XBAHAEDDIN ŞAKIR BEYİN “TARİH! TEFRİKA:98 21, Tem İttihat ve Terakki! RAKTIGI VESIKALARA GÖREY Ermenilerin silâhlandıklarını gören Kafkasya türkleri de silâhlanmağa başladılar Avrupaya çıkmış olan Genç Türklerden bizlere muallim gön- derebil'ir misiniz? Kafkasyada bir çok mektepler açıldı, ve açılmakta. dır. Bunların hepsi o muallimden mahrumdur. Hattâ şehrimizdeki mektep te müdürden mahrumdur. Onun için millet, insaniyet ve İs- lâmiyet namına rica ederiz, Avru- pada bulunan zevat arasında bize muallimlik etmeğe yarar kimseler olup olmadığını bildiriniz. Mualli- me çok ihtiyacımız vardır. Bütün Kafkasyalılar yapacağınız bu iyliği hiç bir zaman unutmıyacaklardır. İstanbuldan muallim il çok zordur. Buraya gelecek mual- İimlere pasaport vermiyorlar. Suk tan Hamidin iradsei olmadan kire- seyi bırakmıyorlar. Böyle olduğu takdirde oradan nasıl olur da mual li arayabiliriz? Bu muallim mese- lesinin hallini sizlerden a Son haberlere göre giden hacılar Itsanbula mekle yor. Rusyadan ve Kafkasyadan 1s- tabula gitmek istiyen Türk rim Ms lâm tacirler dahi mıyor. İslâmların hangi eşler den dolayı vapurlara kabul edilme- diği sorulduğu zaman alman ce- vapta Türkiye hükümetinin Islâm yolcuların Türkiyeye gönderilme- eri 72 ruhsat vermediği bildirili- tüfek ve silâh hazırdır. Ermeniler, e e eye rilâzımgeldiğini artık anlamıyor. Ne Çünkü bizimle karşılaşack olur larsa mağlüp İİK ne Müslümanlarla muharebe etmek ve kendileri için istiklâl kazanmak niyetinde iseler emin olsunlar ki Kafkasya Türkleri yaşadıkça buna mıyacaklardır. ürayi o Ümmet,te yazdığınız leleri okuduk, hakikikati an- . Bize ettiğiniz tavsiyeleri u- nutmayız, emin olunuz. Bir mektu- bumuzde bize hain ve vicdansız a- damları bildiriyorsunuz, sağ olu- muz. Tavsiyeniz haricine çıkmama- ğı üzerimize © vacip Prens Sabahattin bey tarafından neşredilen “Terakki,, gazetesi hak- kındaki fikrimizi ayrıca yazacağız. Düşmanlarımızla ve rle beraber çalışan Müslümanlar hiç bir vakit Müslüman (değildirler! larına yardıma davet ediyorlardı. Pek acıklı ve Kafkas siveşile yazı- Jan bu açık mektuplardan birisin. de deniliyordu ki: “Kafkasya bizim güzel vatan vi- ran oldu! Güzel £ vatanımız ah ve Balelerle doldu! Ciğerlerimiz ya- ralandı! Yüreklerim'ze kan sağı dı! Ayâ! reva mıdır böyle İslâmla- ra zulmetmek? o Ayâbesdeğilmi zalim, vahşi Ermenilerin bize et- tikleri zulümler! Evlerimiz yıkıl- dı, belimiz kırıldı! Yeniden gene mateme ekşektik. Ey kardeşler, bu Ağustos ayının otuzunda ne ka- dar İslâm kai in kanları döküldü! Ne kadar din kardeşleri- niz zengezer ve Karabağ vilâyetle- rinde şehit ( oldular! Ne kadar İs- lâm kardeşlerinizin yerleri ateşe verildi! Tazeden gene matem! Ah üzel Kafkas! Gitme, gitme! Sen gitsen biz bütün ölü- rüz! Ey İslâmlar, zalim Ermeniler din kardeşlerinizi doğram bp me ettiler! Kaçanlarını kurşuna, bom- balara tuttular! o Uşaklarını, av- ratlarını, hanımlarını esir aparıp e lke köylerini ateşe ver'p katlettiler, altı yüz kadar (İslâm kardeşiniz din yolunda şehit oldu. ey zengin kardeşlerimiz! Biz ki elden gidiyoru-, o cemettiğiniz dev letlerden, servetlerden din