10 Ocak 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 4

Ask Yeni 1934 yılına, savaş güclerile girdi? * Geçmişe karışan 1933 yılı içinde “dahi milletler silâhları ve silâhlan- mayı azaltmak, savaş için harcanan paraları ve emekleri eksiltmek için çok uğraştılar. (Cenevre)de bunun için çok çene (o patlatıldı, çok mü- rekkep akıtıldı. Fakat netice ola- rak bu geçen yılda dahi harp kuv- vetleri ve savaş anıklıkları eksilme- di, bilâkis arttı. Yeni yıla girerken | her devletin belindeki ve omuzun- daki pusatlar daha çoğaldı ve ağır- Taştı. Posatları arttıranlar, yalnızca, büyük cihan savaşının yenikleri ta- Memek siler Barışıklık — ordu Avrupada Rusya Almanya İngiltere Fransa 130,000,000 66,000,000 46,000,000 42,000,000 41,000,000 31,000,000 13,000,000 17,000,000 4.088,00 310,000 388,390 248000 750,000 41,295 İaalya Lehistan Yugoslavya Türkiye İavigra Bu cötveli biraz didikliyecek o- lursak bazı mühim neticeler çıka- rabiliriz. Yani devletlerin arazisi- nin genişliğine ve birde nüfusları- nın miktarına göre acaba hangisi en çok ordu beslemekte ve savaş hazırlığı görmüştür? Meselâ arazisi (o en genişolan Sovyetler İttihadı hükümetinin ba- rışıklık ordusu 800,000 olduğuna göre bu memlekette 3,82 kilometre murabbaı başına tek bir nefer dü- şer. İtalyada ise 0,71 kilometre mu- rabba: başıma tek nefer düşer. Ya- | ni Rusyada tek (o neferin müdafaa etmek mecburiyetinde kaldığı arazi | 3,82 kilometre murabbaı olmasına karşılık, Italyada tek neferin mü- dafan mecburiyetinde kaldığı arazi bir kilometreden daha azdır, Aşa- ğıdaki cetvelde diğer devletlerin mükayesesine yardım eder. Bir neferin müdafaa mec- buriyetinde kaldığı arazi Rusyada Fransada İtalyada Lehistanda Yugoslavyada Belçikada Almanyada 4,7 Türkiyede Kd Bu halde, arazisine nispetle en çok asker besliyen başta Belçika, Kil.m. 0,71 115 1,87 9,34 i bahisler 800,000 100,000 776,000 600,000 450,090 337,000 130,000 150,000 35,000 İs İ mi 3,82 | 0,84 | olmak üzere sıra ile İtalya ve Fran- Harik. Hayat Kaza ve Otomobil Sigortalarmızı Galatada Ünyon Hanmda Kâin UNYON SİGORTASINA yaptırınız. Türkiyede bilâfasıla icrayı muamele etmekte olan ÜNYON Kumpanyasına bir kere uğramadan sigorta yaptırmayınız. Telefon : Beyoğlu 4.4888 6 Avrupa ne gibi rafından öcalma tehlikesine maruz kalan galipler ( değillerdir. Dani- marka gibi, İsviçre gibi, Hollanda gibi tarafsız kalmış ülkelerde dahi savaş anıklığı artmıştır. Hattâ bu yıl, ilk defa olarak, Almanyada da- hi mühim posatlanma © kımıltıları baş göstermiştir. Avusturya, Maca- ristan ve Bulgaristan gibi yenikler ordugâhında dahi gizli hazırlıklar yapılmamış olduğunu kimse iddia edemez. Aşağıdaki cetvel, Avrupanın baş- ca devletlerinin 1934 yılına girer- bulundukları harp kuv- österir: Top mikdarı “Tank mikdarg s| 906 900 «0. 