30 Ocak 1932 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

NE A AŞ Türkün Dinde Kendini Buluşu ——— Kuranı tercüme Kerimin (o türkçeye edilmesi, © camilerde türkçe Kuran okunması, dinin millileştirilmesi, o Türkün dinde kendini bulması demektir. Her din, yeni bir millet tara- fından kabul edildiği zaman, o milletin milli seciyesine uygun şekiller almıya mecburdur. Bu mecburiyet, bazan mezhepler do- kurmuş, bazan dinde, hiç olmaz- sa şekle ait, bazı değişiklikleri zaruri kılmıştır. Hıristiyanlık bey- nelmilel, umumi bir dindir. Fa- kat ber milletteki tetellilerini başka başka görüyoruz. Ruslar Ortodoksturlar. Fransızlar Kato- liktirler, Almanlar ve Amerikalı- lar Protestandırlar. Hepsi ayni şeye İnanırlar. Fakat tatbikatta dini kendi milli bünyelerine uy- gun şekillere sokmya mecbur olmuşlardır. İslâmiyet Arabistanda odoğ- muştur. Fakat o da muhtelif milletler nezdinde muhtelif tecek liler göstermiştir. Şiilik ve Sünni- liğin tarihini, Obir içtimaiyatçı gözü ile, tetkik edenler bilirler ki Şiilik ve Sünnilik ihtilğfı yalnız Alinin hilâfeti meselesinden doğ- muş basit bir mesele değildir. . Orada acemlikle araplığın mü- cadelesi. vardır. Acem, İslâmiyeti bir Arap dini olarak Arap lisanı ve an'anelörile birlikte kabul etmek © iştememiştir. £ İslâmiyet Acemistana girerken (kalıbını değiştirmiş, yeni bir şekil almıştır. Yalnız biz Türkler, lisanda ve edebiyatta olduğu gibi, dinde de ecnebi tesiri altında kalmak- tan çekinmemişizdir. Bunun muh- telif içtimai sebepleri arasında, dinde çok kavi bir iman taşıma- mız, ve ecnebi nöfuzundan, o va- kit için, korkmamış olmaklığımız gösterilebilir. Türkler İslâmiyeti olduğu gibi aynen, hiçbir şeyini değiştirmiye lüzum ve ihtiyaç göstermeksizin kabul etmişlerdir, Fakat netice zaman ile bizim aleyhimizde tezahür etmiştir. Sa- ray ve din bizi lisan ve edebi- at itibarilede Arap ve Acemin altında bırakmış, milli is- tiklâlimizi kaybetmek tehlikesine düşmemize aimil olmuştur. Bir milletin hakiki istiklâli, Yalnız Iktısadi istilâ ve nüfuzdan kurtulmsie değildir. Harsça başka milletlerin esiri okalanlar, yine benliklerine sahip addedilemez- ler, İstik'âl bir cepheli degildir, tamdır, Ve milli istiklâlin en bariz hususiyeti harsi istiklâlde görülür. Nitekim Türkiyede mil- ei cereyanı başladığı zaman ir taraftan im, ryalizm. taraftan harsi hi en gli maktan kurtulmak için, eği ve dinini de müstevlilerin nüfu- zundan kurtarmak zarureti vardı. Lisandaki ecnebi istilâsını ted- ricen atıyoruz. Arapça ve âcem- ce arık bugünkü türkçemizin nâzım sayılamaz. Dinde de kendi lisanımızın hâkim olması zamanı gelmiş'i. Çünki harsımızın istik- lâl, balamızın kendi dilile di- nini edı edebilmesi ile kabildir, İşte bugün Kuranı Kerimin türkçeye tercüme edilmesi, içi- mizde'i son ecnebi nüfuzunun da yıkılması ve Türkün kendini bul- ası vemektir ve bu itibarla tek- dir ve bir h.rekettir. tebrik ile karşılanacak | SON POSTA TELGRAF HABERLERİ Çinde Kan Ve Ateş! Amerika Donanması Hazırlandı. Rus- Japon Münasebeti Gerginleşti Şanghay, 20 (A.A) intizar ediyorlar. 