16 Kasım 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

a 7 indi i sene No No. 2451 NUSHASI 5 S1 5 KURUŞTUR Kaybeden ve kazanan siyaset! Odada fevkalâde ve gizli bir içtima.. Demokratların intihabattaki | Kontenjan hakkında komis. zaferi Amerikayı buhrandan GREN mi? ladığı ein tetkik edildi Amerika intihabatının netice 9i hakkında gelen mütemmim at, Demokrat fırkasının Pizandığı muvaffakıyeti teba- Vüz ettirmektedir. Bu malümat Şi nyoruz ki Demokratların Muzafferiyeti yalnız o Cumhur Reisini intihap etlirmeğe inhi- “ar etmemiş, demokratlar Ame un teşril, idari ve adli maki i de ellerine geçirmeğe ee olmuşlar ve Belediye isleri ve belediye reisleri- Bin ekserisi de demokratlardan İktihap edilmiştir. İlen'48 emet 42 side tten 42 si a kazanmıştır. Hoover #cak 6 hükümette ekseriyeti İsmin etmeğe muvaffak olmuş- e Mebusan Meclisinde iki sü ekseriyeti kazanmışlardır. Son neticeye göre, bu Mecliste e Demokrat, 81 Cumhuriyet- 78 dairenin de me henüz meçhuldü. Ayan Meclisinde ise 58 Demokrat, Cumhuriyetçi. bir Çiftçi ve hangi fırkadan olduğu ta yün etmeyen iki mümessil Mirder, Ayan ve Meb'usan Meclis Demokratların ekseri- i temin etmeleri, yeni Cum- az iş görebilmesi için . Çünkü . Amerikadaki le idaresi (e Parlmanter ol- ğından, bir frrkanm Teşri isinde muvaffak olmama- ME.” hükümet iktidardan düş Roisienitiliür da MERE imadığından Meb'usan ve yandaki ekseriyet : başka bir Panya, Cumhur Reisi de baş- y fırkaya mensup olarak dev- idaresi devam eder.Fakat bu *de icra kuvveti, teşri kuvve teşri kuvveti, iera huvve- » faaliyetine engel olmağa tığından, Amerikanın dev- Mi bir ibi, yer ri Teşri Meclisinde Cumhuriyet fırkası yardı- an mahrumdu. Bu muvaf- yetten mada, belediye ida- ii Amerikada hâkimler tayin edildiğinden, e de Demokrat fırkasına iştir, Binaenaleyh Ameri- aj normal Oo zamanlarda bir np iyet fırkası olan bu fırka- di, Muvaffakıyeti tam ve şamil Bir Cumhuriyetçi devlet ada- i imtihabattan sonra, bu neti- alpin şu sözlerle etmiştir ki, kanaatimiz- Main en iyi tahlilidir. Demokrat fırkası tarafım değil iktisadi buhran tara- Mali mağlâp e bir De- Sokrat ta ayri mta yı başka İN Mölerle ifade etti: “Onbeş mil işsiz amele sokaklarda do- Kn bir Reisicumhur tek- by intihap edilemez. , Binacna- her iki fırka da galibiyet ln amilleri üze- eğ anlaşmışlar demektir. ini acaba yeni Reisicumhur takilan sonra fırkası, mün- bi inin ayni sukutu hayal- karşısında bırakmamak için gibi bir siyaset takip ede- oi ile Roosevelt tara - takip edilecek - siyaset arasındaki farkı üç nok- 'amak lâzımdır: 1 — İki tarihinde, 2 — Nam- intihabr için © içtima eden kongrelerinde ileri sürü- ali ere, 3— İntihabat delesi dövam ettiği e iki namzet-tara- söylenen - . nutuklarda; şunu söylemek İâzım- bu üç cephe “de! ve yl Fİ ar 8 1 Ti 4 ki ayrı olarak ince (uzun tetkik edildikten sonra dahi a- radaki farkı anlamak kolay de- ğildir. Çünkü gerek namzetle- rin iptihabı sıralarında ve gerek namzetler intihap (edildikten sonra mücadele esnasında söy- lenmiş olan nutuklar, politika mülâhazasile söylenmiş sözler- dir. Ve hes sırıf halkı mem- Bun etmek, hiç bir zümreyi gü- cendirmemek maksâdile söylen diğinden ölçülü, tartılı ve kas- ten müphem bırakılmış ifade- lerdir. Harici siyasette her iki fırka- da Amerikanm Milletler Cemi- yetine aza olmasma © taraftar değildir. Binaenaleyh. Roose- velt, kendisinden © evvelki De- mokrat Cumhur Reisi Wilson” dan bu noktada ayrılıyor de mektir.Her iki fırka da Kellogg misakına taraftardır. Cumhuri- yetçilere göre, devletler, Kel- logg misakını imza (etmekle Mmüttarrız bir devlete karşı ha- reket icap ettiğinde biribirile istişare ötmeyi de kabul etmiş- lerdir. Hariciye © Nazırı Stim- son'un bir kaç ay evvel Uzak b barüz ettirdiği hatırlardadır. Demokratlar ise bu vazife ve Mes'uliyeti böynelmilel bir kon ferans aktile daha ziyade kat'i- leştirmek lâzrmgeldiğine kal dirler. Binaenaleyh harici siya- sette iki fırka arasında o dere- ce ehemmiyetli bir fark yoktur. Beynelmilel borelar mesele- sinde her iki fırka da mükabi- İinde bir istifade temin edilme- dikçe bunların .ilgasına taraf- tar değildir. Hoover, Amerika mallarına karşı borçlu devletle- rin aşağı bir tarife tatbik etme- lerinden bahsetti, Roosevelt ise beynelmilel ticaret ve mübade- lenin genişletilmesile © temin edilecek istifadenin o tediyeye tekabül edebileceğimi söyledi. il yüksek himayecidir. bir kaç sene evvel kabul edilen Howley - Smoot tarifesinin de- vamı, hattâ paralarının kıymeti düşmüş bulunan bazı memle- ketlerden gelen eşya hakkında daha ağır bir tarife tatbiki lâ- zımgeldiğini söylemiştir. Roo- sevelt'e gelince; Demokrat fır- kasınm gümrük © tarifelerinde umumi tenzilât yapılmasına ta- raftar olduğunu ifade £ etme- miştir, Diğer taraftan Amerika mn ayrı ayrı devletlerle ticaret mukaveleleri aktine taraftar ol- duğunu söylemiştir ki, bu sis- temi tatbik edilirse, o Amerika maruf “en çok mazharı müsaa- de devleti, prensininden ayrık ii) olacak demektir. çki memnuiyeti Amerikada bi meselesi fırka meselesi olmaktan çıkmıştı. Çünkü her iki frkada da içki taraftarları ve içki aleyhtarları vardır. İçki memnuiyeti hakkındaki kanun hükümleri de itibardan düşmüş tür. Binaenaleyh her iki fırka da bü hükümlerin ilgasma ta- raftardı. Ancak gidilecek yol- larda ayrılıyordu. o Demokrat- lar, Kanunu Esasiye giren mem nuiyetin kaldırılmasını bekle - meden, bu kanunda yapılacak bir tefsir ile — meselâ sekir ol- akkında — bira ve az alkollü şarabın derhal satılma- sma taraftardırlar. Müskiratı meneden maruf Volsteal kanu- Punun ilgası ise bir Kanünu E- meselesi olduğundan her fırka da bunun o Meclisten pelin sonra hükümetlerin eyine müracaat (o suretile ma- öm olan şekilde tadil edilmesi- yonların hazır. İhracat ofisi müdürü Cemal B. Vekâletin daveti üzerine dün Ankaraya'gitti Ticaret Odası meclisi dün sa- bah fevkalâde ve hafi bir içtima yapmıştır. Uzun müdde! eden içtimada bütün mecli; hazır bulunmuştur. Bu hafi içtimada Ticaret Oda. sna İktisat vekâletinin kontenjan işleri hakkında sorduğu süallere ve istediği malümata komisyonlar tarafmdan hazırlanan cevaplar ve raporlar tetkile edilmiştir . Aldığ noktai nazar ve mütalealarla ista- tstikleri ayrı ayrı tetkik etmiştir. Bu tetkikat neticesinde mütehas- e heyelin ve komisyonların nok- tai nazarlerını ve tesbit ettikleri şekli umumiyetle o muvafık bul- makla beraber bir çok noktalarda da tadilât yapmıştır. . Oda meclisi muhtelif memleket lerde tatbik edilen muhtelif kon. tenjan şekilleri içinde sipariş kon- tenjamı şeklinin bizde tatbiki tak- tirinde daha muvafık olacağı ka- naatinde bulunmuştur. İçtimadan sonra bütün vesaik İktısat vekâle- tine gönderilmiştir. İhracat ofisi müdürü Cemal B. dün Iktısat vekâleti © tarafından derhal Ankaraya davet edilmiştir. Cemal Bey Ticaret odasında dün- kü meclisten geçen bütün evrakı İhracat ofisi müdürü Cemal B. da beraber Ankaraya götürmüş- tür, Odanın Vekâlete gönderdiği malümat ve vesaik ihracat ve it- halâte dair malümat ve bu işi tet- kik eden komisyonların raporları, istatistikler, noktaj nazarlar, mü- taleat ve cetvellerdir Ici mecmuu 500 sahifeyi