5 Nisan 1931 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 4

is o Ispartada Gül Bulgarların Rekabetin- den Müteessir Olmıya Başladı Isparta, 1 (Nisan) — Birkaç esaslı istihsal ve ihraç mad- deleri vardır ki harici ticaret müvazenemizi temin için ancak onlara güvenebiliriz: Tütün, incir, fındık... Bu küçük tertip içinde gül- yağ da memleketimizde meb- xül tedarik olunan bir madde- dir. Hepimiz biliriz ki bilhassa Isparta havalisi gül bahçelerile ve gül süzen imalâtanelerle do- ludur. Umumi harpten evvel Is; harice, senede yüz bin ala Trak gülyağı satardı ki bugünkü para ile 1,000,000 lira demektir. O zaman memleketimizin bu has maddesini en ziyada Ak manlar, Fransızlar ve Âmeri- kalılar alırlardı ve bir miskal gülyağinın fiatı altın para ile 80 kuruştu. Fakat umumi harp ile be- raber bu maddenin istihsal yekünu da gittikçe azaldı. Köylü zaruret karşısında gül fidanlarını sökmiye ve bunun yerine buğday ekmiye mecbur oldu. Fakat cihan harbinin alevi söndükten sonra İsparta- da gülyağcılık faaliyeti yavaş yavaş kımıldanır gibi oldu. 340 senesinde harpten arta- kalan bahçe ve fidanlarla tek- rar istihsale teşebbüs edildi ve kısmen de muvaffakiyet hasıl oldu. Şimdiki halde sene- de bin liralık ihraç Sürbilmektedir ki b eski İhracatın ancak onda biri ka- dardır. Satış yekünunun bu- kadar azalmasının sebebi yalnız İstihsal (noksanlığı (değildir. Ayni zamanda fiatlar da eski: sine nisbetle bir miktar düş- müştür. Bugün bir miskal yağ (300) kuruş ediyor. Halbuki Bulgaristan gülyağı istihsalinde bizden çok ilerde- dir. Orada yalnız gül riraati ve gül yağcılığı ile uğraşan 53 tane kooperatif o vardır. Yağın süzülme işide en asri ve fenni aletlerle yapılmakta- dır. Bizdeki süzme aletleri ise dededen kalma iptidaf ve der- me çatma şeylerdir. Bu yüzden yağın mühim bir kısmı yaprak posasında kalıp atılmakta ve bu suretle kaybedilen esansın miktarı yüzde elliyi bulmakta- dır. Bahçeleri | Bununla beraber Ispartada çıkan yağın vasıf ve nevi Bul- garlarınkinden çok (o yük- sektir. Hatta İstanbulda bu- lanan bazı açık göz komis- yoncuların, İsparta yağlarını toplıyarak harice Bulgar malı diye gönderdikleri, buna muka- bil de Bulgar yağlarmı karış- tırarak Türk firmasile sattık- ları haber verilmektedir. Yeni tağişiş kanununa göre büyük bir cürüm olan bu ha- reketin şiddetle takibi lâzım- eldiğini söylerken © gülya; tihsalinin fenni ve asri usul- lerle birkaç misline çıkartılma- sına çalışmayı temenni etmek de vazifemizdir. Esasen geçen Ankara ziraat kongresinde bu mesele üzerin- de ehemmiyetle durulmuş ve bazı faydalı kararlar da veril- miştir. Bu kararların süratle tatbiki çok zaruridir. SON “PSO VE ELEKTRİK HARBİ OLACAK Bütün dünya yeni bir harp için hazırlanıyor. Umumi har- bin facialarını bilenler, yeni bir harp ihtimalini işittikçe irgilmekten kendilerini alamaz- lar. Fakat yarınki harp, geçen umumi barbi gölgede bıraka- cak derecede müthiş olacaktır. Yarınki harp tayyare, tank, gaz ve elektrik harbi olacak- tır. Piyadeler tanklarla cephe- lere (o sevkedilecek, (ordular tayyarelerle bir taraftan bir tarafa nakledileceklerdir. En büyük tehlike havadan