120 m im |xs4$ sadır. En az besliyen de başta Tür- kiye olmak üzere Almanya ve son- ra Sovyet Rusyadır. Nüfusa nispet edilinci nefer. Adamı korumak vazifesindedir. Rusyada 250 Fransada 66 İngilterede 120 İtalyada 100 Lehistanda 100 Almanyada 650 Türkiyede 150 Nüfusa nispet edilince en fazla asker besliyen devlet sıra ile Fran- , İtalya, LeRistandır. En az besliyen- ler de başta Almanya olarak Rus- | ya ve Türkiyedir. | Maamafih benca (bu hesaplar devletlerin barışıklıktaki orduları- nın mevcutlarına göre yapılmışlır. halinde bu kuvvetler 8 ilâ 1 li artar. O halde yukarıdı ci ve üçüncü cetveldeki sayıları on kere küçültmek ( lâzımgelir. Yani kısaca Rusyada 25 insan başına bir asker, Fransada 6 insan başına bir asker, İtalyada 10 insan başına bir asker, Türkiyede dahi 17 insan ba- şına bir asker, (nazari olarak bir harbe sokulabilir. 1934 yılının bu askerlik yi milletlere daha ziyade ağırlaştır- mamasını diliyelim. £ Fakat, işler bizim dileklerimizin aksini riyor. CİNOĞLU MİLLİYET vel verdiği bir karar vardır. Karar şu- | dur: Lik maçlarında hakem tarafından oyundan çıkarılan futbolcü (ceza olmak üzere) müteakip maça iştirak edemez. Bu, hatırımda kaldığma göre geçen sene Almanyada tatbik edildi. Oyuncu- ların hakemlere karşı gelmelerini ve kas- surette favüllü olarak oynamala- il n alınmış bir ted- | birden başka bir şey olmıyan bu karar- | dan mülhem olan İstanbul futbol heye- | , geçen mevsimin sonlarına doğru | i aşan sertliklerin, nizamsızlıkla. rın önüne geçebilmek kaygusile böyle | di, Bundan maksat, hakem tarafından sahadan çıkarılmağı icap edtiren hare- etlerde bulundukları takdirde mütea- lik maçında bir hâdise oldu. Hakem Ca- fer bey, verdiği kararlara söz ve işaret- | İerle mütemadiyen itiraz eden Galata- saray merkez muavini Nihadı sahadan çıkardı. Şimdi, futbol heyetinin yukarı yaz- dığımız kararı mucibince, Nihadın bu cuma yapılacak Galatasaray — İstan- bulspor maçında oynayamaması lâzım gelir. Dün gündelik bir refikimiz bu me- sele dolayısile (otomatik adalet olamaz) başlıklı bir yazı ile bu kararın aleyhin- de bulunuyor ve bazı esababı mucibe gösteriyor. Bu esbabi mücibenin doğru veya yanlış olup olmadığını münakaşa ede- değilim. Yalnız iki noktaya işaret 1 — (Otomatik adalet olamaz) sö- züne karşı (Otomatik ceza olur) dene- bilir, 2 — Bu kararın — sırf Galatasara- ya temas ettiği zaman — aleyhinde bu- İunmak refilfimizin spor bitaraflığı hale- noktayı tahlil edeyim: spor işlerini ve ka- yarlarını, cümhuriyet mahkemelerine kararlarına kıyas ederek temyiz edilen kararlardan bahsediyor ve bunlardan nelice çıkararak (Otomatik adalet ola- maz) diyor. Spor teşkilâtının, nizamlarının ve ka rarlarının sahkermelerle ve mahkeme kararlarile münasebetini bulmak” güç ve anlaşılmaz birşeydir. (Otomatik ada- let olamaz) sözüne de (Otomatik ceza | olur) la mukabelede bulunmak Yânlış değildir. Nitekim temyiz şeklinde ka- rarlara hacet bir mücssose i- şine devam etmiyen'memurinin maaşı- dan şu kadar lira, şehir içinde muayyen süratten fazla giden bir şoföre beledi- ye bu kadar lira, trenden atlayan bir a- dama devlet demiryolları idaresi şu ka- dar Fira ecan kesebilir. Bu otomatik ce- #alarda, bu teşekküllerin kendi hudut- ları içinde aşağı yukarı bir kanun mahi- yetini alan usul, nizam ve kararlarma istinat eder, Hükümetçe resmen tanınmış Türkiye spor