12 Aralık 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Tarihi tefrika: 41 93 felâketleri ve Jgnatief Sadrazam duvarların kulağı olmasından — Paşa Hazretleri, bir ze- manlar devletin zâfı, inhitatı hakkında sözler söyleniyordu. Bunları söyleyenler gizli odala ra kapanırlar, gizli gizli dertle- şirlerdi. Bugün m geldi ki herkes ulu orta devle- tin zevalinden. izmihlâlinden bahsediyor. Hem de gizli kapak kı olarak değil, bayağı kahveha korkuyordu Dedi. Serasker, iki vezirin kendi reyine karşı birleştiklerini an- layımca, fazla ileri gitmedi. — Ne yapalım, o halde? rek yerine oturdu. Mitat Paşa. ne yapılacağı- nı tasarlamıştı: — Her şeyden evvel devle- nelerde bile bu sözler oluyor. | te kanuni bir idare lâzımdır. Dahilde, hariçte herkes devle- | Kanuni © idare timizin günleri sayılı olduğun- | âli dan bahisle ölümünü bekliyor. de (Babı. vasıtasile © Olur. 28 Ri idarelerin oOönüne Bunun dünyada ve ahrette mes | mek lâzumdir. ya Abdül. ulleri de, başta zatı samileri ol. | mecit devrinde mak üzere, biz. vükelâ takımı- ğu gibi, devlete ait kararlar, mes'ul yız. Buna çare bulmak, bu u-| vükelâ ( tarafmdan verilmeli, ğurda her fedakârlığı göze al- mak bize düşer, Dediler, Şirvani zade ürktü. Biri Ser- asker, diğeri sabık sadrazam o- İan, biri orduların, diğeri hal- kın sevgisini üzerinde toplyan bu iki paşadan âdeta korkardı. — Ne yapalım? Diye mırıldandı. Hüseyin Avni Paşa, Mah- mut Nedimin buyrultesile bir gün, Abdülüzizden öcünü alma ğa yemin etmişti. Fırsat bekli- > — Bu adam tahtta durduk- ça ne yapsak boştur! Aklını Mahmut Nedim çelmiş, fikrini saray karıları yemiştir. Bunu tahttan indirmek, veliahdı işba gina getirmek gerek!.. Diye açıkça içindekini orta- ya attı. Şirvani zade tirtir titriyor, sağına soluna bakıyordu. Oda- ru. eklerim beraber sadrazam du- varların kulağı olmasından kor kuyordu. Mitat Paşa, metanetini mu- hafaza ediyordu: Korkarım ki en sonu bu söze ro geleceğiz. Abdülâziz o ka dar şiddetli bir büyüklük delili ğine uğramıştır ki ıslahı pek güçtür; hemen hemen imkân- sızdır. Düşününüz: Bu adam adının kul mânasma gelen ilk cüz'ünü söyletmek istemez. Al laha kul olmayı bile kabul et- mez. Kendisine Sultan Aziz denmesini ister. Buadm da yalnız kendine mahsus olması hevesindedir. Aziz isminde ve) ka birine memuriyet fermanı al mak için bu ismin ya (İzzet), yahut (Üzeyr) gibi bir ada çev rilmesi lâzımgelmektedir. Bu nunla beraber, bizim borcu- muz. imkânım son derecesine kadar, Padişahı uyandırmağa şalışmaktır. dedi. kadar korkutmuştu ki Mitat Pa şayı ona nisbetle mutedil bulu- yordu. — Evet, evet, Mitat Paşayı tasdik üseyin Avm Paşa kö- ım, efendim, Daha ne Gkiyğ Geçen gün gene sizler anlatıyordunuz. Mı sıra verilen imtiyazlar üzerine Almanya imparatoru, İran şa- hmaz “Sen bir padişahın misafir- liğine gidiyorsun ki kendi elile kendi kolunu kesmiştir!” Demiş. İtibarı bu dereceye düşen bir padişah başta olunca biz ne yapsak faydası olamaz. Diye haykırdı. Şirvani zade, yerinde