10 Şubat 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
CUMA 10 ŞUBAT 1933 7 inci sene No, 2515 NUSHASI 5 KURUŞTUR Haftada 40 saat İş meselesi Amele, baftada kaç saat ça” uşmalıdır, 48 mi 405m1? Bu me ,akında aktedilecek beynel- Ko: Mac n . muhtemeldir. Akvam cemiyetinin maliye komitesi, beynelmilel iş çi teşkilâtları, beynelmilel ban- ka, beynelmilel ticaret odası ken- deransn davetlidir. İş santi meselesi nedir, den çıkmıştır? Bu meselenin gerilere giden bir mazisi Ea Avrupada sanayi hayatı ni başladığı zamanlarda, İş sani meselesi ilk defa olarak örn” atslmıştz. Cemiyeti mil yenler, iş saatlerinin z bulmadığını iddim etmişler, Siret ayni kalmak üzere ip saatlerinin inmesini istemişlerdir. O zaman, günde 12 smate kadar çalışılıyor. du. Fakat sonraları beynelmilel Anlaşmalar ve milli kanunlarla saatleri indirildi, bugünkü u- imi 8 saate irca olundu. imdi, altı günlük haftada 48 fan iş haftası tekrar mey- dana çıkıyor. Bu mesel, yeni- den ortaya atanlar, eskisi gibi ce- miyette #lahat istiyen || sol taraf değil, rejimi devam ettiren iş verenlerin kendileridir. Garpta iş verenler, yani patronlar, buh- | ran karşısında iki taraflı mü ist içindedirler. İstihsal müş'ire- i düşüyor, müstehlik azalıyor, artıyor. Bir taraftan iş- sö artmasından doğabilecek içtimsi neticelerin önüne geçmek | nere” çk) ye| lâzmadır. Diğer taraftan sermaye- | İ yi muattal bırakmamak, istihsali arttırmak lâzımdır. Ümit ediliyor ki, eğer amele haftada altı gün 48 saat yerine 40 snat çahşsn, çalışan her ame- leden haftada 8 saat kazanılacak ve bu B snatlerle diğer bir çok iş- siz ameleye iş bulunacaktır. Ko- layca hesap olunur ki, bu suret: te işsiz amele yüzde 15 kadı zalabilecektir. Bugünkü işsizli rakamları milyonlarla ifade o Tunduğuna göre bu nisbeti, de edeceği yekün az gi dığı için istinat ediyor. Fakat bu rakam 15 milyon etrafmdadır.Şuhnlde hafta dn 40 saat usulü tatbik olunursa, diğer iş şartları sabit kalmak ö. zere, bu üç memlekette 3,5 mil. yon İşsiz iş bulmuş olacaktır. Hesap bodur. Fakat bu ke sabın buhranı bertaraf ötmeğe müteveccih tesiri ne kadardır di- ye sorulursa, cevap olarak mah- dut demek icap eder. Zira, bu- günkü işsiz, ya Almanya ve ln. gilterede olduğu gibi devlet, pat. ron ve amelenin müşterek kasa» sından veya Amerikada olduğu gibi hususi taraftan yardım görü- yor. İşsiz işe başlayınca, gerçi bu umumi yardımlar kesilecektir. Ve bu, o yardımları yapanlar için kârdır. Fakat diğer taraftan, ev- velce 48 saat çalışan şimdi 40 sa- at çalışacağına göre, bunun da ücretinden 8 saatlik ücret kesile cektir. Neticede, yardı ya bur olmamaktan doğan kâr bir tarafta bulunacaktır. Diğer taraf- ta da, teker teker almırın iştira kabiliyeti azalmış fakat tek- mil kütlesi biraz daha olmakla, aldıkları reise nu sabit bir işçiler kütlesi buluna. caktır. Beynelmilel | iş konferansmd. bu kâr ve zarar hesapları sıkıca gözden geçirilecektir. Konferans. ta, işsizlik baş meselesi olan mem leketler arasmda hararetli müza. kereler olacağı tahmin olunabilir, Zira bu meselenin ehemmiyeti sade bir memleketin hududu için. de kalan milli bir mesele değildir. Onun diğer issiz memleketlerle alâkası vardır. Beynelmilel roka» betler artıyor. Rekabetler, istih. ali arttırmak, sermaye teraküm ettirmek, maliyet fiatı indi gibi sahalardadır. İşsizlik içinde yuvarlanan bir memleketin, diğer. İerinin işsizliği bertaraf etmesi için ne yaptığını bilmesi, rekabet ten dolayı zaruridir. Şu mülâhazalara göre, işsizli. ğin vatanı olan garp memleketle. ri, haftada 40 saat iş konferansı. na, dünya