2000 kadar tahmin edilmektedir. etmek emirlerinin o verilmesi emrolunmuştur. .. Şanghay 29(A.A) — Japon kuvvetleri başkuman- danı saat 4,25 te Şanghayın Çin mıntakası olan Cha peyin tayyarelerle bombardıman edilmesine emir ver. miştir. Dehşet gecesi devam etmektedir. Şapeyin yarım milyon Çinli halkı, Japon mitralyözlerinin ateşleri sokak. evlerine ları (o yalarken tahkim bulunuyorlardı. ettikleri Tokyo, 29 (A. A.) — İngiliz Sefiri, Hariciye Nazırımı ziyaret etmiştir. Alınan haberlere göre sefir Londradan gönderilen talimat üzerine Şanghaydaki vaziyet hakkın- da nazırdan malümat istemiştir. Japon tayyareleri, gecedenberi çıkan bir yangının devamile yanmakta olan Şangbayın Çin mıntakam Şapeyi bombardıman etmektedirler. Ja- | ponlar, on iki muhribin getireceği takviye kuvvetlerine Şapeydeki Çinli yaralılarının adedi Mütareke İlin E Vaşington, sata mel karşı dört | tehileye | te bir hareket yaj gekilmiş tavsiye etmiştir. ( Tokyo, 29 (A.A)— Harbinde vaziyetin daha ziyade vahimleştiği söylenmektedir. A. A.) — Amerika ve Ingiliz kühü- | metlerinin Tokio hükümeti nezdinde yaptıkları teşebbü- it olarak Hariciye Nazırı M, Stimson, Japon hükü- tinin, Şanghaydaki beynelmilel hukuk ve menafil Manilâ, 29 (A.A) — Şanghaya müteyeccihen hareket / tehlikeye (o koymıyacağı . hususunda maline Amerika mubribinin mürettebatının hazır bulunmaları | Cemahiri o müt- beynelmilel işin Cemahiri Müttehidenin başka vermiş olduğunu ve İ bir teklifte bulunmadığını beyan etmiştir. | Tokyo, 30 (A. A.) — Soyyet makamatının Harbindeki Japon kuvvetlerinin Şarki Çinde miryolu ile nakline müsande etmemelerinden mütevellit olan Rus - Japon liği fazlalaşmış görünmektedir. Harbinden bildirildiğine göre Şarki Çin demiryolu” nün 3000 Sovyet memuru silâhlanmışlar ve Tingçao Çin kumandanına da silâh vermişlerdir. Çın kumandanı demiryolunun Rus müdürüne, 'Sovyet- leria Mz asker göndermelerini talep etmesini r. (Lütfen Sinci sayfadaki tafsllâtı okuyunuz) dildi, Fakat... Londra. 29 ( A.A.) — Hariciye nezareti Şang- hayda bu sabah mütare- | Şanghay | ke yapıldığını bildirmek- tedir. İmza Taklidi izmirde Birkaç Posta Memuru Mahkemede İzmir (Hususi) — Avrupadan gelen paketlerin içindeki kiymetli evrak ve saireyi alarak taklit im- za ile makbuz doldurmaktan mazmun (Posta memurlarından Mustafa Nazif, Nurettin ve Meh- met Hilmi Efendiler lüzumu mu- hakeme kararile Müddeiumumi- liğe verilmiştir. Sulu Süt Satanlar İzmir (Hususi) — Sulu süt sa- tan 19 sütçü yakalanmış ve Be- lediye tarafından para cezasile tecziye edilmiştir . i Başvekil Geliyor Ankaradan bildirildiğine göre Başvekil İsmet Pş. bugün Anka- radan şehrimize hareket edecek ve yarın sabah burada buluna caktır, Ankarada “ Yeni Kanunlar Hazırlanıyor a , Vaşington, 30 (A.A) — Cemahiri o Müttehidenin başkonsolosu Çin - Japon mütarekesi- nin Grenwich'saatile bu- Ankara 27 (Hususi) — Avru- pa devletlerinin, ihracat mallarını kontrol ve tekeffül için yaptıkla- rı kanunlar İktisat Vekâleti tara- fından tetkik edilmektedir. Bu tetkikat neticesinde bir kanun projesi Yapılarak Millet isi i i söylenmekte- Meclisine verileceği söyl dir, İhracatçı erin mallarını Vekâletin tayin ,ovsaf da- hilinde ihzar resmen malları her zaman tetkik ve teftiş ede- bilecekleri — esaslarının projede bulunacağı söyletimektedir. Avusturya Kabinesi Viyana, 29 (A-A.) — M. Bu- roş yeni kabineyi teşkil etmiştir. gün tam öğle üzeri baş- lıyacağını bildirmiştir. len haberi çok geregi Japonyanın maksadı için o mütarek devamli olacağı kontirilemez) > Evlât Cinayeti — ani Ankara Civarında Bir Çocuk Babasını Öldürdü Ankara, 29 — Evvelki gün Hasanoğlu köyünde Satılmış is- minde bir çocuk babasının baş- na bir odun vurmuş, adamcağız derhal o ölmüştür. Satılmış ile babası Şükrü arasında hâdise- den evvel kavga çıkmış, araya Osman isminde birisi girmiştir. Bu sırada babası oğluna bir to- kat vurmuş, biraz sonra hain ev- lât babasınn üzerine yürüyerek