dura- miyotdu: — Aman, biraderi azizim, yavaş, maazallah bir duyan o- Tarsa. Diye söylenip duruyordu. ? Mitat Paşa, ara bulmağa ça eta: — Serasker Paşanın hakları var. Ancak bir memlekette bir hükümdarın hal'i o kadar ağır ve mühim bir iştir ki imkânm son derecelerine kadar çalış- madan bunu yapanları. ne ta- rib affeder, nede efkârı umu- miye,.. padişahın idaresi yalnız. Z lük etmelidir. Bu esaslar üzeri- ne birlâyiha kaleme alarak Meclisi vükelâdan geçirelim. Bunu bütün vükelânm imzalari le padişaha arzedelim, Padi- bunu kabul ederse febiha.. adığı takdirde beyetçe is- tifa eder, çekiliriz. ... Paşalar gittikten sonra Şir. yani zadede bir i & kavgası baş- ladı. Vicdanı ife kurnazlığı i akde ile duygumu, insa ile ih- tirası dövüşüyordu. Kendisi kabine reisi idi. Sad razamlığı hiç te ummazken Abdülüziz kendisine vermişti, Bundan dolayı padişaha min- neti vardı. Önce nefiye uğrayı- şını Mahmut Nedimin hilesi- ne hamlediyordu. Kabinesi içinde kendisi lar de Mi Paşa ie neyin ir üs Kek Başa idi; Sm; baslar bütün kabineyi ağır bir işe ee rüklemek istiyorlardı. Abdülâ. zize bir lâyiha verilecekti. Bu lâyiha da her şeyden evvel müstebit O hükümdarın kıskandığı mak içindi. e babadan bir melikâne alğimi e — Padişah değil miyim? İs- tediğimi yaparım. İşte hükümdarın disturu bu idi, ( Devamı var ) Rusya Japonya M. Karahanın cevabı ve yalan şayialar Japon Ajansı Şimbung Rengo va İngiliz Ajansı Revter, Sovyet Hükümetinin Sovyet arazisine gir miş olan Jeneral Su Pen Ven ve Bu haberlerin aslı ve esası yok “ Japanyanın Moskova Sefareti M. Amo müteaddit de- falar Japonya Hükümeti namına M. Karahana © müracaat ederek Jeneral ve askerleri. nin teslimi meselesini mevzuubahs etmişse “de M. Karahan Sovyet in bu husustaki bitara- fisini ileri sürmüş ve — Jeberel ve müracaati her defasında kat'ı su- rette Meni Jeneral Su Pen Venn Siyer LEE ie ve hafazaya alınmasma ve Jeneral askerlerin atini de kezalik kat'i surette red- dederek ( Jeneral ve (Ordusuna mensup askerlerin — istikbaldeki vaziyeti S. 8. C. |, inin dahili izle- rinden olduğunu ve o müzakere ğini beyan etmiştir. 3 Kadın tayyarecinin teşebbüsü LE CAPMAA, — Amy Melli. son, hareket etmiş olduğu mahalle dönmek üzere, İngiltere'ye müteve- chen saat 5 de havalanmıştır. AK 9 Deniz Silâhları Japonyanın teslihar| tın tahdidine dair teklifleri CENEVRE, 11 (A.A.) — Ja / ponyanın bahri teslihatın tahdidi se müteallik olan tekliflerinin metni neşredilmiştir. Bu teklifle. rin mükaddemesinde deniliyor ki, | bahri teslihatın li meselesi- | nin sisfetkârane bir surette halli | için her memleketin emniyet hissi | mi ihlâl etmemek makaadile o memleketlerin coğrafi vaziyetleri ni ve tâbi oldukları hususi ahval ve şerniti nazarı itibara almak i- cap eder. Japonyı li usul oi mak üzere şunları 1 — Aktedilecek itilâfların hatları, Amerika, İngiltere, İta Fransa ve Japonya arasında mü! kaddim müzakerata mevzu teşkil etmelidir. | i 2 — Bu itilaflar iki nevi olma- | lıdır: Umumi, hususi. 