltığı kâğıdı, ken- disine ambardan gönderilen mani- festo ile karşılaştırdıktan sonra kayıt muamelesini bitirerek ken- disine iade etti. Manifestonun - Vazifesi... Kömisyoncu bu iş bittiktem sonra bana döndü: — Manifestonun vazifesi çok mühimdir... Manifesto dairesi va- purun noksan veya fazla mal ibraç edip etmediğini ilk olarak kontrol eden yerdir. Vapur, hamulesini noksan bo- şaltmışsa, bunun sebebini İzah etmek mecburiyetindedir. Acente izahat veremediği takdirde, ©o malın bedeli ile gümrük resmini ödemedikçe vapurdan bir şey çıkaramaz. Vapur, eğer — hamulesinden fazla boşaltmışsa, fazla olan kr sım kaçak addolunur. Gümrük kanununun ( 105 ) inci maddesi şıp diye ensesindedir! Her şeyin usulü dairesinde yapıldığını ve yolunda olduğunu farzedelim: Bu vaziyette, malı gümrükten çek- mek işi kalır. Mal Gümrükten Nasıl Çekilir? Malı gümrükten —çekmek... | yip makbuzunu almadıkça hiçbir Bunun biraz da azap çekmek ol- duğunu besaba katmalısınız. Bakınız mal gümrükten nasıl çekilir? Evvelâ, şunu bilmeli ki, her mal, mutlaka bir konşimento ile gelir. Konşimento, o malın tasarruf senedi hükmündedir. Bir adı da tahmoil senedi olan konşi- mento, elinde bulunan bir mal sahibi malını gümrükten çekmek için ilk olarak Liman Şirktine gider... Ben hayret ettim: işile münasebeti?... Hemen cevap verdi: — Tahmil ve tahliye masra- fım unuttunuz galiba... Bunu iş yapılamaz. Makbuzu ele alınca dugruca acenteye gidersiniz. Konşimento- yu verir, mukabilinde gümrüğe hitaben yazlan ordinoyu alırsı- nız. Sonra ordinoya taalluk eden malın faturasına müstenit Üç tane idhalât beyannamesi tanzim etti- rir ve altlarını imza edersiniz. Bu Üç beyanname, ordino, fa- tura ve menşe şahadetnamesi ile birlikte evvela manifesto kale- mine gider. — Deminki kaleme değil mi? — Eveti... Sizin de gördüğü- nüz gibi, manifesto kaleminde bu beyannameleri alıp kendile- rinde bulanan manifesto ve an- bar listelerile karşılaştırdılar, Kusursuz buldukları için imza ettiler. Sordum: — Şimdi nereye gidiyoruz? Numara Memuru... Kısaca cevap verdi: — Numara memuruna... Vakıâ, biraz sonra, numara memurunun karşısında idik. Me- murlardan bir zat, yanı başında duran defterlere kayıt düşürerek, beyannameye sıra numarası ve tarih koyarak komisyoncuya iade etti. Ben bu aralık, muamelenin sonuna yaklaştığını zannederek : — Eh... dedim, artık yüzdük, yüzdük kuyruğuna geldik, de- ğgil mi? Güldü: — Ne diyorsun, azizim.. Daha muameleye yeni başladık. Şimdi Kkontenjan kalemine, gideceğiz. Maifesto bizim beyannamenin bir nüshasını bu keleme gönderdi. Bakalım bize ne gün sıra lecek ? Beraberce kontenjan kalemine gittik. Burada, komisyonciya şu ce- vabı verdiler: — Evrakınız sıraya girdi! ge- Dışarı çıktı- ğımız zaman, fü- tursuz bir tavırla bana anlatmağa başladı : | Kontenjanda | SıraBeklemek — Şimdi bi- zim mal, konten janda günlerce sıra bekleyacek. Sırası gelince be- yanname Üzerine meşruhat verile- rek ait olduğu gümrüğe gönde- rilecek, Gümrük müdürü, beyan- nameyi muayene heyetine havale Tedecek. Gümrük kapılarına — yapıştırılan — kâğıtlar arasında araya araya birgün ken- di evrakımın numarasını bulaca» ğgun. Hangi muayene heyetine havale edilmişse © heyete müra- caat edeceğim, muayene başme- muru, maiyetindeki memurlardan birine malımızın muayenesini em- redecek. Muayene memuru faali- yete geçmiye hazırlanırken ben hemen ambara koşacağım. Malı arayıp bulacağım. Kan- tar mahalline getireceğim. Muaye- ne memuru, malları açacak, kan- tara koyup tartacak. Safi ve gayri safi kilolarımı tesbit ede- cek. Malın nümunesini alacak bu nömene kimyahaneyo kitmek lâzımsa kimyahaneye sevkede- Değilse, beyanname üzerine bu nümunelerden — birini — reptede- rek üÜzerini mühürleyecek, güm- rük resmini hesap edecek, be- yannameye muayenesini yaptığı- na dir şerh verecek... Artık dayanamadım; — Oh.. Yarabbi — şükür... Bundan sonra sen sağ, ben, se- lâmet malları gümrükten çeke- ceksiniz!.. Başını salladı; İşin