10 Mart 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

7 Hergün bir yazı Bizim caddenin hâli!.. 4, Manzarası her saat değişen Ankara caddesinde gün nasıl geçer? Geçen gün, şu bizim £ caddeyi 1 © tetkik etmek aklımdan geçti. Eski bahsediyorum. Sabahın çok erken bir saatinde evden çıkmıştım. Ke- penkleri inik dükkânların önünde ağardıktan sonra, birer ikişer mek- tepliler sökün etmeğe “başladı. İç- lerinde pek küçükleri de var. Mini mini adımlarla yokuşu çıkarken a- rada bir, durup konuşuyorlar: Muallim Bey dedi ki. Geç kalan- İarın karnesine işaret (o edeceğim dedi. — Siz neyi tetkik ettiniz? — Portakalla limonu... — A. Biz onların tetkikini çok- tan bitirdik. — Yarın ne yapacaksınız? — Mahalleyi tetkik edeceğiz! Evlerin, dükkânların numaralarını yazacağız! — Çıkarmada hiç yanlışım çık- madı! — Ben mümessil oldum! —Bizim mektepte gençlik teşki- lâtı yapıldı. — Biz de de.. — Akuvaryum nedir, bil baka- yım? — Balık havuzu... Nasıl... bile medin işte... — Biz daha oralara gelmedik? — Nevin bu sene de smıfta ka- İacak, hiç çalışmıyor.. Derken, köşe başlarından,ekmek çilerin önlerinde, eşekleri, zarza- #atçıların, sırtlarında küfeleri, elle- rinde terazilerile caddeye dökülü- guz / — Kamışlı pra...sa! — Teze pahla, pahla!.. — Maydanoz var, kereviz var.. Havuç var.. m leserret nesi önünde her zamanki yerlerini alarak, zuhurat müşteri il ri; Caddenin yavaş yavaş, kalaba: *l . otomobillerin, biribiri ıklaşması. ille b Ve henüz sant dokuz buçuğa gel- meden acı musluk sokağının başın- dan müthiş bir vaveylâ: — Akşam.. Var! Akşam.. Ak- şam havadislerini yazıyor akşam.. Saatlerine bakmağı unutanların, hayreti: — Şu Istanbulda günler amma çabuk geçiyor! o Sabah olmadan akşam oldu!,. Kanaat kütüphanesi sahibi İlyas Beyin, aşinalarını selâmlıyarak kü- tüpl girişi... Sühuletçi Semih Lütfü Beyin, b arasma > ucu aldızlı cigarasmı fosurdatışı.Halk İ kütüphanesi sahibi Abdülüz'si Be in, elinde tespih, okuyup üfliyerek a önünde aşağı yukarı gezinişi, | tapçı Ve bir gazeteci ahbaba rastlayın- ca, yolundan çevirisi: — Yahu! Allah aşkma.. Şu çeş menin halini yaz gazeteye!.. Bir dir hem su için millet biribirini yiyor! Haftada bir gün akarsa, altı gün akmaz.. İsmiâzam hakkı için, ken- dimi Kerbelâda sanıyorum.. İma- mı Şafii rahmetullahi aleyh, derki., Berber Yani (Efendinin elinde çantası kim bilir, kimi traş etmek için tin tin yokuşa tırmanışı... Maarif kütüphanesi sahibi Naci Kasım Beyin, köşesinde, çalışkan kızı Menije Hanıma günün hesap- larını tetkik ettirişi.. Ankara caddesinin ( yerlilerini bir müddet meydanda göremedim. Yemek zamani yaklaşınca tekrar bir kaynaşma oldu. Lokantalar, aş- çı dükkânları, dolup dolup boşa- İsyor. Konya lezzet lokantasının, meşhur ihtiyarı, kürsüsünden gire- ni ç ke unlar anam babam... — Gene buyur arslanım... İşkembecinin kafa şişiren satı- rı, durmadan işliyor: — Tak tak.. Tak tak.. Tak tak.. — Şoförlerin, korne çalarak iş- kembeciye seslenişleri: — Iki yumurtalı yap!.. Üç tane tuzlama!., Köşe başlarında çığırtkanlar: — Dönerim pişkindir efendim.. a aşil var, Beye- fendi... Nihayet, bu faaliyetin de sonu | geldi. Köfteci, piyazcı, işkembeci, tavukcu dükkânlar «dan elayak çe- Mik Evli evine, köylü köyüne eml yakın manza- İ Caddenin akşama sası tekrar değişmişti, Bakınız, talebe akını başladır. Kıvırcık genç kız başlarınm; ki- camekânları önünde toplanış- ları.. Yeni çıkmış bir romanı, biri- birlerine göstererek çekine çekine fiat