3 — Kuvvetli gemiler © (hattı İ Amerika filosu VAŞİNGTON, 11 (A.A.) —| İ da grevciler, Lowisians'ın demokrat meb'usu o- lan M. Lark Kr bir kanun lâ Tahrikât Elektrik Misi dinamitle berhava edildi MADRİT 11 (A.A.) — İapan- yanın muhtelif noktalarında içti- mai tahrikât artmaktadır. Oviodo ve Salamangue'de ilân edilmiş ©- lan grev hareketleri, yakındaki vi lâyetlere sirayet etmek üzeredir. yerlerde bir takım tahribat ığı ve bilhassa elektrik mer | inin dinamitle berhava edil diği haber verilmektedir. Sala- mangue'de sendikalist rücsadan bir çoğu tevkif edilmiştir. Gijon'- tramvay yollarını tahrip etmişlerdir. Komünistlerin tahrihâtr | ni MADRİT YL (A.A.) — Huesen? | : Komü lü cs şiddetli nutuklar söylenmiştir. Zabıta, hatipleri tevkif etmiştir. gişeleri düliünnüğa” yakiysffak ok: muşlard bir takım gruplar teşekkül etmiş, bunlar HARİCİ HABERLER Beşler konferansında İİ | Salya da İkabul etmiş oldu mümessilleri, ”, | olmuş olduğunu tevsik eden bir be- | #ahhüslar mama atideki o hüsusatı İektrik fabrikalarını ele geçirmiş ler ve şehri ziyasz bırakmışlar- dır. Zabıta, komünistleri yerlerin- den oynatmağa muvaffak olmuş- lardır. Arbedeler esnasında > İ ağı r olmulk üzere dört kişi yaka» lanmıştır. İtalyan hava nazı- rının seferi BERLİN, 11 AA. — İtalyan ha- va işleri nazırı M. Balbo, hali hazır. ; | leree nümayişçi müzaheret etmiştir. Ur ARUZ Almanya ile itilaf aktolundu.. Almanya tahdidi teslihat kon. feransına iştirak ediyor CENEVRE,11 A.A — 5 devlet murahhası, 5 saatlik celseden sonra mülâk o meseleler hakkında Fransa, Almanya ve İtalya bükü- metlerinin fikirlerine müracaat edil. imesine karar vermişlerdir. Bundan anlaşıldığına göre mükâ | lemelere devam edilecektir. Ve , bir alan formülü bulunmuş demek- | şetmek olması lâzım geleceğini be- İ yan etmi Bu prensip, tahdidi teslihat konferansının vâsıl olacağı meticeleri ve ittihaz edeceği kararla- rı ihtiva edecek olan mukavelename ile ifade edilecektir. | Bu beyanat, bütün devletlerin mü tekabilen silâhlarmı tahdit etmeleri keyfiyetinin mutasavver tahdidi tes Hihat mukavelenamesine derç ve tes- cil edilmesini istilzam eder. Böyle bir hukuk müsavatının tat biki usullerinin bilâhare konferans tarafından müzakere edilmesi tabii. dir, 2 — Bu beyanata istinaden OAK İ manya, tahdidi teslihat konferansın daki mevkiini işgale amade olduğu- İtilâf CENEVRE, ii A.A, — Almanya, | dün Cenevre'de tanzim edilmiş olan itilâfname ahkâmı kabul etmiştir. CENEVRE, 11 A.A. — Dün Ce- nevre'de tahdidi teslihata dair ola rak aktedilmi; olan. itilâfnameyi ndan 5 başlıca devlet bugün öğle vakti, Almanya ile itilâE hâsel amm metnini imzalamışlar Almanya, yo ve Amerikan mmu- bemen Cenevre'den ha- velet edeceklerdir, Tebliğ tebliğ verilmiştir. İ Cenevre'de 5 heyet arasında yapı lan mükâlemeler, bir itilâfa müncer olmuştur. M Mac Dönald, reis sıfatile, mu- | etmiyecek şekilde yapılacaktır. 4 — 5 devlet (Ameriken, | İ Fransa, Almanya ve İtalya), Devlet konforuna reisine iblâğa memur edil | emişi. 