teşkilâtının usul, nizam ve bu nizam lara tevfikam teşekkül etmiş heyetleri- nin kararları (Spor kanunu) mahiyeti- ni almış şeylerdir ve bu (Spor kanunu) | da da temyizi icap ettirmiyen (Otoma- | tik cezalar) bulunması veya bulunabil- mesi gayet tabiidir. Maamafih bu şe- kildeki cezalara da, cezaya çarpılanla- hakkı hiç bir suretle selbedil- dir. varın — sırf Galatasara- i zaman — aleyhinde bu- İunmak refikimizin spor bitaraflığı hak- kında şüphe uyandırabilir demiştik. Fil- vaki refikimiz bu karardan bahseder- ken (yeni futbol heyeti işe başlarken bir karar vermişti) demekle bu karar- dan vaktinde haberdar bulunduğunu an- lanmaktadır. Bir kadının 24 saatlık hayatı Yazan : (o Stefan Zweig Ert abah bizim pansiyonun müşterilerinden şişman Danimar- kalı ile balık avma gittiler, Sonra- dan bu Danimarkalınn anlattığına göre genç Fransız balık avında da hayret edilecek kadar derin malü- mat sahibi imiş. Daha sonra Liyon- lu fabrikatörle politikadan bahset- tiler. Onlar o konuşurken zengin fabrikatörün kopardığı kahkaha- lardan anladım ki genç Fransız po- litika işlerinde de söz söylemesini bilen bir adamdır. Öğle yemeğin- den sonra onu bahçenin bir köşe- sinde Madam Henriette'le kahve içerken gördüm. (Vak'aları böyle saati saatine kaydediyorum: Çün- kü hikâye edeceğim hâdiseyi lâyı- kile kavrayabilmek için bu teferru- atım bilinmesine ihtiyaç vardır). Genç Fransız Madam Henriette'ten ayrılınca tekrar kızlarla buluştu. İkinci bir tenis partisi daha yaptı- lar. Oyun bittikten sonra Alman- ları buldu. Bir o müddet onlarla Tercüme eden: İsmail MÜŞTAK na gittim. Posta kutusuna mektu- bumu atacaktım. Genç Fransız is- tasyonun peronunda dolaşıyordu. Beni görünce tehalükle yanıma gel. di. Aldığı bir davet üzerine acele harekete mecbur olduğunu, bu se- le veda ziyaretine gelemediğini ancak bu gaybubetin uzun sürmi- yeceğini, iki gün sonra tekrar av- det edeceğini söyledi. Dediği gibtgitmiş olacak ki o ak- şam yemek salonunda yoktu. An- cak ortada eksilen sadece onun şah- sı idi, ismi hiç bir masadan eksik de; Hep ondan bahsediliyor, bütün muhavereler onun ismi etra- fında dolaşıyor, herkes onun neşe- li ve sevimli hallerini anlatıyordu. Gece saat on bire doğru odama çekildim. Başladığım bir kitabı bi- tirmekle meşguldüm alık bah- çe tarafından kulağıma feryadı an- dıran acıbir ses geldi. Odanın penceresinden giren bu feryatlar arasında bir ismin tekrar edildiği işitiliyordu. Otelin sakin muhitin- RŞAMBA 10 KANUNUSANI 1934 “Otomatik ceza olur..,, Futbol heyeti, başkaları için tatbik etmiş İbulunduğu bir kararı şimdi geri alamaz İstanbul futbol heyetinin aylarca ev- | geçen dört beş ay içinde sesini çıkar. mamıştır? Bu kararın icap ettirdiği otomatik çinde bir iki de- güncü takım ve Hilâl bi bolcularından birer kişi hakem tarafım dan sahadan çıkarıldıkları için müteakip maçlara iştirak edemomişlerdir. Refikimiz bu tatbikat esnasında ne- den itirazda veya aleyhte bulunmamış- tır? Yoksn (Anadolu), (Hilâl) veya baş- kabir klüp hakkında tatbik edilen bir kararın sırf (Galatasaray) mevzuu bah- solduğu zaman itiraz ve Lenkide uğra İ ması (otomatikleşmemesi istenilen ada- let) icabatından mıdır? Ve bu kararın bu iliraz ve tenkit ü- zerine geri alındığını veya tatbik edil mediğini farzadersek (Anadolu) ve (Hi- lil) lüplerinin. kaybolan, (İstanbul. spor) un bu hafta kaybolacak bulunan haklarını refikimiz nasıl telâfi edecek- ör? Sadun GALİP Vefa Kumkapı futbolcuları Vefa Kumkapı İdman yurdundan: Her sporun daha muntazam bir surcüte idaresi için tali heyetler teşkil edilecek- tir. 12.1.1934 cuma günü sabah 11 de umum futbolcuların iştirakile futbol he- yeti intihap edilecektir. Bu şubeye men- sup azanın behemehal teşrifleri Tayyare ile seyahat | eden karı koca İngilterede maruf bir (ayyare | fab- rikasma sahip bulunan Mıstır Havi - land bundan bir müddet evvel zevce- sile beraber Avrupada bir tayyare 89 yahatine çıkmış ve dün Konya ve Es- kişehir tarikile şehrimize gelerek Pe- rapalas soteline inmiştir. Beyazıt nahiye kongresi C. H. Fırkası Beyazıt nahiyesinin senelik kongresi yarın gece saat 20 de Şehzadebaşındaki (fırka merkezinde yapılacaktır. Kongreden evvel ve son ra Direklerarası semt ocağı himaye - sindeki gençlerden mürekkep musiki heyeti tarafından bir konser verile - cektir. Karl ş ikâyetleri Belediye mütekâitleri maaş alamıyor Muhterem efendim, Jümunuzdur ki belediye müte - i ulül ettiği halde he içerisinde yeni masalar bile eski kanun ile tekaüt o- dilip te ancak ekmek parasına kif; yet edecek mikdarda olan maaş' alamadıklarından dul yetim ve âciz - lerin çektikleri ıztırap tasavvurun fev kindedir. Binaenaleyh bu biçare'erin maaşlarının verilmesine bir çare bu - lunması hususunda yalnız İstanbul belediyesinin değil, halka rahmü şe - fakati olan makamatı âliyenin nazarı dikkatinin celbedilmesine himmet buy rulursa zavallı mütekaidin ve eytamı belediyenin hayir dualarımı almış olur sunuz efendim. Kadıköy karilerinizden Mehmet Mütekaitler unutulmuş mu? Kütahya mebusu beyefendinin, memurların mü ve buhran vergilerinden istisna edilmeleri hak - kındaki makul teklifini gazetenizde okuduk. Memurluk, askerlik müddet- lerini namus ve şerefle bitirmiş, te - kaüde çekilmiş olan bütün mütekait - lerle yetim ve dullar hakkında da bu - Niçin o zaman veya o zamandanberi ğımız bir takım hareketler oluyor- | du. Meraktan ziyade endişeye ka- pılarak odadan çıktım ve pansiyo- nun elli basamak merdivenlerini inerek bahçeye gittim. Otelde ne kadar müşteri, memur,, hizmetçi varsa hep orada toplanmıştı. Her- kes telâş ve heyecan (içinde idi. Çok geçmeden toplanışın sebebi an aşıldı: Madam (Henritte) © akşam de- niz kıyısında yaptığı o gezintiden dönmemişti. Akşamları (o yemek- ten sonra kocası dominoya oturun- | İ ca o da otelin deniz £ kıyısındaki | İ trasesine çıkar, orada bir müddet | | gezindikten sonra dönerdi. Âdeti vechile bu akşam da gezintiye çık- İ miş, fakat henüz otele dönmemiş- . Başına bir kaza gelmiş olma- sından korkuluyordu. Ağır ve han- İ tal cüssesile — kocaman bir boğayı İ andıran kocası muttasıl deniz tara- fına saldırıyor, ötede beride karı- sını araştırıyor, heyecandan kısıl- mış