Yarısı Bitmedi... Dur bakalım... Daha işin ya- rısı bitmedi. Beyannameleri, bu sefer de muamele vergisini ta- hakkuk ettiren bir heyele götüre- ceğim. Bu heyet malın kıymetini gümrük — resmini, — masraflarını hesap edecek. Muamele vergisini tahkik ettirecek. Beyannameyi ona göre imza edecek, Ben, bunu oradan alıp bir başka tetkik he- yetine götüreceğim. Burada mua- mele, yeni baştan tetkik edilecek. Baştetkik memuru da gördükten sonra, beyanname müdüre gide- cek. Müdür: “Muvafıktır!,, diye- rek imzasını koyacak. Bundan sonra vezne, gümrük — resmini tahsil ederek beyannameye şerh verecek muhasebede üç kişi tek- rar tetkikata girişecekler, deftere kaydını düşürecekler.. Makbuz muharririne havale edecekler. Beyanname tekrar vezneye gelecek. Veznedar imza atıp, mes'ul — muhasibe — gönderecek. Mes'ul muhasip, bunları bir kere daha tetkikten geçirecek. Muva- fıksa mühürleyip boyannameyi alakoyacak. Yalmız makbuzu ba- na verecek. Ben bu makbuzla birlikte ordinoyu alarak gümrük ambarına geleceğim. Ambar me- muruna kaydını kapattıracağım, ordinoyu İmzalattıracağım. Am- bara girip malları bulacağım. Kapı memuruna müracaat ede- ceğim, Kapı memuru, Umitsiz bir vaziyette erdino — ile Faydalı Bilgiler Zihinle Ufak Bir Hesap Bugün size balledilmesi basit, fakat ilk bakışta müşkül — görünen küçük bir hesap meselesinden bahsedeceğiz. Me- sele şudur: Sabah erken kalk- tınız. ve baktınız ki sütçü gek memiş. Halbuki behemehal süt lâzım. Çünkü evde çocuk ve hasta var. Alacakları süt miktarı da doktor kararile tesbit edik miştir. Elinize iki kap alıyorsu« nuz ve sokağa çıkıyorsunuz. Bir müddet sonra da sütçü ile kars şılaşıyorsunuz. Fakat aksilik ola- cak: Sütçü o gün ölçül, yas nına almayı unutmuş. — Elinizdeki kaplardan biri 5, öbürü de 3 litreliktir, Sütçünün tenekesindek! süt ise tam beş İitredir. Size lâzım olan süt te dört litredir. Eldeki bu kapları ölçü gibi kuk lanıp müşkülünüzü nasil hallede- bilirsiniz ? Hepimizin — başına — gelmesi mümkün olan böyle bir aksilikten şöyle kurtulmak mümkündür. Kapların muhteviyatı şudur ! 8 litre — Slitre — 3 litra Sütçünün kabındaki sütü ta- mamen kendi kaplarınıza boşak tınca vaziyet şöyle olur: 3 litre — 5 htre — afırlitre Şöylece ikinci bir boşaltış ve ayırma daha yaparsınız: 3—2-13 66-0-2 Sonra tekrar üç boşaltış ya parsınız ! | —5—2 ü di d 4—4 — 5 Altı defa bu sütü yukarıdaki miktarlarca kaplara boşaltıp çıs karınca tam surette 4litreyi böye lece temin etmiş olursunuz. makbuz ve mallar üzerindeki markaları karşılaştırdıktan sonra bunların kapıdan dışarı çıkmasına müsaade edecek... Biz de bu su- retle geniş bir nefes almağa hak kazanacağız. NelerdenŞikâyet Ediyorlar? Şimdi gelelim, komisyoncunun şikâyetlerine... Diyor ki: —- Her vakit, bu muameleler gıpınişi bitmez. Bazan malın fas turasında küçük bir yanlışlık olabilir. Manifesto tescil memura bu küçük yanlışlık yüzünden size istediği kadar müşkilât çıkarır. Manifesto numara memurunun başkalarına ait beyannameyi si- zinkinden evvel numaralandırmak süretile kontenjan hakkınızı uzun müddet geciktirmek — elindedir. Hâsılı, akla gelen gelmiyen öyle ikler olur ki şaşmamak kabil değildir. Çok defa bir kilo fazlalık için günlerce kontenjan — kaleminin eşiğini aşındırmak zarureti hâsıl olur. Hele muayene — memurlarile aramızdan zubur eden bazı ihtik lâflar, aylarca sürüncemeda kalır, Meselâ bazı eşyaların, tarifede ismi yoktur. Bu yüzden muayene memuru tereddüde düşer, Siz israr edersiniz. Nihayet ihtilâf, — müdüriyete — akseder, Müdür muayene heyetinin kana- atine karşı bir şey diyemez. Me- seleyi ya tarife müdürlüğüne has vale etmek, ya Başmüdüriyetten sormak, yahut hakem heyetinin reyine bırakmak zarureti hasıl ölur, İş bir kere bu çğra girdimi, ©o malın gümrüklenmesi artık ay- lara mütevakkıftır.,, Şikâyetlerin ardı arası kesile- cek gibi görünmeyordu: — Allah tuttuğunuzu — kolay getirsin... Diyerek işi tatlıya bağ- lamaktan başka çare bulamadım. y