22 Kasım 1931 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3
Hergün Başka Gazetelerde Gördüklerimiz “Hakimiyeti Milliye,,de Yılı'ıııî Kadri Beyin iılıılıuıı. tahdidi hakkında neşrettiği bir meka- '“'.'ğ'_'....., kararnamenin — tatbikı #sahasında, hükümetin ne gibi ted- birler aldığını ve bu hususta mu- ayyen — bazı teşkilâtı, — hazırlıkları olup — olmadığını — da Eğer, hükümet, bunun, kendi mev- €ut ve mutat idare mekanirmasile yürütebileceğini düşünüyorsa, - fazla ve tehlikeli bir nikbinliğe kapılmış olur. Bu —kararname ahkâmının hayata intıbak edip — meyvı verebilmesi için yeni bir nizama ibtiyaç — vardır. Hükümet, belki, bu nevi nizamın esaslarını, buçük aylık, — tecrübesi keşif ve tesbit edecektir. Fakat, bu bir buçuk aylık zaman zarfında, zaten zayıf ve anemik olan iktısadi bünyemizde —öyle derin rahneler açılabilir ki, bunun vahameti takip ettiğimiz yolda bizi fütura düşüre- bilir. Ve ©o vakit, çok yazık olur. | Çünkü, Türk milletinin iktısadi kal- kınmaşına doğru, hükümetin, ilk adımlarını atmıya başladığı bu yol, en düz ve en kestirme yoldur. Bizi, | Avrupanın ileri ve yüksek iktisa- diyatından, en ar, bırakan müthiş uçurumu bir solukta, ancak, bu sayede geçebileceğir. “Korkulmaz mı ki, ekserisi tefer- Fuata ait bazı tatbikat hataları yü- zünden bu yegâne kurtuluş fırsatinı da kaybedelim. ,, Köy Murabahacıları *Hâkimiyeti Milliye,, de İsmail Husrev imzasile çıkan bir yazıdan: * Köy müstahsilini asıl ezen nakit murabahacılığıdır. Birkaç misal ve- relim ! *Giresonun bir köyünde (Küney köyü ) 100 liralık bir katıra faiz de (ayda yüzde 33 ) dahil olmak üzere $00 liralık bir senet veriliyor. İkinci senc senet fediye edilemediğinden 500 liranın da taizi zammedilerek (1300) Hralık ikinci bir senet kesiliyor. Senet üçüncü sene (1500 ) liraya çı- kıyor. Dördüncü sene ( 100 ) İiralık katır, zavallı köylüye ( 2000 ) liraya maloluyor. “Yine Giresun Vilâyetinin Bulan- cık köyünde, köylünün biri aldığı bir liralık bir (bel) e bir sene sonra (20) lira vermek mecburiyetinde kal- Mıştır. “Tirede murabahacılar, adamına öre ayda yüzde beşten yüzde (12) ye Kadar bürmaf knltndü eed Sala alislâr. Tirenla meşhuür - tefecilerinden biri (Bizim bir kuruşumuz günde bir pa: taya işler) demiştir. Bu hesaba göre nizami faiz senede yüzde (9) olduğu balde murabaha faizi yüzde ( 900 ) demektir. “Aydında, faiz ayda yüzde beş, ilâ ondur. Murahabacıların borç ola- tak verdikleri beş yüz liranın müruru tamanla ve tecdidi senet suretile (5000) liraya çıktığı görülmüştür.,, “Armutluda faiz senevi yüzde (120) ilâ (600) dür. Takriben (250,400) Hira kıymetinde olan (2300) dönüm tarla, Lg. bahçe — murabahacılara (160.000) liraya ipotek edilmiştir.,, “Bu birkaç misal murabahacılığın köy iktısadiyatı için nekadar tah- Tipkâr bir iktısadi unsur halini alınış *lduğunu göstermiye kâfidir. y — Et Komisyonu Dün T;);andı, Fakat Bir Karar Vermedi Et meselesini halledecek ko- Bisyon dün belediyede Muhiddin Yin riyaseti altında ilk içtima- | ':.