27 Nisan 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2
Şüphesiz ki zatı hümayunla- l rı bu maruzatımı is'af buyurur- | dunuz. Maalesef bir takım va- | tan millet hainleri mâni ol- duklarından seneler geçtiği halde hiç bir semere görüle- memiş ve bu yüzden hem za- tr bümayunları, 'hem de ne- cip ve masum milletimiz pek rahim ve elim zararlara ma- ruz kalmıştır. 1321 senesinde Etmeni ko- mitelerinin, nezih fikir ve &- mel: refiklerime ve bilhassa bu âcizlerine * vuku bulan fili hareket teklillerine muvafakat etmediğim pek çok zevatı mu- | teberce malüm olup bu mü- manaatin saiki gerek zatı şa- Hanelerine, gerek aziz vatanı- rmza karşı ecanibin zarar iras &lsbilecek bir vaziyet almala- rına mahal bırakmamaktı. Ahiren Rumelide artan asa yişr şikenane ahval ve düveli | muazzamanın fırsattan İstita- de içim beyinlerinde müdavelei efkâr ile Revaide verdikleri | sonkarar meşelenin süratle hal dini istilzam ettiğinden ve ce- miyetimizin ruhunu teşkil e- den ordumuza mensup minev | veran taraflarından hâkipayi -.Şehriyarilerine âmali milli- | yenin her halde is'af ve incazı | arzolunmakla 10 temmuz 1324 tarihli iradek seniyelerile meş rutiyetin tecdiden ilânına mü- saade buyurulduğunu istipşar eylediğimden o muvaffakiyeti | mes'udeden dolayı duyduğum en har hissi sürur ve mef- hareti arz ve izhar ile Obera- ber tebrikât ve şükranımı iz- har ve takdime müsaraat ey- Jerim ferman. Hünkâr, Ahmet Rıza Be- yin bu mektubunu okudu, ehemmiyetle telâkki ettiği ve ma olduğu hissediliyor- / a. Bn mektubu ayrıca bir “zar | fa v” İle bürosunun çelme- sinde sakladı. Hünkârm bu â- deti idi. Kendince ehemmiyet verdiği ve ileride istifade et- mek istediği mektupları, vesi- | kaları ayrıca zarflara koyar ve üstüne tarih ve numara kaydile saklardı. Ve bunların içinde mektum tutulmasını ar- zu ettiği Şeyler de bulunduğu cihetle Baskitabet dairesinde umumi ve hususi dosyalara tev di etmezdi. ığum den bahsederek : “buadamı şah sen görmedim, fakat ilk ıs- © Jahat lâyihasından ve son ari- zesinden ve Pariste çıkardığı Meşveret nüshalarından ve “Vazife ve mes'uliyet,, nami- te neşrettiği risalelerden mu- Suriye'de , propağandalarının t şüphemiz yoktur. Beyin yeni bir makale serisi wuhterem karilerimizin bü) ir alâkaii dukları “Taşnak Hoybon" ei ii B. “Milliyet” için çok dikkate şayan yeni bir seri hazır. Suriye'de Fransızlar serlâvhasını taşıyan bu seride memleketimiz dahilindeki e iç yüzünü bütün çıplaklığı ile gösteren ve e'de çevrilen entrikaları teşrih eden bu makale karilerimizin alâka ve merak ile dikis, Tejrika No:43 Ahmet Rıza Beyin Abdülhamide arizası Mizancı Murat Beyle Ahmet Rıza Bey arasında şiddetli bir zıddiyet mevcuttu tedil ve sade fikirli, müsale- metperver bir adam olduğu anlaşılmaktadır. Kezalik son yazısından meşrutiyetin bu defaki ilânmda şahsınm dahli tesiri olmayıp sırf ordu. mun kuvvetile “İttihat ve Te- rakki,, teşkiâtmın âmil oldu- Şunu kendisinin bu meyanda bulumnadığını görerek izharı hissiyat ettiği * görülüyor, bu- yuruldu. “Yakında. İstanbula gelecektir. Görek Rıza Bey ve gerek burada bulunan hemşi- releri çok müzayaka (o çekmiş- lerdir. Bu acılarr Rıza Beye unutturmak vatani hizmetinin heba olmadığını göstermek icap der,,, Mülâhazasmı irat ile beraber cuma günü selâm- rk resminde bulunan ahaliye Zaptiye nazırı vasıtasile teb- liğ ettirdiğim veçhile Meclisi meb'usan dairesinin bütün le- vazım ve mefruşatı tarafım- dan sureti mükemmelede tec- dit ve ikmal olunacağı gibi Ahmet Rıza Beyin ikameti için de bir mahal bulunarak tefrişi için hazinei hassaya teb ligat icra olunsun emrini ver- miştir, Çok geçmeden Ahmet Rıza B. hakkındaki bu cemile- kârane beyanat ve teb. liğat gazetelere serma- yei makalât olmuş ve bahusus Mizan gazetesi muharriri Mu- rat Bey hararetli o tenkidatta bulunmuştu. Merhum Ahmet Rıza ve Murat Beyler Avrupada ve bu rada meşrutiyeti idarenin is- tihsali için çok çalışmışlarsa da her ikisinin noktai nazarı, hedefi fikri tamamen itilâf et- miş değildi. Daha Avrupâda iken bu iki zat beyninde ihtilâf hasıl ol- muştu. Paris, Jenova içtimala- <ında birisi gayri müslimlerin kukuk ve vazifece öz Türkler- le müsavatını terviç etmekte diğeri de unsuru aslinin haki- miyetini iltizam eylemekte idi. Buraya geldikten sonra Rıza Bey ve Mizan'ı neşrettik ten sonra da Murat Bey ayni fikirde ısrar ettiler, Biri eski dostu Alber Fuanm çıkardı- ğı Libre Parol gazetesinde, di- geri Mizan'da yekdiğerlerini tenkit ve muahazede devam ve istimrar gösteriyo:lardı. İttihat ve Terakki cemiyeti ise efkârı umumiyede kazan- dığı teveccühe binaen Rıza Beye bir mevki verdiği halde tabiati icabınca şiddetli muha MİLLİYET PAZARTESİ 27 NİSAN 2 mühim iş Dahilde ve Hariçte ne yapılacak? M. Liyapçef Bulgaristanda kebine buh- ranır bâlâ neticelenemedi. Sob- ranyanıy içtima devresini biti rerek dağılması üzerine Liyap çel kabinesi de istifa — etti. M. Liyapçet şöyle böyle beş sene den fazla bir zamandan o beri inemleketi idare eden hüküme- tin başında bulunuyordu. Yeni kabinenin teşkili o vazifesi de- mokrat fırkası reisi M. Malin- of'a tevdi edildi. Fakat M. Ma- dığı çok geçmeden anlaşıldı. Şimdi kabine teşkili gene M. Liyapçete tevdi edilmiş — olu- yor. M. Liyapçet son parlâmen- toda en kuvvetli bir ekseriyete istinat ediyordu. Bulgaristan- da demokrat itilâtı denilen te- şekkül kuvvetli bir teşekkül ol duğu için yeni teşekkül edecek bir hükümet daima bu teşekkü Jü hesaba katmak ve onunla an Jaşmak lâzımdır. Bulgar kabinesinin istilası hariçte büyük bir hayret uyan- dırmamıştır. Sebebi de hükü- metin Sobranya dağılır dağıl- maz istila etmeğe evvelden ka rar vermiş olmasıdır. Bununla beraber son günlerde o devam eden buhran etrafında muhte. lit tefsirlerde bulunmaktan ge ri kalınmıyor. Harici siyasette Bulgaristanın son beş altı sene diz takip ettiği siyaset pek ma kul bir sulh ve itilâf siyaseti oJ | duğu her taraftan tasdik edil- | mektedir. Yeni gelecek hükümet te harici siyasette ayni esasla- | makta ve mektubuna şöyle nihayet Jinofun buna muvaffak olama- ! “rek Recep iran: ra riayet edecektir. Bulgaristamın dahili siyase-! lif tavrını takınan Murat Be- Yi hiç te hoş görmemekte idi. Ahmet Rıza Beyin hünkâra yazdığı mektup Murat Bey tarafından tenkit (o olunuyor, Murat Beyin Mizan gazetesi- nin eski imtiyazını matbuat idaresinden kanuni mucibin- ce tecdit ile badelistihsal ga- zeteyi neşre başlayaçağımı İzır Çeemedi) Fransızlar yazan “A.H.” ve cenup hudutumuzdaki edeceği hattı hareket — mülrit. unsurların talırikâtına karşı de | vamlı bir mukavemet vücüde| getirmek ve yeni o intihabatı yaptırmaktır. i Fakat yeni hükümci daha| teşekkül etmemiştir. ! SOFYA, 25 A, A, — M; Maji al yeni