bu faciayı işlemiştir. Grip Devam Ediyor İzmir, 29 (A.A) — Grip sak gin surette devam etmekte oldu- ğundan evvelce bir hafta müd- detle tatil edilen mekteplerin tatil müddeti şubatın on üçüne kadar temdit edilmiştir. İSTER İNAN, İSTER İNANMA! Uzak Asyadakl insanlar şu dakikada kan ve | atılan kurşundan sonra Amerika, Ingiltere sefirleri ateş teneffüs ediyorlar. (450) wilyön insan barın van koskoca Çin ülkesinde Çin - Japon fakat büyük devletlerin menfaatleri ordusu, ! çarpışıyor. harekete geçiyorlar ve Japonyaya soruyorlar: “Ne- reye gidiyoruz? Bu sarih vasiyet karşısında bü- Mançuri ve Şanghayda her patlıyan topran ve ber yük devletlerin sulh terennümlerine : İSTER İNAN, İSTER INANMA! Eskilik El i— mp —— Na mama Fütürizm hareketini yapan ve birkaç gün evvel İstanbula gelip giden Marinetti ile buluştuk, koemuştuk. Genç ve münevver dostlarım da vardı. Münakaşamız epeyce hararetli oldu. Bir yanar dağ memleketi olan İtalyanın bu her an Jâvlar (o püsküren şairile hararetsiz konuşmıya da imkân yoktu. Fütürizm hakkında bildiklerimi ve Marinetti ile münakaşamızda benim ve dostlarımın fikirlerimizi birkaç makale halinde “Son Pos- ta, ya yazacağım. Mütarekeden- beri, osan'atteki aykırı Oo yeni- liklere dair elime geçen eserleri ve makaleleri okudum, hatta sırf bu mevzua dair ald ğım notlardan, kestiğim yazılar- dan mürekkep kendime göre de bir evrak yığınım vardır. Türk Ocağında, Güzel San'tler Birliğin- de, radyoda yine bu mevzua dair vaktile Obirkaç konferans vermiştim, Yazacağım makale- lerde evvelâ keyfi düşüncelerden tamamile uzak kalacağım ve bi san'at tarihi vakıası olarak, bu hareketi tamamile afak! bir gö- azı; ; sonra m yı ee eee pi rılan fikir noktalarımı anlataca- ğım, Bugün şu nokta üstünde az cik durmak istiyorum. Ben, mut- lak olarak “Eski ve geçmiş, mutlak olarak ta “Yenive taze, diye iki zıt kutup tanımam. Hele san'at eseri, benim için, yumurta değildir, günü geçince mutlaka bayatlaması icap etmez. Tabiatte san'atte, unsurlar vardır ki, tabta gibi, gibi, yumurta gi- bi eskirler, yıpranırlar, bayatlarlar; fakat yine öyle unsurlar vardır ki, , sirke gibi keman gi ve tenli Mela bu unsurları temyiz edebilmek- tedir. Ne arkasını geriye çeviren bir züpbe ve şarlatan, nede ar- kasını ileriye çeviren bir yobaz ve dar kafalı olmıya çalıştığını şe racıkta söylemek istiyorum. “Ham ve taze,, “çürük ve olgun, Bun- ları biribirine © karıştırmıyalım, derim. Fütürizm Nedir ? .. M. Marinetti İle Münakaşalarımız “ Peyami Safa , Bey arkadaşı- mızın teşebbüsü üzerine fütürizm hareketinin başı M. Marinetti ile genç münevverlerimizden bir grup tomasa (o geldiler, buluştular ve gece yarısına kadadar konuştular, “ Peyami Safa, Bey, bem karilerimize | fütürizm hakkında umumi malâmat vermek, hem de M. Marimetti ile aralarında geçen münakaşaları anlatmak için gaze- temizde bir makale serisi neşrede- cektir. İtalyan şairinin memleketimiz- de (uyandırdığı şiddetli O nlâka düşünülürse, bu makalelerin kari. lerimiz tarafından iki misli bir zevk Ove dikkatle okunacağını şüpbesiz addederiz, İRTİHAL Esbak Mabeyin Başkâtibi Mer- bum Ali Cevat Beyin zevcesi ve Moskova sefareti Müsteşarı Mehmet Cevat Beyle, Tıp Fakültesi asistan. larından Dr, Hatçe Cevat Hanımın validesi o Mevhibe o Hanımefendinin kisa bir hastalıktan sonra vefat ettiği tecssüfle baber (alınmıştır. Cenaresi ayın otuz birinci pazar günü tam on ikide Bebekte yalisin- dan kaldırılarak Bebek camisinde namazı kılımp Rumelihisarı mezar lığına defnedilecektir.