1 — İngiltere, Fransa ve | İtalya tahdidi teslihat konferansında reh-| yeniden tahdidat ya; ber hizmetini görmesi sanayiler | 15 bie takan tertii Fransa da15 kânunu- : evvel taksitini veriyor ' M.Herriot “kayıtsız ve şartsız tediyatta bulu. nulmamasını teklif edecek.. PARİS, A.A. — Meb'usan mec | tir. Kabine erkânı, Fransa'nın 15 lisi hariciye enci ki ssatten | kânumuevvel taksitini tediye etmesi fazla devam eden bir müzakereden | lâzım geldiği noktasında ittifak ot- sonra tali encümenin dün sabah ka- | mişlerdir. bul etmiş olduğu takriri 6 reye kar| OM. Herriot, yarın meb'usan mec- $1 20 rey ile kabul etmiştir. i Tediyattan imtina edilmesini ilti- zam eden eski bir takrir, âncak 5 rey topluyabilmiştir. Yarma kadar & M. iye encümeni de tali encüme- | Herriot ile birlikte lâzım olan metni nin takririni 4 reye karşı 25 rey ile | hazırlıyacaklardır. kabul etmiştir Bir heyet, bu kararı hemen OM Herriot'ya bildirmiştir. “ Borçlara yuha deyiniz, PARİS, EU A.A. — Kabinenin Fransa'nın eski aüitellerini pir düşmanlarından almadığını ö mecbur olmasını kabul etmekten im- tina eylemekte oldukları maktadır. Bu takrir, 1929 temmuzunda me- busan meclisi tarafından, ai tarifi sırasında, ittifak ile kabul edil miş olan ihtirazi kaydi hatırlatmak- tadır. Bu ihtirazi İeayit, — şöyle idi: “Amerika'ya yapılacak tediyat, mun hasıran Almanya'dan alman paralar la yapılmalıdır.” edilmiş olan fedakârlıkları da hatır- latmaletader, Heyetin teşebbüsüne, kon sokakta federasyon azasından olup O meb'u- san meclisi ve bariciye nezareti ö- nünden: “Borçlara yuha! Metelik vermeyi. | meye eşinin. niz!” sözlerile geçit resmi yapan yüz Hm geçidi hâdisesiz ol. Sa 215 de M Herriot ile M. tekrar kabine içtimama av det eylemişlerdir. “ Kayıtsız ve şarisız » nin kat'i bir karar ittihaz miş olduğunu ve İngiltere ile Fran sa arasında bu kabilden bir teşri ki mesai derpiş edebilmesi için ii İka mar sama yer er A.A, — Kabine, bu sa- | zar edilmesi lâzun geldiğini söyle bah mühim bir karar ittihaz etmiş. | miş idi. Fırka grupunda gö- rüşülen meseleler Çarşamba günkü içtimadan sonra kararlar neşredilecek ANKARA, 11 A.A. — Cümhuriyet Halk Fırkası Grupu Riyasetin den: Cümhuriyot Halk Fırkası grupu, bugün öğleden sonra (o Afyot meb'usu Ali Beyin riyasetinde toplandı Nafıa ve Hariciye Vekâletlerine ler hakkında Vekilleri ve muhtelif hatipleri dinledi. Ve 22 teşrinisaniden beri fırka grupu ile hükümetin devam eden karşılıklı müzakeresine nihayet verdi. İ Muhtelif mesail hakkında aza tarafından verilmiş olan takrirlet taç edilecek ve intihap olunan kararlar neşrolunacaktır. . Kanunsuz evlenmelerden doğan çocukların vaziyeti ANKARA, 11 (Telefonla) — Kanunu medeninin tatbikın- dan sorira kanunsuz evlenmelerden doğan çocukların nüfus kütü ğüne yazdırılmaları için Adliyede bir komisyonun yaptığı tetki- İ kat ikmal'edilmiş . rapor ve kanun projesi Heyeti Vekileye ve- rilmiştir, Projenin ihtiva ettiği esaslara yöre karı kocalık