9 Aralık 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

— Hoşgeldin! Dese bir türlü. demese bir tür- lü idi. Mitat Paşa yanına gelmiş dil | döküyordu: | — Bu zahmetinize çok imi” | nettar oldum, mirim, Hüda br | lir, kendim gelip hâkipaya ye İ sürmek isterdim. Buralara dar yorulmanıza gönlümüz ce- © vaz vermez. Diye söylenerek Hafız Meh met Beyden bir haber bekliyor du Abdülâzizin mabeyincisinin içinden, birdenbire, birşey doğ du. İğilerek Mitat Paşanın kulağına birkaç söz £ söyledi. Herkes, Hafız Mehmet Beyin Padi namına P: a bildirliği kanan Hall » omabeyinei, Mitat Paşaya: — Paşa Hazretleri. bende- niz buraya kendiliğimden gek dim. , Kimseye bir şey belli et- “sa nefyetmek ister. Efendimizi az daha kandıracaktı. Demişti, ».. Mitat Paşa, Topkapı dışr daki anime vardığı zaman biraz rahatlaştı. e Daha yolda Ahmet Hulüsi Efendi, Köse Raif Efendi, Ebuzziya Tevfik © Bey olup bitenlerden haber ver mişlerdi. Paşa. memleketin be — natief'in Mahmut Nedime akıl hocalığı ettiği, Tuna ve Bosna Vilâyetlerinin ğı, > Eksarhlığın tanındığı ha- © berleri, Rumeliyi pek iyi tanı- © yan Mitat Paşayı çok üzüyor odu. Rusların yıllardanberi Is- — lavlık propagandası yaparak a- yal ğa çalıştığı Her- seklilerle Bulgrların artık ge mi azıya aldıklarını. bunada © Babı kapı açtığı gözünün > deydi. — Bu herif sizi de burada ra R Paşam. Aman, — gözünüzü dört açın. O sizi bir tarafa atmadan,siz inşallah onu gündeden atlatırsınız. Mitat Paşaya hoşgeldine ge İenlerin yüzde sekseni nu söylüyorlardı. © Vezir barakmıyan Mahmut Ne- © dimin. Mitet Paşa gibi millet — sevgilisi kesilmiş bir adamı tut mıyaçağı besbelli idi. : .. Birkiiğ gün sonra Mürat Bey | Mitat Paşaya geldi. Genç Kaf- syalmın cekiden Paşa İle se — kı bir tanışması yoktu. Fakat - karşılama günü Hafız Mehmet Beye herkesin içinde söylediği © sözi > erdi. Sabık Bağdat Valisi Şir- o vani Zade gi rami bir çocu ğu sayrlan t Bey: Güler ie, e, m a vu Ber İdin A rel Paşam, birkaç hususi 2ö Dedi. Mitat Paşa ctrafma i no bii ni tecili NE 'der- lüya ğini anlıyordu. İg- | Mitat Paşaya yetiştirmiş. | 93 felâketleri ve İgnatief Mitat Pş. konağına vardığı zaman biraz rahatlaşti | bakındı. Oradaki bir iki mis | | ! © Geçen hafta oldukça ehemmi- yetli hâdiselerle dolu idi: İngiltere fir, bamun üzerine izim alıp çık- | tılar. Yaşlı vezir ile genç Kaf- kaslı yalnız kaldılar. O zaman Murat Bey anlet- ta: Hafız Mehmet Bey kendisi ni çağırtmış. Mahmut Nedim Paşanın Mitat Paşayı Edirne- ye tayin ettireceğini, Padişahın tereddüt içinde bulunduğunu söylemiş, Mitat Paşanm bir ve sile bulup hakipaye yüz sürerek | Padişaha hakikati © anlatması nasihatini vermiş! Bu haber, sabık Bağdat Va- lisini canlı Mahmut Nedim Paşa, Mitat Paşanın gelişinden şüphelen- mişti, Bukadar adamı den attığı halde, bu Balkanlı; mı yenilecekti? Bağdattan is! üzerine Padişaha, — Efendimizden para esir- ger, Bunun ii için Bağdattan isti — Artık, yeter. Bize devlet- te vezir kalmadı, diyecekler, Sözü ile er 'y iradesi (o ver- mekten geri durmuştu. Nihayet, güç belâ ile Mah- mut Nedim. Efendisini bir tec- rübeye kandırdı: Mitat Paşayı Edirneye tayin edeceklerdi. E- ğer sadıksa, yüreğinde bir bo- velinimetin bu meydana çıkardı. Abdülüziz, iradeyi verdi: Bağdat valisi sabık devletlö Mitat Paşa Kâzreleri Edirne vilâyeti celilesine tayin buyu- ruluyordu. Mitat Paşa, boş bulunsay- dı, bu manevra ile Mahmut Ne dimin tuzağına tutulabilirdi. Fakat bunca zaman devlet iş- lerinde yoğrulmuş olan Mitat Paşanın da ince marifetleri var dan, Edirnede hizmete muvaf- fak olamıyacağından bahset miş. affını lâtfünden beklediği- mi söylemişti. Artık Mitat Pa şanın nankörlüğü meydana çı- kacak diye etekleri zil çala- rak padişaha bu haberi veren Mahmut Nedim, saraydan çı- kar çıkmaz, hafız Mehmet Bey gelmiş, — Mitat Paşa kulları Edir. "ne vilâyetine tayirinden dola- yı hakipaye şükranlarını arza geldi. Diye haber vermişti. Biribi- haberlerden şaşı- in doğrusunu anlamak için Mitat Paşayı hur yerde padişalıma hizmete ber zaman hazır olduğunu söyled Tuna, Bosna, Bağdat (o ahı VASHINGTON. 8. A.A, — Amerikanın cevabi dün ak- sam İngiliz sefirine (tevdi edilmiş. tir Muhteviyatı neşredilmemişse de Amerika hükümet erkânmin ahiren veki olan beyanatına tevafuk et sekte olduğu tahmin edilmektedir. Malüm olduğu veçhile Amerika hükümeti erkânı, o Amerikanın 15 Künummevvelde tediyatta bulunması na intizar etmekte olduğunu, borç lara ait itilâfnameleri | tâdil etmek hakkosm münhasıran Arserikaya sit bulunduğunu ve M. Hoover'i lar meselesini tetkike memur bir or ganizm ihdasını kongreye tavsiye © deceğini beyan etmişler idi. Nev-York Timas'in Vashington muhabirine nazaran, Amerikanın ce vabı 15 Künunuevevide tediyat pıldığı tekdirde borçlar meselesi yeniden tetkiki ümidi mevcut taktır. Fakat bu bir, «iktidar waitlerde bulunabileceğini izah memektedir. Beyanatmın sıhhatine itimat olu- san ayni muhabir, notanın kambi- yo müşkülütma müteallik yeni hiç bir hal sureti teklif etmemekte ve! hiçbir cevap istememekte olduğunu | ilâve VASHINGTON, 8. A.A. Kongrede harp borçları meselesine lik müzakereler cümhuriyetçi Dal M. Treadvay tarafın- dan açılmıştır. Mümaileyh, kongrenin — borçlara müteallik ilâfları değiştirmeği kati yen tasavı mecnkte — olduğumu beyan etmişi Kongre âzasının haltı hareketleri hakındaki mütalcalarını telgrafla ga #etesine bildiren bir muhabir, kong. fe âzasının borçlar meselesini anla- yarak tetkik cimelerini ümit etmek ' doğru olamıyacağını çünkü bu me. seleyi özâdan ancak bir kaçının am- ladığını diğerlerinin anlamağa | ça- lıştıldarımı ve hatta bazılarının anla- | mağe bile hatırlarına getirmedille. rin bildirmektedir. M. Herrlot: “para vere- Jim,, derse PARİS, 8. A. A. — Parlimento, borçlar meselesi hakkindaki mel ti çoktam taayyün etmiştir. Dün parilmmmts Bölelerinde Lema! retli münakaşalar olmuştur. Hükü- met, başka türlü hareket etmesi im- im olmadığından, tediye hususun 'da itimat meselesini ileri sürererek ve 500 den fazla