30 Aralık 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

7 inei sene Günün Meselesi | Afyon, günün e lera | ve teşri kuvvetlerimiz bü mesele ile sıkı surette meşgul oluyorlar. Afyonun milli iktisat cephesinde ve beynelmilel sahada haiz oldu- ğu ehemmiyeti nazarı dikkate a- larak, bu maddenin, gerek istih- sal, gerek fabrikasyon ve ger ticareti hakkında kat'i ve - nihai bir vaziyet almak zamanı gelmiş bulunuyor. Afyonun milli iktsattaki bu- günkü ehemmiyeti, / memlekette eniş yekünlar tutan ham derek kendi memleketinde istil lik etmeden ihra leketlerin o ehet etçe üçüncü- | südür. Fakat Türkiyenin diğer afyon ihraç eden memleketle: den farkı şudur ki, onlar daba 7 yade Şarka ve Aksayışarka ihra- €st yaptıkları halde, Türkiye, af- yon syonu yapan Garba ih racat yapıyor. Resmiyeti cihan- ea kabul edilen istatistiklere gö- afyon fabrikasyonumu Cemi. | yeti Akvamın kuyut ve şurutuna.| göre yapan memleketlere oluyor. Bu memleketler, Türkiye ihraca- # nektai nazarından derece sıra- site şunlardır: Almanya, İsviçre, Fransa, Amerika, İngiltere, | Ja- ponya ve Holsnde. Halbuki son zamanda, Türki- yenin afyon ihracatı etrafında ba” &ı gürültüler iş , İleri sü- ilmiştir. rülmüştür ki, gayrikanuni afyon ticareti yapan eketler ara. sında Türkiye de dahildir. Hattâ bir memlekette, geçende mi gazetede görüldüğü gibi, Tür- kiyeden gelen balya ve sand rın üzerine (afyon ibtiva edebilir, açıp muayenesi lâzımdır) yafta- larının yapıştırılması lüzumu da- si mevzuu © bahsolmuştur. Fakat kabul ve tastik edilmek lâzımdır ki, bu gayrikanuni afyon ticareti dedikodusunun her hususlarda a- imkân ve müsaade verilemez. Diğer taraftan afyon iktısadı- r suretle tensik ve zimi iktiza ediyor. Türkiye-- in istihsal ettiği her maddenin ayrı ayrı ıslahı lâzım olduğu gibi, Türk afyoneuluğunun da ipti- dai şekillerden kurtarılarak ye: Türkiyeye lâyık mütekâmil şeki lere ifrağı zaruri görülmektedir ik devrinden kalma koz- , gayrimilli ve karmakarı» şik bir afyon iktısadı yerine, 28- bıt ve rabıt altma almmış, milli afyon iktisadı ikame etmek, htiyaçlarından- İşte, afyon etrafında tebellür eden bu ve beynelmilel ga- ki, son günlerde zinde bazı büyül dilmiş — bulunuyor. İçtimaların umumi o maksadı, evvelbeevvel Türk afyonculuğuna bir veçhe ver mektir. Bu hususta Lespit edilen esaslara göre, Türkiyenin beynelmilel af- yon mukavelelerine girmesi takar- , Bu mukaveleler 1912 La Haye, 1925 Cenevre ve 1931 keza Cenevre 5 mukaveleleridir. mediği için ve barpten tolunan diğer iki Cenevre konfe- anılarına da Türkiye o zaman olmadığı için, bu üç mukavelede de Türki yenin imzası yoktur. Fakat bugün vaziyetler değişmiştir. Şiddetle alâkadar hulunduğumuz beynel milel mahiyetteki bir madde etra- fındaki anlaşmalarda Türkiyenin lunması kadar tabi Tespit edilen diğer bir esas afyonun dahili | fabrikasyonuna taallük ediyor. Bu, Türk iktisâ- divatının artık kudret devrine gir- diğine delâlet eder. Ötedenberi kabul edilen umdelerdendir ki, Türkiyede istihsal © olunan bam madde, gene Türkiyede imal edi- Tebilmelidir. İste inhisar altnda vücuda getirilecek ve işletme şe- raiti vâzıh ve muayyen olacak bir CUMA 30 KÂNUNUEVVEL 1932 NUSHASI 5 KURUŞTUR No. 2475 Sahip ve.Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neğfiyaz ve Yazı Müdürü EYEM IZZET, Belediye ile Terkos işi nasıl bağlandı? Dün Ankaradan gelen Vali B.in gazetemize ver erdiği izahat Terkos meselesi için Ankarada bulunan Vali ve Belediye & Reisi Muhittin B. refakstinde Fen İşle- ri Müdürü Ziya B. olduğu halde, dün şehrimize avdet etmiştir. Mu- bittin B. le birlikte giden İktısat Ankarada kalmıştır. Muhittin B. in rakip olduğu An- kara treni, mutat veçhile dün sa- bah saat 10,25 te Haydarpaşaya gelmesi lâzım iken, Gebze - Tuz- İarasında kazaen ihtiyar bir a- damm ezilme: üzünden tahki- katın devamı müddetince yolda kalmış ve ancak saat (o 13,40 da Haydarpaşaya muvaselât etmiş- tir. Muhittin Bey yet ve geniş bir itilâf zihniyetile Bu yüzden sabahleyin Haydar- paşaya © istikbale © gidenler birkaç | I saat orada beklerler vel ve kısmen de| köprüde istikbalde bulunmuşlardır. Vali B. Haydarpaşadan | İstan: | bula inince, doğru Nişantaşmdaki konağına gitmiş ve bir saat sonra Belediyeye gelmiştir. Muhittin B. Belediyede bir mu- barririmizi kabul ederek Terkos devam eden müzakerat, tam bir İ mutabakat ve muvafakatle neti celenmiştir. Gerek şirketin huku- ku, gerek Belediyenin menafii bu suretle temin edilmek imkânı hâ- sil olmuştur. Belediye, her sene konulan ser- mayenin faiz ve tazminatı olarak işine dair atideki beyanatta bu- | 100 bin Türk lirasmın ve şirket lunmuştur: tarafından şirket işlerine sarfedil- “— Terkos Şirketile komisyon | mek üzere tahvilât çıkarmak sw- arasında mütekabil bir hüsnü ni- | o (Devamr$ inci sahifede) etilmesi lâzım, fa- kat ihmal ediyoruz Akıl İifmeshiser cemiyetinde dün çocukların cinsi terbiyeleri meselesi göröşüldü müdellel filcir ve kanaatlarmı an- — gibi, bazı hatıralarını nak- letti ve Kız Muallim Mektebinde- Hulâsatan dedi ki: “İçtimai bünyede mühim bir İ/ unsur olan kadının cinsi terbiye- ye mazhar olmaması tahmin edi- İemiyecek derecede bünyeyi zayıf latiyor. Genç kız kendisini bilme- diği gibi, hayatına karışacak er kek hakkında di i Tayyare , Postaları Meclisin Kış tatili Gelecek hafta tatil kararı verilecek Vekillerin izahalı ANKARA; 29. (Telefonla) — Millet Meclisi gelecek perşem- be gününe kadar müstacel mad- deleri müzakere ve intaç ederek kış tatilise karar verecektir. Meclisin cumartesi in'ikadım- da Refik Sevket ve Refik (Konya) Beyler tarafından ve- rilen sunl üsleririne alâkadar Vekiller cevap vereceklerdir. Saracoğlu Şükrü B. de avde- tinde Fırka” grupunda' izahat vererek “azaları Parfa müzake- ratı hakkında tenvir edecektir. Mes'uliyet Hissi beşinde başlıyacak İstanbul ile Ankara arasndaki tayyare seferlerine ay başında bağ lanması mukarrerdi. Fakat tayya- eler için | İüzumu olan benzin memleketimizde mevcut olmadı. | Fından seferler 15 kânunusaniye tehir edilmiştir. Benzinin takas ve sulüne veya kontenjana madan ithali için Heyeti Vekile çakması beklenmek- » Lüzumu olan benzin Heye- ti Vekileden çıkacak karar üze- | rine satın almacaktır. Tayyarele- rin uçuş tecrübelerine bir hafta; kadar, muntazam seferlere de 15 kânunusani 1933 te başlanacak» tar. | Türkiyede hava servislerini tan zim ile meşgul olan M. Hals bir kaç gün evvel Ankara'dan şehri- İ mize gelmiştir. M. Hals ile refaka Recep Beyin mühim ! Amerikalı iki tinde bulunan iki ilot ve bir makinist Yeşilköyde bir hitabesi (ur vw RA, 29 (A.A) — Cüm- buryet Halk Eras ümmi | Madenciler tibi Kütahya mab'usu — Recep B. ie fendi Ankara Vilâyeti Cümhuri- Dün toplandı yet Halk Fırkası kongresi azaları şerefine verilen ziyafete aşağrda- Yeni ilan heyeti ki hitabeyi irat etmiştir: Muhterem arkadaşlar; lk ii Cümheriyet Halk Fırkasmın inti TE Ankara Vilâyet kongresini bugün intihap edirli vüzife