soruşları.. üstadım... böyle üstad ? — Hiç üstadım, dolaşıyorum. — Yahu, bizim üstada, hiç rast gelmiyorum, — Hangi üstat? — Bizim üstat canım.. — Ha. Anladım. Bir haftadan beri evinden çıkmıyor. . e. ve — Vay üstat!, Şimdi herkesin üstat olduğu bu a vaktile bir tek üstat var- e Üstadı ekrem.. Merhum acaba sağ olsaydı, bu üstat bolluğunu gö- rünce ne yapardı? Artık ortalık iyiden iyi karardı. Kitapçılarda kepenkler iniyor, ışık- | lar sönüyor ve buna mukabil, mat. baalarda hareket başlıyor. Cadde, büsbütün bizim oldu. Saat dokuz... Otomobiller içinde, şekerleme kestiren şoförlerin ho- Matbaalardan son çıkan akşam- cı muharrirlerin köşe ( başlarında grup grup toplanışları: ar,bu O akşamnerede içeceğiz? Bir kere vakit akşam değil, gece, Sonra da içlerinde çocuk olan yok! Fakat muharririn akşamı, bu saat- te başlar. Ve oruhunun temizliği ile her zaman için çocuk sayılır. M. SALÂHATTIN İm m m Fırkalar rüesası hala görüşmede... — M. Papanastasiu paktın Yunan meclisinde tasdikını temine çalışmaktadır mma bütün rkaların bu misaka müza- heret etmeleri lâzen geldiğini yaz - makta ve bu milletleri kurtarmak ve iz tikbalen bir ittihada sevkedebilmek için bu yolda hareketin zaruri olduğunu kiş detmektedir. M. Papanastasyu makalesinde, Bal- kan harici bit hükümetin bir Balkan hükümetine hücum neticesi olark di sealkslm verileni e li ler ancak nrüşterek hedeflere göre a kı bir mesai birliği ile yürümeğe baş- lamadıkça kendi metalibatına karşı her hangi bir suretle | serfürü | edilme - yeceğini Bulgaristan iyice anlayama- maştar, MP, yu bütün Balkan mil- etleri | için bu itimat havasının teessü- sönü temenni ederek il yet vermektedir. MİLLİYET CUMARTESİ 10 MART 1934 HARİCİ HABERLER Çorçil di Almanyayı bir Avuç otokrat İdare ediyor LONDRA, 9. A.A.— Avam kamara müzak; lid i maktan kendimizi korumalıyız. Emniyeti- miz için Fransa havacılığa bağlı olma- malıyız. Almanya süratle silâhlanmakta- dır. Kimse onu bundan i Ve kimse “otokrat”” i ir, Bunlar bu kuvvetli milletin mutlak ha- kimleridirler. Belki uzak olmıyan belki de on iki veya on sekiz ay sonra gele çek ve Almanyayi bugün idare edenlerin İngiltere imparatorluğunu kalbinden teh- dit edecekleri günden çekiniyorum. Bu- nunla beraber o gün daha gelmemiştir, ve icap eden tedbirleri alacak vaktimiz. var, Fransanın harici siyaseti PARIS, 9, A.A, — Kabine dün sabah top'anmıştır, İçtimar mühim bir kısmı Saran İmam em Öz İma vaziyet hakkında bazı malümat vermiş. tir. Fransa - İngiltere ticareti LONDRA, 9. ALA, — Fransız hükü- meti, 14 martia Londrada yeni ticaret muahedesi için müzakereye başlanması- ni İngiliz hükümetine teklif etmiştir. yor ki | Hazer denizinde Buzlar arasında Kalan balıkçıların Tahlis ameliyesi ASTRAKAN, 9. A.A, — Tayyare ile Astrakan'a gelen tayyareci Sakarof, U- ritaki limanınm 100 kilemetre in de yüzen bir buz parçası üzerinde 20 günden beri bulunmakta olan 35 balık- çıyı atlariyle birlikte gördüklerini bildir- miştir, Tayyareci balıkçılara yiyecek ve ilâç atmış ve Molodetz vapuruna Stalin buzkıranına erişmek üzre yoluna devam. etmiştir. Tayyare 50 kilometre mesafede bulunan buzkurana yaklaşınca buz parça sına yetişmesini vapara bildirmişir. Kurtarmak için çalışan vapurların süva- rilerinden alınan malümata göre, balık- çılar bugün vapura almmışlardır. KABAROVSK, 9, A.A. — Çelyorkin İcliketzedeleri kampına uçuş yapan ve kadınlarla çocukları kurtaran Liapidevs- ki, seyahati hakkında tafsiit vermiştir. 