gelecektir. Bomba tayyareleri yarınki harbin en korkunç silâhı olacaktır. Harbin ilânın- dan yirmi dört saat sonra düşman tayyareleri şehirlere bücum edecek, bombalarla, zehirli gazlarla şehirlileri ve sivil ahaliyi imhaya başlıyacak- tır. Onun için şimdiden bütün milletler ordularına gaz mas- keleri almışlardır. Hatta Rus- yada sivil ahaliye bile gaz maskelerini nasıl kullanacak- ları öğretilmektedir. Bu taarruz silâhlarına karşı, bir taraftan da mü- dafaa silâhları hazırlanmak- tadır. Meselâ yarınki harplerde erkânı harbiye (cepheye git miye lüzum hissetmiye- cektir. ' “İlden tayyarelerin, gemilerin ve İngiliz gazetelerinin verdiği | orduların harekâtını idare ede- malümata göre, İngilizler bü- tün hava, kara ve deniz kuv- vetlerini şehrin altında gizli bir mahzenden idare edebile- cek yeni keşiflerde bulunmuş- lardır. Londrada şehir altında büyük bir mabzen yapılacak, burada erkânı harbiyenin umu- mi karargâhı tesis edilecektir. Burası telsiz cihazlarile ordu, donanma ve tayyarelerle te- masta bulunacaktır. Duvara asılı büyük bir lâvha üzerin bileceklerdir. Bu sayede düşmana görün- meksizin harbetmek mümkün olabilesektir. Bu tedbirde muvaffakiyet, tayyare, tank ve zırhlıların kapi ve pilotsuz idaresine bağlıdır. Bunun içinde pilot- suz tayyareler, şoförsüz tank- lar ve kaptansız gemiler ya- pılmaktadır. Bütün bu harp vasıtaları, | idare İngilizler, Bü- tün Harbi Şe- hir Altında Gizli Bir Mah- zenden İdare Edecekler yer altındaki merkezden sev- kedilecek elektrik O kuvvetile edilecektir. / İngilizler şimdiden bu karargâbi tesis için hazırık yapmakla mey- guldürler. Almanların bu sahada neler keşfettikleri meçhuldür. Yalnız Fransızların tayyare ve zehirli gaz hazırlıklarında pek ileri gittikleri söylenmektedir. Hülüse, yarınki barp, garp medeniyetini bir an içinde mahveden bir afet olacaktır. Şoförleri Alâkadar Eden Bir Mesele: Umumi İhtiyaçlarda Hani Bir Marka Otomobil Kullanılamıyacak | Baş tarafı 1 inci sayfada | Memleketimize otomobil it- hal eden başlıca fabrikalar, Fransızların Sitroen, Berliye, Reno; İngilizlerin Moris;- Al manların Mersedes; İtalyanla- rın Fiat; Amerikalıların Fort, Doç ve General Motor fir- malarıdır. Bunlardan o Sitroen, Berli- ye, Reno fabrikaları son güm- rük rüsumunun (tezyidinden sonra faaliyetlerini tahdit et- i mişlerdir. Mersedes) ve (Moris) oto- mobilleri ise, birisi fiatının pa- halılığı, diğeri ise fazla revaç görmemesi yüzünden esasen fazla canlı bir halde değiller- dir. (Fiat) a gelince: Memle- ketimizde bütün rakiplerinden | evvel bir şube ve büyük bir tamirhane açmış olan bu fab- rika, işlerin azlığı neticesinde şubesini basit bir mümessilliğe kalbetmiştir. Geriye, oldukça faal olarak sadece Amerika otomobilleri kalmaktadır. o Bunlardan da (Doç) pahalı olduğu için son zamanlarda faaliyeti durmuştur. Şuhalde karşı karşıya biri Fort, diğeri General Motos olmak üzere iki rakip var demektir. Tetkikatımız neticesinde öğ- rendiğimize (göre, isimlerini saydığımız bu muhtelif fabri- Süt Hülâsasında Radyo Aktivite Bulundu Berlin, 2 ( Nisan) — Şarki Almanyada çiftlik sahiplerin- den doktor Jansen, tıp âlemini