yolun- da şehit olanlara ki öz din kardeş- İerinizdir, niçin sarfet miyorsunuz? Yüzlerce, binlerce kardeşleriniz e- sir düştüler! Zalim Ermenilerin ka- bakında esir g ttiler! Canlarından geçtiler! Yüzlerce ateşlerde yandı- lar. Hiç onlardan bir eser kalma- dı.! Canlarını İslâm kardeşlerimi. zin kabakında feda ettiler" “İslâ- miyet puç olmasın, namımız kal- sın!,, diye dünyadan hasretle git- tiler! Ermenilerin zehirli kılıçla- rına, hançerlerine kurban oldular, kimilerinin evlâtları esir düştü, ya- hut ateşlerde yandı, Imdi bu kar- deşlerinizin bu halleri, ağlamala. rı size eser ediyor mu? Ne kadar dindaşlarınız naleler çekiyorlar! Kimileri oğlum, Oaânam, babam, kardeşim diyip Bağır O güzel Kafkasın çölleri doldu naleler, fe- ganlarla! İmdi biz şehit düşenlerin tları, anaları, ataları bacıları- yız. İslâm kardeşlerimize müraca- at ediyoruz. Bize imdat edesiniz. Paralarınızla elinizden gelen ka- dar şehit düşen din kardeşlerimiz için Allah yolunda veriniz! Elbette biz de sizi bir vakit unutmarız! Ey Zengezer, Karabağ mahalle. rinde şehit düşen | 1 Ruhu- nuz şadolsun! Allah sizden razı ol- Sizin nammız İslâm tarihlerinde baki kalacaktır.! Sizin o tökülen pâk kanınız ne kadar İslâm ehline kuvvet verdi! o Ne kadar cesaret gösterdi! Siz bütün İslâmların na- mı uca ettiniz, siz İslâm dini yo- hunda feda oldunuz! Siz mezarları- mıza bikefen gettünüz! Rahat ya- tan ey din rdeşlrimiz! Ey is lâm şehitleri! Elbette sizin ehil ve e e e yo edecekler! Elbette ellerinden gele- ni esirgemiyecekler.! Rahat yatın, dincinizi alın, ey şe- hit İslâmlar! Biz evveline gibi sizi unutmayız! O tökülen pâk kanları- nız sebebine biz beride kalan İs- Tâmlar elbette bir nam alarız! Ra- hat yatm! Ağlayın siz de ey hariçteki Islâm kardeşlerimiz! Siz de £ seslerinizi çeken İslâm kardeşlerinize uzatı- nız! İslâm şehitlerin ruhlarını şa- dediniz! Elinizden gelen kadar ve- riniz şehit düşenlerin yetimlerine!,, Böyle yalnız Kafkasyadan değil dünyanın her tarafından Paristeki Osmanlı Terakki ve İttihat merke- zine mektuplar gönderiliyor ve ye- ni teşkil edilen idare heyeti tebrik olunuyordu. Bulgaristan, Girit, Kıb Romonyadaki şubeyi idare eden doktor Ibrahim Temo bey Kösten- ceden yazdığı bir mektubunda di- yordu ki: Ni — Bitmedi — LLİYET PERŞEMBE 26 TEMMUZ 1934 İHARİCİ HABERLER Mıntakavi imisaklar Estonya veLeh hariciyena zırları arasındaki mülâkat —— ee —— Almanyanın misak etrafında müsbet bir cevap vereceği hiç te zannedilmemektedir VARŞOVA, 25.A.A. — Tallinden bil- dirildiğine göre, Lehistan ve Estonya ha sındaki beynelmilel sahada ananevi o müşterek harekete devam hususundaki O samimi arzularını teyit etmektedir. Estonya mümtaz devlet adamları iki taraflı itilâf. lar usulünü terketmek © arzusunda bu- lunmıyorlar. Beynelmilel misaklar saha- sında Estonya efkârı umümiyâsi hiç hür imical göstermiyor. Ve yeni projelere karşı seyirci vaziyetinde bulunuyor. olan dostluğu ve iyi anlaşmayı ehem- miyetle kaydederek ki: “ Lehistan ile Estonya mesi siyaset takip irler çek muahedelerin aktedilmiş olması bu siya- setin neticelerindendir. M. Beck verdiği cevapta