5 mart uçuşunda, soğuk o kadar şiddetli olmuştur ki tayyareci yüznü kürkle ka pamak mecburiyetinde kalmıştır. Tayya- reci diyor ki : lüksüz seyahati, Çün- lük camlarını buğu içeri- mel bir inzibat ve deşksilât mevcuttur. Vallen burnunda rıhtıma toplanan halk kadınları ve çocukları tayyareden iner- ken hararetle alkışladılar. tedir, Japonyada Bir sanayiciye Karşı suikast birleştirilmesinde mey- emi çıkarmış olduğu bildirilmekte lir. Amerikada Kösvelin istediği Selâhiyet VASHINGTON,. A. A. — M. Roose- veht tarafından tarifeler hakkında istem "iş olan salâhiyet kongre tarafından kendisine, — tatil (edeceği tarihten ev- tatil Z Harp borçları meselesi ile Amerikanın. beynelmilel adalet divanına dahil olma &i işi gayri muayyen bir müddet için te- hir edilecekiir, Beynelmilel vagon birliği NAPOLİ, 9 .A.A.— Beynelmilel va- gön birliği komitesinin 14 cü konferan- sa 14 devletin iştirakiyle dün burada a- çılmıştır. Konferans Avrupa milletlerinin timendifer şebekeleri vagonlarının sey- rüseferine müteallik meseleleri tetkik 6- decektir, Bahri şenlikler POLA,9.ALA. — Beşinci deniz filosu Tarintodan buraya gelmiştir. Filo, Fiu- me'nin ilbakmın osuncu yıl dönümü şen likler'lerine iştirak edecektir. Japon parasının vaziyeti TOKYO, 9. A-A.— Mecliş hükümete itimat reyi vermiştir. Altın satın alınmasına dair kanun lâyi- hasının müzakeresi esnasmda maliye na- zırı, hülümetin altın üzerinde bir devlet kontrolu tesis ve yenin kambiyo misbeti- pi koruma maksadile bir atm stoku kul- anmak niyetinde olmadığını bildirmiş ve şunları ilâve etmiştir — Yenin kıymetten düşürülmesi için daha evvel yeni bir altın osası tasavvur etmek lâzımdır. Fakat Japonya benüe yenin kıymetinden düşürülmesini icap et- tirecek vaziyete gelmemiştir. İşsizlikle mücadele BERLİN, 9.A.A, — Alman istahbarat bürosundan : Kış mevsimi için işsizlik- le mücadele şubat ayı için mamauniyet le Subat ayı sonunda (işsizlerin sayısı 3.374.000 idi. Bu cakam kânünusani 80- Bundaki miktardan 400,000 eksiktir . Ve geçen senenin. 341000 azdır. Fransa meclisinde PARİS, 9, A.A, — Meclis pazartesi gü- nüne kadar buğday piyasasının tanzimi için yapılan kanun İâyihasısın müzakere- en müsait nisbetinden si ile meşgul olacağından ancak gelecek hafta soolarına doğru tatil edilebilecektir. O zamana kadar bu ve başka lâyihaların ayan tarafından tastikini beklemek bâzan gelecektir. Danzikte Yeni agır Kanunlar DANZİG, 9. A.A, — Ayan, ceza ka ununa yeni ma ilâvesini kabul et- miştir, Bunlar arasında tenasül fesada uğramışların akim edilmeleri hakkında bir madde ile umumi asayiş yüzünden i- dareten ve ihtiyaten tevkif edilenlerin mevkufiyetlerinin gayri muayyen bir za- mana kadar uzatılabileceğine dair bir madde vardır. Danimarka kıralı Almanya dövizleri Mösyö Şahtın Beyanatı BERLİN, 9 .A.A, — Alman istihbarat bürösundan : Reichsbank heyeti umumiyesi huzu- runda söz söyliyen M. Schacbt, Almanya dövizlerinin memnuniyet verici bir şekil. de olmamasının sebebini Almanyanın ya- risndam fazlasının Versay i si peticesinde harice borçlanmasma atfet- mektedir. © Ankaz altında kalan amele müraküm Mamafih tahlisiye bazı sesler ler, Bundan enkaz altındakilerin de Hite de bazılarının henüz berhayat ol- dukları anlaşılmaktadır. Amerikada işsizliğe karşı mücadele VASHİNGTON, 9. A.A. — Mister Johaston, sanayi erbabını mesai müdde- tini yüzde 10 nisbetinde indirilmesine ve kongreden geçmeksizin icra kuvvetinin karariyle ücretlerin bu nisbet dahilinde arttırılmasma nin muvi ne ile birlikte ihdası mutasavver yeni kredi müesseseler grupu vastasiyle beş sene veya fazlası için uzun vadeli krediler açmak imkânlarını tetkik etmektedir. Patinaj şampiyonluğu a hareket edeceklerdir. MOSKOVA, 9. A, A. — Sovyet Rus ya patinaj müsabakalarmda Jajac- şampiyonluğu kazanmıştır. M maileyh 1500 metre mesafeyi 2 ka 286 saniyede, 10000 metreyi 18 dakika 35 saniyede katetmiştir. e 55-8 sani mel ir da- kika 52 saniyede katederek kadm şampiyonu olmaştuz. Tolon'da İtalyanca TOULOUSE, 9. A. A. — Üniversite. de tlalyanca kürsüsü açılmıştır. Paris hadiseleri dolayısile M. Frott'un divanı âliye sevki isteniyor PARİS, 9. A.A. — Le Soir gazetesi M. Chiapp'ın tahkikat ko misyonu tarafından istimaından sonra avukat 14. le Grand'ın tavas- sutu ile müddei tarafı 1 etmiş olan 6 şubat kurbanları namına mü- li maileyhin M. Frott'un nevay'a bir istida vermiş olduğuna want âliye sevki için komisyon reisi M. Bon- yazmaktadır. Sfaviskinin avukatı PARIS, 9. A.A, — Staviskinin avukatı Raymon Hubert kendini Sen nehrine atmış fakat nehir muhafaza memuru tarafından biraz son- ra boğulmadan kurtarılmıştır. BAYONNE, 9 (A.A.) — M. Daladier ile M. Julien Durand bu muayyen saatte Adliye dairesinde isbatı vücut etmemiş olduk- sabah larından M. Uhat, M. Lapeyre bir telgraf çekerek yonne'e davet etmesini istemiştir. iki eski nazırı Ba- Antalyada muhtar kursları ANTALYA, 9. A.A. — Vilâyetimizde açılan muhtar kursların. dan vilâyet merkezindeki kurs bugün bitmiştir. Bu münasebetle Halke vinde bir sazlı çay ziyafeti verilmiştir. Vali Bey devair müdürleri mües sesat mümessilleri ve tüccardan bir çok zevat çayda bulunmus ve köyle ile konuşmalar yapılmıştır. Samsunda ağaç bayramı SAMSUN, 9. A.A. — Bugün Halkevi köycüler ve neşriyat şube- leri tarafından ihzar edilen ağaç bayramı merasimi evin bütün şubele rinden birçok zevatın iştirakile derecik köyünde evvelce hazırlanan 500 akasyayı dikmek süretiyle yapılmıştır. Bu merasime Derecik köyünü ihtiyar ve genç umum ehalisi iştirak etmiş ve ağaç dikmenin hitamında ve ondan evvel Halkevi bandosu tarafından milli havalar çalınmıştır. Merasiminde ağaç dikmenin faydaları ve fenni usulleri hakkında köy- lüye izahat verilmiş ve dikilen ağaçların muhafazası temin edilmiştir. Dil, edebiyat ve tarih şubesi umumi toplantı yaparak önümüzde- ki seneye ait çalışma programının geçen seneye nisbetle daha şümullü olmasını temin etmiştir. Yine köycüler şubesi bir tavukçuluk ve arıcı hık teşekkülü yazmıştır. Yeni ziraat kursları IZMIR, 9. A.A. — Bornova ziraat nümune o mektebinde açılan kursta yarından itibaren derslere buşlanacaktır. Kursta ziraat veköle- tinin ecnebi matahassısları tarafından dersler verilecektir. Mütahassıs profesörlerle kursa iştirak edecek ziraat memurları şehrimize gelmis. lerdir. Kurs 25 gün devam edecektir. Alpullu fabrikasının muvaffakiyeti EDİRNE, 9.A.A. — Alpullu şeker fabrikası bagüne kadar 295 bin ton pancar işlemiştir. Bu pancarlardan 36 bin ton şeker istihsal e dilmiştir. Fabrika daha 40 gün çalışacaktır. » Buna nazaran bu seneki şe ker istihsalâtı 40 bin tonu geçecektir. Senevi istihsal kabiliyeti 140 bin ton olan Alpullu şeker fabrikasının üç kampanyayı bir seneye sıkıştır- ması dünya şeker sanayii tarihinde görülmemiş bir hadisedir. Alpulla, gittikçe büyümekte ve güzelleşmektedir. Yeni ve modern bir çarşı ile amele ve lokantaları yap: lâtle bir ül tir, 1 inci sahilede) bükümleri (Başı yle