3 Aralık 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Tarihi tefrika: 32 93 felâketleri ve Ele geçen her paradan padişa. Ignatief ha aslan payı ayrılıyordu Böyle bir zamanda gözlerini yuman Âli Paşanın yerine Ab- dülâziz, Bahriye Nazırı Mah- mut Nedim Paşayı Sadrazam yapmıştı, Eski devlet adam- larından Âli, Fuat, Mustafa Na | ü ili, Kabrıslı Mehmet Paşalar ar tık dünyada değildi. Fakat mü tercim Rüştü, o Şirvani Zade Rüştü, Hüseyin Avni Paşalar r. Tuna e ar san kezanan o Mitat işi Bağdatta idi. Bunlar dururken Mahmut Nedimi Sadrazam yap manm sebebi meydanydı: Mahmut Nedim Paşa, Bah- riye Nazırı iken Abdülüâzize ve Anasına sokulmak için elinden geleni ardına koymamıştı, Eski fevaidi Osmaniye vapurlarmın admı idarei Aziziye (koymuş. bunların masraflarmı bahriye bütçesinden ödemiş, iratlarını Padişahın hazinesine vermiş- ti. Ereğli madenlerinin de masraflarını devlet bütçesi ö- Abdülhamidin ikinci mabeyim cisi merhum Nuri Paşadır. A- sıl makalenizin ruhu olan Nuri Bey 1321 senesinde Yakacıkta inde irtihal eden ahrar ricalinden, niyye komiseri vüzeradan Yu- suf Paşa Zade Nuri Bey mer humdur. Elyevm bir o Maliye wütehassısı olan mahdumları Yusuf Münür Beyefendi de mül ga Kiye meş Meclisi idare nin ilk müessisleri | arasm- daydı. Londrada Ziya Paşa ve Namık Kemal © merhumlarla (Hürriyet) gazetesini çıkarmış lardı. Sadrazam Âli şanı iki ay evvel İstanbulda Van diyecek, iradı gene hazinei has | daşi saya gidecekti, Bundan başka Mahmut Nedim Paşa, eline dü- | beri şen her paradan Padişaha, Va- hide Sultana aslanpayları ayı- rırdı. İşte bu “kulluk” lar, açgöz- | idi. lü saray kadınlarını, onların ba, şmdaki şımarık Valide Sultanı hep Mahmut Nedimci etmişti. Mahmut Nedim Paşa, bun- ca zamandir umup Sadrazamlığı elde edince, bunu kimseye kaptırmıyarak elinde tutabilmek çarelerini aramağa başladı. Kendisini iki | kuvvet devirebilirdi: Biri, Padişah ve ona sözgeçiren saray kadınları; ötede de harici bir felâketti, Pa dişahm, anasmın, saray kadım- larının ağızlarını altın anahtar | açardı.Bunun için Mahmet Ne dim Paşa, saraya istediği ka- dar para yetiştirmeyi er büyük börc saya, Öteyandan Fransa devril- dikten, İngiltere Şark işlerin- den uzaklaştıktan sonra, Türki ye, Rusyaya karşı (o yalnız kal mış demekti. Avusturya 1866 da yediği dayaktan sonra kr- mıldıyacak halde değildi. Al- manya Rusyaya (sıkı sıkıya bağlıvdi.Bunun için Türkiye. ye kalan tek ütekiş yolu Rus yı va dalkavukluk etmekti, Ab- dülâzize kavuk salladığı gibi, Mahmut Nedim Paşa, Den Çarınm İstanbulda Elçisi olan İgnati?”'e de kavuk sallıyordu. Sarayla Rusya (o sefaretini hosnut ettikten sonra, alt tara" fında düşünecek bir şey yoktu. İste tarihte Nedimof diye a- ıle» Mahzut Nedim Paşanm politikası bu idi. 5 ». Bir düzeltme Jön - Türklerden © bahseden son parçalarımız hakkında M. N. imzasile gi epi aldık. Bu mektupta, Jön - Türkler Cemiye- tinin ilk toplanışında hazır bulu nan ve kendisine 1 numara düş tüğü isin bir müddet Cemiyetin Reisi sayılan Nuri Bey hakkında bir hasiyemizde söylenen bir söz düzeliilmekte, bu vesile ile birta- kım da tarihi malümat verilmek. tedir. Biz, tefrikamızda tarihten ve olmuş vak'alardan ayrılmamakla beraber, vak'alara bir roman çeğ- üdebadan ve bölâ Tütün İnhisar Hükümeti Se- “Reşat Bey de Kudüs Mu- tasa mazulen ve menzulen İstanbulda vefat e- den Reşat Paşa merhumdur ki Yeni Osmanlılar Cemiyetinin ilk müessislerinden bulunuyor- du. Ziya Paşa merhum Adana Valisi iken Reşat Bey mutasar r#lıkla müşarünileyhin refi tinde bulunmuş ve irtihi kadar eski refik ve âmirine hi met ve muhabbet göstermiştir. Bulgaristan komiserliğinde bu merhumun da | “Suphi Paşa Zade Ayetullah B. merhum; o zaman Erzurum mektwpçuluğu ile İstanbuldan çıkarılmıştı, Müşarünileyh Rus uharebesine gönüllü olarak iş tirak etmişti. Bu sırada tifodan 1294 te (Tercan) kazasında ve fat etti. Orada Selçuki Mama Sultanın türbesi | hatiresinde metfundur, “Osmanlı İmperatorluğu- Dun ilk Maarif Nazırı olan Ab- durrahman Sami Paşadır. Mah dumu Suphi Paşanın da maa- rif, maliye, ticaret ve mütend- dit defa Evkaf Nazırlıkları var dır. Müşarünileyhin hini vefa- tında (22) evlâdı berhayat idi. Ilk oğlu Ayetullah Bey mer- humdur. Son oğlu da — şimdi Bükreş Sefirimiz olan Har'dul. lah Suphi Beyefendidir. “Abdurrahman 5. nın Suphi Paşadan manada Ab- Galip ve Sezai Beylerle Ne- cip Paşa namlarında değerli, meziyetli, hürriyetperver sekiz erkek evlâdı ve dört te kerime- si vardı. Halim Bey o merhum Adliye Nezaretinde bulunmuş, Ayandandı. “Hasan Bey merhum Elâziz ve Basra Valiliklerinde bulun- ga Şürayi Devlet mil iresi azası idi, Galip ve Baki Beyler Şârayi Devlet aza- sından olup erbabı kalemden i- diler, Necip Paşa damat ve er- babı irfan ve kalemden idi. Bu hanedanın yegâne kalan evlâdı Beyefendinin (Hâdisatı Huku- olduğu | Beyefendnin (Hâdisatı Huku- “Muhterem (Milliyet) ga- zetesinde intişar im — tarihi makalelerinizi memnuni- yetle okuyorum. o Müstefit ve müstefiz olmakla li müteşek. kirim. Ancak (22) ii tefrikada ismi geçen ve el Buyurulan vak'aya iştirak eden Nuri Bey Paşa olmamış ve A- yanda da bulunmamıştır. Paşa olan ve Ayanda bulunan ikinci kiye) sinde bu zattan bahsolun maktadır. “Yeni Osmanlılar Cemiye- dımız merhum ve mağfur Ab” durrahman Şeref Beyefendinin. (Tarih Musahabeleri) nam e- serinde haylı tafsilât vardır. erleri tavzihi mesele ve hakikat zımnında şu perişan satırları arz ve tahajide müte- casirim. Islahile gazeteye der- ci muhterem ve güzide muhar- ririnin reyine bağlıdır. Hürmet li Paşayı is- | tihlâf eden Mahmut Nedim Pa | bi sukutundan | Tunmuş olan şair Ali Ferruh B. | dülhalim, Hasan Baki, Hüdai, HARİCİ HABERLER Schleicher kabineyi teşkil ediyor Başvekil Milli Müdafaa Nazır. lığını da muhafaza edecek BERLİN, 2. A. A. — Mülli müde faa nazırı Sehleleher, cümhur reisi | tarafından yeni kabineyi me maç eğümiğür. Mümaileyhn ba teki 6 kabul eylemiş! BERLİN. 2. A A. — Volff ajan. «e malümattar bir monbadan şunları öğrenmiştir: Yeni kabineye kimler dahil olaca | ğı henüz malüm değildir. denburga pek ağır gelmiştir. Bunun için ancak uzun müddet düşündük- ten sonradır ki Hindenburg buna ra- zi olmuştur. Mülâkatta reisicümbur | Papen hükümeti tarafından başa çı karılan işlerden dolayi fon Papeve| teşekkürlerini Reichtag ile bir ihtilâf zuhuruna a caba ne yolda mumanaat (edileceği meselesi Almanyada pek büyük bir Beşler dün Toplanamadı Alman buhrannın neticesi bekleniyor L PARİS, 2. A.A. — M. Herriot, hü um gördüğü