buhranma çare bul. mak için mi, yoksa aralarındaki rekabetlerde daha iyi tenevvür işin mi gidiyorlar, henüz tavazzuh Bursadan husmsi resimler: (1) Dahiliye Vekili Şükrü | Evvelâ Bey alâkadarlâra talimat vermek aldığımız Kaya B için Ali Bey (Afyon) ile birlikte Gazi köşkünden çıkıyor. (2) Ali Hikmet Pş. (Kolordu Kumandanı) Gazi Hz. ni ziyaretten çıkıyor. (3) Adliye müfettişi N. "muavini Fahri B. (5) Ankara meb'asu Aka Gündüz Bey. (6) Hâdiseyi haber alır almaz lecmeddin Tahir Bey. (4) Tahkikat. idare eden sid deitemeri derhal memurlarını gönderen ve kalabalığı dağıttıran Belediye zabıtası müdürü Rıfkı B. (7) İşten el çah- tirilen Başmüddeimnumi Sakıp B. Bursada bir çok kimselerin ifadesine müracaat edildi Ezan işlerile alâkası olanların bir çokları hakkında yeniden tahkikata başlanmıştır İzmir ve bavalisinde dört kişi tevkif edildi BURSA, 9 (Telefonla) — gelmiş ve vazifeye başlamış"! halkı ezan aleyhine teşvik © Hâidise tahkikatın: idareye me , müur edilen Emniyet umum mü | dürü Tefvik Hadi Bey bugün Bilecik yolile Ankaraya hare ket etti. Ayni işle meşgul olmak ü- tar. Tahkikat bir taraftan polis, diğer taraftan adliyece bütün bararetile devam ediyor. Bu- gün de bir çoklarının ifadeleri” ne müracaat edilmiştir. Türk- den Ulucami hatibi Hafız Tev- İ fik bugün Istanbuldan Bursa- ya getirildi, Diyanet İşleri ri- yasetinden gelen emir üzerine Hafız Tevfik hatiplikten azle- dilmiş, sarığı da başmdan çr zere polis müfettişlerinden Zi- | çe ezan aleyhinde ilk defa hut- | karılmıştır. ya Bey İstanbuldan şehrimize aaaeaa kanaat beyan eden ve “e... (Devamı 6 mer sahifede) Ankara telefonu ile Londra ve! Gayri Romadan başka ber yer ile görüşülebiliyor.. Ankara otomatiği cümhuriyet idaresinin en muvaffak müesseselerinden biri oldu.. Anhara Otomatik Telefon Müdürü Niyazi Bew sinin en muvaffak müessesele- rinden birisi de Ankara otoma' tik teleforudur. 926 senesinde tecessüs eden hea ya Semi telefonu yedi Za iki bi ü Uni ür İa iki vap beş yüz ugün müessesenin üç biz abonelik bir “anteni vid Tahmine nazaran bu 933 sene si nihayetine kadar bu santral numaraları dolacak ve önü müzdeki sene başında tekrar binlik bir santral buriyeti hasıl olacaktır. Ankarada halen aboneleri- nin en mütekâsif yerleri sırasi- le Karaoğlan, Bankalar cadde- , Çocuksarayı ve Yenişehir ile civarlarıdır. Cebecide de te- lefon alanlar yavaş yavaş ço” almaktadır. ,, Posta, telgraf ve telefon idarei umumiyesi mecliste ka- bul etti; Mübadiller Bugün tekrar toplanıyorlar —— Ankaraya gidecek heyetin intihabına Hlraz edenler var Gayrimübadiller cemiyeti fevkalâde kongresi, bugün sa- at İd te Halkevinde toplana- caktır. Geçen kongrede, yeni bono verilmesi için teşebbüsat- ta bulunmak üzere Ankara'ya izamı kararlaştırılan ve idare heyetince, idare heyeti haricin de üç zattan mürekkep olmak üzere seçilen heyetten müte- kait binbaşı Hüsnü B e i B. hastı ğu ğini bildirmiştir. Geriye yalnız Şefik B. kalmıştır. Bir çok gayrımübadiller, idare heyeti- ne verdikleri takrirlerde, bu zevatın geçen kongrede yeni bono verilmesine aleyhtar bu- lunduklarını, şu halde bunli rm yeni bono ( verilmesi içi kanatları hilâfma teşebbüste bulunmaları doğru olamıyaca- ğını bildirmişlerdir. yeti, takrirleri bugünkü fev- kalâde kongreye arzedecek ve Gazi Fiz. Reisicümhur Hz. dün ak- şama kadar Dolmabahçe sarayında meşgul olmuşlar. ler, Dün de müteaddit zevat, Gazi Hz. ne arzı tazimat i- çin saraya gitmişlerdir. Reisicümhur Hz. dün ak- şam saat 18 buçuğa doğru refakatlerinde mutat zevat bulundağu halde, otomobil-ği| le saraydan