bu beşinci i fasıl tema- men tatbik etmiştir. Fakat Almanyanın a 1 Kâmamısani 1921 de kara ordu. sama KOD bize miri ve here si hakkındaki besinci faslı 1922 nihaye. Hinde, hava hakkındaki kısmını 1921 maa yısında ve diğer kısmını da 1924 eylü- İünde tatbik etmiştir. Eğer bundan &on- ra diğer devletler sekizinci maddeyi tat- bika tevessül etmemişlerse Versay mua hedesini ihlâl edenler | bu devletlerdir. Fakat Fransa bundan başka, Versay mua“ etli muntazam ordusunu kısa hizmetli bir milişe tahvil etmesini istiyordu. Bi- macnaleyh Versay muahedesinin tadiline tevessül eden Fransadır. Bunu Alman muntazam ordusunun tensikine dair olan 18 haziran 1933 tarihli Mac Donald pro- jesi takibetmiştir. Bunun için Alman tek Wfleri de Versay munhedesinden ayrıla” rak beş büyük devlet Carafından yapı” lan beyannamede tanınmış olan hukuk müsavatı prensipine istinat edebilir. Si- lâhların çoğalmasmın Almanya tarafın. dan tabrik edileceğini söylemek ge dan doğruya hakikati tahrif etmek olur. Almanya, müstacel emniyet lüzumunu ei ölçülü teklifler yapınış- düşünerek yalnız ölçülü teklik “telçika hariciye nazırı ne diyor? BRUKSEJ, 9.A-A. — M. Hymans, ayan meclisinde beyanatta bulunarak si- Hâhları bırakma meselesi hakkında başve- kil tarafından yapılan beyanat ile kendi- sinin söylemiş olduğu nutuk üzerine bir takım yanlış mütelcalar serdedilmiş ol- ır. Diğer taraftan tam teşki- ilkmektep binasının inşası da bitmiştir. Fabrika bu seneki ekim miktarını yüzde 35 nispetinde indirmiş- M. John Simon Alman sefiri ile görüştü duğunu sölemişti. Mümaileyh demiştir in mağiliğine eki veniyoruz. Eğer aa EİN lâhlanmasını kabul etmiş olsaydık hiç kimi $e buna inanmazdı. Ve inanmamakta hale” hı olurdu. Biz hiç bir zaman böyle bir şey söylemedik. Almanyanın Versay müahe- denamesinin tayin etmiş olduğu hudutlar dahilinde teslihatını bırakmağa icbar ©- dilmesinden bahsediliyor. Fakat büyük milletler, bu Ayet bali erik vaziyete intibak ettirilmesi lâzemgeldiği ni kabul etmişlerdir. i halde onlar böyle söylerken biz baş- ka çalamayız, Ve itilâfgirizlikte is- rar edemeyiz. Fransa ile Belçika arasm- da, her hangi bir harbe müncer olacak osrü gildeke lstneli it her türlü hal su- retini defetmek ve Al ihti çizilmiş hudutlar İN le bakla yarma asal A ui ver i ra mütabakati vardır. Her iki memleket, kabul edilmiş kaide lere karşı vuku bulacak her türlü muha- > hari müeyyideler | kabul etmek ve Almanyanın gayri meşru bir surette yeniden silâhlanmasına mani ola» cok mütesanit bir harekette bulunmak hü susunda mütabıktırlar, M. Barthou'un Bruxelles seyyahatı .PARIS, 9. A.A. — M. Barihou şahsen göreceği M. Hymans'ı ziyaret maksadile Brüksele yapacağı seyahatı kabinenin 123 de toplanmasma karar verilmesi yü” zünden tehir etmiştir, Lord Eden'in seyyahatı LONDRA, 9 .A.A. — Avan kamara sında hava bütçesi müzakereleri esnasın” da M. Baldvin demiştir ki : Şimdilik Led Eden'in seyahatini muvaffakiyetsizlikle nihayetlendiğini bul etmem. Bu seyahat heniz sereresi- ni vermemiştir. Fransanın müdafaası PARİS, 9 A.A. — Bir yüksek milli hazırlık olmak üzere M. Doumergue'i riyaseti altında bir komite, dün, hariciYf nezaretinde toplanmıştır. Bu konsey yakında İngiliz notasına “ rilecek olan cevap için bazı unsurlar “8” recektir. ML Bortheyi'dan başka bu kesite mama üç milli müdafsa nazırı, harbiye, kara, deniz ve hava ordular” kumandanları da iştirak etmiştir. Eden Ingiliz Kralının huzurunda, LONDRA, 9.A.A. — Kral bü Er