18 Kasım 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3
j | İktibaslar İ Filistinde Arap ve Yahudi ihtilâfı - Transilvanyada çıkan ELLENZEK 'ten - Son Kıbrıs hâdiseleri İn. |.retle iş buluyorlardı. Fakat iltere'nin yakın şarktaki ma- ikâneleri meselelerini tekrar taya attı, oFilvaki Oo Kıb- #s kıyaminı münferit o bir bdise | addetmek doğru ola- az. Bu kiyam, urrumi harp- İlenberi Hint yolu üzerinde İn- #iliz himayesinde © bulunan leketlerde vukua gelmiş disat zencirinde bir halka- Bir taraftan İngiltere'nin isırda azalan nüfuzu, diğer ı |lâraftan Musul petrollarının #letilmeğe başlanması nokta- “ndan Filistin İngiltere için birinci derecede © ehemmiyeti İkiz bir memleket haline gir- İiştir. İ, Halbuki Filistin de pek teh ei bir iğtişaş ocağına dön- Yahudi yurdu İl Bugün Erden sahillerinde bükümsüren © hoşnutsuzluğun ,İemmiyetini anlamak için, bir taç sene evvele bakarak, umu- .İi harpte Filistinin vaziyetini İözden geçirmeliyiz. Türkiye'nin umumi harbe ştirakinden pek az sonra 10 Mayıs 1916 tarihli Fransız - İngiliz itilâfı Filistinin müs- 1 mukadderatını tayin et- İriş bulunuyordu. Bu memle- kette milli bir Yahudi yurdu $ı mevzuu bahisti, Bir za- Man Filistindeki himaye ida- sinin Suriye ile beraber Fran 'ya verilmesi düşünülmüştü. Pakaş sonradan İngiltere bu Yazifeyi hem de kemali müsa- isatla kabul etti. Bu suretle İş besrinisani 1917 de Flistinde İfahudilerin haklarmı tespit e- İlen Balfour beyannamesi ne- İngilir dip- Hit ve ilân edildi. 9matları bu işi Yahudi kapita lerin mali ve manevi yar- Kenlarını düşünerek yapmışlar a, Bütün bu işler umumi har- an Ortasında cereyan ediyor» » Jnbotinsky'nin kumanda- ndaki Yahudi lejiyonunun Fi inin fethindeki faalâne rol gerlerin gayet müsait tavır hareketleri İngiliz diplomat "inn bu işte bi Ar gösterdiklerini ispat edi- Mütarekeden sonra Balfour 'ahnamesi San Remo muahe sine ithal edi Cemiyeti am misakı Filistin manda- eda İngiltereye verirken, devletin Filistinde milli Ya di yurdunun inkişafı tes- İğ gümesini de mecburi kıl Artık Siyonizmin büyük bâ *i olan Thtodore Herzl'in ef © kabilinden addedilen mu. am projeleri hakikat saha- Ma giriyordu. Bütün dünya ahudileri, bilhassa epey za- m evvel ihzar edilen Lehis- » ve Okranya Yahudileri ya İkdıkları yerlerdeki fakru sefa bırakarak Filistine teha- ettiler. LAZ zaman içinde Filistinin i © zenziyen manzarası değiş , Koloniler, şehirler yüksel. ğe başladı. Bu şehirlerin i- de bugün en mühimi Tel - viw dir ki 42,0000 nüfusu var Bunların hepsi de Yahudi hacırıdır ve yeni Filistinin et ve hars merkezidir. Yeni yollar açıldı. Bu yol- İn etrafmda bağlar, porta- klar peyda oldu. itün dünya Yabadileri- f takdirlerini celp eden bu re A ve mamuriyetin bir de baş tarafı var: Arap meselesi, Siyasi bir hayal Bidayette, asırlarca bu top ta yerleşmiş olan Filistin arı, binlerce Avrupalı Ya “inin kendi memleketlerine Marını alâkasız bir nazarla v ytettiler. Diğer taraftan Ke > Kaicmeth ismindeki Ya- —! teşkilâtı arazi sahibi zen N Araplardan yül fiatler- *rla ve arsa satm alıyor- Fellâh denilen fakir Arap- ise inşaatta, tarlalarda es- € nazaran daha yüksek üc- bütün bu vaziyet uzun di. Çok geçmeden Fi rapları ile yeni gelen Yahudi- ler arasında çetin bir rekabet başladı. Araplarda milliyetper- verlik hissinin uyanışı ihtilâfı gerginleştirdi. Dini kin de ara ya girince iki tarafın münase- betlerindeki vehamet son dere- ceyi buldu. Artık kanlı hâdise lere yol açılmış oluyordu. 