müfarakat ve Şişli taraflarında bir tenez- züh icra buyurmuşlardır. Büyük Gazi'nin bazı de- vair ve müesseğatı ziyaret etmeleri ihtimalinden bah- sedildiği yazılmıştı. e Dün muhtelif daire, mektepler ve diğer müesseselerde Gazi Hz. nin teşrifleri ihti- maline mebni hazırlıklar hafta içinde ziyaretlerini yapılmıştır. Gazi Hz.nin yapmaları muhtemeldir. Emniyet Tevfik Rüştü Bey Cenevrede tezimizi anlattı CENEVRE, 9(A.A.) — Anad:lu Ajansının hususi mu habiri bildiri yor: Fransız plâ” bıta olduğunu | ve bu noktayı Türk heyetinin | TEVVİR «ÜŞTÜ B. müdafaa ettiğini hatırlatmış” tır, Tefvik Rüştü Bey, sız plânının emniyetin bir ifa- desi olduğunu beyan ve plânm askeri kısmı hakkında geçen | sene konferansta söylediği nut ku hatırlatarak bunun daha zi | yade ruhi âmillerden ileri gel diğini izah etmişti M. Politis'in Türk—Yunan münasebatı hakkında zikretti- ği misali tekrar ederek, kendi- sine teşekkür etmiş ve her şey- Fran | eskiden beri la bi Devamı 6 mes sahifede) Yeni afyon Kanunu Hariçte monopol, dahilde serbest sa- tış esası gözetiliyor Yeni afyon kanunu Martta meclisin ilk içtimalarında mü- zakere edilmek üzere hazırlan maktadır. Afyon inhisarı umu mi kâtipliğine tayin edilen Ni- zameddin Âli Bey İktısat Ve- kâletinden vâki olan davet ü- zerine bugün Ankaraya gide- cektir. Yeni afyon kanunu eskisin- den temamen farklıdır. Bu ka- nunun esas çerçevesi ihracatta monopol, dahili | satışlarda tam serbestiyettir. İhracatı ida re edecek monopolun şekli dev let inhisarı şeklinde olacaktır. Afyon kanunu meclisin ilk içtimalarmda müzakere edile- cek kanunlardan biridir. Ka- bul edildiği takdirde yeni af- yon inhisarmın o önümüzdeki mahsul senesi ( başlanercnda faaliyete geçmesi beklenebi. lir. Yeni şekilde inhisarm mer- kesi gene İstanbulda buluna- caktır. İstihsal mmtakalarmda (Devamı 6 mes sahifede) birliğin satmalma şubeleri ola caktır, Sahip ve Başmubarriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü, ETEM İZZET Müsabakaya giren İstanbul güzelleri 1933 Türkiye güzeli Nazire Hanım oldu Nazire H. 25 İstanbul, İzmir) ve Bursa güzelleri arasından seçilmiştir Izmir güzeli ikinci oldu - Yeni Kıraliçe- | | nin sözleri - Danslı çayda itirazlar.. 933 senesi İstanbul ve Tür- kiye güzelleri dün Cumhuriyet refikimizin idarehanesinde s€- çildiler. Bu münasebetle gazetenin kapısma bayraklar asılmış ve bazı tertibat alınmıştı. Bu me- yanda inzibatı ve disiplini mu- bafaza için methal ve merdi- venlere polis memurları ika- me edilmişti. Hâkem heyeti Saat 15.30 a doğru hükem heyetini teşkil eden zevat gel- meğe dılar. Halit Ziya ve Muhlis Sabahaddin Beyler ilk gelen hâkemler arasında idi. Güzeller anlaşılan kendi- lerini bir az naza çekmişlerdi. En sonr: , intihabın baş lamasma ancak 20 dakika ka- ini müteakıp geldiler. Salonda herkes yerini aldık- İ tan sonra Abidin Daver Bey ortaya geldi ve gür bir sesle: — Hakem heyeti tamam, gü zeller de tamam! ( İntihabat başlayacağız. Yalnız bundan evvel, hâkem heyetine bir reis seçmek lâzım... dedi ve o sıra- da salonda bulunan Belediye reisi Muhiddin Beyin reisliğini teklif etti. Teklif, hâkem he- yeti ve davetliler tarafından alkıslar!a kabul edildi. Abidin Daver Bey, bundan sonra bu seneki müsabakada bir yenilik düşünüldüğünü söy leyerek izahat verdi: — İntihan için iki şekil var. Birinci şekil şu: İstanbul gü- (Devamı 6 mes sahifede) ürkiye güzeli olan İstanbul güzeli Nazire H. ın sonra çektirdiğimiz en son resi — Güzellik müsabakasına niçin girmedin? — Hiç tanıdığım yoktu, mutlaha başkasına ederler diye horktum!.. ş ' e , a