takdirde Cenevreye cuma akşamı gitmeğe karar vermiş. tir. 5 büyük devlet mümessilleri ara İ sında yapılacak mükâlemelerin Al manyada hüküm (süren hükümet buhranı hasebile M. Von Neurath'ın İ bu buhran halledilmeden evvel Ce- nevreye gidememesi ihtimali yüzün. den pazartesi gününe | bırakılması muhtemeldir. | Mülâhatlar LONDRA, 2. A.A, — Hariciye na zarı Sir John Simon hariciye naza- Ancak, şurası ayn v) alâka uyandırmaktadır. Bu alâka do | retinde İtalya sefiri Grandi ile u- müdafaa nazırlığını | len serliğini deruhte Tanduğuna göre şimdiki hariciye, ma adliye, münakalât ve posta na- kalacaktır. Bolivyanın Cenev- reye verdiği cevap SANTİAGO (Chili), 2. AA. — La Pazdan bildirildiğine göre, Boliv ya hükümeti milletler (o cemiyetine verdiği cevapta muhasamata derhal nihayet vermeğe hazır olduğunu be- layisile Sehleicher ile Hitlerciler . rasındaki münasebetlerin aslâ fettiği ende ayal istikamette wi edileceğini tahmin için bir ta kım sebepler mevcuttur. Bu gayret- Bir şehir üzerine daha yürüyorlar TSİTSİKAR, 2. A.A. — Suping Vens” karşı Hailar © istikemetinde sekil egon, ekerlernin kv. i Chalattun siler Sn kaiveoiar Jai şimdi Hisn gen şehrine doğru ilerinmektedir. Almanyada İngiliz kömürü BERLİN,2. A.A. — Volff A- ans bildiriyor; Almanyaya edilecek | Cenevre karışıklık- larının akisleri BERN, 2.A. A.— İsviçre ajana bildiriyor: Teşrini saninin İl inde Cenevrede vukua gelen kanlı vakayi hakkında | askeri makamlar tarafından yapıdan tahkikat neticesinde nümayişçiler ü! İŞİN | zerine ateş etmiş olan zabitlerle ne. tı ile nişastayı havi mahsullerden alman gümrük, resimlerinin tadi- line dair olan ve mebusan mecli- since kabul edilen kanun lâyihası nı tasvip etmiştir. İtalya-Arnavutluk dostluğu ROMA 2 A.A. — Armavutluk istiklâlinin yıldönümü münasebe- tyle M. Mussolini ve Arnavutluk başvekili teati ettikleri telgraflar da Italyan - Arnavutluk dosthuğu- nun iyiliklerini göstermişlerdir. e aaa ve tazimlerim efendim. M.N. M. N. eByefendiye bir tile teşekkür ederiz. — Sami P. evlâdı, Suphi Paşa ve evladi Re. sat Bey ve Ayetullah Bey için ver dikleri malâmat, bizim yazdıkla- rımızdan bir şeyi değiştirmez. Bu nunla beraber kıymetlidir. Yazdıklarımız.— arasında bu mektupla düzelen, yalnız Nuri B. in “Sonradan Paşa ve Ayan aza- 31, olduğudur. Bu da isim benzer. liğinden | doğmuşbir / yanlıştm.| Bununla beraber memnuniyetle düzeltiyoruz. ferlere karşı inzibati biç bir tedbir a ınmamasına karar verilmiştir. Açların Londraya yürüyüşü ner mümessillerini kabul etmiş ve bun larm gelecek hafta zarfında hü. | kümet merkezi etrafında g: mi yapmalarına muvafakat yeceğini söylemiştir. Açlık yürüyü şü hareketini tertip edenlerin mü | messilleri verdikleri cevapta bu memnuiyet kararı hilâfna olarak parlamento binasını ziyaret ede- Umumi af Bir kısım mahküm- lar affedildiler Adana gazetelerine yazılıyor: 4 ve 276 mumaralı men i ceraim kararnamesile muhtelit mahikemelerde mahküm olan ve haklarında takibat icra edilmek- te bulunan e mahküm ve maznut affı hakkında Reizi- cümhur tarafından 533 bir kararname star edil: kararname sureti telgraf Suriye mahkemelerine tebliğ edil miştir, Diğer mahkümlar hakler- | da da umumi affın pek yakında | çıkacağı mevsuk olarak haber ve