kabineyi teşkilden vaz geçmiş. | SOFYA, 254 A, — M. Mali moft'un Yeni kabineyi teşkilden vaz ki furkan Gikardıği ileri & re meselesi Hilâliahmer çemiyeti geçen ramazan bayramında fakir mek teplilere teberrü edilen 74 top ku dağıtmıştı. Bu bayram için teberrü vuku bulmamıştır. Cemiyetin de bütçesinde mua- venet icin tahsisatı yoktur, Bi- naenaleyh fakir mekteplilere bayramlık elbise dağıtılamaya caktır. Hilâliahmer cemiyeti sene bidayetinden beri 2,000 fakir tedir, Cemiyet reisi Ali Paşa yeni sene için bu miktarm da- “ba fazla çoğ, tinde ise yeni hükümetin takip | evrakile betaber hükmün infa- geçmesi demokratlar itilâfı İsininde- | müskülüttar | İ pılmış ve miicadele muvaffakı- Fakir talebeye yardım | çocuğun iaşesini temin etmek- | altılacağını da söy i Ri > HARİCİ HABERLER.. Bulgaristanda kabine buhranı Türkiye'de meb'us intihabı etrafında.. “Times,, in şehrimizdeki muhabiri gazetesine yazdığı (bir mektupta memleketimizde yapılan meb'us inti habatından behisle yeniden intihap yapılması lüzumu baklenda Geğdel söyle diyor: i “Gazi Hz, nin cenup vilâyetlerin- de yaptığı seyahat kendisine intiha- batı tesri lüzumunu göstermiştir. Se yahat esrihsmda İzmir, Adana, Ma- İatya Konya ve daha diğer bir çok şöhir ve hâzabaları gezerek irat etti. fi nutuklarda Halk Fırkasının mille. tin mensfini kalbinde tuttuğunu söylemiştir . Gazi Hz, vergilerin ve- rilmesi mukaddes bir vazife telâkki edilmesini millete tavsiye ederken Türkiyenin iktsadi bir buhrandan mustarip olduğu iddiasına mühale- fet etmiştir. Möşarünileyh zirai ko! operatif ceruyanı lehinde o bilhassa | giltçi erufı için beyanatta bulunmuş tur. “Kanjada Türk ordubunun zâ Hz. nin hükümet merkezine avdet ettikten sonra derhal Fırkayı içtima. a davet ettiğini ve intihabatı tecdit etmek lüzumunü bildirdiğini yazdık | tan ve daha tecrübeli olan safhaları bülüsa ettikten ve meb'usların mü- him idare işlerine tayin edilecekleri- ni zikrettikten ve mslüm olan safha- ları hizla ettikten sonra bizim iki dereceli intikabat usulümüzü vermektedir.; “980 siyasi hâdisatı iki fırka tar- | MEMLEKETT 7 Demokratların reisi iş başına gelmedi. Ka- Italyada Belçika aleyhinde tezahürat yapıldı ROMA, 25 A.A, — Yüksek tahsil görmekte olan binlerde talebe Darülfünun binası dahi- linde toplanarak bir nümayiş yapmışlardır. Bu toplantıda söz alan hatipler Bruxelles'de Faşizm aleyhinde yapılan: nü- maiyşleri protesto etmişlerdir. Nutuklar bittikten sonra ta- lebe Venedik sarayına giderek M. Müssolini'yi alkışlamışlar» dır. M. Mussolini, balkona çı- karak iki defa talebeyi selâmla mıştır. Bir kaç talebe gtupunun Bel çika sefaretine ve konsolosha- nesine yaklaşması zabıta tara- fından menedilmiştir. STROMBOLİ YANARDAĞI zınin imkânsezliğim: gösler rk milletinin »zim halk kütlesi palitika intrikalarına bizünedir. Türkiye kuy vetli ve âdil hükümet ister.,, Muhabir bu maksadın da Halk Fırkasından elde edildiğini ilâve et- mektedir. Gazi Hz. nin intihabattan sonra toplanacak Halk Fırkası kong resinde irat edecekleri nutkum pek büyük bir ehemmiyeti olacağını ya- zarak mektubuna nihayet vermekte dir. İdama mahküm ana katili yakalandı Hükmü idamın infazı için İzmirden Tokada gönderilecek Tokatta validesi Şerife ha- nımı parasına tamaan bahçede bir gece feti bir surette katlet tkten sonra vücudunu parça patça ederek toprağa gömen 