bilhassa de- e ki “ Lehistan ile Estonya Avrupanın bu Icsmında sulhu tarsin için em müessir çareleri aramak üzere mesailerini birleş- tirmişlerdir. Bu iki memleketim siyaseti #müsavilik fikrinden mü bem (olmakta. dır ki, bu da bu mıntakadaki bütün en- dişelerin hakiki sebeplerini ortadan kaldırmıştır. ” VARŞOVA, 25.A.A. — Kurjer Po- rasny gazetesi Estonyanın milli kah- ramanı ceneral Lajdonerin bir mülâka tını meşretmektedir. Ceneral iki memleket arasında bütüm sahalarda teşriki mesai lüzumunu ehem- miyetle kaydetmekte — ve mevcut müş- külüt dolayısile şark misakınm — akte- dilebileceğinden şüphe eylemektedir. Almanya ve Mıntıkavi misaklar LONDRA, 25.A.A. — Berlinden ge- len haberlere inanmak lâzım gelirse, min takavi misaka Almanyanın iş'raki ihti. malleri hakkında oldukça bedbin bulun- mak icap edecektir. Resmi menbadan alman ilk intiba, Almanyanın bilhasın hukuk müsavatı ci hetinden bazı imtiyazlarım müzakeresine İ karşı gösterdiği muhalefeti kaydetmek- tedir. Almanya, İngilterenin muhalefet et- mek ihtimali kuvvetli olan bu iddinları- mın kabulü hakkında bedbindir. Gerek bu sebepten, gerek diğer her- hangi bir sebepten dolayi şimdi yanın menfi bir cevap vermesine inti- zar edilmektedir. BERLİN, 25.A.A.— Havas ajansı mu- habiri bildiriyor : En iyi menbalardan yapılan istihbara. ta nazaran Italya sefiri M.Cerutti, Ber. lin'de hiçbir teşebbüste bulunmamız, fakat Roma'dan avdetini müteikip kari- €ye müsteşarı M, Von Bulov'u ziyaret ederek bu suretle Reich hariciye mzare- tiyle yeniden teması tesis etmiştir. Zan. no uzduğuna göre, muhavere oÂvrupa misakları sisemi etrafında cereyan et- mi ve M. Cerutti, tlsliya hükümetinin moktai mazarını bildirmiştir. Mamafih sefiri: Sarre'de bir hâdise Sarre brüchen be- lediye reisi polis- lere hakaretetmiş! SARBRUCKEN, 25. A.A.— Havas etmektedir. Diğer taraftan Al- iran-birliği merkezinde yapıl:n t har riyat esnasında belediye reisi polis me- hakaret ettiğinden tevkif 0- Tunmuştur. SAARBRUCKERN, 25.A.A, — Al man ajansı bildiri Komiser Machts'i uğradığı tecavüzü Alman birliğine atfetmek yolunda sosya- list matbuatın neşriyatı manasızdır. Çün- kü bu hareket bu birliğin direktifleriyle taraftan Alman birliğin den tmiştir. Gönderdiği teah- hüdü bir mektupta birliğin imzibat hak- k'ndaki daimi tavsiyelerini protesto et- mektedir. SAARBRUCKEN, 25.A.A. — Hükü- met dün “Saarbrücker Abımdblati” ga- ü nezarette üzere Hollanda'dan o M. Brimks ile M. Boönnevitz, İsveçt'en M, Freyreyde- Feprde:i| berg, Italyadan M. Zanchi, Ağustosta Hücum kıtaları arasında yeniden tensikat yapılacak PARİS, 25 (A.A.) — Havas ajan “ bildiriyor: ilimden sür mil a : sasmdaki eski gergin o olduğu ili erik kongresinin tehir edile ceği rivayeti dolaşmaktadır. Şal Pr Prusya valisi azledildi DVA, 25 (A-A.) — Königs- ie Telek sebep, Kk öz Goca sönmedi ihtilaf. tar. Bir azil daha VARŞOVA, 25 ağn af Dant- ziş'deki milli sosyalist hücum kıtaları reisinin. ir, Koadisi Boğan Je elleme al: dan M. Hartigan, İsviçre'den M. Paur. tales ve M. Luescher seçilmişlerdir. ! İ Metr Sa ve Faraci E va 2 ha 1 | ANKARA, 25 (Telefonla) — Ankara