bir sesle gecenin karanlıkları içine bağırıyordu: Henriette! Hen- riette! Tarihten evvel yaşamış bir mah- lükun sanki ölüm yarası almıs gibi bir ıstırap ile bağırmasını andıran bu ses, bu feryat kulaklarda kor- kunç bir tesir yapıyordu. Otelin teklifin şâmil olup ğı biribirine girmişti; Hepsi merdi- venlerden telâşla inip çıkıyorlardı. Otelde ne kadar müşteri varsa hep- si uyandırıldı, polise jandarmaya telefonla müracaat edildi. Liyonlu düğmeleri çözülmüş ye- dımlarla öteye beriye saldırıyor, bir taraftan da hınçkırarak gece- nin karanlıklarına mânâsız bir hay- kırışla bağırıyordu: o Henriette! Henriette!,. Bu esnada otelin yu- karı katındaki odalarında uyuyan iki genç kız da uyanmış, onlar da gecelik elbiselerile pencereden baş- larmı uzatmış, o annelerini çağırı- yorlardı. Kızlarının bu feryadını işiten fabrikatör kendine geldi onları teskin etmek için otele gi di. di. Fevkalâde bir buhran içine dü- şen insanların bütün mevcudiyetle- ri bir tekallus ile gerildiği zaman simaları ekseriya öyle feci, o kadar hailevi bir ifade alır ki bir yıldırım süratile meydana çıkan bu manza- rayı hiç bir o kalem, hiç bir fırça hakkile tasvir edemez. Şişman lk de böyle olmuştu. Kız- arınm odasına gitmek için otele Eu akşam: Hepiniz ARTİSTİK sinemasında Şarkı Kralı JOSE MOJİKA tarafından temsil edilen Çinge Sevimli dansöz ROSİTA MORENO me raks ve musikisi filmi olan ÇİNGENELER KRALI Şbheserin ilk iraesi Bugünkü Program İSTANBUL: 1730 Gramafam. ehir Tiyatrosu artistleri tarafından 21/00 Gremefon ve A : 21/30 Ülkü hasımın iştirakile kemani Reşat ira: Doppler Ouverture in Husarna Keman komseri (Ekrem Zeki B. tarafından). Alana haberleri. VARŞOVA Mi m. 0 Çocuk meşriyatı, 1785 İlarfa korosu- könsari, 150 ler, 1020 Lam BUDAPEŞT 13,05 Tagamnil konser, 3 sinde Budapeşte ms 22,80 Haberler, 23,45 Taçanni Sigan musi BÜKREŞ 304 m. haberleri, pâk, 14,15 Plâk, 18 Haberler, 23 Popüler Romen musi E U sL sue mapriyak, 1580 19,10 Aşk şarkı kitinden mürekkep kene: li stüdyo opera temsili, 23,30 Gece mu- Yeni neşriyat mem Bir gecenin sabahı yazdığı milli romanda alâka ile oku- nacak meraklı bir mevzu işlenmekte- dir. Hisse, benliğe eden bu güzel romanı tavsiye ederiz. Türk tiyatrosu tarihi Refik Ahmet Bey tarafından bu isimle Yazılan iki ciltlik eserin birin- ci cildi Kannat kütüphanesi tarafın - dan güzel bir kapak içinde temiz bir nin garplılaşma hareketi de Türk tiyatrosunun yerini, ği devirleri tetkik eden vo vesiki müsteniden yazan Refik Ahmet B: yin bu eserini Ero hayatımı. Za ait şirndiy: ar etmemiş birçok fotoğrafileri de vardır. Kita - bın birinci cildinde ilk devirlerden cümhuriyelin ilânı senesine kadar o - lan tiyatro tarihimiz tetkik edilmiş « tir. yatromuza ait olan ikinci cilt te ba - maktadır. Dr. Nuri Fehmi Göz Hekimi Cağaloğlu Süreyya Bey apart. sant 2-6ya kadar. Telefon 23212 3 mıyor. Bu O munsif Oo meb'usu muz mütekaiteri, suyu alınmış limon gibi telâkki etmiyeceğini ümit ediyo- ruz. Lütfen bu maruzatımız tenizde bir yer ayırmanızı rica edi - yoruz. Birkaç mütekait namma A. yorgunluk çökmüştü. o