19 yaşlarında Hacı Hüseyin nammda bir şahıs Tokat ağır ceza mglikemesince idama mahküm edilmişti. Hacı Hüse yin cinayigti işlediten sonra Adanada lokantada garsonluk yapmış; bilâhare İzmire gele- müstear ile ayak işleri yapmakta iken ar. kadaşı İzzeti yaralaması üzeri- ne İzmirde bir kaç güne kadar s1 için Tokat müddeiumumili- ine sevkedilecektir. Bağ hastalıklarile mücadelenin semereleri Bazı kazalardan mmtaka zi raat müdürlüğüne gelen malü mata göre Bağlarda Trips ha- şeresi zuhür etmiştir. Bu hafta Tfreihisar Yasam . bağlarında emraz ve haşerat enstitüsü mü dürlüğü tarafından bu haşare- ye karşı kükürte mücadele ya yetle netiçelermiştir. Mıntaka Ziraat müdürlüğün den bütün kâZa Ziraat msmur- luklarına gönderilen bir taminı de Trips hastalığına maruz ka- lan bağ muntakalarında bağla- rn kükürtleme ameliyatmn biraz daha erken yapıldığı tak dirde hem bu hâşereye karşı tedbir alınmış, hem de bağla- rın kükürtlenmiş — olacağı ve her iki noktanın da faydalı bu lunduğu bildirilmiştir. Bu haşereye karsr mücade- le ancak bü Suretle kâbildir. Bir katil Antalyada yakalandı Cinayet işlediğinden İzmir Ağırceza mahkemesince on beş sene hapise mahküm edi- en ve 341 senesinden beri ii İ li firarda olan Kilizmanlı Hü- seyin oğlu Kemal ismindeki katil Antalyada yakalanmış ve jandarma .muhafazasında İz mire getirilmiştir. Kemali An- talyada asıl ismini gizliyerek şka nam altmda yaşarken mesele meydana çıkmıştır, tek rar. Ağırceza mahkemesinde muhakeme edilecektir. Tire yolunda tasallut yüzünden cinayet Tirenin büyük kömürcü köyü ovasında bir cinayet ol muştur. Hâdise hakkında şu malümat alınmıştır: Köy delikanlılarndan 18 ya | şında Ramazan oğlu Turan ak- şama kadar refakatındeki dört Kadınla tarlada çalıştıktan son ra köye dönmek üzere yola çı- kıyor. Kadmlar da refakatinde dir, Köye yarım saatlık bir me- safe kalmca ayni köyden Ah- arasında eskiden beri göz dik- tiği genç bir kadınm üzerine atılıyor. Turan, hayvani bir e- melle genç kadını derhal bir hendeğe yatıran Ahmede: — Sen ne yapıyorsun, utan- mıyor musun? Diyor. Fakat Ahmet kendi. sine iti tokat atıyor. Bunun ü- zerine Turan yine kadını kur- tarmağa çalışıyor, fakat Ahme din aldırış etmediğini görünce çiftesini çevirerek ateş ediyor ve Ahmedi öldürüyor. Katil yakalanmıştır. Adliye tahkika- ta başlamıştır. izmir'de intihar teşebbüsü İZMIR,, 26 — Karantina mahal- lesinde oturan Ayşe H. isminde bir hizmetçi kız intihar kastı ile kendisi ni denize atmış ise de kurtarılmıştır. Ayşe H. in ntiharınm sebebi bir bekçi tarafından bir yes yarısı ma: bale bir köşesinde bikrinir miyeti akvama mektupla müracaat e ANKARA, 26 A.A. — Tür. kiye Cümhuriyeti Hükümeti ta rafından Cemiyeti Akvam U- mumt Kâtipliğine âtideki mek tup lmiştir: Kâtibi Umumi Beyfendi; Avrupa ittihadı tetkik ko- misyonunun gelecek içtimamin 15 mayısta Cenevrede küşat e- dileceğini ve fakat, Pariste top lanrmş olan tali teşkilât komis- yonu tarafmdan muvakkat bir ruzname tanzim ve bazi dev- letler tarafmdan bu bapta kü: yudu ibtiraziye dermeyan edil miş olduğu cihetle mezkür mü vakkat ruznamede, üçüncü nu- mara tahtmda mukayyet me- sailin tetkikma (komisyonun başlıyabileceği tarihi kat'i ola- rak bildirmek sizin için müm- kün olmadığını müş'ir | Nisan 1931 tarihli mektubunuzun vu- sulünü arzetmekle mübahiyim. Bu tebliğden dolayı size