vazi- yetleri içinde doğmuş çocukların nesebi salih olarak tanılacaktır. Bu hak kanunu medeninin Türkiyede tatbik: gününden bu ka- nurun neşri tarihine kadar muteber bulunacaktır. Bundan başka bu vaziyette olanların ayrılma ve Şakar bozma hakkı hak- kı kadına verilmiştir. Bunun için de kanunun neşri tarihinden itibaren. üç ay mühlet kabul edilmiştir. Bundan sonra kanunsuz. evlenmelere mâni olmak için kanuna ağır ceza müeyyideleri konacaktır. Gayrimübadillerin bonoları daha yükselecektir ANKARA, 11 (Milliyet) - — Gayri mübadillerin ellerinde” bonoların i için ei alınan tetbirlerin Bu hususeta Milli Emlâk İâmata göre bonolar daha da z gibi gayrimübadil emlâki bulunan yerlerde satış devam edecektir. Yeniden mühim parçalar satışa çıkarılacaktır. Apartmanlar hakkında bir tefsir ANKARA, 11 (Milliyet) — Süleyman Sırrı B. (Yozgat) belediye vergi ve resimleri kanununun altıncı maddesinde mu- harrer mahaller arasmdaki apartıman kaydının alar olmak üzere yapılmış ve umuma açık mhilere münhsır olduğu halde apartı- man tarzında yapılmış ve sahibinin iskânma mahsus binanm inşa tarzı dolayısile apartıma kaydından bilistifade belediyece bunun da akar ile iki kat resme tâbi tutulduğu cihetle keyfiyetin vin yen bir takrir vermiştir. Doktorların kazanç vergisi ANKARA, 11 (Milliyet) — Bütçe encümenince kazanç lâyihası üzerinde tâli tetkikatı yapmak üzere ayrılan ko- tetkikatını ikmal ederek noktai nazarmı encimene bil- dirmiştir. Doktorların vaziyeti tesbit edilmektedir. Beyanname vermemeleri kendilerinden karine ile vergi alınması esası karar- İ aşmıştır. Çekirge ile mücadele kongresi ANKARA, 11 (Milliyet) — Bej oplanacak olan kirge ile eli oi hükümretimizi Devlet Şürası ve sından Süreyya, Ziraat Umum Müdürü Tevfik Beyler temsil edeceklerdir. Murahhaslarımız hareket etmişlerdir. Gümrük mütehassısı geliyor ANKARA, 11 (Milliyet) — Gümrük mütehassısı İstaribu- la hareket etmiştir. (Orada bir ay kalacaktır, Valilerin ça ANKARA, 11 (Milliyet) — Valilerin salâhiyetlerinin tevsii etrafmda Dahiliye Vekllelinde tetkikat yapılmaktadır. Umumi müfettişliğe vekâlet ANKARA, 11 ep tg İstanbul meb'usu intihap edi- Ten umumi müfettiş İbrahim Tali Beyin yerine vekâleten baş müşavir Fazlı Beyin tayini takarrür etmiştir. Türk Dili Tetkik cemiyeti MAA — T. ii D. Tetkik Cemiyeti Umumi Kâtipliğim sonraya zamanda gramer ve derleme toplanacak leşe” arma davam edecektir. > Kahirede Ingiliz fevkalâde komiserliğinin bahçesinde bir bomba patladı KAHİRE 11 (A.A.) — Kahiredeki İngiliz fevkalâde komi- serliğinin bahçesinde bir bomba patlamıştır. Bomba, maddi baz* zarar ve ziyanı mucip olmuştur. İnfiliktan kimse yaralanma” mıştar. Bir şaki daha imha edildi BALIKESİR, 11 (A.A.) — Beş ay evvel Balıkesir - Edr? mit yolunu soyanlardan olup o zamandan beri hali firarda bulu” san şaki Edirneli Mustafa, jandarma takip müfrezelerile vâki mü sademede ölü olarak yakalanmıştır. tasnif olunarak çarşamba günü toplanacak olan fırka grupunda im | Meb SELEN ra N-gui