alâkadar eden mühim bir ke- şifte bulunmuştur. Bu doktor kendi ihtira eseri olan bir aletle sütü 320 bin tazyik ile muamele ederek o bir hülâsa elde etmiş, bu hü- lâsanın mühim bir radyo aktivite kuvvetini ibtiva et- mekte olduğu görülmüştür. Berlin kimya ve fizik enstitü- lerinde tahlil ve profesölerin tetkiki neticesinde süt hülâsa- sanın siyatik ve kan kireçlen- mesile ihtiyarlık dermansızlığı- na karşı elektrikle tedaviye tamamen tekabül ettiği tesbit olunmuştur. kalardan, son iki Amerikalı müstesna olmak üzere, hiçbiri hükümete teklifatta bulunma- mıştır. (Fort) ise ademi ma- lümat beyan etmekte, General Motor ise şark merkezlerinin İskenderiyede bulunması dolayı- sile büyük işlerin oradan idare edildiklerini söylemektedir. Binaenaleyh bu iki firmadan birinin ve daha ziyade, İstan- bulda bir montaj fabrikas. bu- lanması dolayısile ( Fort : un hükümete teklifatta bulunmuş olmasına ihtimal verilmektedir. * Bu haber ile alâkadar ola- rak şurasını da kaydedelim ki: Belediyenin taksi otomobilleri- ni herhangi markadan olursa olsun intihapta serbes birakan, yalnız o karoserilerinin şeklini tayin eden tek taksi teklifi, âtiye, ait tasavvur. dolayısile kabul edilmemiştir. Meselenin esasından halli düşünülmektedir. si) —— — EZER Amerikada Afyon Kaçakçılığı Nevyorkta İki Bi9 Kilo Müsader€ Edildi Nevyork, 2-(A. A) - deral memurları o bugü, tondan fazla afyon mi etmişlerdir. Bu müsader* len malın kıymeti Ota iki milyon dolardır. Belçikada Maaşlar Bruxelles, 2 (A.A) — zırlar o meclisi, : bir o © franklık istikraz akti pr9 bazı vergilerin ve bilbass* zi vergisine vaz'ı mu resmin tezyidinden n etmiye karar vermiştir. İ franktan aşağı maaş ala tün memurların aidatlar! den itibaren yüzde 6 tinde indirilmiştir. Almanya - Avusturya ft Bordeaux, 2 (A.A.) Petit Gironde gazetesini? muharririne beyanatta b” M. Herriot, son Alman-/4 turya itilâfını vahim bir t©) addetmekte olduğunu 4 ile demiştir ki: “İki neti nelmilellik vardır, Birisi © Fransayı haksız ter, diğeri de âdil ve olmıya çalışır ve deli hayalâta kapılmaz.,, Buğday Konfera” MESAİSİNİ İKMAL Roma, 2(A. A.) — nelmilel buğday konferan” hai projeyi kabul et” sonra mesaisine hitam V© tir. Bu projeden istinteç diğine göre: 1 — Konferans, devle dahili işlerine o müdahal* | mekten vazgeçmiş ve devlete kendi istihsalâ rüçhan esasına müstenit ler meselelerini dahilde ve tesviye etmek serb© bırakmıştır. 2 — Konferans, iste” sarf ve tevzi için ihracif pan dev etlerin müşterekeB ket etmelerini temine mıştır. j 3 — Zirai kredinin * hususunun © Cemiyeti mali encümenine havalf tevdi edilmesi icap ede 4 — Kısa vadeli kı edi teşvik ve teşçi edilmesi tazidir. Kano Sürat Yarış! | Buenoş Ayres, 2 ( İngiliz Parna, Kayedo” rinde Miss England na” kano otomobili ile ye” rekor tesis etmiştir. Mus tarafından temin resmen Okayıt ove edilmiş olan bir saat daki sürat 103,49/00Ü veya 89,9/10 bahri mildif” Eski rekorun sahibi kalı Garwood idi “yö etmiş olduğu sürat berri milden ibaret bulu” Almanların İktisadi Ku” Berlin — Tüdün fazlalaştırılması üzerin€, cıgara paketlerinin " yerine dokuz cıgar& tadır. Bu yüzden fiatl* tirilmemiştir.