müddeiumumiliği Melr lem ve Leon Faraci Efendiler hakkında Asliye ceza mahkemesinin kındaki karar temyiz edildi © Al diği kararı temyi zetmiştir. Suçlu vekilleri de ayrıca mahkeme temyiz etmişlerdir. Valiler arasında değişiklikler ANKARA, 25 (Telefonla) — Valiler arasında yapılacak teb lere dair hazırlanan kararname âli tasdika arzedilmiştir. Buğday mübayaa sar kezlerimelii ANKARA, 25 (Telefonla) — Buğday mübayaa merkezlerinde & per olmak üzere Ziraat mektebi mezunlarından 12 efendi Bursada # raat enstitüsü zirai sımflar lâboratuvarında ve toham ıslah is da kurslara devam ederek ameli eksperlik öğrenmişlerdir. Bu di ene ri Ziraat Bankası buğday mübayaa merkezlerine tayin etmiştir. Yes ihdas olunan me''kezler için eksper yetiştirmek mal ile vel efendiyi daha Bursaya göndermiştir. Birinci kursta muvaffak olal isimlerini bildiriyorum: Hayri, Halit Şükrü, Ali Kemal, Recep, man, Lütfi, Mehmet İzzet, Ahmet Reşat, Sami Kaya, Cemal, Süleyman ve Zeki Beyler. İzmit Kağıt ve Karton fabrikasi l ANKARA, 25 (Telefonla) — İzmitte inşa edilecek kâğıt ve M9 on fabrikasının temelatma merasimi 5 Ağustosta yapılacaktır. i kil İsmet Paşa ile İktisat Vekili Mahmut Celâl Bey merasime işti! deceklerdir. Moskova ve Roma sefirlerimiz © ANKARA, 25 (Telefonla) — Vasıf Beyin Moskova büyük elçili” ne ve Hasan Ragıp Beyin de Rom büyük elçiliğine naklen tayini öli tasdika iktiran etmilşir. Vâsıf B.. İtalyan hükümeti erkânna ved © mek üzere Romaya gidecektir. Bu akşam İstanbula hareket etmi Muhafızgücü bisikletçileri RİZE,25. A. A. — Saat 12 de buraya vasıl olan Muhafızgücü sikletcileri, şehrin haricinde Vali Vekili ve askerlik şubesi ve Bi ye, C. H. F. ve Halkevi reisleri ve Halkevinin bisikletlileri & çok samimi bir surette karşılandılar, Bisikletliler şehre girerken ve delerden geçerken halkın sürekli al evi tarafından güçlü misafirlerimiz cektir. Yunan tayyarecileri Bükreşte BUKREŞ, 25. A.A. — Uç tayyareden mürekkep Yunan hava losu, İstanbuldan buraya gelmiş ve saat 13 te karaya inmiştir. Ti reciler şerefine Romanya tayyare klübünde bir resmi kabul o ter, kışlarile selâmlarıyo, gerefine bir akşam 2 | il er j , Tayyareciler, yarın seyahatlarına devam etmek üzere Beigradâ reket edeceklerdir. Maarif kongresinde .! Gazi Hz. hakkın- da büyük tak- dirler izhar edildi CENEVRE, 25 (A.A) — Beynel- milel Maarif kongres'ne iştirak eden talebe müfettişi Kadri Beyin memle- ketimiz maarifi hakkında o kongreye verdiği izahat, alkışlarla karşılanmış- tr. Bilhassa yeni tar'h ve İisan me - #aisi hakkındaki izahatı büyük alâka uyandırmış ve murahhasımız bu iki nokta üzerinde kendisine tevcih edi - len suallere cevaben, tarih mesaisi doğrudan doğruya tamamen ilmi ve objektif mahiyette bulunduğunu ta - rih tetkiklerinin gayesi de Türklerin menşelerinin ve medeniyetlerin'n il mi've objektif bir surette tetkiki ve bu hususta mektep programlarmın da daha büyük bir ehemmiyet izafesi ol duğunu bildirmişt r. Murabhasımızın raporunun mahiyeti ve verdiği iza - hat, fevkalâde takdir edilmiş ve Kad ri Bey tebrik edilerek birçok murah - hışlıyor. Keşke bizim de böyle bir dâ himiz