“P'mıtır. İçtima saat altıya ka- | T devam etmiş, azalar tetkikle- | &m , Meticelerini ve alınması lâ- Ka gelen tedbirleri anlatmışlardır. | karar aldığını soe- | Belediye | Tinin “"'ıişronun ne & s. 3W muharririmize iğiSi Muhiddin Bey kısaca şunları tir: değiliz. lerini edecekler, Cumartesi günü toplanarak — bu hususta ğ bilmiyoruz. | bir | esnasında | İki asır geride | — Yapamıyacağım şeyi üzerime almıyacağım, Borç yapmıyacağım. Ankara, 22 (Hususi) — Son | aş 65 den yukarı olanlarla bu iki yaş | defa tadil edilen yeni kazanç vergisi kanun projesi Meciise gelmiş ve encümenlere gönderil- iştir. Kanun lâyihasının ehem- bu telgrafla iriyorum. Türkiye dahilinde hesaplarını aleniyete — koymıya mecbur olan müesseselerin, ticari ve smal teşebbüsat, — serbest mesai ve — hizmet — erbabının temin ettikleri kazançlar bu kanun ahkâmına göre kazanca tâbidir, Kanunu aşağıdaki hakiki ve hükmi şabısları kazanç vergisin- den müstesna tutmuştur ki şun- lardır : Ş1 — Devlet tarafından idare edilen inhisarlarla belediyeler ve | menafii umumiyeye hadim cemi- yetler tarafından işletilen ve ik- | tisadi bıir gaye takip etmiyen | müesseseler, siyasi Fırkaların du- | huliye aidatı ve teberruatı, 2 — Esas mukavelesine naza- ran sermayesi Üzerine kazanç tevzi etmiyen kooperatif şirketler. 3 — Yaptığı iş munhasıran ibaret olan her ya vermekten | nevi şirketler. 4 — Munhasıran azasına ik- razatta bulunan tasarruf sandıkları, 5 — Maden istihsalâtı. 6 — Türkiye dahilinde milli ve beynelmilel mahiyette açılan panayırlar, sergiler ve bunlardan ' temin olunan kazançlar. 7 — İşçi istihdam etmeksizin bizzat veya ailesi efradile çalı- şanlar. 8 — Ziraat işcileri, ecir olma- yan Balıkçı tayfaları, hizmetçiler, 9 — Nüfusu binden aşağı | olan köy ve kasabalarda çalışan Ebeler ve hasta bakıcılar. r miyen azaların baysiyet karar vermiştir. , lira — toplanmışken Verginin Nisbet | müstahdemler. | ler, köy, gece ve çırak mekterleri sahip olduğu gayrimenkulü kira- | lektif şirketlerde beyanname ve- | şirketlerde | bisseleri nisbetinde mükellef tu- “Etibba Odası dün toplanmış, aidatını öde- divanına verilmesine Üç seneye yakın bir zamanda on binlerce beş dakika oturabileceği bir yerleri olmadığır na nazaran: Bir tek aylık, olsun tıbbi neşri- yat yapamadıklarına, bir kütüphane tesis ede- — Mukallit değil, yaratıcı ola- cağım. Maymua — değil, insan ola- cağım, ASA . < -— 10 — Yaşı (18) den — aşağı, arsında olupta iki gözü kör, alil, Mefluç, Elsiz ve ayaksız işci ve N — Hususi deli hastaneleri ile verem — sanatcryumları, — ilk tedrisat ve san'at mektepleri. i2 — Müellifler, mütercim- muallimleri. 13 — Aylık istihkakları veya kazançları 20 lirayı veya günde- lik kazancı 75 kuruşu geçmiyen memur, müstahdem ecir ve işçiler. 