rilmektedir, | Wolff Ajansı bildiriyor: LONDRA, Z A.A. —M. Gar ürliyüsü b inin | zadıya görüşmüştür. CENEVRE, 2 AA. — M Mac ile CENEVRE, Z.AA— Alman ba riciye nazırı Von Neurath Cenevre- ye yeni Alman kabinesinin teşekkü- lünden sonra gidecektir. Brezilya sahilinde bir Alman kotrası İ RİO DE JANEİRO 2 A.A. — 3 AK Reks Transatlantiği NEV YORK, 2. A. A. — Ceneve ve Nev York arasındaki mesafeyi al tı buçuk günde kat eden Rex ağlı İtalyan transatlantiği buraya gelmiş tir. Gemi büyük bir kalabalık tarafın dan selâmlanmış ve alkışlanmıştır. Bursa Osmanlı ban- kasını gene nasıl dolandırdılar BURSA — Osmanlı Bankasında geçenlerde göpe gündüz bir soygun culuk vak'ası olmuştu. Son defa on bin liralık bir dolandırıcılık ve sab- teklirlik vaknsr daha meydana çıkarıl işte, Osmanlı Bankasının on bin lirası alınmıştır. Bu tahkikatın bir ucu İzmir'i alâkadar etmektedir. Do landırıcıdık ve sahtekârlık suçlarım- Çovaz ile şimdiye kadar İzmir'de o- turmuş olan gene Yunan tebaalı İs- tefan Teodor haklarında kanuni ta kibat yapılmaktadır. Manisa müddeiwmumiliğinin haber İstelan Teodor İz- mirde yakalanmış ve şehrimize gön- derilmiştir. Yapılan tahkikata göre bu mühim dolandırıcılık vak'ası şöyle | yapıl müşter, Yunan tebanlı Aleksandır ilo arkadaşı İstefan — Teodor Ayvalık havalisi ile Bursa sahillerin den Maltaya hayvan © ihracatı yap- | aksakal tr racant etmişler ve bu banakda nam- larma 25 bin İngiliz liralık kredi aç Maltadaki bankanın Bur. sadakci Ormanlı bankası şubesine yaz dığı bir mektup üzerine Bursa Os- | manlı bankasıda bu iki tüccar mame na 10 bin Türk iralde İeradi açmıştır. Bunun üzerine bu iki arkadaş hay van ihracatına bazırlanımışlardır. Gü Bün birinde Bursa Osmanlı bankası Maltadaki aBrkanm kabul ettiği İ şartlardan biri idi. Osmanlr banlersı; Maltedaki bankanın mührünü ibtiva sden konşimentoyu görünce parayi | vermiştir. İ o Fakat aradan biraz zaman ge- Şip te Osmanlı Bankası; Maltada ki bankadan parayı isteyince ve konşimentodan bahsedince Malta daki banka müdürlüğü; bu iki ta cirin Maltaya hiç mal sev.»tme- diklerini ve konşimentomun sahte olduğunu bildirmiştir. Bunun üze rine mesele Adliyeye haber veril - Şehrimiz karar hâkimliğin den İzmir © müddejumumiliğine gönderilen ve birinci e yide hâkim | liğine verilen talimat üzerine Müs | tantildikçe on yedi kişinin ifadesi alınmıştır. Bunlardan on altısı mü dafaa şahididir ve İzmirde yaka- lanarak şehrimize götürülen İsti faniyi tüccar ve komüsyoncu ola- rak tanıdıklarmı söylemişlerdir. Evvelce Bursa Osmanlı Bankası müdürü iken İzmir Emlâk ve Ey tam Bankası ikinci müdürlüğüne tayin edilmiş olan Şerif Beyin de bu mesele hakkında şahitliğine bu | müracaat edilmiştir. Şerif Bey; bu mesele hakkında şahitliğine müra 1 | caat edilmiştir. Şerif Bey bu me| sele hakkındaki malümatını uzun | uzadıya bildirmiştir. Şahitlerin i-| | fadeleri; şehrimiz müddeiumumi- | iliğine dan Yunan tebaasından Aleksandır |” tır. ( Başı 1 inci sahifetde ) sandık başı #laki mevkilerini almışlar, rey puslalarını tetkik ediyorlardı. | Salonun gerisindeki büyük siyah tahtada İstanbulun yeni meb'us namzedinin ismi ya çarpıyordu: “Birinci umumi müfettiş İb- rahim Tali Bey..” Saat (9) a çeyrek kala, ikin- <i müntehipler birer birer