Elinde bir mektup vszdı. yarı anlaşılır bir es- le başgorsona: “çabuk haber gön- derin, öteyi beriyi araştırmasın. lar, herkes boraya (gelsin, karım beni terkedip gitmiş, dedi. Öldürücü bir darbe almışa ben- ziyen biçare adam fevkalbeşer bir gayretle asabına hâkim olarak bir müddet olurdu. Oraya toplanan | halk bir müddet onun hâlini gör- m etrafını — sardı, herkesin meraklı nazarı © ona teveccüh etti ve çok geçmeden hepsi şaşkın, mah cup ve mütevehhiş bir halde çeki- lip gittiler. O, son kalan kuvvetinin yardımile sendeliye sendeliye ö müzden geçti. Etrafına bakmıyor- du. Doğru lea salonuna gitti, iâmbaları söndürdü, biraz sonra ağır bir vücudun bir koltuk üstüne yıkılır gibi düştüğü . işitildi, bunu vahşi ve hayvani bir hınçkırık ta- kip etti, Bu bınçkırık öyle i ki ancak ömründe gözyaşı dökme- miş bir insan böyle ağlayabilirdi İptidai insanların duydukları ıstıra- 73.20 Rasat haberleri, 2335 Maris, Alayın kı: | Meliha Avni Hanımın bu isimde | ve kafaya hitap | şekilde basılıp çıkarılmıştır. Türkiye- | * Cümhuriyetin ilk on yılındaki & - | seydi | İlâveten: FOX JOURNAL 9 (12019) gl | İğ Pokerin tehlikeleri. İğ Kumır... Hiylekârlar... Ssvdiği adamı kurtarmak için bir kıdının poksra karşı mi- cade! « İşte, KADIN ve KUMAR | Tamımsn Fransızca muhteşem sözlü filmin msuzuu budur. Oynıyanlar: CLARK GABLE ve CAROL LOMBARD Yarın matinelerden itibaren İPEK Sinemasında Bugünden itib ELHAMRA'DA MÖSYÖ BEBE MARUICE CHEVALİR'nin son eseri, Umumi dühuliye 30 kuruş 112023) Şimdiye kadar yapılan Türkçe filmlerin en güzeli MİLYON AVCILARI Oynıyanlar: Feriha - Melek > Necla - Ferdi - Muammer - Mabmut ve Hezim Rejisör ERTOGRUL MUHSİN (12025) | İSTANBUL BELEDİYESİ semi» TİYATROSU Büyük opereti Yazan: Tifo ve Paratifo Aşısı Tifo ve Paratfo lıklarına tutul mamak için tesiri çok kati muafiyeti pek emin bir aşıdır. depolarında uhunur. şam (1 1648) Asrın umdesi “ MİLLİYET” ABONE ÜCRETLERİ: Türkiye için Hariç içi LK. K. tir, Gazetemiz ilânlerm men's” varma İiyetini kabul etmez. Ramazan: 23 Imsak Iftar S.B S.D. g2 16 59 oraya boplananı müşterisi iç kimse © bu manzara karş” sında gülümsemeğe bile ( cesaret edemiyordu. Maamafih bu hale ac” yan da yoktu, kimsenin ağzında” bir merhamet kelimesi çıkmıyordü" Hepimiz derin bir sükün içine dak mıştık. Bir yıldırım süratile pati” yan bu hâdiseden utanmış gibi her” kes birer birer odasına çekildi. Yalnız o, yalnız o biçare adar ışıkları birer birer sönmeğe di yan, çatısı altında yeryer fısıltılar” dan, hafif ve ölgün bir kaç sesi başka bir şey işitilmeyen bu man bina içinde ve bu binanın k*” ranlık bir odasında çırpmıyor, 1 tırabının ağırlığı altında ezilmif bir insan yığını halinde rak ağlıyordu. 4 Kabul etmek lâzımdı ki gözleri” miz önünde bir şimşek gi yan bu hâdise otel âlemlerinin *” kıntılı hayatı içinde mâ i celerle vakit geçirmeğe alışma lan müşterileri kuvvetli surette “ yiç edebilecek bir - sebepti. BESE pansiyonda o kadar şiddetle e yan eden ve bir aralık el kav£#” hi bı tasvir eden bu manzara hepimi- şekline girmek istidadı bile gö içimizde en az his sahibi |