14 — Tekaüt, malüliyet, yetim, dul maaşlarış: Çelli krayı tecayüz etmemek şartile ). Kazanç vergisi aşağıda' yazılı hususi haller hariç olarak vergi mevzuuna dahil teşebbüsatı icra eden hakiki ve hükmi şahıslar namına tarholunur. Evli kadın kocasının ticari ve smai - teşeb- büsünde — müdür de olsa vergi kocası namına tarho'unur. Karı koca müstakil çalışıyorlarsa ver- gi her birinden ayrı alınır. Kol- rilmesi tercih edildiği takdirde her şerikin hissesi ayrı ayrı ver- giye tâbi tutulur. Adi Komandit Komandite - şerikler tulur. Avonim ve eshamlı şirket- lerde hissedarlara ait vergi şir- ketlerin hükmi gıhııluından alınir. Hesaplarını aleniyete vaz'a mecbur | olan müesseseler şunlardır: Anonim, Komandit,Limtet,Ko- operatif — şirketler ve — şubeleri, Devlet ve Belediyeye merbut olup iktısadi gaye takip eden müesse- selerdir. Beyannameye tâbi olan- lar şunlardır: ankalar, Sarraflar, Topdan- cılar, Komisyoncular,Topdan Ecza — “Gazeteler,, reklâ nları — Kıskanç olmiyacağım. - Başka- İarını kıskanmak acze, kıskanmak ondan geri ve dün oldu- kunuza alâmettir. TELGRAF HABERLERIİ Yeni Kazanç Vergisi leri Nedir, İstisnalar. Kimlerdir? Hepsini Neşrediyoruz tacirleri, senevi iratları iki bin lira ve ondan fazla olan ticarethaneler, | Fabrikalar, Matbaalar, İmalâtha- | neler, Transit depoları,Antrepolar, PBorsa acenteleri, Simsarlar, her nevi Sigcrtacılar, Komsiyoncular, Eczaneler, Noterler, Mültezimlerle beyanname vermeyi tercih eden serbest meslek erbabı, beheri üç | yüz tondan fazla vapur işletenler. Devlete ve imtiyazlı şirketlere karşı taahhütte bulunan müte- ahhitler, mültezimler, Türkiyede yerleşmiş taahbüdatta — bulunan ecnebi şirketler teahhüdün vuku- bulduğu tarihten itibaren bir ay zarfında varidat idaresine haber vermiye mecburdurlar. rbest mesai — erbabından mükim olanlar yazıhane, idareha- ne ve muayenehanelerin gayri- safi iratları üzerinden vergiye tabidirler, Doktorlar, avukatlar, mühen- disler, mimarlar, müşavirler, mü- tehassıslar gayrısafi irat üzerin- | den kazanç vergisi vermekle be- raber ayrıca maktu vergiye de tâbidirler. Merkezleri Türkiyede | bulunan Anonim, Komandit, Li- | mitet, Kooperatif şirketlerde ver- gi nisbeti safi kârın heyeti mec- | Muasına tâbi değildir, esas mu- kaveleleri ve plânçoları mucibin- ce her hisseye isabet ve tevzii takarrür eden miktarın yüzde on biridir. Merkezleri hariçte olan bu kabil müesseselerin buradaki şubeleri Türkiyede safi kârları- nın yüzde on birini vereceklerdir. Ayrıca evlerinde ve muayen-. hanelerinde çalışan serbest mesai erbabı gayrisafi — iratları üzerin- den tâbi tutulacakları vergiye ilâve olarak maktu vergi de ve- receklerdir. Bu nisbetler ve şehir sınıfları da şunlardır ; Birinci sınıf şehirlerde: Birinci sınıf, 250, ikinci, üçün- L BAA S L - İSTER İNAN, İSTER İNANMA! da üç kadının ölümü vak'ası adliyeye akset- mişken; tıp âlemini yakinen alâkadar eden yeni kanun lâyihaları tasavvur olunurken: Dok- torlar ihtısas vesikalarına tâbi tutulurken, ecne- arkadaşların —soluk alıp | bi memleketler menfaatine bin bir türlü tedavi alelaşikâr intişar ederken: bilmem kaç türlü dertler varken ve Etibba odasının şu yukardaki kararına nazaran artık Daha mediklerine; şu son geçen on beş gün zarfın- | siz de şu odanın bir lüzumu olup olmadığına. İSTER İNAN, İSTER İNANMA! sevdiğini | Sözün Kısası Münderecatımızın çok- luğundan dercedilememiş- tir. İktısadi 'Koruma Vergisi Lâyiha Meclise Verildi, Esaslarını Yazıyoruz Ankara, 22 (Hususi) — Aylık- lardan kesilecek “İktısadi Koruma Vergisi, nin esaslarını dün bi dirmiştim. Vergi lâyihası Meclise verilmiştir. Lâyihanın son şekline göre tam teşebbüsler şunlardır : 150 liraya kadar para alan- | lardan yüzde (10); 151 'den 350 liraya kadar yüzde (12); 350 den (600) liraya kadar yüzde (14); (601) liradan yukarı yüzde (16)dır. İstihkakları yüz elliliraya kadar aylık vesaire —ashabının aldıkları paranın (30) lirası tenkıs olun- duktan sonra geriye kalan para üzerinden vergi tahakkuk ettiri- rilecektir. Şunlar vergiden müstesnadır : Eski kanun mucibince tekaüt edilenlörle ayni kanun mucibince maaş alan dul ve yetimler ve aylık kazançları (30) lira veya (30) liradan aşağı olan şahıslar, ziraat işçileri, rençberler, serbest işçiler. Gümrük Tarifesi Hariçten Gelen Pamukların Vergisi Arttırıldı Ankara, 22 (Hususi) — Hü- kümet dahilde yapılan pamuklu | mensucatı. himaye için Gümrük | tarife kanununda hariçten geti- rilen pamuklulara ait gümrük resmini arttırmıya karar vermiş, bu' büsüstaki âyili “mecliaa ve: rilmiştir. Değişen maddeler tari- fenin (377) den (381) © kadar olan maddelerdir. (37T)inci maddedeki nisbetler (40, 47, 55) Hira, madde(378) de- ki — nisbetler (45, 53, 65, 80) lira, madde ( 379 ) daki nis- betler (70, 85, 100, 140) lira, madde (380) deki nisbetler (120, | 140, 170) lira ve madde- (381) | deki nisbetler de (140, 170, 210) lira olarak tesbit edilmiştir. |Fırka Müzakeresi Ankara, 22 ( Hususl ) — Halk Fırkası Meclis grupu dün - öğle- den sonra toplandı. Müzakere Aksaray mebusu Süreyya Beyin bir takriri ile açılarak geç vakte kadar devam etti. Bu arada Ali Saip, Salâhattin ( Kocaeli ) ve Şeref ( Edirne ) Beyler Adli ihti- yaçlar hakkında söz söylediler. Bunlara Adliye Vekili cevap ver- | di ve bu cevap kâfi görülerek müttefikan tasvip edildi, cü 50, dördüncü 25 lira. İkinci sımıf şehirlerde; Birinci 100, ikinci S0, üçüncü 25, dördüncü 10 lira. | Üçüncü sınıf şehirlerde: Birinci 50, ikinci 25, üçüncü 15, dördüncü 7 lira, Dördüncü sınıf şehirlerde : Birinci 30, ikinci 15, üçüncü 10, dördüncü 3 lira. Beşinci sınıf şehirlerde ; Birinci 20, ikinci 10, üçüncü 5, dördüncü sınıftan para alın- maz. Birinci sınıf şehirler; İstanbul, ikinci — sımıf —şehirler — Ankara, İzmir. | Üçüncü sınıf şehirler: Nüfusu 30 binden daha yukarı olan şehirler. Dördüncü sınf: — Nüfusu 10 bin ve daha yukarı olan şehirler. | Beşinci smf: Nüfusu 10 bin- dan senir saktel.