başında çalışırken başka | (Madenciler birliği heyeti umumi yesi dün dördüncü “ıkıf handa top- toplanmalara nümüne olacak can lı bir çalışma halinde gördüm. Bu okları içti lanarak geçenlerde man devam etmişlerdir . Dünkü toplantıda evvelâ yeni se- Be dolayisile yeni idare heyetinin intihabı yapılmıştır. İntihap netice- sinde . Gümüşhane mebusu Edip Servet, Zonguldek o meb'usu Ragip, Cemubi Anadolu madenleri müdürü Haydar Mehmet, Baştaş şirketi mü dürü Orhan, Mühendis Reşit Os- man Beyler ekseriyet kazanmışlar- risinde görmekle ve neş'enize iş- tirak etmekle bahtiyarım. Arkadaşlarıma evvelâ şunu te- (Devamı 4 üncü sahifede) Tren niçin Geçikti?. Yolda bir adam ezil hiç bir bilgiye mlik'd kın büyük kanunlarından haberi yoktur.' Nebahet Hâmit H. raporunu ©- kuduktan sonra, muallim Abdül iâüf B. i mevzu üzerinde söz aldı ve söyleyeceklerini anlattı. | söz aldı, liselerde, teşrih, fiziyolo- Muallim Nebahat Hâmit H. Akıl hıfzıssıhhâsı cemiyeti ber üç ayda bir aktettiği umumi içti saat 17 tâ icap ettiğini söyledi. Aya mev. zu üzerinde Dr. Nami, Dr. Cevat Beyler ve diğer zevat söz söyledi- Neticede Fahrettin Kerim B. cemiyetin mesaisi ve idari | işler hakkında izahat verdikten sonra. dedi ki “Bütün söz alanlar hemen bir noktada ittifak ediyorlar. Oda gençlere bir bülüğ hufzıssıhbası tedrisi lüzumudur. k müderris, muallim ve içti. tirçok doktor ve muallimlerin söz aldıkları mü- hin bir mevzu vardı. Bu raporu muallim Nebahat Hâmit H. hazır- Işmiştı ve raporunu bizant okudu. | cinsi terbiyelerine ehemmiyet ve- | Birçol rilmemesi idi, Muallim Nebahet | doktorların hazır bulunduğu Hâmit H. bu milli fabrika, bu ümdeyi | afyon sahasında tahakkuk ettirecektir. ni Görü Şe Fabekama iaan olan ham maddeyi yetiştirmek ve gerek meşru ihracat için iktiza e- tahdit ve tespit olunacaktır. Afyon etrafındaki hazırlıklar henüz bitmiş değildir. Yakında bu hazırlıklar ikmal olunacak ve tat- a başlanacaktır. o Böylece, Türkiyem ehemmiyetli bir sat sahası en modern esaslara gö- re tanzim edilmiş — bukmacak ve bu tanzire işinden afyon etrafın daki ynelmilel | menfaat- di ve Ankara postası gecikti Dünkü Ankara posta, Önümüzdeki: ayın on! 10,25 te geleceği yerde,inat 1340 ta Haydarpaşa'ya muvaselât eyle- miştir, > gecikmenin sebebi, bir kaza dır. Tren, Gebze ile Tuzla'nrasm- irajdan geçer- ken, 70 yaşlarında bir sığır çoba- mı çiğnemiştir. Çoban, başı bir tarafta, vücudu bir tarafta parça- lanarak derhal terki hayat etmiş- tir. Gebze Müddeiumumisi hâdise- Di etmiş ve mahalli Me 20nl trenle şehrimize Gelmiştir. > Yapılan tahkikata göre, çob: Edip Servet ve Ragıp Beyler dır. Kâtibi umumiliğe © de yeniden Sadreddin Enver Bey intihap olun- muştur. Bundan sonra bazı zevat Dünkü içtimada teşkilâtın tevsiine Iktısat vekâleti nezdindeki teşebbüs lerin daha esaslı bir suretle takip edilmesine karar vermişlerdir. Ma denciler bu sene Türk madenlerinin inkişafını temin için kuvvetle çalı. şacaklardır....,,,| r Madenciler dünkü toplantıda İkti- sığırlar, hattan geçmiş, fakat sa- panı raya takılmıştır. Çoban, sa- nı kurtarmağa çalışmış ve tam ciler d — onda sia dönen lokemoti, | sat Vekili Celâl $u telgrafı fim altı kalmıştır. çekmişlerdir. akin İbrahimin, söylediğine | — IKTİSAT VEKİLİ CELAL göre, şayet sapan kurtulmuş ol- Beyefendiye madan kaza vuku bulsaydı kata- Ankara rm raydan çıkması ve birkaç va. | Bugün umumi içtimalarını akde dip veni idare heyetini intihap eden Türkiye Madenciler Birliği