olsaydı) demişlerdir. Kongre, mesaisini bugün ikmal et miştir. Sabah saat üçte aldıgımız telgraflar Avusturyada karışıklık. Dollfuss öldü Radyo binasında, Başvekâlette kanlı hâdiseler oldu. Nazi tethişcileri Başvekâlete hücum ettiler. VİYANA, 25, A.A. — Havas ajansı bildiriyor: Saat 13 de Avusturya rad- yosu şöyle bir haber veriyordu. Federal bülcümet ii iş zırlardan Rintlen işlerin idaresini ele ike muştr. Şimdiye kadar resmi bir güna malümat alınmamıştır. Başvekâlette | VIYANA, 25.A.A.— Havas ajansı bil. diriyor : Avusturya radyosu merkez bi- nası halen sıkı bir tüfek ateşine sahne- dir. Penzerelerdin ateş edilmektedir. Başvekâlei daireli a mülreze- leri tarafından işgal edilmiştir. Fazla malümat yoktur. VİYANA, 25.A.A— Havas ajansı bildiriyor: Nasyonal sosyalist oldukları tahmin ed'len bir takım tethişçiler rad. yo merkezini işgal etmişler ve müdür- lerden birini öldürmüşler. Gerek radyo binası, gerek Başve- kület dairesi önünde tüfek ateşi ten- Fa devam , Hükümet Başvekâlet dairesini ve nezaret leri işgal etmitşir. Buralara mitralyöz | ler yerletşirilmiştir. Mütcarrızların bir goğumn telef olduğu haber verilmek . Tüfek ve rövelverlerle müsel - lah olan aşağı Avusturya köylüleri toplanmaktadır. müdahaleye hazırdırlar. Saat 14,40 da hükümet kıtaatı vaziyete hâkim gö - rünüyordu. Çünkü Avusturya radyo « su yeniden normal b a surette işliyor- du. Fakat resmi hiç bir tebliği Men? 15 eler hiç bir haberin shbati tahakkuk etmemiş i - i. Çünkü ortada müracaat edilecek Cene sanma yek İi, Pak Yalman bir tebliğ meşredileceği haber verilmekte dir. Öldürüldü VİYANA, 25 (A-A.) — Dün ak - şam kendi bölüğü tarafından davet © dilen Heimvehrenlerden M. Rinner üç rüvelver kurşunu ile öldürülmüş tür, Katillerin kim olduğu meçhuldür. M. Dolfuss öldü PRAG, 25 (A.A.) — Çek Ajan- m Pragdaki Avusturya sefaretinin bir i neşretmektedi li nazi Teihiiziri at 13 im e doğru Viyana radyosunun stüdyosu Bu işgal ve stüdyoyu radyo işler, bunun üzerine nazilerden bi - mikrofonla hükümetin istifa etti- i her tarafa yaymıştır. Istasyon müdürlerinden Holt nazi ler tarafından itlâf edilmiştir. Vakadan haberdar olan polis der- istasyonla bağlayan kabloyu kes ei munta- Skin sakar ruya Bir tayyarede 6 bin İngiliz Tiran kayi metinde altın çalınmış LONDRA, 25 (A.A.) vi iline göre bir j yiki devam ediyor ve her taraftan © çk venleri işitliyordu. Gent 16 dağa ziler teslim olarak esir edildiler. ie e ML Dollfuss ağır surette “. un ruh olduğu rivayetleri deveran tedir. ieğdahalş edecekleri söylenmeki VİYANA, 25.A.A. — Masrif M. Şuhnik bu akşam radyoda iradetiği bir nutuk ile pie vekil M Diğ fuss'un alçakça katledildiğini ve yaralardan müteessiren vefat e Örmiştir. Mümaileyh federal reisi tarafından M. Dollfuss'un ri işleri hal ve tesviye etmeğe dilmiştir. Diğer taraftan federal ordusu sanı işgal ettikleri bildirilmektedir» Peştede . BUDAPEŞTE, 25 (A.A.) — ler tarafından yapılan bu cebir VE heyecan tevlit etmiştir. Nazır Tey il VİYANA, 25 (A.A) — Nesi Tey bu dakikaya kadar asilerit har Kendisi da, yi ile ber Başvekâlet dairesi ta idi. Hayat ve mematındam mat yoktur.