gel- da vali Bey geldi. Büyük 30- banın etrafında toplanan şehir bandosu güzel bir parça teren. Behçet Bey nüm ettiği sırada vali bey, san dığın bulunduğu tarafa doğru ilerledi. Ve kapağını açarak içi ,İ boş olduğunu gördükten sonra mühürlenmesine nezaret etti. Sandık mühürlendikten son- ra, muzikanın çaldığı İstiklâl marşının terennümü (arasında bilfiil intihaba başlandı. Her intihapta olduğu gibi intihapta da ilk reyi atmak isteyenler vardı. e Maamafih, hiç kimse, bu arzusunu açığa vurmuyordu, İhsan Namık B., bu sırada ayakta dolaşan Na- kiye Hanımı görerek seslendi: — Buyurun Hanımefendi.. Nakiye Hanım, küçük bir tereddütten sonra ilk reyi at- maktan vaz geçti, Alemdar semt ocağı reisi Rüştü Bey. tam bu sırada el cabukluğile rey puslasını san- dığa attı, Dünkü intihapta bu suretle reyiri ilk kullanan Rüştü Bey oldu. Bundan sonra ikinci münte- bipler birer birer kutuya yakla şarak puslalarını atmağa baş- ladılar, Fatih kaza reisi dok- tor Hikmet Bey ayakta dolaşr yordu. — Siz, ne beklioyrsunuz? di yenlere şu cevabı verdi: — Ban en sonra atacağım.. Malüm ya, harman sonu derviş lerindir, derler... Müntehibi saniler, takım ta- kam gelip reylerini kullanıyor- lardı. Böylece sabah saat (9) dan akşam saat (16) ya kadar muhtelif semtlerden tehibi saniler, reylerini istimal ettiler, Tam saat 16 da, heyeti tef- İ tişiyeden bir zat sandık başın- dan seslendi: Beyler.. Vakit tamamdır! Kutuyu kapayorum. Kalal meğe başladılar. Tam saat 9 da | ler. İzmir ve Samsunda intihap IZMIR, 2 (A.A.) — Vilâyetin bilünmam müntehibi sanileri- nin iştirakile bugün yapılan intihabatta Cümhuriyet Halk fır kası namzedi olan Samsun valisi Kâzım Paşa Hazretleri mün- hal bulunan İzmir meb'usluğuna müttefikan seçilmiştir. SAMSUN, 2 (A.A.) — Münhal olan Samsun meb'usluğu için bugün yapılan intihabatta Cümburiyet Halk fırkası nam- zedi olan eski Kudüs konsolosu Ruşeni B. ittifakla kazanmıştır. Ispanyailemuvakkat ticarüitilâf ANKARA. 2 (A.A.) — İspanya hükümetile aktedilmiş o- lan muvakkat ticari itil†İspanya hükümeti tarafından tasdik ve meriyele vazedilerek eşyalarımız ve bilhassa yumurtaları- rımız üzerine mevzu takyidat tamamen reffedilmiştir. Denizli Vilâyet kongresi DENİZLİ, 2 (A.A.) — Cümhuriyet Halik fırkası vilâyet kongresi dün kazalardan gelen murahhasların iştirakile açılmış- Meb'usluk için intihap yapıldı zmir Reyini en sona İamak isteyenler b, EE Valle el lağr Mz istemez reylerini attılar. Sandı ğa girmeyen tek bir rey kalmış tı: Belediye umumi müfettişi ii erlere bit Türe ee tı. Salonda tekrar bir ses du- — bayi kapayorum Bey- tişiyeye dahil olmayanlar salo- nu terkettiler, Tasnif başlamıştı. Rey puslalarının tasnifi bir saat kadar devam etti. Saat on İbra ifakla | tanbul in nal intihap mülhakat edilmişti. kazaların. da mevcut (224) müntehibi sa miden (202) si: şehir dahilinde ki 1335 müntehibi saniden (1254) ü reye iştirak etmişler. di. Bu suretle 1559 “mütehibi saniden (1456) sr İbrahim Tali | Beye rey vermiş oluyorlardı. mumiliğine telgrafla bildiril miştir, Gebzeden bir katil gelen min maznunengönderildi bir tarla meselesinden dolayı Ali isminde bir adamla karga “e ve Aliyi öldürmüştür. Gebze tası Haydan yakalayarak em tahkika balık arasında bir kay: | te