tahmin olunan bir ekseriyet tarafından düşürülecektir. Böyle bir nümayiş, ne M. Herriot | nun ne de hükümetin nüfuzunu ihlâl edecek mahiyette değildir. Bilâkis... Tediyata kösem olan efkârı umumi” siği esaslı malümat ver- N Bunlar maruzat kılığı altında Ml, Nedimin Şe dişaha söylediklerini yıkan in- ce hesaplı sözlerdi. Abdülâziz bir taraftan her emrine boyun | tir: her hevesine hizmet e . İeğen, , | den Nedimi tutmak istiyon ö- ini | te taraftan işlerin günden güne bozulduğunu görüyordu. Mitat Paşanın irce düşünülmüş söz- leri, padişahı galeyana getirdi. ( Devamı var ) buluyorlar. Kongre azası ve borçlar») yeti olmadığımı İz kabral etmiyorlar. Fransanın iddialarını daha çürük HARİCİ HABERLER “Amerika para isteyor nota istemiyor Fransada da hükümeti para vermek isterse devirecekler yenin iradesinin bir ifadesi olacak- tar, duğu halde parlâmentomun muhalif kırarı karşısında kalmış olduğunu beyan edebilecektir. Pariğyento, M. Herriot'ya karşı tevi vi göstermekle £ beraber, ona #ifFar geldiği zaman memleket Bamına söz söylemek çaresini vere- cektir Fakat başka bir temayül daha var- dır. Hükümet, 15 Kânunsevvel va- desi için 500 milyon frankı Bank de Frans'a ayrı bir hesap açmak sure- öyle tevdi eylemek formükü üzerin- de bir ekseriyet toplaması da muhte meldir. Maamafih, bu usul, borçluların - | müşterek bir cephe teşkil etmelerini müstelzimdir. Bu müşterek cephe vücuda getirildiği takdirde meclis. Amerika ile borçluları arasında kat'i bir hal süreti elde etmek üzere mü- - | zakeratın açılmasına intizaren borç kılara tekabül eden mebaliğin ban- kaya yatırılması kabul ir. Fransız - İngiliz imükâ- lemeleri bitti PARİS, 8, A. A. — Pnrisde Fran- * ve İngiliz nazırları arasında saat İ 10 da başlayan mükâlemeler saat İ 1430 da bitmiştir. Sant 14,40 da hariciye mazareti gr tebliği neşretmi. i İki ükümet gi ve Fransa | umumiyelerinin bugünkü va şiyetni karll seret öl etmiş” İ “Pek dikketli hir enretie yapılan | e fikir teatisinde iki hükümet ma- zrlar Latsanne itilâflarına nazaran mensup oldukları hükümetlerin va- ziyet eden inceye düşünmüş İler ve birici könunun 15 inci günü | ödenmesi lâzrm gelen taksit mese lesinin ortaya çıkardığı zorluklar hakkında tetkikatta bulunmuşlar. dar, İki hükümet nazırları bu bususta serbestii hareketlerini ileride tayin etmek hakkını muhafaza eyledikleri- ni beyan etmekle ( beraber bütün dünyanm iktisat sahasında canlam- masmı ve kalkınmasını kolaylaştıra» cak tedbirleri ve çareleri elde etmek hususunda beynelmilel teşriki mesai ye matuf gayretler dahilinde çalış makta devam etmeği | ayni suretle .Karar bugün belli olacak PARİS, 8. A, A, — M Heriot, | meb'usan ve âyan meclisleri maliye ve hariciye encümenleri reisleri ve M. Laval ilk görüştüğü esnada 15 kânunuevvel vadesi meselesinin bü- ii, beynelmilel ve parlimam- ter cepheleri gözden geçirilmiştir. İ iki saat devam eden içtimam hi. tanında, M. Malvy, M. Herriot'nun parlâmento encümenlerine cuma ve. ya cumartesi günü gideceğini