bulmaktadır. Alâka- darlar bunun Oo memleketimizde yapılan tetkiklerin en esaslısı ol- ğunu iddia etmektedirler. Seyrisefain müdürlü gü Ankaraya ilor Burada iç ve dış hatlar mü. dürlükleri kalacak Sadullah Bey İskele ve limanlarımız arasın- da posta vapurculuğu devlet inhi sarı kanununun tadili ve hususi vapurcuların bir o anonim şirket halinde birleştirilmeleri tekarrür etmesi üzerine bu hususta İktisat Vekâletince yeni bir lâyiha hazır İanmaktadır. Bu lâyiha hususi va- purcular şirketinin ne gibi esaslara beraber, Seyrisef. lâtında da bazı deği likler ya- pılmasını istihdaf edeceği anlaşıl. maktadır. gi alkid bulunmakta ve Du hususta deveran eden riva- yetler şöyle hulâsa edilebilir: 1 — Seyrisefain umum müdür- Büğü, levazım, muhasebe, kontrol ve muamelâtı zatiye o şubelerile birlikte Ankara'ya nakledilecek- tir. 2 — İstanbul'r biri İç hatlar <a ve diğeri Dış hatlar gü diye ii şeb. buluna» eee İç hatiar şuhesi, Yalova ve İstanbul sevahili mütecavire hat. Yarını ve Dış hatlar erme kara ve Akdenizlerle ecnebi limanlar arasındaki hatları idare edecek- 3 — Iç va Dış hatlar müdürlük leri le teşekkül edecek, Hunisi Vapurcular Şirketi mi ğü, bulunacak (Sefain U- Bu haberlere ilâmniin, ihracatı mızı korumak için zeni tarifeler. de bazı ihracat maddeleri tarife- lerinin indirilmesi ihtimalinden, yolcu tarifelerinin makul bir şe- kilde olacağından, İstanbul'da bu lunan Deniz Müsteşarı Şevket B. in vapurlar meselesi için müstace- len Ankara'ya o sağırıldığından bahsedilmektedir. Bu rivayetlerin derece sıhha- pi tahkik ettik. Sevrisefain U- üdürü Sadullah ta kadar daha orada o kalacağı anlaşılmaktadır... Vaki olan davet üzerine Anka (Devamı 5 inci sahifede) ————————-——xxm———--———— ——- ni iltizam ediyor. Eski muhariplere verilecek tazminat meselesi Amerikada epeyce hararetle münakaşa edi- len bir mesele halini aldı. Hoo- ver “bu paraları veremeyiz,, di- yor. Roosevelt te bütçe. açığı karşısında tediyenin mümkün olmadığını kabul ediyor. Her iki fırka da tasarruf va- dediyor. Her iki fırkaya göre işsizlere yardım milli hüküme- te değil, ittihadı — teşkil öden ayrı ayrı hükümetlere terettüp €den bir vazifedir. Gerek Hoo- ver ve gerek Roosevelt istihsal fazlalığı dolayısile fiat düşük” lüğünden ziraat mahsulâtını ko rumayı vadediyor. Bu izahat iki fırkanın harici ve dahili siyasetleri arasındaki ayrılıktan ziyade (beraberliği tebarüz ettirm. ir, Ve şunu da hatırlamak lâzımdır ki Hoo- ver'in program olarak ileri sür- düğü fikir, — dört seneden beri takip ettiği siyasetin temel ta- | şını teşkil etmiştir. Acaba Ame rikanın büyük bir buhrana doğ Tu yürümesini menedemeyen bu siyasetin az farklısı, memle keti bu âkıbete doğru ilerile- mekten ne derece üzaklaştıra- caktır?, Ahmet ŞÜKRÜ İ Tam Teşekküllü Nahiyeler Bütçe encümeni kanunun ilgasını muraccah gördü Bi 16. eteğe — Ye- ım teşekküllü elli nahiye teş- ei hakkımdaki Kanunun tatbilinin hi sene müddetle tehirine dair lâyi- ha bütçe encümeninde müzakere e dildi. Encümen mezkür kanunun a gasını, tatbikinin teciline. bazı sebep lerden müreccah görmüş, lâyiha- YI ona göre değiştirmiştir, Encümenin kanaatına göre İki ee ne sonra bütçe imkânlarının bu teş- kilâtm icrasma müsait olup olmaya cağı hakkında kati bir kanaat serde- buzün için kabil olmadı- er taraftan bugünkü maaş larla matlüp evsafta memur bulama- İ mak yüzünden tatbikatin U verdiği | makus neticeler © dolayisile mevcut | tam tesekküllü nahiyelerden bile hü zumu kadar istifade edilmemekte- dir, Encümen ileride normal senelerin tebellür edecek mali icaplarına