1930 ve 1929 daki hâdiseler, adeta katliğma benzer bir manzara arzettiler. Yahudilerin istediği Haklarına dokunulduğunu gören Yahudiler, bugün İngil tereden beynelmilel muahede- lerle teyit edilmiş olan vaatle- rin icrasını istiyorlar. Filisti- ne Yahudi muhareceti serbest olacak, keza memleketin iktı- sadi vaziyetine göre arazi ve arsa mübayaası serbest olacak ve sonra da Yahudilerin emni- yeti temin edilecek. Yahudi- ler bunlardan maada vergile- rin, hükümet devlet memuriyetlei de adi lâne surette taksimini istiyor- lar. Arapların istediği Araplar da Filistinin eski sakinleri olmak, ve adeden Ya hudilere faik bulunmak dolayı sile, memlekette tam ve kâ- mil bir rüchan sahibi olmak istiyorlar. Bu noktadan da di yorlar ki: “Artık Filistine Ya- hudi muhacırı gelemez. Yahu- diler Filistinde arazi ve arsa mübayaa edemezler. Diğer ta- raftan bir Filistin parlamento- *u vücude getirilmelidir. Çün- kü Araplar böyle bir parlamen toda kahir bir ekseriyet sahibi olacaklarını biliyorla İngilterenin vaziyeti Araplarla Yahudilerin vazi yetleri ne kadar açık ve mu- teberse, İngiltere'nin vaziyeti o kadar müphemdir. İngilizle- rin hedefi her şeyden evvel Fi listinde hüküm sürmektedir. Hüküm sürmek için de İngi- lizler başka yerlerde de öteden beri tatbik edegeldiği politika- yı Filistinde de tatbik ediyor- lar: Divide ut imperes! Filis- tinin müstakil bir Yahudi yur du veya bir Arap hükümeti ol- ması İngiltere'nin umurunda dahi değildir. Bu işte İngiltere yi en ziyade alâkadar eden şey ee yolu ve Musul petrolu- ur. Diğer taraftan İngiltere'nin vaziyeti, mevkii iktidara ge- len kükürzete nazaran tahav- vül etmektedir. . Liberallerle Muhafazakârlar az çok taah- hütlerini ifaya meyyaldirler. Fakat Amele fırkası Filistin meselesinin ciddi bir tadile ta bi tutulması fikrindeydi. Lâkin Amele fırkası da mev ii iktidara — gelince, vaziyet 1929 da çıkan kanlı vakayii müteakip Mac Donald kitabı neşretti, Bu kitap Filistine Ya hudi muhaceretini ve Yahudi- lerin arazi ve arsa mübayaa €- debilmelerini bilfiil menediyor du. Yahudilerin şiddetli protes toları karşısında Mac Donald Yahudi ajanınm reisi Dr. Weiz mann'a bir mektup yazarak, beyaz kitaptaki tahdidattan bir haylısımi azalttı. Bu sefer de Araplar ayağa kalktılar. Bu sefer Mac Donald yeni bir mektup yazarak, kaldırdı- ğı tahdidaltan bir kısmını tek- var ikame etti. Bu kararsızlık da, İngiltere'nin Filistinde ta- kip ettiği politikayı © vazihan gösterir, Son İngiliz intihabatında elde edilen netice, Fi vaziyeti değiştirecek şimdiden kestirmek mümkün değildir. İngiliz Muhafazakâr ları Kolonilerde demir gibi bir idareye taraftardırlar. Böyle bir idare de acaba Filistin me- selesini halledebilir mi? tahsisatının ve | MİLLİYET ÇARŞAMBA 18 TEŞRİNİSANI 1931 “Kongre eğleniyor ” filminden bir sahne - Lilian Harvey'in son filmi “Cennet yolu,, filmi ile kendisini sinema âlemine tanıtan Lilian Harvey en sön çevirdiği “Kongre eğleniyor, filminde yeni bir tip yarattı Lilian Hervey, bu çok se- vimli Alman yıldızı “Kongre eğleniyor,, isminde son bir fi- Im çevirdi. Bu film 1815 de Vi or. Napoleon El sürülmüş, fakat göl gesi hâlâ Avrupayı korkutu- yor. Bütün müttefikler Viyana" da toplanmış, ozaman hakiki bir diktatör kesilmiş olan Metternich'in o tavsiye ve nu- tuklarını dinleyecekler. Fakat perensler ve perensesler mua- hedeler imza etmekten ziyade sarayın resmi kabulleri, balo- yorlar. Metternich kuvvetli bir dip lomat., Bütün merkezi Avru- panın idaresini elinde tutuyor. Odasında sarayın (o bü- tün dairelerine bağlı birer misma var. Onun için hangi salonda ne konuşulu- yor, ne anterika çevriliyorsa biliyor. Genç kât Pepi'ye Viya- nayı ziyaret edecek hükümdar- lara çiçek atmak © üzere genç bir çiçekçi kızdan bahsediyor. Pepi sararıyor. Çünkü bu çi- çekçi kızı seviyor. Çiçekçi de Chirstel yani Lilian Harvey.. Çar birinci Alexendre (Hen ry Garat) Viyanada (o muhte- şem bir tarzda istikbal © edili- yor. Christel Çara çiçek atıyor. Fakat polis bunu bir suikast zannederek kızı tevkif ediyor. Halk ta korkusundan bir infi- lâk olacak diye kaçışıyor. Alexendre, kendisine çiçek atan kızı görmüş! Hattâ o ğfetro « Goklyin - Mayer namin: bir film çeviren üç komik artist; Vallas Befri, Jak Kooper ve Jose Scott İ Fransada nu çok güzel bulmuştur. Bir gün mütenekkiren hapisaneye giderek kıza mülâki oluyor ve | kızı tam kendisine temiz bir s0 rada kurtarıyor. | pa çektikleri Çarı kendisine © benzeyen sadık bir adamı var, Bomba gi bi tehlikeli merasimlerde Ça- rın yerine © gidiyor ve - her- kes de hakikaten onu Çar zan nediyor. Halbuki beri | tarafta hakiki Çar barlarda eğlenmek- le meşguldür. Maamafih o Çar Cliriştel'e Viyana civarında bir köşk' ver- miş olmakla beraber; “kongre- yi de unutmüyor. i bu müaşakayı bildi, dan istifade ederek en büyük ve kuvvetli hasmı Kongreden uzak bulundurmağa karar veri yor. Metternich Çarın her defa sında gelmiyeceğini zannettiği sırada, tam müsait (o bir ande Çarm çıkıp geldiğini görüyor. Bu sıralarda Napoleon Elbe adasmdan avdet ediyor. Bu ha | ber, sarayda verilen büyük ba- loyu adeta torpilleyor. o Niha- yet Çar Rusyaya dönüyor ve Christel arkasından bakıp ka- lıyor. Fakat ergeç (o Pepi onu teselli edecektir, Geçenlerde Lilian Harvey Pariste idi, Bütün Fransız ar- tistlerini dairesine çağırdı. Bir “Lilian Harvey kongresi,, ver- di Burada da artistler toplan. dılar. Bir nevi kongre eğlendi. Bu Lilian'ın tuhaf tabiatle- ri var. Meselâ güneş banyosu- nu denizi ve plâjı sevdiği için Lel bains plâj- larında bir köşk satım aldı. Bü- tün yaz bu köşkü döşedi, da. yadı. İsmini de “Cennet yolu,, koydu. Malümdur ki Lilian Harve yi Lilian Harvey oyapan bu filmidir. ————— — 3000 senelik bir şehir PARIS, 17 A.A: — Mimar M. Viyoz, Paris şehri çivarında Celte'. leden kalma ve Parisin | İnşâsmdan 3000 sene evvel yapıldığını: tahmi ettiği bir şehir b “abesi keşfetmiştir. Mısır Kredi Fonsiye tahvilleri KAHİRE, 17 AA. faiz ve ikramiyeli siye tahvillerinin di çekilişinde: 1886 senesi tahvillerinden 339,470 numara 50,000 frank. 