söy. | Jemiştir. Meb'usanda meselenin pazartesi ve hatta daha sonra müzakere edil. mesine ihtimal M. François Albert, M. Malvy'nin beyanatını teyit etmiştir. Hükümetin tasavvurları ne mer- kezde olduğuna dair sorulan bir sün e cevaben M. Albert, şöyle demiş. Hemliz birşey tesbit edilesemiştir. EZ ger, Şök rlere PA tün mil Amerikan nolasında neler var? VASHİNGTON, BAA—A “nn İl e vermiş oldu. ğu cevap, henüz & neşredilmemişti M. Herriot , tekrar iş başına ge- | lebilecek ve tediye arzusunda bulun- | Meclisin kabul edeceği şüphelidir. Borçların tediyesine bir hafta kal- maştır. Eğer bu hafta zarfında bir y A Devlet- Hz Jopılamazız, Avrupa | Bir esas Bulundu Yalnız Almanların cevabı bekleniyor CENEVRE, 8, A. A, — Beş der let marahhaslarının o Norman Devis İ plânmun tetkikin tehir etmek hasu- sunda mutabık kalış oldukları teey * yöt etmektedir. Son mükâlemeler esnasında İngil ere, İtalya, Amerika ve Fransa mu- tecrit edilmiş olan diğer bütün mil- | letlere müsavi emmü selâmet temin eden beynelmilel bir rejim dahilinde teslihat sahasında hukuk | müsavatı temin etmek olduğu” hususunda mu tabeke kanl Almanya, M. Von Neurath'ı konfe ransa iştiralee mezun kıldığı takdir. de müzakerata bu otasa rmüsteniden başlanılacaktır. > Berlinin cevabı bugün bekleniyor. Trotzky İtalyada Vapur veya trenle geleceği henüz malüm değil MARSİLYA, 8. A. A. — Troçki ile yanındakiler. İtalya hükümetince | verilmiş mürande üzerine saat 18,30 da şimendiferle Vintmille'e hareket etmiştir. TÖRİNO, & A. A. — Troçki, saal 00,15 de Marsilyadan » buraya gelmiştir. Her türlü beyanatta bu. mmaktam i: doğru yoluna devam edecektir. Milanoya mı gide- değini yoksa Catane, Atina ve İs- in müteveccihen vapura un: bi- İ meccğini bilmemektedir. İ ĞENEVE BA A Troçki İ Ceneve'ye gelmiştir. Bir saat sonra evvelâ Milano'ya ve daha sonra Ve- nedik'e gitmek üzere Ceneveden ha- veket etmiştir. Troçki, Venedik'te vapura bine cek İstanbul'a dönecektir. Atinada grev bitti ATİNA, 8 A.A. — Grevciler, tekrar e e başlamalı karar ver mişlerdi Apskiiülnkkün PARİS, 8 A.A. — Arnavutluk İ sefareti, iki teşri intihabat dolayı İ sile Evangheli kabinesinin istifa etmiş olduğunu bildirmektedir. İran, İngiltereye cevap verdi LONDRA, 8 A.A. — İngiltere hükümetinin Anglo Persan Oil im tiyazınm feshedilmemiş olduğuna dair alarak İranın verdiği cevabı tebellüğ etmiş olduğu resmen ha- ber verilmektedir. m Mançurya ihtilafında noktai nazarımız Cemal Hüsnü B. Türkiyenin bu ihtilfın hallinde ne düşündüğünü anlattı.. CENEVRE, 8 (A.A) Milletler Cemiyeti büyük mec lisinde yapılmakta olan umumi müzakerede söz alar Türkiye mümessili. mevcut misaklar shkâmma riayet edilmesi de olduğunu açıkta beyan etmi Türkiye mümes: yeti misakına ve bu ihtilâfla alâkadar iki tarafım lâyıkı veçhile kavramılmış menfaatlerine uygun bir surette halledileceği ümi- dinde olduğunu da söylemiştir. M. Matsuoka'nın bir müdahalesinden sonra Canada murah- hasr, beyanatta bulunarak Japonya'nın noktai nazarı lehinde