göre bu teşkilâta yeni bir istikamet, ma- hiyet vermek lüzumunu mazbatasın da tasrih etmiştir. Başvekilin Nutku ANKARA 15 (Telefonla) — Ankara Hukuk fakültesinin diple ma verilme merasimi cumartesi günü saat 15 te yapılacaktır. Baş- vekil Hazretleri bu merasimde e- hemmiyetli bir nutak söyleyecek ler ve diplomeları bizzat tevzi e- deceklerdir. Keriman Ece İzmire gitti mr ee Ame- rikadan da davetler vaki olmuş İzmir'e gideceğini yazdığımız Keriman Ece dün öğleden evvel İzmir vapuru ile hareket etmiştir. Keriman Eceye babası Halis B. le bir hanım refakat etmektedir. (Devamı $ inci sahifede) M. Troçki Avrupaya gitti Kopenhagda sekiz gün kalacak Şehrimizde bulunmakta olan sabık o Rus Harbiye komiseri M. Troçki, o evvelki gün Lloid Triyes- tino kumpanyası- M. Troçki kadar bir çok defalar tedavi için Avrupa'ya gitmek istemiş ise de (Devamı $ inci sahifede) I Gazi köprüsünün kısmını biz yapamayız mı? Avni B. Gazi köprüsünün şartname ve projesi hazırlandığı, işin Daimi Encümende tetkik edildiği, köprü etrafında şehir meclisinde müna- şu günlerde or- taya yeni bir mesele atıldı. köprüsünün bir kısmı bur: İstanbul - Ankara (o arasında yolcu ve posta nakline tahsis edi- lecek iki yolcu tayyaresi dün Ex- port-Line şirketinin Exarch vapu- rile şehrimize getirilmiştir. Bu hatta gelecek olan iki Ameri- kan pilotu İrvin ve ( Stevart, ta ayni vapurla gelmişlerdir. Pilotla- ra bir de makinist refakat etmek tedir. Tayyareler ambalâj halinde olup, Tayyare Cemiyeti tarafın. dan teslim alınarak Yeşilköy tay- yare karargâhma nakledilmişler- dir . Tayyarsler ikişer motörlüdür ve sekizer kişiliktir. Her biri alıcı verici birer telsiz cihazı ile mü- cehhezdir. Tayyareler icabında birer motör ilede işliyebilecek kabiliyettedir. Tayyareler burada pilotlar ve makinistin nezareti altında kuru- larak İstanbul - Ankara arasında işlemeğe başlyacaktar. Hülkünmet- le Amerikan şirketi arasında yapı lan mukavele mucibince hükümet Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET bir Mütehassıslar ne diyorlar, şart. name 15 günde ilân edilecek Encümeni daimi tetkiklerini Avni Beyin ve diğer salahiyettarların beyanatı i bitiriyor, pılamaz mı? ve yerli saaydan is tifade edilerek emek mahsulünün memlekette kalması temin edile- mez mi? Avni B. ne diyor? Dün bu hususta mak için bazı zevat Daimi encümen azasından Av- ni B. diyor ki — Köprünün tahta aksamı yok tar, gelince bun- lüp parça parça buraya getirile- ceğine göre yerli amelenin saayın Köne ni yaptırılacağına dair şartnameye bir madde ilâve edilecek değildir. Münakaşa açıldığı zaman mem- mağa muayyen şeraiti haiz sartile talip olanlar varsa onlar (Devamı $ inci sahifede) Yolcu tayyareleri dün vapurla geldi İstanbul.Ankara seyahatı için- yolcu başına 40 lira alınacak şirkete altı kira bedeli bin lira verecek, tayyareler iki se ne sonra hükümetin malı olacak- ye Bir tayyare beş sene kadar ayı Tayyare postaları ilkbaharda Suriye ve Mısırda da işlemeğe baş lıyacaktır. Bu suretle Londra'dan başlıyarak Mısır'da biten beynel- milel bir hava battının memleke- timizden geçmesi temin edilmiş 0- lacaktır. Hattın memleketimizden geçen iheimeline e her on ia istasyonu yaj z Bir kaza vukuunda çikma eğe istasyona inebilecektir. Geceleri ve sisli havalarda istasyonlara ko nulacak kuvvetli projektörler tay yarelere yol gösterecektir. İstan- bul - Ankara hattında yolcu ba- şına 40 lira, eşyanın her kilosun dan 40 kuruş almacaktır. Mektup için de yul parasından başka ay- rıca 10 kuruş tesviye edilecektir. Dün Amerikadan gelen tayyareciler rıhtımda.,