te- şekkür etmekle beraber, tetkik komisyonunun mesaisine işti rake hükümeti Cümhuriyeyi davet eden 23 kânumusani 931 tarihli mektubunuzla, bu ko- misyonun gelecek içtimamın, mayis ayında, muahharen te*s bit olunacak bir tarihte vaki o- lacağını ve bu komisyonun ken disine tayin ettiği vazifenin, Avrupa devletleri hey'eti umu miyesini alâkadar etmesi iti rile dünya buhranı iktısadisini tetkik etmek olduğunu bildirdi ginizi tebarüz ettirmek iste- rim. Halbuki, teşkilât tali komis yon tarafmdan tanzim edilip muvakkat vasfile tavsif ettiği- Acaba nerede? İstanbuldan 400 Km. mesafede şid . detli bir zelzele kaydedildi İSTANBUL, 26 A. A. —| 380 ilâ 400 kilometre mes bildirildiğine göre; bugün saat 11 i 27 daki- ka, 40 saniye geçe oldukça şid- detli zelzele kaydedilmiş ve tam yedi dakika sonra bunları ayni şiddette ikinci bir zelzele takip etmiştir. Her iki zelzele İstanbulun cenup cihetinde ve : - Yeni meclis DE 5 Mayısta içtimaa davet olunacak ANKARA, 26 (Telefon) — Müntehibi saniler üzerinde taz yik icrası için C. H, Fırkasım- dan İstanbul, İzmir, Samsun gibi mahallere şifre ile talimat verildiği katiyetle tekzip edil- mektedir. Meclis 5 mayısta Reisicümhur Hz. tarafından fevkalâde içtimaa davet edile- cektir. Gazi Hz. Riyaseticüm- hurluğa tekrar intihtaplarını müteakip Mecliste kısa bir nu- tuk irat edeceklerdir. Fırka kongresi için ise büyük reisin bir nutuk hazırladığı beyan €- dilmektedir. Kongre için hazır ıklar faalane bir surette de- vam etmektedir. Meclisin fev- kalâde içtimamda müzakere e- dilecek ilk kanunlar arasında Cümhuriyeti koruma Kanunu ile icra ve iflâs kanunu gelmek- tedir —— Istanbul - Edirne hattı Yunan arazisinden geçmek üzere Alpullu civarından Edir- neye temdidi mukarrer tren hattının keşfi yapılmak üzere Yizem olan 30000 liranın bu- günlerde Nafıa Vekâletinden gönderilmesi bekleniyor. Para gelir gelmez inşaata başlana- caktır. Beyazıtta yangın Dün saat bir raddelerinde Beya- Cenevre davetini kabul ediyoruz niz ruznamenin, hüki tetkik komisyonu müzake! na iştirake davet buyurm: saik olan karardan müştak! duğunu zannetmiyorum. Ayni zamanda şurası şayanr kayittir ki komisi mezkür muvakkat ruznamci anlaşıldığına nazaran, © kef mesai usulünü tesbit edeceği mesaisi için bazı usuller. eden bir komisyonun mü. ratma ne suretle faideli olaf tasavver ittihadın, iştirak gö bütün devletlerin hukuki m vatı esası kavisine bidayet itibaren istinat etmesile müf kün olabileceğini daima tak eden ve kendisinin hiç bir man ayrılmadığı beynelmül teşriki mesai fikrini izhar mek azminde olan o hükü Cümhuriye, heyeti murahhi sını, 15—25 Mayıs nrasr Cenevreye azimets müh) bulunduracaktır. Türk heyeti murahhasasii Cenevreye davet edildiği ki tarihi vakit ve zamanile & buyurursanız zatı âlinize ri teşekkir olurum. Ayni zam da kat'i iş'arınızın vusulünG Türk heyeti o murahhasasıfi Ankara - Cenevre seyahati icra etmesi için dört, beş lâzım olduğunu nazarı itib alınmasını ve ihtiramatı f: mın kabulünü rica ederim El sinde olduğu anlaşılmıştır. İzmirde zelzele oldu İZMİR, 26 A. A. Bu sabi biri saat sekizi on beş geçe saniye devam eden gayet fif, diğeri sekizi 20 geçe şiddetli olmak üzere iki zelsi olmuştur. Hasarat yoktur. Fransız ve Mısır sefirleri Hariciye müsteşarı eksp İstanbula hareket ettiler. ra yaptığı Yeni Asır Bağeyhari Paristen geldi a