bulunduğunu açıkça ifade etmiş ve büyük meclisten her türlü uzlaşma çarelerine baş vurmasını istemiştir, Muhtelit encümenin mazbatası ANKARA, 8 (Milliyet) — Muhtelit encümenin mazbat, meb'uslara tevzi edilmiştir. Mazbata cumartesi günü heyeti umumiyede müzakere edilecektir. Malül gazilere yardım KONYA, 8 (A.A.) — Malül gaziler cemiyeti Konya mm- taka merkezi tarafından şehrimizdeki harp malöllerine birer kat kışlık elbise yaptırılacak ve merkeze merbut köylerdekile- re de tohumluk zahire tevzi edilecektir. M. Rooseveldin bir makalesi LONDRA, 8 (A.A.) — Evenimg Standad gene M. Rooseveldin borçlar hakkında bir makalesini M. Rooseveld borçlu devetlerin Amerikaya borçlarını de “| meleri lâzım geldiğini yazdıktan diy, e ini sonra diyor kiz lularımıza imkân nisbetinde yardım etmemiz bittabi i | lâzımdır, Fekat, borçların ilgatı ne ameli venede şerefli bir seydir." Beynelmilel çekirge mücadelesi ANKARA, 8 (A.A.) — 15 birinci kânunda Beyrutta bey- nelmilel çekirge mücadele komitesine hükümetimiz namma Devlet şürası arasından ve haşerat mütehassısılarından Süreyya ve Ziraat Umum Müdürü Tevfik Beyler iştirak edeceklerdir. Murahhaslarımız yakında Suriyeye gideceklerdir. Dünkü meclis müzakeratı ANKARA,S (A.A.) — B.M. Meclisi bugün Reis Vekili Re fet Beyin riyasetinde toplanmıştır. İttihaz olunan bir karara sit arzuhal encümeni mazbatası adliye encümeninin talebi /i- zerine mezkür encümene Giresun meb'usu Hakkı Tarık Beyin, 60 istida üzerine ar zuhal encümenince ittihaz olunan 388 mumaralı kararın umumi beyette müzakeresine dair olan takriri hakkındaki arzuhal en- cümeni mazbatası ve Türkiye Cümhuriyeti ile Polonya rasmda mün'akit ticaret ve seyrisefain mukavelenamesinin tas- dikine ait hariciye ve iktısat encümenleri mazbatalarmın alâ- kadar vekillerin huzuru ile müzakeresi takarrür etmiş ve ruz- namede müzakere edilecek başka madde bulunmadığı cihetle cumartesi günü toplanmak üzere dağılmıştır. Türkdili Tetkik cemiyetinde lügat kolunun faaliyeti ANKARA, 8 (A.A.) — Türk Dili Tetkik Cemiyeti Umu- mi Kâtipliğinden: İyi malümat almakta olan mehafile Göre, bu notada şöyle denilmekte ol duğu söyleniyor: 15 Kânunnevvel va lele paraların tediye edğ- İlla inik kongre, 3 —'M. Hoover, kongreye mesele a IN. etmekten arc rine Vot ppapün'in istifa ettiği ma” vaffak olamayınca Merkez Fırkası Reisi Haaş'a teklif etti. O da Par- T.D.T. C. umumi merkez heyeti. umumi kâtip Ruşen Eş- ret Beyin reisliği altında toplanarak idare işleri ve gelen mek- tuplar hakkinda karar alınmıştır. Umumü merkez heyetinin her hafta pazar ve çarşamba günleri saat 14.30 da toplanması, lâzım olursa ayrıca bir üçüncü toplanma yapılması da kararlaştırılmıştır. Yalnız önümüzdeki pazar günü bu seferlik olarak saat onda başlıyan uzun bir toplanma iktar. si kolu tarafından hazırlanan kararan gösterir mad- deler konulmuş ve umumiyet tibarile karar altına alınmıştı dare edebiliyor. Kuvvet ve salâhi- * lümdur. Reisicümhur bu istifa üze “| yet gehişse, bunun