Muhte- rem Vekilleri Celâl Beyefendiye de- rin sayğı ve şükranlarını ars ve bu vesile ile yemi senesini candan tebrik eder ve bu yeni senenin mükaddes Gümkheriyetimiz ve sayğı değer Ve- gonun parçalanması muhakkak gibi idi. Trenin öğleden evvel Haydar- paşaya gelmesi mutat olduğu için Jokantalı vagonda fazla ekmek ve yemek bulunmuyordu. Bu yüz Mr trenin mahalli kazada durdu. İşleri o müdürlü. Öüne asaleten m . avi © Kemal B kü edilmiştir Zaman zaman yahın de- virlerin tarihini hatırla- tan büyük aşk ve dalis- silâ romanı Kemal Beyin tay ğu esnada acrkan yolcular yemek | kilimizin Itmda madenle- bulamamışlardır. rini için eylali ve oğurlu olmas bötün yürekten diler. a > TÜRKİYE MADENCİ- Hesap işleri LER BİRLİĞİ Mü idürlüğü ia İ Belediye hesap Yüksek meklepler ve wse ratebesi yürüyüş halinde Gençler dün tasarruf mitingi yaptılar Yüksek tahsil gençliği dün ateşli ve heye. canlı tezahüratta bulundu Tasarruf haftası münasebetile tanzim edilen programı ikmal çin dün Milli Türk Talebe birliği- Bin teşebbüsile o Darülfünun ve yüksek tahsil gençliği Darülfünun konferans salonunda bir & miting tertip etmiştir. . Mitinge saat 14,5 da İstiklâl marşı ile başlanmıştır. Müteakiben iktisat profesörlerin- den İbrahim Fazıl B. tarafından iktısat ve tasarrufa ait bir konfe- rans verilmiş, konfetsinsi muhte lif fakülte ve yüksek mekteplere mensup gençlerin heyecanlı hita- beleri takip etmiştir. Mitingde binlerce talebe, Darül fünun © profesörlerile daha birçok zevat hazır bulunmuştur. Konferans salonundaki mera- sim bittikten sonra saat 16,5 da muazzam bir kafile halinde. Be- yazıt, Divanyolu, Ankara caddesi öprü tarikile Taksime kadar gidilmiştir. Taksimde Cumhuriyet âbidesi önünde gene hital ç rat edilmiş ve tezahürata sükünet le nihayet verilmi Sanayiciler muafiye- tin iadesini istiyorlar Darülfünunda verilen #on feranslar dinleniyor Dün Âli iktısat meclisine gön. derilecek rapor konuşuldu ray çini fabrikası müdürü de fa: inkişaf bir kısm sas yün tehdidinin kizammnu öne sür iü. Bu oşnada Sanayi Birl mi kâtibi Nazmi Nuri iğ söle söze başladı: “ — Taksim gibi boş bir talim- hane meydanından yerden biter gibi niçin aparlıman (yükselir? Tüccar için bir namus lekesi, en büyük"korku olan iflâs | etmek, hattâ protesto edilmektir. Sermayedar elinde kalanı kıs men veya tamamen kaybetmemek için onu belki az nema © getiren, fakat emin olduğu taşa toprağa yatırıyor. Sanayicilerde, 1942 se- Besi nihayetinde biteceği kanunla tekit edilen teşviki sanayi kanu- pu muafiyetleri 1932 de kaldırıln niyet ve itimat büsbütün sar sıldı, dedikten sonra, sanayicile- rin gördüğü müşkülât saydı. ve dedi ki Eğer kontenjan almasaydı, bugün mevcut o müşkülât içinde Türkiyede faaliyete devam edebi- lecek bir fabrika bulunamazdı.” Bundan sonra içtimada bulunan Müderris Nizamettin Ali Bey söz aldı ve dedi kiz Müderris wızameddin Âlt 25. İstanbul sanayicileri dün Ti- caret Odasında bir içtima yaptı- lar. Bu içtimada Sanayi ve Maa- din Bankasına ait fabrikalar mü- dürleri'de hazır bulunuyordu. İç- tima Âli Iktısat meclisine gönde- rilecek rapor içindi. Kâzım Ziya Beyin riyaseti altnda © yapılan toplantıda evvelce fabrikatörler- den Fahri Bey söz aldı. Fahri B. sanayimizin içinde bulunduğu mevcut müşkülâtı saydıktan son- za bu müşkülâtn izalesi için lâ- Görüyorum ki ee yalnız menfi cephesi Tükümetin sanayi için aldığı ted ea birlerin yalnız menfi saydılar. Halbuki devam ve inkişafı (Devamı 5 inci sahitede)