1905senesj tahvillerinden 518,887 numara 50,000 frank. 1911 senesi tahvillerinden 254,774 | numara 50,000 frank kaznmışlardır. Bir istisna * MADRIT, 17 A.A si bir resim ihdas etmiş vii bildirmektedir. i 'oz gazetesine nazran, İspan; bu listeye dahil değildir. Bu haber, ““ bir intiba tevlit etmiştir, (Utangaç gelinlerimiz) filminde Robert Montgomery ve Joan Cravford de bir filmi daha ikmal etmi; tir. Brodwey Melody'yi idare e den Harry Beaumont ahiren “Utangaç gelinlerimiz,, ismin- Bu filmde Joan GraW- a şu kitara çalan, org çalan, yıl- dızlar âşıkı Lew! O bile evlen. di, Bütün Hollyvood kendisini Joan Benett'e âşık sanırken, Lola Lane ile evlendi. Her iki- si de yirmi iki yaşında.. Yani âşıkların en çok kavga edip te, en ziyade barıştıkları çağ.. Maceraları gayet basit.. Lo la der ki: — Ben madam LeW Ayres trisi olmağa tercih ederim. LeW Ayres der ki: — Muvaffakıyet, para eğer Lola yanımda değilse ve tak- sim edemiyorsak, benim için manasız şeylerdir. Birçoklarımız vardır ki si- ! nema artistlerini severiz. Fa- kat yüzlerini bile (o görmeyiz. Halbuki Lola şimdiki kocasını sinemada, “Garp (o cephesinde sükünet var,, filminde gördü, sevdi. Fakat değil yüzünü gör İ mek, hattâ evlendi. Der — O gece yatağa girdiğim zaman çok geçmeden Lew Ay zes'le tanışmağı kafama koy- olmağı dünyanın en büyük ak | ford, Atina Page ve Dorothy Sebastian rol almışlardır. Bu film büyük bir Amerikan mağa zasımın üç dairesinde cereyan etmektedir. Gwen Lee, Catherine Moy- lan ve Mary Doran da rol al: | mışlardır. | Sinema Haberleri * Dranem sesli sinemaya da başladı. Paramunt hesabma “Çok güzel adam,, filmini çe- wirecek, Sinemaya intissp eden Nevyork'un | Metropolitan operasının meşhur tenörü Lavrance Tibbett ideal Film kum, bir film çevirmektedir. Bu filmin bütün artistleri Filmin başyıldısı bir Jiğorno tavuğudur. Diğer artistler kazlar ve hindilerdir. Hepsi de rollerini meharetle ifa etmektedirler. Bu Filmi çeviren sahne vazınıni ne sabırlı alam olduğumu tasavvür etmeli. RES Lew Ayres yok mu? Hani ;dum. Onu perdede olduğu ka- R evlendi dar hayatta da cazip ve sade görmek arzu ediyorum. Birkaç gün sonra Brovn Darby'de ye mek yiyorum. Sanki bir sade. meye uğrar gibi oldum. Lew de yanı başımdaki masada ye- mek yiyordu. Tesadüfe bakın ki, pek ziyade tanıdığım bir | sinema müdürü ile beraber ye mek yiyordu. LeW benimle tanışmak istedi, Adresimi aldı ve beni yemeğe davet etti. Ben , artık yer yüzünde değil, sanki bulutların üstünde dolaşıyor. m. Ertesi gün RosWett'de be- raber yemek yedik. Dans et- tik. Akşam beni eve götürdü ve ayrılırken beni öpmek iste- di. Bir gece telefonun zili çal dı. Ahizeyi aldım. LeW'in se siz - Lola sen omisin? Ben LeW! Sana bir şey söyliyece- ğim. Benimle evlenir misin? Evlenirim LeW! Ne za- man islersen.. dik, panyası Londra civarında bir stüdyoda sesli ve şarkı. kümes hayvanlarıdı. Koca — Artık Du höyata tahatımü! edemem: Babamın evine döneceğim, ş On beş gün sonra da evlen