tevdi- rme hükümet teşkili (© vazifesini inde o derece itina termek lâ- Hitler'e tevdi etmişti. Hitler mu- | zımdır. Von Schlei esasen memlekette belli başlı bir siyasi lehin- | Japon ihtilâfının Milletler cemi Elhâsıl ajans haberleri tarafın. İleri dan mukni ve müdellel ei tek yi in Zİ Uyar büker siyle kinle; | Gcm siri leşivarmb in lar da Amerika Meclisi ve Ameri Bu notaların metinleri gelmiş- tir. Dikkatle okuduktan sonra şu neticeye varmak-lâzımdır ki şim- diye kadar söylenmedik — bir söz söylemiyorlar. Esasen bu borçlar meselesi hakkmda © söylenmedik bir söz de kalmadı ki... İngiltere 15 kânunuevvel . taksitlerinin ne- den tecil edilmesi lâzmgeldiğine on sebep gösteriyor. Fakat bu se- beplerin hepsi de evvelce münaka şa edilmiş ve Amerikalılar tarafın- dan cevap verilmiştir. Meselâ borç ların tamirata bağlı olduğu tekrar iddia ediliyor ki Amerikalılar bu- nu kabul etmiyorlar, Tamirat Al- manyaya tahmil edilen o cezadır. Burlar karzan alınan paradır di- yorlar, Taksitlerin tediyesile bey- nelmilel iktısadi vaziyet alt üst o» lacaktır yen itibar etmi- lar, ka efkârı üzerine bir tesir y: mıştır. Okadar ki Amerikâ ia metinin bu ikinci notalara vermek lüzumunu bile Sele ği bildirilmektedir. Malümdur ki bu borçlar mese- lesinde tecil veya tenzile salâhiyet- tar olan yöğüne merci o Amerika Meclisidir. Meclis, Amerika Cum hur Reisinin bu noktada Avrupa Devletlerine hiç bir müsaadekârlik ta bulunmaması hakkında bir. ka- rar vel en sonra tatili faali; Sisal Dineeeeleyl aylarleli Hoover'in elleri bağlıdır. m Meclis hafta arası denim. Bu. Hoover zamanında Mi aktedeceği son içtima dale Hoover, Meclise hitaben yazdığı mutat beyannamede borçların teci- lini tavsiye etmemektedir. Ve esa- böyle bir. bulunsa da | tine düşecekleri şüphesizdir. Yal- nız İtalya tediye edeceğini bildir- miştir. İngilterede de eğer 15 kâ- Di küçük devletlere gelince; on lar hakikaten âciz rından te lacağız. ... Almanyada Reisicümhur Hin- denburg, bir hafta on gün, Von Papen ile Von Schleicher arasında tereddüt ettikten sonra nihayet hü lâmentoda ekseriyet temin edemi- yeceğini m artık bir Cüm- hur Kabinesinin teşkili za- lirdi; Von Papen ve Von Schlei- cher, Hindenbarg'un Von < Papen'e | diünyanm hiçbir yerinde normal mütemayil olduğu sarihtir. Bu, zamanlarda bir adama bu (derece birtakım endişelerden doğuyor.Bir | vâsi salâhiyet verildiği o görülme defa Reisicümhurun Von Papen'e hakikaten itimadı vardır. Saniyen hükümet reisliğimi filen askerin başında da bulunan bir adama tev- di etmekten çekinmekte idi, Hin- danbara 85 88 ya seyit. Bir acak olursa, Hükâ- sında toplamış olacaktır. yada rar) miş olacaktır. Devlet Reisi, Hükü- ser reisi, milli müdafaa (nazırı, başkımandan, Prusya Başvekili.... Almanyada kuvvet ve salâhiyet na mına ne varsa Von Schleicher şah- İşte bu mülâhazalara binaendi ki Hindenburg. yeni başvekile hü- kümet teşkili vazifesini tevdi eder” pata vasiyeti çök saplı. Sabi pen'in vaziyeti za k Başvekil, | TEE iz JESEEE